NỘI DUNG :
Lãnh
đạo Trung, Nga gặp nhau bên lề thượng đỉnh Tổ Chức Hợp Tác Thượng Hải
Trọng Nghĩa
- RFI
.
Tập-Putin gặp nhau và mối duyên
ngưu-mã
Hiếu
Chân/Người Việt
=====================================
.
.
Lãnh đạo Trung, Nga gặp nhau
bên lề thượng đỉnh Tổ Chức Hợp Tác Thượng Hải
Trọng Nghĩa
- RFI
Đăng
ngày: 15/09/2022 - 13:34
Bên lề
hội nghị thượng đỉnh Tổ Chức Hợp Tác Thượng Hải tại thành phố Samarkand ở
Uzbekistan, hôm nay, 15/09/2022, chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và tổng
thống Nga Vladimir Putin có cuộc gặp song phương. Hai bên đã phô trương tinh thần
đoàn kết trong bối cảnh quan hệ Nga-Phương Tây đã căng thẳng hẳn lên, sau khi
Matxcơva xua quân xâm lược Ukraina.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cùng
tổng thống Uzbekistan Shavkat Mirziyoyev tham dự nghi thức đón khách, trước cuộc hội kiến bên lề
thượng đỉnh Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) tại Samarkand, Uzbekistan, ngày
15/09/2022. via REUTERS - UZBEKISTAN PRESIDENTIAL PRESS SE
Theo hãng
tin Pháp AFP, chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã tuyên bố với tổng thống Nga
Vladimir Putin rằng Bắc Kinh sẵn sàng cùng với Matxcơva hành động trong tư cách
“đại cường” và đóng vai trò chủ đạo trong việc “thổi ổn định và năng lượng
tích cực vào trong một thế giới bị các biến động xã hội lay động”.
Về phần
mình, tổng thống Nga Putin đã ca ngợi cách tiếp cận “cân bằng" của Trung
Quốc trên vấn đề Ukraina, đồng thời tố cáo “mưu toan” thiết lập một thế giới
đơn cực.
Theo AFP,
đối với tổng thống Putin, mà đất nước đang bị Phương Tây trừng phạt, thượng đỉnh
lần này với chủ tịch Trung Quốc và các lãnh đạo khác trong Tổ Chức Hợp Tác Thượng
Hải là dịp để chứng tỏ rằng Nga không hề bị cô lập. Còn đối với ông Tập Cận
Bình, hội nghị lần này cho phép ông củng cố thêm uy tín trước Đại Hội Đảng Cộng
Sản Trung Quốc vào tháng 10, đại hội mà ông đang nhắm tới nhiệm kỳ thứ ba.
Thượng đỉnh
Nga-Trung lần này còn được cho là một thách thức nhắm vào Hoa Kỳ, nước đi đầu
trong việc trừng phạt Nga và trợ giúp Ukraina, đồng thời càng lúc càng khiến Bắc
Kinh phẫn nộ trong chủ trương giúp đỡ Đài Loan.
Theo thông
tín viên RFI Anissa el-Jabri tại Matxcơva, bề ngoài đoàn kết mà Nga và Trung Quốc
muốn phô trương với mọi người thực ra che giấu một sự cạnh tranh hiện vẫn còn rất
kín đáo, mà trong đó Nga bắt đầu bị lép vế.
“Việc
chọn Trung Á là địa điểm hội nghị thể hiện sự thay đổi trong tương quan lực
lượng giữa Nga và Trung Quốc.
Tháng
Giêng vừa qua, Nga đã can thiệp vào một nước Kazakhstan bị bạo loạn, trong khi
Trung Quốc lại tỏ ra kín đáo. Giờ đây, vào lúc chính mình đang chịu áp lực ở
Ukraina, trong bối cảnh căng thẳng bùng lên trở lại giữa Armenia và Azerbaijan,
vai trò đảm bảo an ninh của Matxcơva ngay tại sân sau của họ đột nhiên bị lu mờ.
Đối mặt với sự thèm muốn của các đối thủ như Bắc Kinh, vùng ảnh hưởng của Nga
có nguy cơ bị xâm phạm.
Một
thông điệp của cựu thủ tướng Nga vào tháng trước – dù đã nhanh chóng bị xóa bỏ
- đã làm cho nhiều nước bất bình. Ông Dmitri Medvedev khi ấy tuyên bố rằng
“Kazakhstan là một quốc gia nhân tạo”. Vào tuần trước, chính quyền Kiev đã chớp
thời cơ đưa ra lời cảnh cáo. Trên một tờ báo Uzbekistan, ngoại trưởng Ukraina
tuyên bố: “Tôi muốn mọi người hiểu rằng, nếu chúng tôi thua, quý vị sẽ là người
tiếp theo”.
