Friday 9 November 2012

HỒI KẾT CHO CHẾ ĐỘ CHUYÊN CHẾ DẺO DAI của ĐẢNG CỘNG SẢN TRUNG QUỐC ? (Cheng Li - The China Quarterly) [5/5]




The End of the CCP’s Resilient Authoritarianism?  A tripartite Assessment of Shifting Power in China
(The China Quarterly, 211, September 2012, pp 595- 623).
Cheng Li  (Lý Thành)


Bản thảo bài đang biên tập. Bản cuối cùng sẽ được đăng trên Thời Đại Mới  tháng 11-2012
Bn dch ca Phm Gia Minh
9-11-2012




Nhng suy nghĩ cui

Quan sát trên mt bi cnh rng hơn, mc dù ba ln thay đi quyn lc là nguyên nhân cho nhng căng thng trong qun trđt nưc và làm ny sinh tâm lý bt an, nhưng chính đó li đáng đưc coi là nhng phát trin tích cc, đáng khích lđi vi Trung Quc. Giám sát và đi trng gia các phe phái trong lãnh đo ca ĐCSTQ, các nhóm li ích năng đng –đc bit là vai trò ngày càng tăng ca gii trung lưu và nhn thc đưc chia srng rãi vmt thế lc toàn cu đang lên cùng sttin ca công chúng là nhng gì mi mđã ra đi gn đây. Và tt cnhng điu đó slà nhng nhân tquan trng cho mt schuyn tiếp tt yếu ti dân ch.

Trong tương lai gn, tiêu đim ca các nhà phân tích vTrung Quc không nên chlà vic liu lãnh đo ĐCSTQ có sdng đúng các thtc pháp lý đxlý vBc Hy Lai, mà còn phi xem liu hcó thtn dng cơ hi đó đđt đưc sđng thun mi và theo đui ci cách chính tr. Mt điu mà có lhôm nay ai cũng thy rõ hơn bt clúc nào trong sut cthi kci cách (ý nói ci cách kinh tế- ND) đó là chế đchuyên quyn bn b, do dai ca ĐCSTQ, xét cvmt lý lun và thc tin chlà mt hthng trì trbi lhthng này chng đi li các chuyn biến dân ch.

Nếu ĐCS mong mun ly li lòng tin ca qun chúng và tránh mt cuc cách mng hưng tdưi lên thì đng phi tiến hành nhng thay đi dân chthc s, có hthng, trong nưc. Nhng biến đi sâu sc sau đây cn phi đưc thc hin. Thnht, cùng vi vic xlý vBcb Hy Lai qua cơ chế pháp lý hin hành thì vic kêu gi ci cách lut pháp –kcci cách thc tin công tác xét xca tòa án, thc thi nguyên tc nhà nưc pháp quyn và chnghĩa hp hiến là điu đã trnên vô cùng quan trng.89 Điu này có thlà mt cơ hi tuyt vi cho các nhà lãnh đo có tư tưng cách tân, và mt mc đnht đnh cho tt ccác lãnh đo, đhnhn thc đưc rng, ci cách lut pháp là con đưng tt nht đhtbo vtrong mt đt nưc còn thiếu vng nguyên lý pháp quyn. Có thTrung Quc sphi mt nhiu năm, thm chí nhiu thp k đthiết lp mt hthng hiến pháp đy đ, tuy nhiên, ssm cn mt tuyên bchính thc mang tính tư tưng, chính trvà pháp lý rng, đng phi dưi hiến pháp, chkhông phi là ngtr bên trên hiến pháp.

