Đài
Loan: Điểm nóng chiến tranh leo thang
12/10/2021
https://www.voatiengviet.com/a/dai-loan-diem-nong-chien-tranh/6267306.html
https://gdb.voanews.com/EEC501BF-3937-43E3-9AE7-714F2101C3F9_w650_r1_s.jpg
Sự thành công của
Đài Loan không tự nhiên mà có, mà do chính sự chăm chỉ và lòng quả cảm của 23.5
triệu dân tại đây.
Đài Loan trước nay luôn là điểm nóng địa chính trị
của vùng Á châu Thái Bình Dương. Giờ đây Đài Loan là trung tâm của điểm nóng đó
khi căng thẳng giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc ngày một gia tăng.
Chỉ nội trong tuần đầu tháng 10, Bắc Kinh đã gửi
tổng cộng khoảng
150 máy bay chiến đấu bay trên không phận, hay gần không phận,
của hòn đảo này. Năm nay Bắc Kinh muốn dùng ngày quốc khánh của Trung Quốc, 1
tháng 10, để vừa thị uy chính quyền Đài Loan, cũng tổ chức ngày quốc khánh 9
ngày sau, tức 10 tháng 10, vừa muốn cho Hoa Kỳ biết sự bất mãn của mình đối với
việc Hoa Kỳ ngày càng tách rời chính sách công nhận “một Trung Quốc” để công
khai ủng hộ Đài Loan. Trước đó vài hôm, thông
cáo của Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ vào ngày 3 tháng 10 kêu gọi Bắc
Kinh ngừng áp lực và cưỡng ép quân sự, ngoại giao và kinh tế lên Đài Loan. Hoa
Kỳ còn khẳng định sẽ tiếp tục hỗ trợ Đài Loan duy trì khả năng tự vệ đầy đủ, và
rằng sự cam kết này đối với Đài Loan là không hề lay chuyển. Điều này đã làm
cho Bắc Kinh giận dữ. Nhưng Bắc Kinh phẫn nộ hơn khi biết tin rằng Hoa Kỳ đã từng gửi
lực lượng đặc biệt đến huấn luyện quân đội Đài Loan, mặc dầu
Ngũ Giác Đài chưa xác nhận nguồn tin này.
Suốt 72 năm qua, Bắc Kinh vẫn không từ bỏ chủ
quyền của mình lên hòn đảo này kể từ khi Trung Hoa Quốc Dân Đảng do Tưởng Giới
Thạch cầm đầu đã bỏ lục địa để đến đây năm 1949. Bắc Kinh nhiều lần đe
dọa sẽ dùng vũ lực để chiếm hòn đảo này nếu các chính quyền dân
cử tại Đài Loan tuyên bố độc lập. Tập Cận Bình khẳng định muốn đạt được sự
thống nhất bằng hòa bình, không phải chiến tranh, nhưng sẵn sàng làm
mọi thứ để đạt được mục tiêu này. Mới đây Tập tuyên
bố rằng sự thống nhất trước sau gì cũng phải xảy ra, bởi vì vấn
đề này không thể cứ chuyển giao từ thế hệ này sang thế hệ khác mãi được. Điều
này cũng có nghĩa là Tập muốn thấy nó diễn ra trong thời của ông!
Có Tập Cận Bình tại Bắc Kinh thì cũng có Thái
Anh Văn (Tsai Ing-wen) tại Đài Bắc. Tổng thống Thái trước nay vẫn kiên định lập
lại lập trường nhiều
lần rằng Đài Loan đã là một quốc gia độc lập, cho nên mọi sự tuyên bố (độc lập
quốc gia) như thế đều không cần thiết. Tập và Bắc Kinh thù ghét lập trường cứng
rắn này của bà Thái và không muốn đối thoại với bà Thái, tuy bà cho biết sẵn
sàng đối thoại một cách bình đẳng, tức với tư cách đại diện của một quốc gia có
chủ quyền.
