Cù Tuấn dịch từ The Guardian
Tháng Chín
16, 2022,
Những
người ủng hộ Nga bị sốc khi quân Nga bỏ chạy khỏi các thị trấn và làng mạc mà
Nga từng chiếm giữ.
Ảnh: Một lá cờ Nga bị bỏ lại gần một
chiếc xe tăng Nga bị bắn cháy tại Izium, vùng Kharkiv.
Chỉ vài tuần
trước, Irina đang làm việc trong chính quyền chiếm đóng của Nga ở Kupiansk, một
thị trấn lớn ở miền bắc Ukraine mà Nga chiếm được vài ngày sau khi Vladimir
Putin phát động cuộc chiến.
Nhưng sau
đó, khi quân đội Nga tháo chạy khỏi thành phố và quân đội Ukraine chiếm lại các
vùng lãnh thổ bị chiếm đóng ở phía bắc Ukraine, cô và gia đình đã bỏ trốn, do sợ
hãi sự trừng phạt vì đã cộng tác với quân xâm lược Nga.
Bằng chứng
xuất hiện từ các vùng lãnh thổ Ukraine mới chiếm lại cho thấy quân đội Nga thường
xuyên sử dụng bạo lực để kiềm chế bất kỳ người bất đồng chính kiến nào ở địa phương và duy trì quyền kiểm
soát. Đồng thời, một số người dân cho biết họ hoan nghênh và giúp đỡ người Nga.
Những người khác thì nghe theo những lời khẳng định của các quan chức do
Matxcơva dựng lên rằng họ sẽ ở đây mãi mãi và quyết định hợp tác hoặc đơn giản
là cố gắng sống bình yên dưới sự cai trị của Nga.
Đối với những
cư dân địa phương ủng hộ Mátxcơva, sự rút lui đột ngột của quân Nga khi họ bỏ
chạy khỏi một số làng mạc và thị trấn mà gần như không hề kháng cự, là một sự
phản bội.
“Mọi người
đã nói với chúng tôi rằng người Nga chúng tôi đang ở đây bây giờ, bạn không có
gì phải sợ,” Irina nói, nhớ lại những lời hứa của các quan chức do Matxcơva gửi
đến. Cô đã làm việc trong bộ phận kế toán của cơ quan quản lý địa phương mới do
Nga thành lập. Cô nói: “Năm ngày trước, họ đã nói với chúng tôi rằng họ sẽ
không bao giờ rời đi. Và ba ngày sau, chỗ tôi bị pháo kích… Và chúng tôi không
biết gì [về cuộc tấn công của quân Ukraine].
Irina nói
về chiến dịch quân sự của Nga: “Chúng tôi không hiểu mục đích của việc này là
gì.”
Trong nhiều
tháng, Nga đã nói với người dân ở các khu vực bị chiếm đóng của Ukraine rằng họ
sẽ ở lại đây lâu dài. Đồng rúp được đưa vào lưu hành, những người đã nghỉ hưu
được cho biết họ sẽ nhận được lương hưu của Nga, và những cư dân thân Nga được
vào làm việc với tư cách là các nhân viên chính phủ.
Andrei
Turchak, lãnh đạo đảng Nước Nga Thống nhất của Nga, cho biết: “Thực tế là rõ
ràng là Nga sẽ không bao giờ rời bỏ nơi đây. Và tất cả các khoản viện trợ cần
thiết sẽ được Nga cung cấp”.
Lời hứa
đó, cùng với việc đe dọa bằng bạo lực, là yếu tố quan trọng để duy trì sức mạnh
của Matxcơva tại các thị trấn và làng mạc của Ukraine. Quân đội Nga đảm bảo với
những người dân địa phương ủng hộ Nga rằng họ sẽ không bao giờ phải đối mặt với
sự trừng phạt với tư cách là những kẻ phản bội hoặc cộng tác với Nga.
Giờ đây,
việc quân Nga rút lui đã giáng một đòn mạnh vào hình ảnh của quân Nga và Điện
Kremlin đối với những người ủng hộ Nga ở Ukraine.
