09/11/2013 13:30 GMT+7
Gần
3 năm trôi qua kể từ ngày Trương Thị Kim Hoàn - cô gái từng ngồi tù oan hơn 4
năm được TAND quận 1 (TP.HCM) công khai xin lỗi. Thế nhưng, khi nhắc lại, Hoàn
vẫn còn nguyên xúc động "đó là những ngày tháng khủng khiếp nhất đời
em".
Hơn 4 năm hàm oan
Lần theo con hẻm 100 đường Cô Bắc, tôi tìm lại nhà
Trương Thị Kim Hoàn (SN 1984, ngụ P.Cô Giang, quận 1, TP.HCM). Không phải lần
đầu tiên đến đây nhưng tôi vẫn phải hỏi thăm mới tới được căn nhà nhỏ nằm sâu
trong con hẻm ngoằn ngoèo.
Căn nhà chừng 8m2 được ngăn thành nhiều tầng bởi
những chiếc cầu thang gỗ là nơi cư ngụ của một gia đình gồm ba thế hệ với 10
nhân khẩu.
Khi nhắc lại quãng thời gian oan khuất của mình,
Hoàn vẫn còn nguyên xúc động "đó là những ngày tháng khủng khiếp nhất
đời em".
Trương Thị Kim Hoàn - người từng ngồi tù oan hơn 4
năm và con gái 16 tháng tuổi trong hiện tại
Cô gái trẻ tâm niệm đời ai cũng có lúc gặp phải cảnh
"năm xui tháng hạn" nhưng cô không ngờ khi mới bước vào tuổi trăng
tròn đã rơi vào vòng lao lý đầy oan trái.
Đó là hồi cuối tháng 5/2004, Công an quận 1 (TP.HCM)
bắt giữ nhiều con nghiện và những kẻ mua heroin tại khu vực Cô Bắc - Đề Thám.
Trong đó, có 5 người trong gia đình Nguyễn Thị Ngọc Lý.
Từ lời khai của những người trong gia đình này,
Trương Thị Kim Hoàn bị khởi tố về hành vi mua bán trái phép chất ma túy.
Mặc dù khi khám xét nhà Hoàn, công an không thu giữ
được gì, Hoàn cũng kêu oan nhưng từ lời khai đầy mâu thuẫn của chị em Lý, TAND
quận 1 kết án Hoàn 10 năm tù.
Tại phiên tòa sơ thẩm lần đầu, Hoàn không nhận tội
và cho biết bị Lý vu oan do nghi ngờ Hoàn có quan hệ với chồng của Lý. Những
lời khai, kêu oan ấy không hề được để ý. Để rồi, xử sơ thẩm lần 2, mức án 10
năm tù vẫn được giữ nguyên.
"Em thất vọng lắm! Em kêu oan hoài nhưng
người ta không để ý. Khi điều tra viên lấy lời khai, những gì em khai họ cũng
không ghi theo ý mình.
Em nói em không mua bán ma túy, cũng không có bằng
chứng nhưng điều tra viên còn nói giờ không cần bằng chứng, chỉ cần có người
chỉ thôi. Em khai gì kệ em còn ổng ghi theo ý ổng thôi à. Họ còn dọa dẫm, gây
áp lực khiến em rất hoang mang” - Hoàn kể lại.
Nhớ lại quãng thời gian đó, Hoàn bùi ngùi: “Sau
hai phiên tòa sơ thẩm, TAND quận 1 vẫn tuyên em 10 năm tù. Em định làm đơn
chống án thì ông phó trại bảo "mày cứ viết đi, viết đi rồi người ta xử cho
mày mười lăm, hai chục năm".
Em lúc đó mới mười mấy tuổi, có biết gì về luật pháp
đâu nên sợ quá đâu dám viết. Thế nhưng, má em thấy em nói bị oan, má viết đơn
cho em".
Cứ đi rồi sẽ đến, sau hành trình kêu oan không ngừng
của người mẹ, ngày 14/1/2009, sau hơn 4 năm ngồi tù, Hoàn được tại ngoại. Ngày
6/1/2010, TAND quận 1 tổ chức công khai xin lỗi và bồi thường cho cô hơn 140
triệu đồng.