Lập trường dứt khoát này đã được thể hiện lần
nữa vào ngày quốc khánh của Đài Loan 10 tháng 10 vừa qua. Tổng thống Thái Anh
Văn khẳng định rằng, chính quyền Đài Loan, dưới sự lãnh đạo của bà, sẽ không
nhượng bộ trước áp lực thống nhất từ Bắc Kinh. Tuy bà
Thái không muốn nhìn thấy sự căng thẳng leo thang như tuần qua
tiếp diễn, nhưng cam kết sẽ không hành động một cách hấp tấp, và rằng “tuyệt đối
không nên ảo tưởng rằng nhân dân Đài Loan sẽ cúi đầu trước áp lực”.
Trong bài phát biểu nhân ngày quốc khánh Đài
Loan 10 tháng 10, Tổng thống Thái Anh Văn khẳng định lập
trường nhất quán của mình:
“Đài Loan sẽ tiếp tục củng cố nền quốc phòng của
chúng tôi và thể hiện quyết tâm tự vệ để đảm bảo rằng không ai có thể buộc Đài
Loan đi theo con đường mà Trung Quốc đã vạch ra cho chúng tôi... Đó là bởi vì
con đường mà Trung Quốc đã vạch ra không mang lại một lối sống tự do và dân chủ
cho Đài Loan, cũng như chủ quyền cho 23 triệu người dân của chúng tôi.”
Tổng thống Thái Anh Văn đã viết một bài quan
điểm đáng chú ý trị trên tạp chí Foreign Affairs vào đầu tháng 10 (cho số tháng
11/12 này) với tựa “Đài Loan và Cuộc Chiến cho Dân chủ” (Taiwan
and the Fight for Democracy).
Trong bài luận văn này, bà Thái xác định sự
thành công của Đài Loan là một minh chứng rằng những người/quốc gia hành xử dân
chủ (được thể hiện bằng cung cách quản trị tốt và sự minh bạch), nếu quyết tâm,
thì sẽ đạt được. Sự thành công đó không tự nhiên mà có, mà do chính sự chăm chỉ
và lòng quả cảm của 23.5 triệu dân tại đây. Bà Thái ghi nhận Đài Loan là ngưỡng
cửa của nhiều sự đối nghịch: ý thức hệ chính trị, đặc biệt giữa tự do và cộng sản;
giữa Tây và Đông, mà trong đó Đài Loan vừa tiếp thu tích cực các giá trị dân chủ
và văn minh phương Tây, đồng thời chịu ảnh hưởng bởi văn minh Trung Hoa và được
định hình bởi truyền thống Á châu.
Trong những năm qua, như có trình bày
trong bài
trước, mục tiêu của Đảng Cộng Sản Trung Quốc là truyền bá chủ nghĩa
chuyên chế, mở rộng hoạt động thông tin, củng cố ảnh hưởng kinh tế và can thiệp
vào các hệ thống chính trị nước ngoài. Bắc Kinh muốn làm mất đi các thiết chế
và chuẩn mực dân chủ trong và giữa các quốc gia. Nói cách khác, Bắc Kinh muốn xuất
khẩu chủ nghĩa cường quyền, vì cho rằng nó mang tính ưu việt hơn:
phát triển nhanh hơn, kể cả xóa đói giảm nghèo; chăm lo cho đời sống người dân
hơn, kể cả nhân quyền; và nó là một mô hình chính trị và kinh tế vượt trội hơn.
Mục tiêu của Bắc Kinh không phải là để giúp cho các nước khác thành công như
mình, mà chủ yếu là khi các nước khác kính nể mình, hay ít nhất là chấp nhận mô
hình này, dù có đi theo mô hình đó hay không cũng không quá quan trọng. Chấp nhận
thì sẽ không, hay bớt phê phán, những vi phạm nhân quyền trầm trọng, hay những
mưu toan chiến lược cũng như các tính cách chuyên chế của họ.
Trong khi đó, Đài Loan là hiện thân của sự
thành công của một nền dân chủ linh động, trách nhiệm và có thể đóng góp rất
nhiều cho sự thịnh vượng chung của nhân loại. Đài Loan không chỉ tồn tại trước
áp lực liên tục từ Bắc Kinh, mà còn là bằng chứng của sự thành công và thịnh vượng.
