UKRAINA PHÁT LỆNH TRUY NÃ CỰU TT YANUKOVYCH (RFI, BBC)

Ukraina phát lệnh truy nã cựu Tổng thống Ianoukovitch

Đức Tâm  -  RFI

Thứ hai 24 Tháng Hai 2014

http://www.viet.rfi.fr/quoc-te/20140224-ukraina-phat-lenh-truy-na-cuu-tong-thong-ianoukovitch

Hôm nay, 24/02/2014, trên trang Facebook cá nhân, quyền Bộ trưởng Nội vụ Ukraina, ông Arsen Avkov cho biết, là tư pháp đã mở một cuộc điều tra hình sự nhắm vào Tổng thống bị hạ bệ, ông Viktor Ianoukovitch, và nhiều quan chức khác, với tội danh « giết người hàng loạt ». Tư pháp đã phát lệnh truy nã những người này.

Bị Nghị viện Ukraina phế truất hôm thứ Bẩy, 22/02, cựu Tổng thống Ianoukovitch vẫn biệt vô âm tín và có thể đang lẩn trốn ở phía đông Ukraina.

Việc có quá nhiều dân biểu thuộc đảng Các Vùng, đảng của ông Ianoukovitch, chạy ra nước ngoài, hoặc từ bỏ ghế nghị sĩ, đã làm thay đổi đa số tại Nghị viện. Vấn đề hạ bệ ông Ianoukovitch và thành lập tân chính phủ lâm thời, chỉ là thủ tục.

Thông tín viên RFI Anastasia Becchio, từ Kiev, tường trình :

" Những vụ rời bỏ phe Ianoukovitch đầu tiên xẩy ra ngay từ đầu tháng 12 năm ngoái, khi cảnh sát, lần đầu tiên, đã sử dụng vũ lực để giải tán những người biểu tình ôn hòa.

Nhưng vào lúc đó, chỉ có một vài nhân vật gia nhập phe đối lập và đảng Các Vùng, chiếm đa số áp đảo, vẫn tiếp tục kiểm soát và thao túng hoạt động của Nghị viện Ukraina, thậm chí còn cho biểu quyết công khai những đạo luật tăng cường các biện pháp trấn áp người biểu tình, để rồi sau đó 10 ngày thì lại buộc phải hủy bỏ các văn bản này.

Việc từ bỏ phe của ông Ianoukovitch chỉ công khai diễn ra sau những vụ đụng độ giữa người biểu tình và cảnh sát làm gần 100 người thiệt mạng : Các vụ từ bỏ hàng loạt đã làm cho ông Ianoukovitch mất đi sự ủng hộ cần thiết của Nghị viện Ukraina.

Cảm nhận thấy là các sự kiện đã vượt ra khỏi tầm kiểm soát của mình, nhiều dân biểu đã bỏ Nghị viện hoặc chạy ra nước ngoài. Sự bỏ rơi ông Ianoukovtich đã lên tới đỉnh điểm vào ngày hôm qua, 23/02 khi đảng Các Vùng ra thông cáo. Trong văn bản này, ông Olexandre Efremov, Chủ tịch nhóm dân biểu thuộc đảng Các Vùng khẳng định : Chúng tôi lên án các mệnh lệnh gây tội ác giết hại nhiều nạn nhân và đưa đất nước đến bên bờ vực thẳm. Đất nước Ukraina đã bị phản bội, người dân Ukraina bị kích động chống lại nhau và trách nhiệm này thuộc về ông Viktor Ianoukovitch và bộ sậu thân cận ông ta. Vẫn theo quan chức này, trước đây, đảng Các Vùng có tới 450 dân biểu, nay chỉ còn hơn một trăm "..

Hôm qua, với đa số là các dân biểu chống ông Ianoukovitch, Nghị viện Ukraina đã bổ nhiệm ông Olexandre Tourtchinov, một người thân cận với cựu Thủ tướng Ioulia Timonchenko làm quyền Tổng thống.

Theo luật pháp Ukraina, một chính phủ lâm thời sẽ được thành lập trong vòng 48 tiếng, để điều hành công việc đất nước cho đến khi có cuộc bầu cử Tổng thống trước thời hạn, dự kiến vào ngày 25/05.

Như vậy, kể từ hôm qua, Ukraina đã bước vào thời kỳ hậu Ianoukovitch và phải đối mặt với những khó khăn nghiêm trọng, như nguy cơ mất khả năng thanh toán và đất nước bị chia rẽ.

Ukraina thời kỳ hậu Ianoukovitch : Thách thức kinh tế và chính trị

Ukraina cận kề vực thẳm mất khả năng thanh toán. Tổng thống lâm thời Olexandre Tourtchinov tuyên bố như trên với quốc dân trên đài truyền hình.

