Minh
Diện
Thứ Tư, ngày 26 tháng 2 năm 2014
Một giọng hát dân ca nỉ non của chương trình
“Ngày mai tươi sáng” hoặc “Lá rách, lá lành ” đưa tới một làng quê hẻo
lánh nào đó ở miền Nam, miền Trung, miền Bắc, và ống kính Camera chĩa vào những
mái nhà lụp xụp, những xó bếp lạnh tanh, những mâm cơm không một mẩu thịt, cá ,
những cảnh đời lam lũ làm thuê làm mướn, bắt ốc mò cua sống lay lắt , phiêu dạt
ngay trên chính nơi chôn rau cắt rốn của mình. Cảnh nghèo đói như một bức
tranh toàn những gam màu xám xịt gây xúc động lòng người ngày nào
cũng hiện lên trên màn ảnh nhỏ.
Rồi như một kịch bản viết sẵn, những cuộc vận động
hướng về người nghèo được phát động, nhân danh hội này, hội nọ đứng ra
tổ chức quyên góp tiền bạc. Người ta sục vào trụ sở
doanh nghiệp, nhả riêng doanh nhân vận động đóng góp. Với lợi
thế của mình, nhiều nhà báo trở thành cộng tác viên tiếp thị
hiệu quả. Những trang báo lăng-xê nhà tài trợ , đặc
biệt TV trở thành một sân chơi hấp dẫn mời gọi các đại gia mở
“tấm lòng vàng”. Những buổi truyền hình trực tiếp với sự xuất hiện
của các vị lãnh đạo cấp cao , đại gia nối gót nhau lên sân khấu rót tiền
vào “Qũy xóa đói giảm nghèo” như nước. Có những vị chủ tịch HĐQT, Tổng
giám đốc doanh nghiệp nhà nước trương tấm bảng ủng hộ cả chục tỷ, trăm tỷ
dù đang làm ăn thua lỗ, có những công ty tư nhân ủng hộ vài
trăm triệu trong khi nợ đầm đìa . Mỗi lần thiên tai bão lụt xảy
ra không biết bao nhiêu cuộc quyên góp mang chủ đề “lá lành đùm lá
rách” xoáy vào lòng trắc ẩn của mọi người. Theo số liệu đăng tải trên báo
chí, chỉ riêng Mặt trận Tổ quốc Việt Nam , từ năm 2006-2012 đã thu
được hàng chục ngàn tỷ đồng cho quỹ xóa đói giảm nghèo.
Nhưng số tiền đó so với tiền Nhà nước đã bỏ
ra để thực hiện chính sách nhân đạo ấy thì chẳng thấm vào
đâu. Nhân ngày “ Thế giới chống đói nghèo” Bộ
trưởng Bộ lao động thương binh và xã hội Phạm Thị Hải Chuyền phát
biểu trên TV : “ Dù kinh tế khó
khăn, nhiều chính sách phải cắt giảm , nhưng riêng nguồn lực cho xóa đói , giảm
nghèo không giảm mà còn tăng. Cụ thể nếu tính bình quân giai đoạn
2008-2012 nguồn lực đầu tư từ ngân sách nhà nước khoảng 90.000 tỷ đồng/năm
, thì sau Đại hội XI của Đảng , tức từ năm 2011-2013, nguồn
lực dành cho hộ nghèo tăng lên 120.000 tỷ đồng /năm” . Cụ thể
hơn, theo số liệu của Bộ tài chính , từ năm 2005 đến
2012, chi từ ngân sách cho xóa đói giảm nghèo là 734.000 tỷ
đồng. Nếu tính cả nguồn vốn cho vay ưu đãi
lãi suất bằng 0, mỗi năm 20.000 tỷ, thì trong vòng 7 năm kể trên,
Nhà nước còn phải bủ lỗ thêm 50.000 tỷ đồng, tổng cộng
784.000 tỷ đồng , chiếm hơn 12% tổng ngân sách .
Ứơc tính
cả hai khoản tiền từ ngân sách nhà nước và “ xã hội hóa” dành
cho xóa đói giảm nghèo lên tới gần 6 tỷ đô la mỗi năm.
Nhẽ ra với khoản kinh phí
khổng lồ đó,Việt Nam xóa sạch đói nghèo lâu rồi, nhưng
oái oăn thay, nghèo vẫn hoàn nghèo. Trong bài “ Chính sách xóa đói giảm nghèo
đối với đồng bào dân tộc thiểu số :Thực trạng và giải pháp”, đăng trên
Tạp chí cộng sản ngày 27-11-2013, tác giả Minh Nhật thừa nhận : 38 % người dân tộc thiểu
số vẫn thuộc diện đói nghèo. Còn cả nước , theo báo TuầnVietnam net ,
hiện có từ 500 ngàn đến 3 triệu hộ nghèo đói.
