Hòa Ái, phóng viên RFA
2012-11-26
Văn phòng Quốc Tế Champa, International Office of Champa
(gọi tắt là IOC), sẽ tham dự Hội nghị
Liên Hiệp Quốc lần thứ 5 về Dân tộc Thiểu số ở Geneva, Thụy Sĩ trong 2 ngày 27
và 28/11.
Văn
phòng Quốc tế Champa được xem là một tổ chức tiếng nói của cộng đồng người
Chăm. Đây là lần thứ 3, tổ chức IOC được Liên Hiệp Quốc mời tham dự Diễn đàn về
Dân tộc Thiểu số.
Thông
điệp của IOC
Trả lời phỏng vấn từ
Paris, Tiến sĩ Po Dharma, Đại diện tổ chức IOC, cho biết nhận xét của tổ chức
IOC về chính sách của Nhà nước Việt Nam dành cho cộng đồng dân tộc Chăm ở trong
nước hiện nay:
Theo
chúng tôi nghĩ là nhà nước Việt Nam lúc nào cũng tuyên bố, phát biểu trước diễn
đàn LHQ, cũng viết trên báo chí là Nhà nước Việt Nam luôn luôn trung thành với
những gì mà nhất là “Quyền của Dân tộc Thiểu số” do LHQ đưa ra. Tiếc rằng trong
chính sách đó khi thực hiện lại không hoàn hảo, không phù hợp với yêu cầu của
dân tộc thiểu số, với những điều lệ do hiến chương của LHQ liên quan đến vấn đề
dân tộc thiểu số. Đó là vấn đề rắc rối nhất và khó khăn nhất.
Hòa Ái: Trong lần tham dự
này thì thông điệp mà tổ chức IOC muốn mang đến LHQ là gì, thưa Tiến sĩ?
Tiến sĩ Po Dharma: Trong diễn đàn lần
này, chúng tôi muốn điểm lại những gì Nhà nước Việt Nam đã giúp cho dân tộc
thiểu số tại Việt Nam nói chung và dân tộc thiểu số người Chăm nói riêng. Trong
những phần chính phủ Việt Nam đang giúp đỡ thì chúng tôi rất cảm ơn. Chúng tôi
không dám nói là nhà nước Việt Nam không chăm lo cho dân tộc thiểu số nhưng
tiếc rằng trong các dự án lo cho dân tộc thiểu số, nhất là dân tộc thiểu số
người Chăm là chính sách đó chưa phát triển nhiều và không đem lại kết quả mỹ
mãn. Như vậy, chúng tôi sẽ đề nghị lại với Diễn đàn LHQ 6 vấn đề đối với nhà
nước Việt Nam.
Hòa Ái:Theo như Tiến sĩ
chia sẻ, lần này tổ chức IOC sẽ trình bày 6 điểm. Vậy 6 điểm cụ thể là gì?
Tiến sĩ Po Dharma: Cụ thể thứ nhất là dân
tộc người Chăm là một thành phần dân tộc thiểu số ở Việt Nam lâu đời, có chiều
dài lịch sử là thần dân của Vương quốc Champa thời trước, ở miền Trung Việt
Nam. Đó là điều chúng ta cần phải biết.
Điểm thứ hai, sau ngày Vương quốc
Champa bị mất nước-1832, Vua Thiệu Trị đã lập lại quy ước mới là cho lại quy
chế đặc biệt cho dân tộc Chăm ở khu vực Ninh Thuận, Bình Thuận. Và quy chế đặc
biệt này trong suốt thời kỳ Thiệu Trị, Từ Đức, Khải Định, Bảo Đại và cho đến
thời Việt Nam Cộng Hòa vẫn áp dụng. Sau 1975, quy ước đó không còn nữa. Dân tộc
Chăm hôm nay chỉ yêu cầu Nhà nước Việt Nam nghiên cứu thế nào đó là tái lập lại
quy ước-chính sách đặc biệt do Vua Thiệu Trị ban hành để cho họ có một cuộc
sống thoải mái hơn, có kinh tế phát triển hơn và nhất là đất đai của họ, riêng
trong vùng Bình Thuận, Ninh Thuận mà thôi.