Thhai, qun lý và điu hành truyn thông cũng là mt vic cn ci cách gp. Trung Quc hin đang bưc vào “mùa ca các li đn”và truyn thông xã hi đã trnên quyn lc đến ni chính quyn Trung Quc phi thưng xuyên dng nhng dch vmicro-bloging. Đó không phi là phương cách hiu quđđiu hành đt nưc (đc bit khi Trung Quc dđnh xây dng mt nn kinh tế đnh hưng sáng to). Lý do vì sao ngưi dân tìm đến vi truyn thông xã hi là bi vì truyn thông chđo không phn ánh nhiu stht cuc sng. Do đó, con đưng đngăn chn chnghĩa git gân sinh ra bi truyn thông xã hi là hãy ci m, khai phóng truyn thông chđo. Điu đó không chcó li cho gii trí thc tdo, dân chmà còn li cho chính các nhà lãnh đo Trung Quc. Càng đè nén, bưng bít nhng tin git gân thì chúng càng trnên mnh m và lan ta. Sau mưi năm thương mi hóa, ngành truyn thông Trung Quc đã góp phn to nên nhng nhà báo Trung Quc biết đi theo con đưng ca tdo báo chí. Nhng biến chuyn cách mng đang din ra trưc mt trong lĩnh vc truyn thông xã hi và vin thông sbiến tdo truyn thông trthành mt scn thiết chkhông phi là mt sla chn.

Thba, slà ngây thơ vchính trvà thiu năng vtrí tunếu tin rng ssp đca hBc chkéo theo nhng din biến tích cc và không có gì sai lm xy ra Trung Quc na. Tuy vy cũng đáng nhli rng vám sát mt nhà văn Đài Loan bi các đip viên ca Quc Dân đng Đài Loan đã giúp khi đng quá trình chuyn tiếp tchế đchuyên chế sang dân chvào gia nhng năm 1990. Cũng tương tnhư vy, ĐCSTQ hin nay cn phi hoc tiến hành nhng thay đi đtiến bưc cùng lch s, hoc là sblch sbli sau lưng. Trong mt vin cnh rng ln hơn, các lãnh đo yếu, chính phyếu và đng yếu cũng không phi là xu hưng chỉ ở Trung Quc mi có; đó cũng chính là nhng thách thc chung trong thế gii hôm nay. Xin chào mng nđt nưc Trung Quc bưc vào thế kXXI!


Tham kho

Baum, Richard. 2007. “The Limits of Authoritarian Resilience.”Paper presented in the conference held in the Centre for International Studies and Research, Sciences Po, Paris, 17January 2007. Cũng xem thêm http://www.ceri-sciences-po.org/archive/jan07/art_rb.pdf.

Bell, Daniel. 2012. “Why China won’t collapse.”The Christian Science Monitor, posted online 11 July 2012 http://m.csmonitor.com/Commentary/Opinion/2012/0711/Why-China-won-tcollapse.

Bremmer, Ian. 2010. The End of the Free Market: Who Wins the War between States and Corporations? New York: Portfolio.

Brødsgaard, Kjeld Erik and Zheng Yongnian. 2006. “Introduction: Whither the Chinese Communist Party?”In Brødsgaard, Kjeld Erikand Zheng Yongnian (eds.), The Chinese Communist Party in Reform. New York: Routledge.

Brown, Kerry. 2009. Friends and Enemies: The Past, Present and Future of the Communist Party of China. New York: Anthem Press.

Chang, Gordon. 2001. The Coming Collapse of China. New York: Random House.

Chang, Gordon. 2011. “The Coming Collapse of China: 2012 Edition.”Foreign Policy, posted on 29 December 2011.

Chen, Zhiwu. 2012. “Zhongguo daole fei minzhu buke de shihou”(It is the time when China must make a transition to democracy). Duowei News, posted on 2 January 2012. http://china.dwnews.com/news/2012-01-02/58470187.html.

Dickson, Bruce. 2003. Red Capitalists in China: The Party, Private Entrepreneurs, and Prospects for Political Change. New York: Cambridge University Press.

Dickson, Bruce. 2005. “Populist Authoritarianism: The Future of the Chinese Communist Party,” Occasional Papers. Carnegie Endorsement for International Peace.

Dickson, Bruce. 2008. Wealth into Power: The Communist Party’s Embrace of China’s Private Sector. New York: Cambridge University Press.

Dimitrov, Martin. 2008. “The Resilient Authoritarians.”Current History 107 (705), 24–29.

Dahl, Robert. 1961. Who Governs? Democracy and Power in an American City. New Haven, CT: Yale University Press.

