Sat, 09/21/2013 - 09:42 —
tuongnangtien
Lão bà nghỉ chợ bần thần
Đem tiền[Cụ Hồ] ra đếm mấy lần chửa xong
Xếp riêng rồi lại xếp chung
Miệng thời lẩm bẩm mà ... (không rõ nhời) !
Đem tiền[Cụ Hồ] ra đếm mấy lần chửa xong
Xếp riêng rồi lại xếp chung
Miệng thời lẩm bẩm mà ... (không rõ nhời) !
Vài bữa sau, sau ngày đổi tiền
ở miền Nam, tờ Sài
Gòn Giải phóng (số ra hôm 27
tháng 9 năm 1975) đã gửi đến những người dân ở vùng đất này đôi lời an ủi:
“Nhiệm vụ của đồng bạc Sài
Gòn (là) giữ vai trò trung gian cho Diệm xuất cảng sức lao động của đồng bào ta
ở miền Nam cho Mỹ… Làm trung gian để tiêu thụ xương máu nhân dân miền Nam, làm
trung gian để tiêu thụ thân xác của vô số thiếu nữ miền Nam, làm trung gian cho
bọn tham nhũng, thối nát, làm kẻ phục vụ đắc lực cho chiến tranh, làm sụp đổ
mọi giá trị tinh thần, đạo đức của tuổi trẻ miền Nam, làm lụn bại cả phẩm chất
một số người lớn tuổi… Nó sống 30 năm dơ bẩn, tủi nhục như các tên chủ của nó,
và nay nó đã chết cũng tủi nhục như thế. Đó là một lẽ tất nhiên, và đó là lịch
sử… Cái chết của nó đem lại phấn khởi, hồ hởi cho nhân dân ta.”
Ba mươi tám năm sau, nhà báo Huy
Đức lại có lời bàn thêm, và bàn ra, nghe như một tiếng thở dài: “Không biết
‘tủi nhục’ đã mất đi bao nhiêu … nhưng rất nhiều tiền bạc của người dân miền
Nam đã trở thành giấy lộn.” (Bên
thắng cuộc, tập I. OsinBook, Westminster, CA: 2013).
Tôi sinh ra đời tại miền Nam,
cùng thời với “những tờ bạc Sài Gòn” nhưng hoàn toàn không biết rằng nó đã “làm
trung gian cho bọn tham nhũng, thối nát, làm kẻ phục vụ đắc lực cho chiến
tranh, làm sụp đổ mọi giá trị tinh thần, đạo đức của tuổi trẻ” ở nửa phần đất
nước. Và vì vậy, tôi cũng không thấy “phấn khởi” hay “hồ hởi” gì (ráo trọi) khi
nhìn những đồng tiền quen thuộc với cuộc đời mình đã bị bức tử – qua đêm!
Suốt thời thơ ấu, trừ vài ba
ngày Tết, rất ít khi tôi được giữ “nguyên vẹn” một “tờ bạc Sài Gòn” mệnh giá
một đồng. Mẹ hay bố tôi lúc nào cũng xé nhẹ nó ra làm đôi, và chỉ cho tôi một
nửa. Nửa còn lại để dành cho ngày mai.
Hình 2: Tờ
một đồng, phát hành năm 1955
Tôi làm gì được với nửa tờ giấy
bạc một đồng, hay năm cắc, ở Sài Gòn – vào năm 1960 – khi mới vừa biết sài
tiền?
Năm cắc đủ mua đá nhận. Đá bào
nhận cứng trong một cái ly nhựa, rồi thổ ra trông như hình cái oản – hai đầu
xịt hai loại xi rô xanh đỏ, lạnh ngắt, ngọt lịm và thơm ngát – để tôi và đứa
bạn chuyền nhau mút lấy mút để mãi cho đến khi xi rô bạc hết cả mầu mới ngừng
tay, lễ phép xin thêm:
- Cho con thêm chút xi rô
nữa được không?
- Được chớ sao không. Bữa
nào tụi bay cũng vậy mà còn làm bộ hỏi!
Năm cắc đủ cho một chén bò
viên, dù chỉ được một viên thôi nhưng khi nắp thùng nước lèo mở ra là không
gian (của cả Sài Gòn) bỗng ngạt ngào hương vị. Chút nước thánh đó – sau
khi đã nhai thiệt chậm miếng thịt pha gân vừa ròn, vừa ngậy – hoà
nhẹ với chút xíu tương đỏ, tương đen, cùng ớt xa tế ngọt ngọt cay cay có
thể khiến cho đứa bé xuýt xoa mãi cho đến… lúc cuối đời.
Năm cắc cũng đủ làm cho chú
Chệt vội vã thắng xe, mở ngay bình móp, lấy miếng kem – xắn một phần
vuông vắn, cắm phập vào que tre – rồi trịnh trọng trao hàng với nụ cười tươi
tắn. Cắn một miếng ngập răng, đậu xanh ngọt lạnh thấm dần qua lưỡi, rồi tan từ
từ… suốt cả thời thơ ấu.
Năm cắc là giá của nửa ổ bánh
mì tai heo, nửa má xoài tượng hay một xâu tầm ruột ướp nước đường, một cuốn bò
bía, một trái bắp vườn, một ly đậu xanh đậu đỏ bánh lọt, một dĩa gỏi đu đủ bò
khô, một khúc mía hấp, năm cái bánh bò nước dừa xanh đỏ, mười viên cái bi ròn
ròn cái bi ngon ngon nho nhỏ…
Một đồng thì (Trời ơi!) đó là
cả một trời, và một thời, hạnh phúc muôn mầu!