Trong bài phát biểu đầu tiên với quốc dân, tổng thống lâm thời Ukraina không che dấu là quốc gia đông Âu này đang « đứng bên bờ vực thẳm và bị đe dọa phá sản ». Kiev nhấn mạnh việc xích lại gần với Liên Hiệp Châu Âu là một « ưu tiên hàng đầu » nhưng đồng thời Ukraina « sẵn sàng đối thoại một cách bình đẳng với Nga (…) căn cứ trên cơ sở Matxcơva sẽ tôn trọng nguyện vọng hướng về Liên Hiệp Châu Âu của Ukraina ».

Tuyên bố trên đây của quyền tổng thống Tourtchinov được đưa ra vài giờ trước khi bà Catherine Ashton, đại diện tối cao của ngành ngoại giao châu Âu, đến Kiev để thảo luận với các nhà lãnh đạo mới về khả năng Bruxelles hỗ trợ Ukraina « ổn định tình hình kinh tế » và tìm kiếm một « giải pháp lâu bền đưa quốc gia này ra khỏi khủng hoảng chính trị ».

Dự cuộc họp của nhóm G20 giữa các bộ trưởng Tài chính tại Singapore bộ trưởng Anh, George Osborne, tuyên bố là Liên Hiệp Châu Âu « sẵn sàng giúp đỡ Ukraina về mặt tài chính qua trung gian những định chế tài chính đa quốc gia như Quỹ Tiền Tệ Quốc Tế ». Ngoại trưởng Đức từ Berlin cũng đã nêu lên khả năng này. Về phần mình bộ trưởng Tài chính Mỹ, Jack Lew, nhấn mạnh là Hoa Kỳ và nhiều quốc gia khác sẵn sàng giúp Ukraina trong việc tái lập dân chủ, ổn định và đem lại tăng trưởng kinh tế » cho quốc gia này.

Bên cạnh đe dọa Ukraina bị mất khả năng thanh toán, phương Tây còn hết sức lo ngại trước kịch bản Ukraina bị tan rã, hay bạo động lại bùng lên giữa hai miền đông và tây Ukraina. Miền đông có khuynh hướng theo Nga, còn miền tây Ukraina thì muốn ngả về phía Liên Hiệp Châu Âu.

Từ châu Âu đến Hoa Kỳ và kể cả Nga đều kêu gọi bảo đảm sự : « thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ » cho Ukraina là một ưu tiên hàng đầu. Cố vấn của tổng thống Mỹ, bà Susan Rice cảnh cáo « để Ukraina lại lâm vào cảnh bạo loạn không có lợi cho bất kỳ một ai. Thủ tướng Đức bà Merkel và tổng thống Nga Putin cùng đồng ý là « Ukraina cần nhanh chóng thành lập chính phủ để điều hành đất nước và sự toàn vẹn lãnh thổ phải được tôn trọng ». Điện đàm với đồng nhiệm Nga Serguei Lavrov, Ngoại trưởng Mỹ John Kery đã nhắc nhở là « tất cả mọi quốc gia đều phải tôn trọng chủ quyền Ukraina ».

---------------------

Ukraine ra lệnh bắt Yanukovych

BBC

Cập nhật: 10:25 GMT - thứ hai, 24 tháng 2, 2014

http://www.bbc.co.uk/vietnamese/world/2014/02/140224_yanukovych_no_exit.shtml

Ukraine ra lệnh bắt tổng thống bị lật đổ Viktor Yanukovych, bộ trưởng nội vụ lâm thời Arsen Avakov vừa tuyên bố.

Ông Avakov cho biết ông Yanukovych và các quan chức khác đang bị điều tra hình sự về tội “giết người hàng loạt”.

Các đại biểu Quốc hội đã bỏ phiếu phế truất ông Yanukovych vào thứ Bảy, sau các cuộc biểu tình hàng tháng trời để phản đối quyết định từ chối hợp tác với Liên minh Châu Âu (EU) của ông này.

Cuộc đàn áp người biểu tình tuần rồi khiến cho hàng chục người thiệt mạng.

“Vụ điều tra chính thức về việc tội thảm sát hàng loạt dân lành đã được mở ra,” ông Avakov nói.

“Yanukovych và những người chịu trách nhiệm đã bị truy nã.”

Thông báo cho biết ông Yanukovych được nhìn thấy lần cuối ở Balaklava trên bán đảo Crimea vào Chủ nhật, và sau đó đã được hộ tống bằng ô tô đến một địa điểm khác.

Trước khi rời khỏi Balaklava, ông Yanukovych đã cho phép các vệ sĩ nghỉ việc nếu muốn, và nhiều người đã chọn bỏ rơi ông này.

Thông báo không đưa tên những nhân vật khác bị truy nã.