Tuy
nhiên, một nước Nga đang chịu áp lực về quân sự sẽ nhận được một sự ủng hộ - bằng
lời nói - rất rõ ràng từ Trung Quốc. Phát ngôn viên điện Kremlin hôm qua đã xác
nhận rằng: “Hai nhà lãnh đạo sẽ nói về Ukraina và Đài Loan”. Và trong cả hai
trường hợp nói trên, báo chí Nga đều cho rằng: “Kẻ khiêu khích chính là Hoa Kỳ”.
Hải Quân Nga-Trung cùng tuần tra ở Thái Bình
Dương
Như để nhấn
mạnh thêm quan hệ ngày càng chặt chẽ thêm giữa Nga và Trung Quốc, bộ Quốc Phòng
Nga vào hôm nay, 15/09, cho biết Hải Quân Nga và Trung Quốc đang tổ chức
tuần tra chung ở vùng Thái Bình Dương. Một thông báo đăng trên mạng Telegram
cho biết thủy thủ cả hai bên đã thực hiện các thao tác chiến thuật chung, và tiến
hành các bài tập dùng đến pháo binh và trực thăng.
Thông cáo
xác định rằng các cuộc tuần tra hỗn hợp nhằm thúc đẩy việc “tăng cường hợp
tác hải quân giữa Nga và Trung Quốc, duy trì hòa bình và ổn định ở khu vực châu
Á-Thái Bình Dương, giám sát vùng ven biển và bảo vệ các cơ sở kinh tế trên biển
của Nga và Trung Quốc”.
-----------------------------
CÁC
NỘI DUNG LIÊN QUAN
Ấn
Độ gia nhập Tổ Chức Hợp Tác Thượng Hải
Tổ
chức Hợp tác Thượng Hải sẽ trở thành vùng tự do mậu dịch ?
Trung
Quốc : An ninh khu vực là ưu tiên hàng đầu của Tổ Chức Hợp Tác Thượng Hải
=================================================
.
.
Tập-Putin gặp nhau và mối duyên
ngưu-mã
Hiếu Chân/Người Việt
September
13, 2022
https://www.nguoi-viet.com/binh-luan/tap-putin-gap-nhau-va-moi-duyen-nguu-ma/
Truyền thông quốc tế đưa tin hai nhà
lãnh đạo Nga và Trung Quốc – ông Vladimir Putin và ông Tập Cận Bình – sẽ gặp
nhau tại hội nghị thượng đỉnh Tổ Chức Hợp Tác Thượng Hải (Shanghai Cooperation
Organization – SCO) tại thành phố Samarkand của Uzbekistan trong hai ngày Thứ
Năm và Thứ Sáu tuần này.
https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2022/09/BL-Putin-Gap-Tap-Can-Binh-1068x686.jpg
Tổng Thống Vladimir Putin (trái) của Nga gặp
Chủ Tịch Tập Cận Bình của Trung Quốc tại Bắc Kinh ngày 4 Tháng Hai. (Hình minh
họa: Alexei Druzhinin/Sputnik/AFP via Getty Images)
Đây là lần
xuất ngoại đầu tiên của ông Tập từ khi đại dịch COVID-19 khởi phát ở Vũ Hán cuối
năm 2019 và lần gặp trực tiếp thứ hai của hai nhà lãnh đạo sau lần ông Putin
sang Bắc Kinh hội kiến với ông Tập rồi khi trở về đã khởi động cuộc chiến tranh
xâm lược Ukraine. Cuộc gặp của hai nhà độc tài lần này sẽ dẫn tới chuyện gì nữa?
***
So với lần
gặp ở Bắc Kinh hồi Tháng Hai, trong đó hai bên cam kết hợp tác “không giới hạn,”
cuộc gặp lần này ở Samarkand sẽ không hào hứng lắm do thất bại thê thảm của Nga
trên chiến trường Ukraine và khó khăn kinh tế của Trung Quốc. Dù vậy, hai nhà độc
tài sẽ vẫn thể hiện sự đoàn kết chống lại cái mà họ coi là chủ nghĩa bá quyền của
người Mỹ.
Tổng thống
Nga phó hội với một tư thế khá ê chề. Trong hơn tuần qua, quân dân Ukraine đã
phản công dữ dội, giành lại được hơn 3,500 dặm vuông lãnh thổ vùng Kharkiv và
đang tiếp tục gây sức ép tại các mặt trận hướng Đông Bắc và hướng Nam, buộc
quân Nga liên tục tháo chạy.