Vấn đề thứ ba, Nhà nước Việt Nam
với danh nghĩa là một quốc gia có chính quyền, Nhà nước Việt Nam có quyền quốc
hữu hóa hay thu phục lại tất cả đất đai người Chăm, đó quyền của Nhà nước Việt
Nam. Nhưng rất tiếc rằng, đất đai của người Chăm, ruộng nương của họ, chính họ
là người tự tạo ra, do mồ hôi nước mắt họ tạo ra, Nhà nước lấy hết đất đai của
họ mà không bồi thường gì hết. Họ sống nhờ ruộng nương, họ không biết làm nghề
gì hết ngoài vấn đề cày ruộng. Đó là điểm thứ ba chúng tôi yêu cầu Nhà nước
Việt Nam cứu xét lại.
Thứ tư, một cộng đồng thôn quê không có đất
đai, không có tiền bạc, không có gì để sống, làm sao họ thoát khỏi ra được vấn
đề nghèo đói? Từ chỗ đó, chúng tôi yêu cầu Nhà nước Việt Nam nếu không giúp về
đất đai được thì ít ra Nhà nước Việt Nam phải tạo điều kiện cho họ có công ăn
việc làm để có kinh tế ưu đãi hơn.
Riêng về thứ năm, chúng tôi yêu cầu
muốn cho dân tộc Chăm được sống lại thì dân tộc Chăm phải có lực lượng dân sự
mạnh, phải có những người trí thức, phải có những người nghiên cứu, phải có
những sinh viên tại đại học. Có như thế, những trí thức đó trở lại để giúp làng
xã của họ được.
Về yêu cầu cuối cùng của chúng tôi, nhất
là trong lực lượng dân sự của hệ thống Nhà nước Việt Nam hôm nay, từ cấp xã,
cấp quận, cấp tỉnh, cho tới cấp trung ương không có người Chăm trong đó. Tất cả
những vấn đề liên quan đến vấn đề người Chăm thì hoàn toàn người Chăm không
biết gì hết. Chúng tôi yêu cầu Nhà nước Việt Nam làm thế nào để cho người Chăm
có một tiếng nói cho biết quan điểm của họ như thế nào về các vấn đề kinh tế,
xã hội, chính trị.
Phù
hợp luật pháp
Hòa Ái: Có thể nói 6 yêu
cầu mà tổ chức IOC đệ trình lần này không mang tính chất yêu sách quá mức,
trọng điểm là cộng đồng người Chăm mong muốn Nhà nước Việt Nam tạo điều kiện cho
cuộc sống dân sinh của họ được ổn định và phát triển. Tuy nhiên, có những thông
tin chống phá tổ chức IOC vì cho rằng tổ chức hoạt động với mục đích chống đối
lại chính phủ Việt Nam. Ý kiến của Tiến sĩ như thế nào trước sự việc này?
Tiến sĩ Po Dharma: Chúng tôi chỉ góp
phần với tư cách là nhà khoa học, vì tôi là nhà khoa học. Quan điểm của chúng
tôi về vấn đề văn hóa, xã hội, kinh tế mà chúng tôi thấy Nhà nước Việt Nam chưa
thực hiện đúng mức, chứ không phải là tôi chỉ trích nhà nước Việt Nam. Nhưng rất
tiếc rằng khi chúng tôi đề nghị ra vấn đề gì đó thì người ta lại cho là phản
động. Nhà nước Việt Nam không chấp nhận điều đó, cho tôi là người không có đồng
tình với chính phủ Việt Nam. IOC không bao giờ làm bất cứ điều gì mà đi ngược
lại với quy chế hiệp ước, ngược lại với chính sách nhà nước, hoàn toàn phù hợp
với luật lệ Nhà nước Việt Nam và luôn luôn phù hợp với luật lệ LHQ.
Hòa Ái: Với tư cách là một
người đã tham dự Diễn đàn nhiều lần, Tiến sĩ thấy rằng sẽ có hy vọng nào cho
cộng đồng người Chăm với 6 yêu cầu của tổ chức IOC đệ trình lần này không, thưa
Tiến sĩ?