Fewsmith, Joseph. 2006. “Inner-Party democracy: development and limitations.”China Leadership Monitor 31, 1–11.

Gallagher, Mary. 2009. “Power tool or dull blade? Resilient autocracy and the selectorate theory.”Báo cáo không xut bn, có thxem http://faculty.maxwell.syr.edu/johanson/papers/gallagher_hanson07.pdf.

He, Pin. 2012. Keyi queding de Zhongguo weilai (China’s Future Can Be Determined). New York: Mirror Books, 2012.

He, Weifang. 2012. In the Name of Justice: Striving for the Rule of Law in China. Washington DC: The Brookings Institution Press.

Hu, Angang. 2009. Mao Zedong yu wenge (Mao Zedong and the Cultural Revolution). Hong Kong: Strong Wind Press.

Hu, Angang. 2011. China in 2020: A New Type of Superpower. Washington, DC: Brookings Institution Press.

Hu, Xiao. 2009. “Yi gaige yifu jingji weiji”(Accelerate reforms to respond to the economic crisis). Zhongguo jingji shibao, 3 March.

Huang, Yasheng. 2008. Capitalism with Chinese Characteristics: Entrepreneurship and the State. New York: Cambridge University Press.

Kuhn, Robert Lawrence. 2010. How China’s Leaders Think. New York: John Wiley and Sons.
33

Li, Cheng. 2001. China’s Leaders: The New Generation. Lanham, MD: Rowman and Littlefield.

Li, Cheng. 2005. “The new bipartisanship within the Chinese Communist Party,”Orbis 49 (3), 387–400.

Li, Cheng (ed.). 2008. China’s Changing Political Landscape: Prospects for Democracy, Washington DC: The Brookings Institution Press.

Li, Cheng (ed.). 2010. China’s Emerging Middle Class: Beyond Economic Transformation. Washington, DC: The Brookings Institution Press.

Li, Cheng. 2012a. “The battle for China’s top nine leadership posts.”The Washington Quarterly 35(1), 131–145.

Li, Cheng. 2012b. “Power shift in China, Part I.”Yale Global online magazine, posted on 16 April 2012, http://yaleglobal.yale.edu/content/power-shift-china-part-i.

Li, Cheng and Eve Cary. 2011. “The last year of Hu’s leadership: Hu’s to blame?”China Brief 11 (23). 20 December.

Li, Cheng and Jordan Lee. 2009. “China’s legal system.”China Review 48, 1–3.

Li, Chunling. 2010. “Characterizing China’s middle classes: heterogeneous composition and multiple identities.”In Cheng Li, (ed.) China’s Emerging Middle Class: Beyond Economic Transformation. Washington, DC: The Brookings Institution Press, 135–156.

Link, Perry. 2012. “America’s outdated view of China.”The Washington Post, 10May.

Lü, Xiaobo. 2000. Cadres and Corruption: The Organizational Involution of the Chinese Communist Party. Stanford, CA: Stanford University Press.

MacFarquhar, Roderick and Michael Schoenhals. 2008. Mao’s Last Revolution. Cambridge, MA: Harvard University Press.

McGregor, Richard. 2010. The Party: The Secret World of China’s Communist Rulers. New York: Harper.

McGregor, Richard. 2011. “Five myths about the Chinese Communist Party.”Foreign Policy, January/February.

Miller, Alice. 2008a. “China’s new Party leadership.”China Leadership Monitor 23.

Miller, Alice. 2008b. “Institutionalization and the changing dynamics of Chinese leadership politics.”In Cheng Li (ed.), China’s Changing Political Landscape: Prospects for Democracy, Washington DC: The Brookings Institution Press, 61–79.

Miller, Alice. 2009. “Leadership sustains public unity amid stress.”China Leadership Monitor 29.

Nathan, Andrew J. 2003. “Authoritarian resilience,”Journal of Democracy 14 (1), 6–17.

Nathan, Andrew. 2006. “Debate #1: is Communist Party rule sustainable in China?”Reframing China Policy: The Carnegie Debates, Washington, DC, posted on 5 October 2006, http://www.carnegieendowment.org/files/cds_nathan.pdf.