Thất bại
trên chiến trường làm cho giới tinh hoa Nga chuyển sang phản đối ông Putin và
cuộc phiêu lưu quân sự của ông. Nhật báo The New York Times ngày 12 Tháng Chín
tường trình hơn 40 quan chức dân cử khắp nước Nga đã ký kiến nghị yêu cầu ông
Putin từ chức.
Trên các
kênh truyền hình nhà nước, một số chuyên gia và cựu tướng lĩnh quân đội đặt
nghi vấn về năng lực quân sự của Nga và công khai thừa nhận Moscow không thể
chiến thắng.
“Giờ đây
chúng ta phải hiểu rằng tuyệt đối không thể đánh bại Ukraine bằng những nguồn lực
và phương pháp chiến tranh thời thực dân mà quân đội Ukraine đang sử dụng. Quân
Nga đang chiến đấu với một đội quân mạnh, được hỗ trợ đầy đủ từ những quốc gia
hùng cường nhất thế giới cả về kinh tế và công nghệ,” ông Boris Nadezhdin, một
cựu dân biểu Viện Duma, tức Hạ Viện Nga, lên tiếng trong một chương trình truyền
hình NTV, và kêu gọi Moscow nhanh chóng ngồi vào bàn đàm phán với Kiev để tìm lối
thoát trong danh dự.
***
Khó khăn của
ông Putin tạo cho ông Tập tư thế bề trên trong quan hệ Nga-Trung. Tại cuộc họp
thượng đỉnh ở Uzbekistan, ông Putin chắc chắn sẽ yêu cầu ông Tập hỗ trợ kinh tế
để làm dịu tác động các biện pháp trừng phạt của phương Tây, và viện trợ quân sự
để duy trì cuộc chiến.
Trước mắt,
ông Putin sẽ yêu cầu đẩy nhanh ký kết hợp đồng xây dựng đường ống Siberia 2 dẫn
khí đốt của Nga sang Trung Quốc. Việc đàm phán về đường ống đã bế tắc từ lâu
nhưng tuần trước tại Diễn Đàn Kinh Tế Phương Đông ở Vladivostok, Nga, ông Putin
tiết lộ hai bên đã đồng ý được những điều khoản căn bản. Ông Putin cũng sẽ yêu
cầu Trung Quốc cung cấp các sản phẩm công nghệ cao như các vi mạch bán dẫn tân
tiến mà Nga không còn mua được từ phương Tây.
Cho đến
nay, Bắc Kinh tỏ ra thận trọng, vừa giúp Nga những chuyện gì có lợi cho chính
Trung Quốc, vừa né các biện pháp trừng phạt Nga của phương Tây.
Lượng dầu
mỏ mà Nga không bán được qua Châu Âu được Trung Quốc và Ấn Độ mua hết. Trong
Tháng Bảy, Trung Quốc mua của Nga 7.15 triệu tấn dầu, cao hơn 7.6% so với cùng
kỳ năm trước. Trung Quốc cũng mua của Nga nhiều mặt hàng khác như than đá và
phân bón hóa học. Tiền mua hàng của Trung Quốc giúp ngân khố của Nga không bị cạn
kiệt và đồng tiền Nga không bị mất giá.
Trung Quốc
cũng cung cấp cho Nga hàng hóa tiêu dùng, lấp vào khoảng trống ở các siêu thị
mà các công ty đa quốc gia phương Tây bỏ lại. Có đến 80% số xe hơi tiêu thụ ở
Nga hiện nay là xe Trung Quốc. Bắc Kinh cũng cung cấp cho Nga vi mạch điện tử,
nguyên liệu và các thiết bị khác. Bộ Thương Mại Mỹ vừa đưa thêm năm công ty
Trung Quốc vào danh sách cấm vận thương mại do hợp tác với ngành quốc phòng
Nga. Tuy nhiên, bà Gina Raimondo, bộ trưởng thương mại Mỹ, nói chưa có dấu hiệu
cho thấy Trung Quốc vi phạm nghiêm trọng lệnh cấm vận kinh tế.
Về quân sự,
tuần trước, Trung Quốc cử 2,000 binh sĩ, 21 chiến đấu cơ và ba tàu chiến đến tập
trận ở miền Đông nước Nga. Đây là lần đầu tiên Bắc Kinh cử cả hải lục không
quân đi tập trận ở nước ngoài.
***
Tuy vậy, Bắc
Kinh không toàn tâm toàn ý giúp Nga và điều đó làm ông Putin thất vọng. Ông Tập
đã từ chối cung cấp vũ khí cho Nga, buộc Moscow phải mua máy bay không người
lái của Iran và đạn đại bác của Bắc Hàn dù phẩm chất của những loại vũ khí này
rất đáng ngờ.