Hành trình đi tìm công lý
Nói về hiện tại, cặp mắt rưng rưng của Hoàn sáng
lên. Sau khi được xin lỗi, cô được một đơn vị nhận vào làm tạp vụ. Gần một năm
sau, Hoàn lập gia đình.
Hiện nay, vợ chồng cô đã có một “công chúa” gần 16
tháng tuổi. Do sinh con, hoàn cảnh, Hoàn nghỉ làm luôn chỗ cũ để ở nhà phụ mẹ
chăm con và người chị gái bệnh tật, buổi chiều cô đi phụ quán ăn kiếm thêm thu
nhập.
Cuộc sống hiện tại dù còn khó khăn nhưng vì đã trải
qua những ngày tháng oan khiên nên Hoàn hài lòng với hiện tại. Hoàn có ngày hôm
nay không thể không nhắc đến công ơn của người mẹ - bà Nguyễn Thị Nở (SN 1950).
Trong một lần tâm sự về hành trình kêu oan cho con
gái, bà Nở không nén được xúc động, nước mắt trào ra: “Tôi mừng lắm cô ạ,
không bõ công tôi bao nhiêu năm đi khắp nơi để kêu oan cho con.”
Chia sẻ về động lực kêu oan thay con suốt bốn năm
ròng, bà bảo: “Ngày ấy con tôi mới 20 tuổi, cả đời nó có xa ba mẹ bao giờ
đâu? Dù nhà nghèo khổ, đói rách nhưng tôi có thể làm đủ mọi nghề để nuôi con,
miễn là làm ăn lương thiện.
Nhiều đêm thức trắng nghĩ dại hay con mình buôn ma
túy thật nhưng lại thấy tiền nó không có một đồng, điện thoại nó không dùng. Họ
bảo con tôi là đầu nậu buôn ma túy mà không dùng điện thoại sao được. Hỏi con
thì kiên quyết nói không, nên tôi tin…”
Thế là, với trình độ chưa hết tiểu học, bà đã lên
phường mượn cuốn sách Bộ luật Hình sự, Bộ luật Tố tụng Hình sự về đọc và nghiền
ngẫm thay con. Mỗi lần bà mượn về đọc hai tuần, ngày thì đi kêu oan, đi liên hệ
thăm nuôi con, đêm về lại đọc, không dám đọc ban ngày vì vừa bận, vừa ồn ào lại
sợ mấy đứa cháu đòi nghịch làm hư sách.
Có lần không có tiền đi xe buýt bà đi bộ hàng chục
cây số để gõ cửa các cơ quan công quyền, vừa đi vừa khóc vì thương đứa con gái
út tội nghiệp.
Đọc mãi, đi mãi, thành ra giờ bà đọc thông viết
thạo, thuộc lòng cả một số điều luật. Thuộc lòng cả tên, địa chỉ và một số cá
nhân tại các cơ quan liên quan đến pháp luật như Tòa án, Viện kiểm sát, Thanh
tra, một số cơ quan báo chí...
Bà nhắc đi, nhắc lại những cái tên vẻ hàm ơn với
những người đã từng lưu tâm, lắng nghe chia sẻ của bà như ông Bùi Hoàng Danh -
Chánh án TAND TP.HCM, luật sư Trịnh Thanh - Văn phòng luật sư Người Nghèo.
Thế nhưng, trên hành trình đầy mồ hôi, nước mắt ấy
của người mẹ cũng gặp không ít những cá nhân ở cơ quan công quyền tỏ ra lạnh
lùng, khinh miệt. Họ cho rằng bà là người mẹ nghèo ít học nhưng nhiều chuyện,
phiền phức...
Thế mới biết để tìm lại sự thật trong những vụ án
oan sai không phải dễ dàng. Người ta chỉ tìm ra nó khi làm việc bằng cả trái
tim và lý trí.
•
M.Phượng
No comments:
Post a Comment