Ukraine
tuyên bố sẽ truy bắt những người dân địa phương hợp tác với quân đội Nga hoặc hợp
tác với các chính phủ do Nga thiết lập. Những người này có thể phải chịu mức án
tù lên đến 15 năm. Tổng thống Volodymyr Zelensky hôm 14/9 cho biết quân Ukraine
đang tìm cách diệt trừ “tàn dư của những kẻ chiếm đóng và các nhóm phá hoại”
trong các thị trấn và làng mạc đã được giải phóng tại vùng Kharkiv.
Tại
Belgorod, một vùng của Nga giáp với Kharkiv, văn phòng thống đốc vùng cho biết
gần 1.400 người Ukraine đang phải tạm trú tại một trại tạm thời sau khi vượt
biên giới từ Ukraine. Nhiều gia đình có trẻ em đã chạy trốn khỏi các cuộc giao
tranh. Hàng trăm người khác có thể đang ở trong các căn hộ cho thuê hoặc ở với
người thân thích.
Tại một
trung tâm phân phối viện trợ nhỏ trong thành phố, nửa tá người Ukraine gần đây
đã trốn sang Nga cho biết họ đã sốc nặng trước việc Matxcơva không thể bám trụ
được tại khu vực Kharkiv và cuộc phản kích thành công của Ukraine đã chiếm lại
8.000 km vuông (3.100 sq dặm) lãnh thổ chỉ trong vài tuần.
Alexander,
44 tuổi, người chạy trốn khỏi một ngôi làng gần đó cùng vợ và con trai cho biết:
“Mọi người ở chỗ tôi tin rằng quân Nga sẽ không bỏ rơi bạn, rằng quân Nga đã mất
rất nhiều người, và chúng tôi sẽ vẫn không bỏ rơi bạn. Sau đó quân Nga đột ngột
rút chạy. Họ đã mất vài tháng để đánh chiếm vùng lãnh thổ này và sau đó họ vứt
bỏ nó chỉ trong hai ngày. Họ cũng không hiểu chuyện gì đã xảy ra. “
Alexander,
một thợ hàn đường ống được đào tạo, nói rằng anh không làm việc cho Nga và cũng
không có việc kể từ khi chiến tranh bắt đầu. Anh muốn rời khỏi ngôi làng của
mình, và đã nhanh chóng đến Nga trong những ngày đầu của cuộc chiến, bởi vì anh
“không có việc làm và con cái cũng không được đến trường, và tôi cần phải cho
con tôi đồ ăn cái mặc, và cho nó đi học”.
Họ đã lên
kế hoạch để đến Ba Lan cùng một người anh em, nhưng sau đó Alexander bị thương
do một quả đạn pháo, và họ đã bỏ trốn khỏi Ukraine để đến ở cùng với một người
họ hàng ở Nga.
Alexander
nói, họ rời khỏi Ukrane không phải vì họ phản đối sự trở lại của quân Ukraine,
mà vì mối nguy hiểm từ cuộc chiến. “Nó khiến chúng tôi bị kích động tới mức
phát điên,” anh nói. “Chúng tôi đã nhẫn nhịn hết mức rồi.”
Giống như
những người khác, Alexander yêu cầu phóng viên giấu họ của anh. Anh sợ rằng
mình có thể bị coi là kẻ phản bội vì đã trốn sang Nga. Anh cho biết anh vẫn
mong được trở về quê hương thăm bố mẹ ở Ukraine.
Những nỗ lực
của Matxcơva nhằm thôn tính các lãnh thổ Ukraine bằng cách phát chẩn đồ thiết yếu
trong khi áp dụng lối cai trị bằng cách khiến cư dân sợ hãi ở các vùng Ukraine
bị chiếm đóng được coi là màn dạo đầu cho một cuộc sáp nhập chính thức có thể
được tổ chức ở một số khu vực ngay sau mùa thu năm nay.
Nhưng sự
rút lui đột ngột của quân Nga cho thấy các vùng này quá thiếu an toàn, cũng đã
làm lung lay lòng tin tại một số vùng đất Nga đã chiếm đống và khiến việc sáp
nhập vào Nga trở nên khó khăn hơn ở các vùng lãnh thổ mà Matxcơva tiếp tục nắm
giữ.