Vậy tiền xóa đói giảm
nghèo đi đâu ? Hỏi ai, hỏi chỗ nào trong hàng chục
nhóm chính sách , hàng trăm chương trình xóa đói giảm nghèo ,
như “Nhóm chính sách giảm nghèo toàn diện”, “Nhóm chính sách
nâng cao đời sống nhân dân mang tầm quốc gia”, “Nhóm chính sách
theo vùng” , “Chương trình 135”, “ Chương trình giảm nghèo nhanh”, “Chương
trình giảm nghèo bền vững” v.v . Hỏi ai, hỏi chỗ nào
khi mỗi nhóm chính sách, mỗi chương trình ấy lại đẻ ra
những nhóm đề tài nghiên cứu và mỗi nhóm đề tài lại đẻ ra
những dự án to nhỏ rút tiền từ Quỹ xóa đói giảm nghèo?
Trả lời phỏng vấn của báo Đại đoàn kết ngày
29-9-2013, ông Đỗ Mạnh Hùng , Phó chủ nhiệm Uỷ ban các vấn đề xã hội của Quốc
hội , cho biết trước năm 2011, số tiền bình quân chi cho mỗi hộ
nghèo một năm là 180 triệu đồng chia từ nguồn
quỹ 90 ngàn tỷ đồng /năm , từ năm 2011 đến nay, đã tăng
lên 240 triệu đồng. Thế có nghĩa là mỗi
tháng một hộ nghèo được từ 15 triệu đến 20 triệu
đồng , và nếu bình quân mỗi hộ 4 khẩu, thì riêng
khoản hỗ trợ của nhà nước đã có thu nhập từ 3,7
triệu đến 5 triệu đồng, bằng 3,2 đến 4 lần
lương tối thiểu cán bộ công nhân viên và gấp từ 7
đến 10 lần mức chuẩn nghèo ở thành thị. Nhưng thực tế không phải
như vậy. Bộ máy quản lý các chương trình , dự án xóa đói giảm nghèo
đã ngốn gần hết tiền dành cho người nghèo mất rồi. Trên
báo Tuần Việt Nan net , nhà báo Lê Nguyễn Huy Hậu dẫn lời Thứ
trưởng Bộ kế hoạch đầu tư Đặng Huy Đông : “Mỗi năm người
nghèo tiếp cận chỉ khoảng 10-15 triệu đồng/hộ. Có nghĩa, cứ mỗi 1
đồng người nghèo được nhận thì 10 đồng được trả cho bộ máy quản
lý”. Cũng theo thứ trưởng Đặng Huy Đông, tỷ lệ chi cho
hành chính sự nghiệp chiếm hơn 63% tổng số tiền giảm nghèo huy động
được , còn mức đầu tư phát triển chỉ chiếm 36%, cụ thể số tiền chi phí để
vận hành bộ máy xóa đói giảm nghèo ở Việt Nam hiện ở mức 75. 600 tỷ đồng/ năm
tương đương 3,5 tỷ đô la. Nhà báo Lê Nguyễn Huy Hậu đã ví von một
cách hài hước : Bộ máy xóa đói giảm nghèo mỗi năm ngốn hết 77 cái
sân vận động Mỹ Đình , Hà Nội! (Tổng chi phí xây dựng sân Mỹ Đình 63 triệu đô
la)
Qũy
xóa đói giảm nghèo được sử dụng đầu tư rất quy mô, nào
là phát triển vùng, phát triển nông nghiệp, phát triển việc làm, xây dựng cơ sở
hạ tầng, khoa học kỹ thuật, dạy nghề, xuất khẩu lao động, bệnh viện, trường học
v.v. Người ta bảo phải trao cho người nghèo “cái cần câu chứ không
cho con cá”. Rất hợp lý, đúng nguyên tắc. Chỉ có điều “ cần câu”
nhiều nhưng quá đắt và người nghèo lại không câu được cá.