‘Cần viện trợ’

Ông Avakov, một nhân vật đối lập chủ chốt, được bổ nhiệm vào bộ trưởng nội vụ vào thứ Bảy trong một ngày có rất nhiều biến cố ở Quốc hội.

Ông thay thế Vitaly Zakharchenko, người bị sa thải vào thứ Sáu sau khi bị cáo buộc giết hại dân thường trong các cuộc biểu tình.

Bộ Y tế cho biết có 88 người thiệt mạng trong tuần qua, gồm chủ yếu là người biểu tình và một số nhân viên cảnh sát.

Trong khi đó, bộ trưởng tài chính lâm thời Yuriy Kolobov nói rằng Ukraine cần khoảng 35 tỷ đôla viện trợ khẩn cấp và đề nghị thành lập một hội nghị các nhà tài trợ.

Moscow từng đồng ‎ý viện trợ 15 tỷ đôla cho Ukraine, động thái được cho là phần thưởng cho việc ông Yanukovych từ chối hợp tác với EU.

Tuy nhiên, thỏa thuận này có thể sẽ không còn hiệu lực sau khi ông Yanukovych bị lật đổ. Ukraine đang có khoản nợ lên đến 73 tỷ đ la, và phải trả 6 tỷ đôla trong năm nay.

Kênh truyền hình Kanal 5 của Ukraine hôm Chủ Nhật 23/2/2014 chiếu một đoạn phim từ camera đường phố gần dinh thự của ông Yanukovych hôm thứ Sáu ghi lại cảnh ông rời nhà bằng trực thăng.

Camera ghi lại hình ông Yanukovych và một phụ nữ cùng một con chó lên máy bay sau khi một nhóm đàn ông chuyển lên trực thăng nhiều va-li to.

Theo CNN trích lại nguồn tin Ukraine thì chiếc trực thăng đã bay đến một sân bay của Kiev rồi từ đó, ông Yanukovych và nhóm người thân cận bay tiếp về phía Đông tới Kharkov.

Nhưng sau đó có vẻ như ông lại muốn bay đi tiếp và Cục Biên phòng Ukraine xác nhận với báo chí ông Yanukovych và một nhóm đàn ông có vũ trang thuê máy bay tư để xuất ngoại.

Tuy nhiên, cơ quan biên phòng phụ trách sân bay ở Donetsk hôm 22/2 đã không cho chiếc phi cơ này cất cánh và buộc ông Yanukovych rời sân bay vì lý do 'không có giấy tờ hợp lệ để xuất cảnh'.

Theo ông Sergei Artakov, Cục trưởng Cục Biên phòng Ukraine, thì các nhân viên biên phòng ra đường băng yêu cầu ông Yanukovych không bay đi và ông đã lên một trong hai chiếc xe hơi rời phi trường về hướng không rõ.

Đại gia thi nhau đi

Theo báo chí châu Âu hôm Chủ Nhật thì sau vụ cho cảnh sát vũ trang bắn vào đoàn biểu tình ở Kiev hôm thứ Năm, làm chết ít nhất 75 người, ông Yanukovych và nhóm thân cận thấy không thể làm chủ được tình hình và quyết định rút chạy.

Vẫn các nguồn tin này cho hay từ đêm thứ Năm, sân bay Zhulany ở ngoại ô Kiev chứng kiến ít nhất 80 chuyến bay tư nhân của các nhân vật giàu có, tài phiệt Ukraine.

Có khoảng 30 chuyến bay rời Ukraine sang Moscow và 35 chuyến sang Tây Âu.

Chế độ của ông Yanukovych bị phê phán là thường phân chia các hợp đồng nhà nước đầy giá trị cho giới tài phiệt thân hữu tức oligarch.

Hôm cuối tuần, người dân lũ lượt vào xem khuôn viên khu dinh thự tráng lệ của vị lãnh đạo đã bị phế truất ở ngoại ô Kiev.

Hiện tình hình Ukraine vẫn trong tình trạng không rõ rệt khiến các quốc gia bên ngoài lo ngại.

Báo Đức cho hay hôm 23/2, Thủ tướng Đức Angela Merkel đã có cuộc điện đàm với Tổng thống Nga Vladimir Putin về tình hình Ukraine.

Báo chí Đức được nghe tiết lộ rằng cả hai vị lãnh đạo không muốn Ukraine tan vỡ và phải được đảm bảo toàn vẹn lãnh thổ.

Cố vấn an ninh quốc gia Hoa Kỳ, bà Susan Rice, thì trả lời phỏng vấn đài NBC rằng Hoa Kỳ không muốn thấy Nga can thiệp quân sự vào Ukraine.

Một quan điểm từ Việt Nam: 'Ông Yanukovych sai lầm khi bắn vào dân'