Peerenboom, Randall. 2002. China’s Long March toward the Rule of Law. New York:
Cambridge University Press.

Pei, Minxin. 2008. China’s Trapped Transition: The Limits of Developmental Autocracy. Cambridge, MA: Harvard University Press.

Pei, Minxin. 2012. “The myth of Chinese meritocracy.”Project Syndicate, 15 May, http://www.project-syndicate.org/commentary/the-myth-of-chinese-meritocracy.

Qian, Liqun. 2012. “Lao hongweibing dangzheng de danyou”(“Worries about the rule of the old Red Guards”). Wenzhai, 19 February.

Shambaugh, David. 2008. China’s Communist Party: Atrophy and Adaptation. Berkeley, CA: University of California Press.

Shirk, Susan L. 2007. China: Fragile Superpower: How China’s Internal Politics Could Derail Its Peaceful Rise. New York: Oxford University Press.

Teiwes, Frederick C. and Warren Sun. 1998. China’s Road to Disaster: Mao, Central Politicians, and Provincial Leaders in the Unfolding of the Great Leap Forward 1955–1959. New York. M.E. Sharpe.

Tsai, Kellee. 2007. Capitalism without Democracy: The Private Sector in Contemporary China. Ithaca, NY: Cornell University Press.

Vela, Justin. 2009. “The secret of the CCP’s success.”Asia Times Online, posted on 3 October 2009, http://www.atimes.com/atimes/China/KJ03Ad01.html.

Vogel, Ezra F. 2011. Deng Xiaoping and the Transformation of China. Cambridge, MA: Harvard University Press.

Wang, Changjiang. 2009. “Zhuoli tuijin dang zhizheng de gaige chuangxin”(Promoting reforms and innovation in the Party). Jiefang ribao, 28 September.

White, Lynn, Kate Zhou, and Shelley Rigger. 2013 forthcoming. Democratization in China, Korea, and Southeast Asia? Local and National Perspectives. New York: Routledge.

Wishik, Anton. 2012. “The Bo Xilai crisis: a curse or a blessing for China? An interview with

Cheng Li,”posted on 18 April 2012, http://www.nbr.org/research/activity.aspx?id=236.

Yang, Dali L. 2004. Remaking the Chinese Leviathan: Market Transition and the Politics of Governance in China. Stanford, CA: Stanford University Press.

Yao, Yang. 2010. “The end of the Beijing consensus: can China’s model of authoritarian growth survive?”Foreign Affairs, 2 February.

Yu, Keping. 2009a. Democracy Is a Good Thing: Essays on Politics, Society and Culture in Contemporary China. Washington DC: The Brookings Institution Press.

Yu, Keping. 2009b. “Xuyao liqing youguan minzhu de ji ge guanxi”(The necessity to clarify several conceptual factors concerning democracy). Beijing ribao, 16 March. Also at http://theory.people.com.cn/GB/49150/49152/8965735.html.

Zhang, Ming. 2012. “Zhongguo xiang he chuqu?”(Whither China?). Ershiyi shiji, 3 March.

Zhang, Yi. 2008. “Dangdai Zhongguo zhongchan jieceng de zhengzhi taidu”(“Political attitudes of the middle stratum in contemporary China”). Zhongguo shehui kexue 2, 117–131.

Zhao, Suisheng (ed.). 2006. Debating Political Reform in China: Rule of Law vs. Democratization. Armonk, NY: M. E. Sharpe.