Muốn được chọn là hộ nghèo có khi người nghèo phải hối lộ bộ máy
quản lý, muốn học nghề phải trả học phí, và nếu muốn đi xuất khẩu lao động
phải thế chân hàng ngàn đô la. Thực tế người nghèo chỉ
tiếp cận được từ 4% đến 6 % số tiền từ quỹ xóa đói giảm nghèo , lại phải
gánh các khoản chi phí cho việc đào tạo, cấp vốn, hỗ trợ việc làm, giáo
dục... thì thử hỏi vác sao nổi “chiếc cần câu” mà câu cá? “Người ta sắm
“cần câu” là để “câu những con cá bự trong ao nhà nước” chứ đâu phải để
trao cho người nghèo”. Đại biểu
Quốc hội Ksor Phước đã từng nói thẳng với báo chí như vậy.
Bộ
máy quản lý chương trình xóa đói giảm nghèo phình ra bao nhiêu bụng người nghèo
tóp lại bấy nhiêu. Có địa phương còn sử dụng Quỹ xóa
đói giảm nghèo vào những chương trình khác như dự án nông nghiệp,
nông thôn mới, nước sạch, cơ sở hạ tầng, khi những chương trình
này đã được chi tiền từ nguồn ngân sách khác .
Đại biểu Qước hội Nguyễn Lâm Thành của tỉnh Lạng Sơn đã
ví von chuyện đó như trong một bàn tiệc 4-5 người ăn một con gà,
nhưng một con gà đó lại được viết hóa đơn thanh toán thành
4-5 con gà (Báo Đầu tư).
Phương
ngôn có câu : “Bụt ăn ba ma ăn bảy!” Phải chăng việc xóa đói giảm nghèo ở nước
ta nó cũng tương tự như câu phương ngôn ấy, nên dù tiền bạc đổ ra như nước mà
vẫn không xóa được đói nghèo? Đáng buồn hơn là ngay cả thới
bao cấp hình ảnh đói nghèo cũng không phơi ra như
hiện nay. Người
nghèo lang thang bàn vé số dạo, lượm ve chai, đi ăn xin nhan nhản khắp phố chợ,
tệ nạn trộm cướp tăng vọt một phần do đói nghèo. Không biết bạn suy nghĩ
thế nào, bản thân tôi cảm thấy vô cùng nhức nhối mỗi khi thấy trên TV xuất hiện
cái chương trình “Lục lặc vàng”, hoặc “ Vượt lên chính mình”. Hảng trăm
người dân nghèo xác xơ đứng phơi nắng , phơi rét hò hét, vỗ tay reo
đề cổ vũ cho người cùng cảnh thực hiện những kịch bản thô thiển không một chút
nhân văn. Họ đâu biết một cặp bò, hoặc vài triệu bạc mà một số ít người
nghèo may mắn nhận được chỉ bằng một phần trăm, phần ngàn số tiền người ta bỏ
ra làm chương trình quảng cáo đó ? Và không ít kẻ làm giàu từ việc phơi bày
cảnh ngộ nghèo khó của nhân dân như vậy.
Tờ báo TuânVietnam.net viết : “Có lẽ đã đến lúc Quốc hội cần mở một cuộc điều
tra cụ thể và toàn diện về hiệu quả và tính hợp lý của chương trình xóa đói
giảm nghèo . Ngay cả khi Việt Nam được Liên hợp quốc đánh giá là một
trong những quốc gia có tiến bộ vượt bậc trong việc thực hiện mục tiêu thiên
niên kỷ, thì cũng không thể biện minh cho sự lãng phí và thiếu hiệu quả quá lớn
nguồn vốn như hiện nay. Bời vì để đạt được thành tích đó, có vẻ như Việt Nam
đang đánh đổi cả sự phát triển về kinh tế lẫn ổn định chính trị, khi chỉ số nợ
công cùa Việt Nam theo nhiều dự báo đã lên đến 95% GDP”.
Điều
tra ai, điều tra thế nào khi “Tiêu cực, tham nhũng nhìn vào đâu cũng thấy,
sờ vào chỗ nào cũng có” ( Lời Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng).
Điều tra ai, điều tra thế nào khi
những kẻ có chức quyền “Ăn của dân không từ một cái gì, từ tiền Bảo
hiểm y tế của thương binh đến liều vắcxin của trẻ con”? (Lời
Phó chủ tịch nước Nguyễn Thị Doan)
Và ai là người có bàn tay sạch để
phanh phui 94% nguồn vốn dành xóa đói giảm nghèo rơi vào đâu?
nguyên Tổng thanh tra Chính phủ Trần Văn Truyền chăng?
M
D
------------------
Được đăng bởi Bùi
Văn Bồng vào lúc 19:18
No comments:
Post a Comment