Sergei, bạn
trai của Irina, người làm việc trên tuyến đường sắt địa phương, nói: “Đáng lẽ
chúng tôi nên rời đi sớm hơn.” Sergei nói, bây giờ rất khó để tìm được chỗ để ở
tại Belgorod, nơi hàng nghìn người đã chuyển đến từ đầu cuộc chiến.
Irina và
Sergei đều cho biết họ vẫn ủng hộ Nga trong cuộc chiến nhưng giảm bớt lòng tin
rằng nước Nga có thể bảo vệ những người dân Ukraine ủng hộ họ.
Irina nói:
“Bây giờ tôi lo lắng cho người dân ở Kherson và Zaporizhzhia, các khu vực ở miền
nam Ukraine cũng bị Nga chiếm đóng. Họ cũng được thông báo rằng “Chúng tôi sẽ
không rời đi.” Nhưng nếu bạn nhìn vào những gì đã xảy ra ở vùng Kharkiv, thì
không ai có thể nói trước điều gì sẽ xảy ra vào ngày mai.”
Theo nhiều
nguồn tin, chính quân đội Nga và một số người ủng hộ hàng đầu của Điện Kremlin
đã nói rằng Nga có nguy cơ mất sự ủng hộ từ những người dân địa phương ở các
vùng Ukraine bị chiếm đóng.
Alexander
Sladkov, một phóng viên chiến trường người Nga, nói trong một phóng sự truyền
hình: “Mọi người ở đây đang đợi quân Nga hãy tấn công mạnh lên. Phải tấn công
Ukraine thật mạnh, để Ukraine phải gục ngã. Ý tôi là đánh bại họ bằng một cú nốc
ao. Rất khó để thắng Ukraine bằng cách so điểm. Chúng ta đang mất một số lượng
lớn binh lính, chúng ta đã bị thương nặng.”
Cảm thấy
mình đã lỡ lời, anh nói thêm: “Và chúng ta có những chiến thắng lớn.”
Nga gần
đây không có chiến thắng lớn nào. Và những rắc rối của Nga có thể còn nhiều hơn
nữa khi các thị trấn do Nga nắm giữ kể từ những tuần đầu tiên của cuộc chiến bắt
đầu kể lại những câu chuyện về cuộc sống trong thời gian bị Nga chiếm đóng.
Và cuộc di
cư của người dân đến biên giới Nga bắt đầu. Đầu tuần này, Yulia Nemchinova, một
nhà hoạt động địa phương chuyên cung cấp viện trợ cho những người tị nạn
Ukraine tới Nga, đã quay một đoạn video về một số trong số hàng trăm chiếc xe
đã bỏ chạy khỏi vùng Kharkiv ở biên giới Nga.
Một quan
chức Ukraine đã mô tả một đoàn xe từ vùng Luhansk là những người cộng tác đã
“đóng gói chiến lợi phẩm của họ, đóng gói gia đình của họ và rời đi”.
Nemchinova, người có quan điểm thân Nga, xác nhận rằng nhiều người Ukraine tại
Luhansk lo sợ bị coi là cộng tác viên cho Nga, mặc dù cô mô tả họ là những người
dân địa phương mà cô nói là “chỉ cố gắng sống” dưới sự quản trị của quân Nga.
Nemchinova
nói: “Mọi người nói rằng Nga sẽ ở đây mãi mãi. Và giờ họ bị sốc. Mọi người đều
bị sốc tới ngu người. Ngu người theo đúng nghĩa đen. Tôi hỏi mọi người họ sẽ đi
đâu, họ nói: đến Nga. Họ chỉ biết chạy qua biên giới tới Nga thôi. Họ không biết
đi đâu nữa”.
Tại trung
tâm viện trợ ở Belgorod, hầu hết người dân Ukraine cho biết họ sẽ chỉ quay trở
lại Ukraine nếu Nga chiếm lại lãnh thổ. Những người khác nói rằng họ sẽ không
bao giờ trở về, ngay cả khi quân Nga quay trở lại.
“Chúng tôi
sẽ không bao giờ trở lại”, Sergei, bạn trai của Irina, người đang mang một chiếc
túi nhỏ đựng giày và áo len từ trung tâm cứu trợ cho biết. “Chúng tôi không còn
gì ở đó để có thể quay lại nữa.”
No comments:
Post a Comment