Tiến sĩ Po Dharma: Chúng tôi rất hy
vọng. Chúng tôi hy vọng rằng lần này, Nhà nước Việt Nam phải công nhận rằng dù
sao đi nữa trên dải đất Việt Nam hôm nay có đến 45 Dân tộc Thiểu số. Mỗi Dân
tộc Thiểu số có lịch sử riêng của họ. Và Dân tộc Thiểu số là thành phần dân tộc
đã từng góp phần đấu tranh, bảo vệ, nhất là bảo vệ di sản văn hóa Việt Nam. Tất
cả những người Dân tộc Thiểu số hôm nay đã đóng góp một vai trò vô cùng quan
trọng trong quá trình hình thành cơ sở Việt Nam. Khi chúng tôi đã tham gia vào
công trình xây dựng lịch sử Việt Nam thì Nhà nước Việt Nam phải suy xét lại
điều này.
Hòa Ái: Cảm ơn Tiến sĩ Po
Dharma đã dành thời gian cho cuộc phỏng vấn này.
Copyright
© 1998-2011 Radio Free Asia. All rights reserved.
-------------------------------
Written by BBT Champaka.info
Sunday,
28 October 2012 09:52
Vào
ngày 27 và 28 tháng 11 năm 2012, Liên Hiệp Quốc sẽ tổ chức diễn đàn lần thứ 5
vể dân tộc thiểu số (Fifth Session of the Forum on Minority Issues) tại Geneva
(Thụy Sĩ) mang chủ đề: “Thực hiện tuyên ngôn về Quyền của những người thuộc các
nhóm thiểu số về dân tộc hay sắc tộc, tôn giáo và ngôn ngữ: Xác định các thành
quả và cơ hội”
(Implementing
the Declaration on the Rights of Persons Belonging to National or Ethnic,
Religious and Linguistic Minorities: Identifying positive practices and
opportunities).
Theo
nguồn tin từ Hoa Kỳ, IOC-Champa sẽ gởi một phái đoàn sang Thụy Sĩ để tham dự
diễn đàn quốc tế này hầu đấu tranh bảo vệ quyển lợi của dân tộc Chăm, một thành
phần dân tộc ít người tại quốc gia Việt Nam đa chủng tộc.
Diễn
đàn về dân tộc thiểu số là chương trình nằm trong dự án của “Bản tuyên ngôn về
các quyền của những người thuộc các nhóm thiểu số về dân tộc hay sắc tộc, tôn
giáo và ngôn ngữ” (Declaration on the Rights of Persons Belonging to National
or Ethnic, Religious and Linguistic Minorities), viết tắt là Tuyên Ngôn về
Quyển Dân Tộc Thiểu Số do Hội Đồng Liên Hiệp Quốc biểu quyết vào ngày
18-12-1992 tại New York. Đây là qui chế pháp lý quốc tế mà nhiều quốc gia trên
thế giới trong đó có Việt Nam thường đưa ra nhiều khái niệm khác nhau, do tính chất
nhạy cảm từ các góc độ chính trị, lịch sử, kinh tế, tôn giáo, chủng tộc,
sắc tộc và xã hội. Chính đó là trọng tâm của bài viết mà BBT Champaka.info xin
gởi đến độc giả nhằm giải thích thế nào là quyền của dân tộc thiểu số nằm trong
bản Tuyên Ngôn này.
Tuyên
Ngôn về Quyển Dân Tộc Thiểu Số là nghị quyết của Liên Hiệp Quốc liên quan đến
các quyền đặc biệt của người thiểu số trong một quốc gia đa chủng tộc và đồng
thời nêu những nghĩa vụ và trách nhiệm tương ứng của các quốc gia đã ký vào bản
tuyên ngôn này để thực hiện những quyền của dân tộc thiểu số. Đối với Liên Hiệp
Quốc, chính sách thực thi các quyền của người thiểu số sẽ góp phần giữ vững sự
ổn định về chính trị và xã hội của những quốc gia đó. Tuyên ngôn này cũng nêu
ra những trách nhiệm của các cơ quan chuyên môn và tổ chức của Liên Hợp Quốc
nhằm góp phần vào việc thực hiện đầy đủ những quyền của người thiểu số được nêu
trong bản Tuyên Ngôn. Thêm vào đó, bản tuyên ngôn này cấu thành yếu tố pháp lý
mà các quốc gia trên thế giới sẽ dựa vào đó nhằm tham khảo và sử dụng trong
việc xây dựng luật pháp và chính sách quốc gia liên quan đến người thiểu số.