Zi, Zhongyun (ed.). 2011. Qimeng yu Zhongguo shehui zhuanxing (The Enlightenment and Transformation of Chinese Society). Beijing: Shehui kexue wenxian chubanshe


Chú thích :

1 Tác gixin cm ơn Chris Bramal, Eve Cary, Jordan Langdon vnhng tư vn làm sáng tnhiu khía cnh ca bài báo.
+ Cheng Li, Giám đc trung tâm nghiên cu Trung Quc, Vin Brookings. Washing ton. Email: cli@brookings.edu
2 Perry Link, mt ngưi chtrích chính quyn Trung Quc đã nhiu năm, mi đây đã phê phán mnh mvà có cơ svic mt schuyên gia Mnghiên cu Trung Quc thưng sdng thut ng“Trung Quc”hoc “ngưi Trung Quc”hoàn toàn chđnói v”gii chóp bu trong đng cng sn Trung Quc”. Ông Link đã cnh báo rng khi cho phép dùng t“Trung Quc” đchmt nhóm nhgii chóp bu sđiu nguy him vì nó che khut gn 1/5 dân stoàn cu và ngăn cn cách nhìn nhn sòng phng vvic liu chế đcòn tn ti đưc bao lâu na”( 2012, 27). Đáng quan tâm hơn na là Gordon Chang, mt nhà phê phán lãnh đo đng cng sn Trung Quc ni tiếng khác đã tiếp tc phán đoán v“mt ssp đđang đến gn ca Trung Quc”trong khi đó thì ssp đca đng cng sn trung Quc cũng đưc đcp ti trưc đó ( 2011). Đtham kho bài viết đu tiên ca lun đim ca tác gimi đc Chang 2001.
3David Shambaugh chng hn cho rng đng cng sn Trung Quc là mt “thiết chế khá mnh và bn vng, déo dai”( 2008,176). Xem Nathan 2003; Miler 2008b Miler 2009.
4 Theo Andrew Nathan thì “nhng thay đi mang tính thchế ca chế đcho ti nay có tác dng cng cchkhông phi là làm suy yếu schuyên quyn”( 2006, 3); xem thêm Fewsmith 2006; Brown 2009;Dickson 2003; Dickson 2008;Tsai 2007;Yang 2004.
5 Điu đã đưc phbiến rng rãi trên các phương tin truyn thông Trung Hoa hi ngoi đó là Giang Trch Dân, nguyên Tng Bí thư đng cng sn Trung Quc gn đây đã bình lun vvxì căng đan Bc Hy Lai như sau: “Bc đã vưt qua đim mc ca văn minh nhân loi “Nht báo Sing Tao, 28 tháng năm 2012
6 Ví dnhư Trương Minh ( Zhang Ming) hi tháng 3 năm 2012 đưa ra mt phát biu phê phán kch lit nn tham nhũng tràn lan ca các quan chc cp cao ca đng cng sn Trung Quc, chvài tháng trưc khi truyn thông quc tế bt đu truy tìm ngun gc “phh”ca chnghĩa tư bn thân hu trong hàng ngũ lãnh đo Trung Quc. Đtìm hiu nhng nlc ca các cơ quan quyn lc ca đng nhm biến vBc Hy Lai thành skin có tính”riêng bit và hy hu” mi xem Sina News lên mng ngày 25 tháng 5 năm 2012,
7 HBc tlâu đã ni tiếng vi nhng tham vng chính trca ông ta ( xem Li 2001,165-66). My tháng trưc khi xy ra cuc khng hong thì Su Wei mt hc githân cn Bc công tác trưng đng Trùng Khánh đã sánh Bc Hy Lai và thtrưng Trùng Khánh Hoa Quc Phong vi Mao Trch Đông và Chu Ân Lai trong nhng li bình lun đưc lưu truyn trên truyn thông Trùng Khánh và trung ương. Xem Sina Global Newsnet đưc đưa lên mng ngày 20 tháng 10 năm 2011 http://dailynews.sina.com/bg/chnews/ausdaily/20110920/18402783790.html.
8 Xem, chng hn, Bell 2012