Như thế, như bà Thái Anh Văn trình bày, Đài Loan không chỉ là sự cản trở cho
tham vọng bá quyền của Trung Quốc trong vùng và thế giới, mà còn là sự mỉa mai
đối với những tuyên bố giáo điều từ Bắc Kinh.
Đứng trước áp lực và căng thẳng ngày càng gia
tăng về chính trị và quân sự này, hơn bao giờ hết, Tổng thống Thái hiểu rõ tính
cách vô cùng tế nhị và phức tạp của tình huống này. Bà Thái khẳng
định rằng tình hình của Đài Loan “phức tạp và linh hoạt hơn bất
kỳ thời điểm nào khác trong 72 năm qua”, và sự hiện diện quân sự thường xuyên của
Trung Quốc trong vùng nhận dạng phòng không của Đài Loan đã ảnh hưởng nghiêm trọng
đến an ninh quốc gia và an toàn hàng không.
Chắc chắn ước mơ của Tập Cận Bình là muốn thấy
Đài Loan sát nhập với Trung Hoa đại lục trong lúc ông còn tại nhiệm. Khi nào
Trung Quốc sẵn sàng tiến hành mục tiêu này, kể cả tiến hành một cuộc xâm lăng,
thì chưa rõ. Theo Bộ trưởng Quốc phòng Đài Loan, Chiu Kuo-cheng, thì Trung Quốc
có thể sẵn
sàng tấn công vào năm 2025. Hoa Kỳ, dưới sự lãnh đạo của Tổng
thống Joe Biden hay một tổng thống Mỹ nào khác vào lúc đó, có bảo vệ Đài Loan bằng
một cuộc chiến toàn diện, mà hy sinh và mất mát sẽ rất là khủng khiếp, thì cũng
chưa ai rõ.
Trong lúc này, một lời nói, hay một hành động,
không kiềm chế, có thể là cái ngòi châm vào kho đạn. Thêm vào đó, như một số
nhà bình luận phân
tích, một Trung Quốc đang trên đà đi xuống về kinh tế/phát triển (nợ
nầng quốc gia rất cao, năng lượng thiếu hụt, năng xuất gia giảm, và nhân công
ngày càng già đi) lại là nguy cơ đưa đến chiến tranh hơn là một Trung Quốc vẫn
tiếp tục trên đà phát triển. Vì sự tham vọng, cuồng vọng và tuyệt vọng gộp
chung. Tham vọng và cuồng vọng từ bá quyền của ông Tập và Bắc Kinh, khi thấy giấc
mơ của mình không thành, thì có khả năng chơi liều đánh ván cờ cuối cùng. Trong
khi đó, lập trường cứng rắn của bà Thái và Đài Bắc là không lay chuyển. Thêm
vào đó, sự leo thang của liên minh an ninh AUKUS, QUAD v.v… để khẳng định Trung
Quốc không thể cưỡng chế hay hiếp đáp các quốc gia khác. Tất cả trở thành nguy
cơ làm cho Thế Chiến III là điều khó tránh khỏi trong thời gian tới. Lần này,
Trung Quốc có Iran và Nga làm đồng minh hay không thì chưa rõ.
Hiện nay, chưa có gì đảm bảo chắc chắn rằng
Hoa Kỳ, AUKUS, hay QUAD, sẽ hoàn toàn đứng về phía Đài Loan nếu nước này bị xâm
chiếm. Không có nước nào muốn chiến đấu hy sinh cả triệu hay hàng chục triệu
người để đánh nhau với một
quân đội rất mạnh của một nước đông dân nhất thế giới với nhiều
vũ khí tối tân hàng đầu hiện nay. Tuy nhiên, nếu các nền dân chủ chọn đứng
ngoài thì hậu quả sẽ vô cùng khốc liệt. Như bà Thái biện luận trong bài trên
Foreign Affairs: “Họ nên nhớ rằng nếu Đài Loan sụp đổ, hậu quả sẽ là thảm khốc
đối với hòa bình khu vực và hệ thống liên minh dân chủ. Điều đó sẽ báo hiệu rằng
trong cuộc cạnh tranh toàn cầu về các giá trị ngày nay, chủ nghĩa chuyên chế
chiếm ưu thế hơn so với nền dân chủ”.
No comments:
Post a Comment