Một đồng mua được hai quả bóng
bay. Chiều Sài Gòn mà không có bong bóng bay (cầm tay) để tung tăng e sẽ là một
buổi chiều… tẻ nhạt. Những chùm bóng đủ mầu sẽ rực rỡ hơn khi phố mới lên đèn
và sẽ rực rỡ mãi trong trong ký ức của một kẻ tha hương, dù tóc đã điểm sương.
Còn hai đồng là nguyên một tô
cháo huyết có thêm đĩa dà trá quẩy ròn rụm đi kèm. Hai đồng là một tô mì xắt
xíu với cái bánh tôm vàng ươm bên trên, và nửa cọng rau xà lách tươi xanh bên
dưới. Tờ giấy bạc với mệnh giá quá lớn lao và rất hiếm hoi này, không ít lúc,
đã khiến cho tuổi thơ của tôi vô cùng phân vân và bối rối!
Và trong cái lúc mà tôi còn
đang suy tính, lưỡng lự, cân nhắc giữa bốn cái kem đậu xanh năm cắc, bốn cuốn
bò bía, bốn ly nước mía, hay một tô hủ tíu xắt xíu thịt bằm béo ngậy (cùng) giá
hai đồng thì ở bên kia chiến tuyến người ta đã quyết định cho ra đời Mặt
trận Giải phóng Miền Nam – vào ngày 20 tháng 12 năm 1960.
Hệ quả thấy được, vào mười lăm
năm sau – vẫn theo báo Sài
Gòn Giải phóng, số thượng dẫn:
“Miền Nam đã có một nền tiền
tệ mới, khai sinh từ sự độc lập toàn vẹn của xứ sở, nhân dân thành phố Hồ Chí
Minh đã nâng niu từng tờ bạc của Ngân hàng Việt Nam với một niềm hãnh diện chưa
từng thấy sau bao nhiêu thế kỷ mất nước phải ép mình sống với đồng bạc của
ngoại bang.”
Niềm hãnh diện được nâng niu
từng tờ bạc mới (nếu có) cũng nhỏ dần sau từng đợt đổi tiền. Rồi với thời gian
những tờ bạc này đã từ từ biến thành… giấy lộn – như tường thuật của nhà báo
Bạch Nga, đọc được trên Vietnamnet
hôm 21 tháng 5 năm 2012:
“Trong khi ngồi đợi xe ở
trạm trung chuyển xe bus Long Biên, tôi được dịp chứng kiến cảnh một bà lão ăn
xin chê tiền của khách.
‘Cô tính thế nào chứ 2 nghìn
bây giờ chả đủ mua mớ rau, lần sau đã mất công cho thì cho ‘tử tế’ nhá!’
Câu nói của bà lão ăn xin khiến
nhiều người phải sốc…
Chị Hương (Cầu Giấy – Hà Nội)
chia sẻ câu chuyện có thật mà như đùa: ‘Nói thật, có lần gặp hai chị em nhà này
đi ăn xin, thương tâm quá tôi liền rút ví ra đưa cho chúng 3 nghìn lẻ. Ngay lập
tức, nó gọi tôi lại, giơ tờ 5 nghìn đồng lên trước mặt tôi bảo: cho chị thêm 2
nghìn cho đủ mua mớ rau nhé.”
Và đó là chuyện xẩy ra năm
trước. Năm nay – sau khi dự phiên họp ngày 14 tháng 5 của Ủy ban Thường vụ Quốc
hội, sau khi nghe các báo cáo của Chính phủ và Ủy ban Kinh tế, Ủy ban Tài chính
về ngân sách những tháng đầu năm 2013 – Phó Chủ tịch Nước Nguyễn
Thị Doan bỗng (chợt) nhận ra rằng: “Tình hình kinh tế gay go lắm rồi!”
Ủa, “gay go” thiệt sao?
Mà “gay go” tới cỡ nào lận?
Ông Chủ tịch Quốc hội Nguyễn
Sinh Hùng, người đã từng lạc quan tuyên bố “năm 2015 sẽ có
một Vinashin mới” nay đã bắt đầu đổi giọng: “Tình hình doanh nghiệp bi đát,
tôi nghĩ có tới 100.000 doanh nghiệp chết chứ không phải chỉ mấy chục nghìn, tỉ
lệ doanh nghiệp lỗ có thể còn hơn 65%.” Và đã đến nước này thì ông phó trưởng
Ban Kinh tế Trung ương,Nguyễn
Xuân Cường, cũng đành phải (xuôi xị) nói theo thôi: “Tình hình đúng là hết
sức đáng lo ngại.”
Điều lo ngại nhất là bó rau
muống sẽ không ngừng ở giá năm ngàn đồng bạc. Dù với số tiền này – vào năm 1960
– đủ để mua hai ngàn tô phở gánh, hay hai ngàn năm trăm tô mì xe, hoặc mười
ngàn chiếc bong bóng đủ mầu.
Giấy bạc năm nghìn đồng
http://www.rfavietnam.com/files/năm%20cắc%204.jpg
Bù lại, vẫn theo lời của bà Phó
Chủ Tịch Nước Nguyễn
Thị Doan, là mọi người được sống với “Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa
của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân… khác hẳn về bản chất và cao hơn gấp
vạn lần so với dân chủ tư sản.”
Cái giá của “dân chủ” (cũng như
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc) của nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, rõ ràng,
hơi mắc. Dân Việt, tội thay, không những đã hớ mà còn mua nhầm đồ giả và đồ đểu
nữa mới chết (mẹ) chớ!
No comments:
Post a Comment