9 Mt vài ý kiến tho lun vđánh giá sthay đi quyn lc Trung Quc theo quan đim Tam quyn phân lp cũng đã xut hin trưc đây trong mt phát biu ngn ca tôi đưc trình bày ti hi nghthưng niên ln thnht ti trung tâm nghiên cu Ngoi giao Hoa Kmang tên Johnson,đưc tchc đchào mng Henry Kissinger ti Đi hc Yale vào tháng 3 /2012. Xem Li 2012b.
10 Brodgaard và Zheng 2006, 2
11 Dickson 2005,1
12 Ibid, 11.
13 “Năm không”ni tiếng ca Ngô Bang Quc đó là 1. Không hthng đa đng; 2. Không đa nguyên tư tưng;3. Không giám sát và đi trng quyn lc hay chế đlưng vin;4. Không h thng liên bang; và 5. Không tư nhân hóa. Tuyên bnày đưc Ngô Bang Quc đưa ra ti khp th4 Đi hi đi biu nhân dân toàn quc khóa 11 hp ti Bc Kinh ngày 11 tháng Ba năm 2011. Xem Zhongguo xinwen wang, đưa lên mng ngày 11/3/2011. http://www.china.com.cn/2011/2011-03/content_2214099.html.
14 Shambaugh 2008,9
15 Miller 2008b,77
16 McGregor 2011, Vcun sách đã dn xem McGregor 2010
17 McGregor 2011.
18 Xem Nhân dân Nht báo online, 19/9/2009; http://english.people.com.cn/90001/90776/90785/6761990.html.
19 Như trên
20 Đtham kho chthca Hi nghTrung ương ĐCS TQ ln th4 khóa 17 xem
21 “Jingshen xiedai, nengli bu zu, tuoli qunzhong, xiaoji fubai.”Renmin ribao, 1 July 2012, 1. A cũng có thxem Shijie ribao, 1 July 2012, A5.
22 Yu 2009b.
23 Xem http://www.hi.chinanews.com.cn/hnnew/2005-10-20/29705.html, 20 August 2008; và Yu 2009a, 1–6.
24 Wang 2009
25 McGregor 2011
26 có 49.4% ngưi dân trông đi Trung Quc scó cách mng nếu như lãnh đo tht bi trong vic thc hin mt cuc ci cách chính trthc s, chcó 8.5% tin tưng rng cách mng là điu không th. Trích dn tShiji ribao,15/3/2012.A12
27 Zi 2011,171
28 Như trên, tr. 173
29 Như trên, tr. 22
30 Baum 2007.Đtham kho các ý kiến phê phán mnh mchế đchuyên chế bn bca ĐCS TQ xem Pei 2008; Shirk 2007; Lu 2000.
31 Nathan 2003,6-7
32 Nhiu lãnh đo cao cp bkhai trkhi đng vì ti tham nhũng đã bt đu dính líu ti nhn hi l, tham ô và các hot đng phm pháp khác đtui 59- mt năm trưc khi vhưu.
33 Kuhn 2010
34 Miller 2008a
35 Xem Li (2005) đbiết thêm...
36 Đbiết thêm cuc tranh lun vcơ shc vn cu thế h3 và 4 xem Li 2001
37 Nanfang dushi bao, 4 tháng 7 2012. Có thxem http://nf.nfdaily.cn/nfdsb/content/2012-
07/04/content_49948516.html.
38 Pei 2012
39 Như trên
40 Xinhua News Net, 4 tháng 7 năm 2012, http://news.xinhuanet.com/politics/2012-07/04/c_123366738.htm   
41 Pei 2012
42 Lienhe zaohao, 27 tháng 2 2011. Cũng nên xem then http://www.zaohao.com/wencui/2011/02/honkong10227c.shtml
43 Tt ccác uban Đng các tnh...
44 Dicksom 2005, 4.
45Dimitrov 2008, 27.
46Gallagher 2009.
47 Vela 2009.
48 Đnh nghĩa vgii trung lưu Trung Quc thưng da trên mt stiêu chí tng hp bao gm các yếu t: nghnghip, thu nhp, mc tiêu thvà mc đtý thc vcá nhân. Xem Li Chunling 2010.
49 Zhang 2008
50 Đtìm hiu mt cách cn kcuc tranh lun vvai trò ca giai cp trung lưu trong nn chính trTrung Quc xin tham kho Li Chunling 2010.
51 Hu Xiao 2009,1
