David
Francis
The Fiscal Times, 15-4-2014
Trần
Ngọc Cư dịch
17/04/2014
Từ viễn kiến của Tổng thống Nga Vladimir Putin, kế
hoạch sáp nhập các phần lãnh thổ của Ukraine có thể diễn tiến như thế này:
chiếm Krym; châm ngòi chủ nghĩa dân tộc Nga tại các vùng của Ukraine có quan hệ
sâu đậm với Maxkơva; rồi kích động các cuộc biểu tình chống Ukraine tại những
nơi này và dùng các cuộc chống đối như một cái cớ để gửi binh lính Nga vào miền
Đông Ukraine để sáp nhập vùng này – như Putin đã từng làm tại Krym.
“Chính sách đối
ngoại cổ điển của Nga là cố gắng gây bất ổn tại một quốc gia trước khi chiếm
đoạt nó toàn bộ,” Edward Goldberg, một giáo sư tại Đại học Baruch và
tại Trung tâm Nghiên cứu các Vấn đề Toàn cầu tại Đại học New York, đã phát biểu
như vậy. “Nga luôn luôn coi Ukraine như
một quốc gia có quan hệ văn hóa và lịch sử gắn bó với mình.”
Kế hoạch của Putin đã triển khai đúng như ông ta
mong muốn – các người biểu tình thân Nga đã chiếm các công thự tại miền Đông
Ukraine, trong khi quân Nga đang lăm le tại biên giới. Tuy thế, trong tình hình
hiện nay, kế hoạch của Putin đang trở nên thất bại chỉ vì một lý do giản dị là
tinh thần dân tộc chủ nghĩa Nga trong nội địa Ukraine không mãnh liệt như ông
ta dự kiến.
Việc Nga xâm chiếm Krym đã châm ngòi một làn sóng
bài Nga vốn đã âm ỉ trước năm 2014. Các số liệu thăm dò minh họa điều này; cuộc
nghiên cứu của Viện Xã hội học Quốc tế Kiev cho thấy rằng đa số dân chúng
Ukraine, bất luận là từ địa phương nào, đều mạnh mẽ chống đối việc Nga xâm
chiếm Krym.
Thậm
chí dân chúng nói tiếng Nga trong lãnh thổ Ukraine cũng chống lại các hành động
gần đây của Nga. Một nghiên cứu của Viện Cộng hòa Quốc tế [International
Republican Institute, một cơ quan đối tác với Liên Hiệp Quốc và nhận một phần
tài trợ từ Hạ viện Mỹ], cho thấy rằng 67 phần trăm dân chúng nói tiếng Nga tại
miền Nam và 61 phần trăm người nói tiếng Nga tại miền Đông tin rằng họ không bị
vi phạm dân quyền, và họ phản đối việc gửi quân đội Nga vào Ukraine để bảo vệ
họ.
Đại đa số người Ukraine nói tiếng Nga cũng chống lại
việc Nga xâm chiếm Krym; họ tin rằng cuộc trưng cầu dân ý sáp nhập Krym vào Nga
là một đe dọa đối với Ukraine, và họ sẵn sàng hậu thuẫn một nước Ukraine độc
lập. Chỉ 14 phần trăm người nói tiếng Nga tại Ukraine muốn nước này trở
thành một liên bang theo một cung cách có thể cho phép các vùng nói tiếng Nga
trở thành một phần của một liên bang Nga.
Giới truyền thông Nga vẽ ra một bức tranh rất khác
với sự kiện này. Họ quả quyết rằng các vùng có quan hệ văn hóa với Nga đang bị
chính phủ Ukraine và các nhóm Phát-xít đàn áp. Nhưng theo Viện Cộng hòa Quốc
tế, thậm chí tại miền Viễn Đông Ukraine, hậu thuẫn dành cho Nga vẫn thấp, chỉ
26 phần trăm dân chúng ở đó ủng hộ việc liên bang hóa Ukraine, trong khi 45
phần muốn duy trì một Ukraine thống nhất. Thậm chí tại Donetsk, nơi mà các
phần tử tử thân Nga đã chiếm đóng các công thự của chính phủ, hơn 50 phần trăm
dân chúng muốn duy trì sự toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine.
Bất đồng quan điểm giữa giới già và giới trẻ tại
Ukraine cũng là một trở ngại cho Putin. Hầu hết thanh niên Ukraine mong muốn có
quan hệ thân thiết hơn với châu Âu, chứ không phải với Nga. Phần lớn tình cảm
thân Nga tại nước này phát xuất từ những người già, những người còn lưu luyến
chế độ cộng sản và lấy làm chán nản về một nước Ukraine ngày một xích gần châu
Âu. Yevhen Holovakha, một nhà xã hội học và là trí thức nổi tiếng tại Ukraine,
cho rằng trong vòng 10 năm nữa các thế lực hậu thuẫn cho quan hệ thiết thân hơn
với Nga sẽ hoàn toàn biến mất, ngay cả trong những vùng nói tiếng Nga.
Các
hành động của Putin cũng làm gia tăng đột biến tinh thần thân châu Âu khắp
Ukraine. Hậu thuẫn dành cho những mối quan hệ thiết thân hơn với châu Âu đã gia
tăng từ 10 phần trăm lên đến 52 phần sau khi Nga xâm chiếm Krym. Hậu thuẫn dành cho hợp đồng thương mại với Nga cũng đã suy giảm, rớt từ
72 phần trăm xuống 55 phần trăm tại miền Đông Ukraine. Chính hợp đồng này đã
châm ngòi cho làn sóng biểu tình bắt đầu từ tháng Mười Một năm 2013.
Nhiều người gợi ý rằng các hành động của Putin chứng
tỏ rằng chính sự lưu luyến với thời Liên Xô cũ đã thúc đẩy các việc làm của
ông, và ông vẫn còn nằm trong não trạng Chiến tranh Lạnh. Điều không may cho
Putin là, những số liệu nói trên cho thấy đa số nhân dân Ukraine không nằm
trong não trạng ấy.
D.
F.
Dịch giả gửi cho BVN.
No comments:
Post a Comment