1).
Các quyền của người thiểu số được qui định trong bản Tuyên Ngôn:
•
Được Nhà nước bảo vệ sự tồn tại và bản sắc dân tộc hay sắc tộc, văn hoá, tôn giáo
và ngôn ngữ của của họ (Điều 1).
•
Được hưỏng nền văn hoá riêng của họ, được thừa nhận và thực hành tôn giáo riêng
của họ, được sử dụng ngôn ngữ riêng của họ trong đời sống riêng tư hay công
cộng (Điều 2.1).
•
Được tham gia một cách hiệu quả vào đời sống văn hoá, tôn giáo hay xã hội, kinh
tế và đời sống công cộng của quốc gia đó (Điều 2.2).
•
Được tham gia một cách có hiệu quả vào những quyết định có ảnh hưởng đến dân
tộc thiểu số ở các cấp quốc gia, khu vực và địa phương (Điều 2.3).
•
Được thành lập và duy trì các hội đoàn riêng của họ (Điều 2.4).
•
Được thành lập và duy trì các cuộc tiếp xúc tự do và hoà bình ở trong nước cũng
như qua biên giới với các thành viên khác cùng nhóm của họ và với những người
thuộc các nhóm thiểu số khác (Điều 2.5).
•
Được tự do thực hiện các quyền của họ với tư cách cá nhân, cũng như trong cộng
đồng cùng với các thành viên khác trong nhóm của họ mà không có sự kỳ thị và
phân biệt đối xử nào (Điều 3).
2).
Trách nhiệm và nghĩa vụ của Nhà nước được qui định trong bản Tuyên Ngôn:
•
Đảm bảo rằng người thiểu số có thể được thực hiện đầy đủ và hiệu quả tất cả các
quyền con người và những tự do cơ bản của họ mà không có sự kỳ thị và phân biệt
đối xử nào trước pháp luật (Điều 4.1).
•
Tạo điều kiện thuận lợi cho người thiểu số được thể hiện những đặc điểm riêng
của họ và được phát triển văn hoá, ngôn ngữ, tôn giáo, truyền thống và tập quán
của họ (Điều 4.2).
•
Cho phép người thiểu số có đầy đủ những cơ hội được học bằng tiếng mẹ đẻ của họ
hoặc được giáo dục bằng tiếng mẹ đẻ của họ (Điều 4.3).
•
Khuyến khích phát triển kiến thức về lịch sử, truyền thống, ngôn ngữ và văn hoá
của người thiểu số đang sống trong phạm vi lãnh thổ của họ và đảm bảo rằng
người thiểu số có đầy đủ những cơ hội để có được kiến thức xã hội tổng thể
(Điều 4.4).
•
Cho phép người thiểu số tham gia vào sự phát triển và tiến bộ kinh tế (Điều
4.5).
•
Xem xét những lợi ích chính đáng của người thiểu số trong việc xây dựng và thực
hiện những chính sách, chương trình quốc gia và các chương trình hợp tác, trợ
giúp quốc tế (Điều 5).
•
Hợp tác với những quốc gia khác về những vấn đề liên quan đến người thiểu số,
gồm việc trao đổi thông tin và kinh nghiệm nhằm thúc đẩy lòng tin và hiểu biết
lẫn nhau (Điều 6).
•
Thúc đẩy sự tôn trọng những quyền được nêu ra trong Tuyên ngôn này (Điều 7).
•
Thực hiện những nghĩa vụ và cam kết quốc tế mà họ đã đảm nhận theo các điều ước
và thoả thuận quốc tế mà họ là thành viên (Điều 8).
Bài đọc thêm:
No comments:
Post a Comment