52 Beijing shangbao, 30/8/2010. Xem http://news.xinhuanet.com/fortune/2010- 08/30/c_12496387.html.
53 xem http://xuxiaonian.blog.sohu.com/160724498.html
54 Đtìm hiu quan đim ca Xu Xiaonian xem
http://xuxiaonian.blog.sohu.com/158818651.html.  và Lianhe zaobao,1/8/2010,
http://finance
55 Xem http://finance.ifeng.com/news/2010205/3005151.shtml.
56 Chen 2012
57 Teiwes và Sun 1998; MacFarquhar và Schoenhals 2008; Hu Angang 2009.
58 Vogel 2011.
59 Li và Cary 2011.
60 Xinhua News,15/10/2011, http://news.sina.com.cn/c/2007-10-15/113314089759.shtml
61 Li 2005
62 Hai vlãnh đo thuc phái đoàn thanh niên, Lý Nguyên Triu và Lưu Diên Đông cũng thuc din thái tđng xét vngun gc gia đình, tuy nhiên snghip ca hli gn vi HCm Đào (ngưi đóng vai trò trc tiếp gii thiu hvào BChính tr) khiến htrung thành vi liên minh dân túy hơn.
63 Đtìm hiu snghip các ng viên đó xem Li 2012 a.
64 Đtìm hiu các yếu tlàm thay đi kinh tế- xã hi Trung Quc và các nưc Đông, Đông Nam Á xem White, Zhou và Rigger 2013 trđi
65 Xem http://bbs.nhzjcom/viewthread.php?tid=377464.
66 Yao 2010. Có thxem
67 Liawang xinwen zhoukan, 23 /1/2010.
68 Không rõ ai là ngưi đu tiên ngĩ ra thut ng“gii ccn đen”. Đa scác ý kiến trên mng Trung Quc quy cho nhà kinh tế hc MLang Xianping ( Larry Lang). Tuy nhiên Lang đã công khai phnhn rng đã viết bài báo đưc phbiến rng rãi đqung bá cho thut ng này..Xem “Giai cp đen”( www.chinatranslated.com/?p=407). Dch là: “Bình lun và phân tích vkinh tế Trung Quc và tình hình chính tr”. 6/2009.
69 Zhongguo Xinwen zhoukan, 13/1/2006, Liaowang,5/12/2005. Có thxem
http://www.chinesenewsnet.com, 12/12/2005.
70 Qianjiang Wanbao, 11/2/2010. Cũng có thxem http://www.chinanews.com.cn/estate/estatelspl/
news/2010/02-11/2121577.shtml.
71 xem http://bt.xinhuanet.com/2010-03/19/content_19293215.htm
72 xem http://bt.xinhuanet.com/2010-03/19/content_19293215.htm
73 Dahl 1961,
74 Dahl 196168.,252 và 270.
75 Yao 2010.
76 Mt câu chuyn tiếu lâm chính trđưc lan truyn rng rãi mô tthành phn cuc tp hp đông ti 1000 ngưi đi din quán ăn McDonald Vương PhTnh, Bc Kinh ngày hôm đó. Trong sđó 990 ngưi là cnh sát chìm, 8 ngưi là phóng viên nưc ngoài, 1 ngưi là Đi s Hoa Kỳ ở Trung Quc Jon Huntsman va “tình cđi ngang qua”và chđúng 1 ngưi biu tình thc th.
77 Shijie ribao, 3 /5/2012,A4
78 Như trên
79 Shijie ribao,20/4/2012, A4.
81 Shijie ribao, 14/5/2012, A1
82 Shijie ribao, 4/6 /2012, A1
83 Blog ca Chương Lp Phàm, bài đưa lên mng ngày 1/2/2012,
84 Như trên
85 Qian 2012.
86 Như trên
87 He Pin 2012,186-87.
88 Mun biết thêm nhng tho lun vtiên đoán kinh tế Trung Quc, xem Hu Angang 2011
89 Mun đc thêm mt tho lun chi tiết vnhng đòi hi gn đây ca công lun và các nhà trí thc đi vi mt chế đhiến pháp (constitutionalism), xem He Weifang 2012. Cũng nên xem Peerenboom 2002, Li và Jordan 2009; Wishik 2012



No comments:

Post a Comment

View My Stats