Về mặt
chính trị, Nga và Trung Quốc vẫn tiếp tục chia sẻ lợi ích chiến lược của việc
chống phương Tây: Bắc Kinh không phản đối cuộc xâm lược của Nga ở Ukraine mà đổ
lỗi cho Mỹ và NATO, đúng giọng điệu tuyên truyền của ông Putin. Đổi lại, Moscow
là đồng minh duy nhất của Trung Quốc lên án chuyến đi thăm Đài Loan của Chủ Tịch
Hạ Viện Mỹ Nancy Pelosi hồi đầu Tháng Tám, gọi đó là hành vi gây hấn.
Nhưng sự hỗ
trợ của Trung Quốc đối với Nga là “có giới hạn.”
Nga đang rất
cần Trung Quốc nhưng Bắc Kinh cứ ỡm ờ. Một mặt, ông Tập không thể để ông Putin
thất bại một cách nhục nhã có thể dẫn tới sự sụp đổ của chế độ ở Moscow, nhưng
mặt khác nhà lãnh đạo Trung Quốc lo ngại nếu ra mặt hỗ trợ Moscow thì các biện
pháp trừng phạt của Mỹ và phương Tây có thể gây hại cho chính kinh tế quốc gia
đông dân nhất thế giới, hiện đang lao đao vì chính sách phong tỏa chống
COVID-19.
Xem ra,
Trung Quốc sẽ tiếp tục đu dây vì lợi ích của chính Trung Quốc mà không hết lòng
giúp đỡ Nga. Dù tình hình chuyển biến thế nào thì Bắc Kinh vẫn “ngư ông đắc lợi.”
Nếu Nga thắng, Trung Quốc có một đồng minh mạnh. Nếu Nga thua, thì Moscow sẽ là
một chư hầu mới, một Bắc Hàn mới của Bắc Kinh.
Vì thế,
trong cuộc gặp ở Samarkand lần này, ông Tập sẽ đưa ra những tuyên bố khuôn sáo
để làm Moscow hài lòng nhưng trong thâm tâm ông Putin sẽ rất thất vọng. Quan hệ
giữa Nga và Trung Quốc sẽ không mạnh lên, đó là điều mà thế giới bên ngoài có
thể yên tâm.
***
Mục tiêu
chính của ông Tập trong chuyến xuất ngoại đầu tiên sau đại dịch COVID-19 không
phải là để gặp ông Putin và nhắc lại cam kết hợp tác “không giới hạn” Nga-Trung
mà là để thúc đẩy vai trò trung tâm của Trung Quốc trong một trật tự thế giới mới
lấy SCO làm nòng cốt.
SCO do Bắc
Kinh đề xướng thành lập năm 2001, quy tụ những nước Cộng Sản cũ, lấy Nga và
Trung Quốc làm trung tâm để làm đối trọng với các tổ chức đa phương của Mỹ và
phương Tây. SCO đôi khi được gọi là “NATO phương Đông” đối cực với Liên Minh Bắc
Đại Tây Dương (NATO) do Hoa Kỳ dẫn đầu, nhưng cho đến nay, vai trò của SCO khá
mờ nhạt.
Sau khi
dàn xếp ổn thỏa những vụ đấu đá nội bộ trước đại hội toàn quốc đảng Cộng Sản Trung
Quốc sẽ diễn ra sau một tháng nữa và sẽ sửa đổi điều lệ đảng để mình tiếp tục cầm
quyền thêm một nhiệm kỳ thứ ba, ông Tập đã có thể yên tâm đi ra ngoài để nâng
cao vị thế của Trung Quốc.
SCO có tám
nước thành viên, chiếm 60% diện tích Châu Á, 40% dân số thế giới, và 30% tổng sản
lượng kinh tế toàn cầu nhưng chưa phải là đối thủ ngang tầm với NATO hoặc Liên
Minh Châu Âu (EU). Tham vọng của ông Tập là thúc đẩy SCO thành một khuôn khổ hợp
tác mới, chứng minh cho các nước nhỏ rằng vẫn có một trật tự khác, một con đường
khác để phát triển, ngoài trật tự do Mỹ dựng lên sau Thế Chiến 2 đặt trọng tâm
vào dân chủ, nhân quyền và kinh tế thị trường tự do.
Hội nghị lần
này dự tính sẽ bàn chuyện mở rộng SCO, kết nạp Iran – và có thể cả Belarus và
Afghanistan làm thành viên chính thức – định hình một tổ chức quốc tế quy tụ những
thể chế chuyên chế phản dân chủ và bảo trợ khủng bố. Và đó mới là điều mà thế
giới nên lo ngại. [đ.d.]
No comments:
Post a Comment