AFP
Bankok Post | 28 June 2013 |
Bankok Post | 28 June 2013 |
Bản dịch của Lâm Thành Nhân (Defend the Defenders)
Posted
on July 2, 2013 by DtD
Chị
Siêu cho biết, gia đình chị đã sống nhiều thế hệ trên một mảnh đất nhỏ gắn liền
với những cây điều cho tới khi họ trở thành nạn nhân của một vụ cướp đất bởi
một nhóm người địa phương có quyền lực, số phận chung của những người nông dân
bản địa trên những vùng đồi xanh tươi ở Tây Nguyên.
Theo
các nhà hoạt động thì tất cả đất đai trong quốc gia Cộng sản được Nhà nước sở
hữu và quyền sử dụng thường không rõ ràng, cho phép những viên chức địa phương
tham nhũng và những doanh nhân có quan hệ mật thiết chiếm giữ đất đai mà không
bị trừng phạt.
Một nhóm nông dân
thuộc dân tộc thiểu số Ê Đê đang chuẩn bị đất để trồng khoai mì tại tỉnh Đắc
Lắc (Tây Nguyên) vào ngày 12 tháng 03 năm 2013.
Tây
Nguyên từ lâu vốn là một điểm nóng về thái độ bất mãn của dân chúng liên quan
đến quyền sử dụng đất, một phần là do kế hoạch của chính phủ thu hút các công
ty nông nghiệp lớn và những người di dân vùng đồng bằng tìm kiếm vận may của
mình trong các ngành công nghiệp cao su, cà phê và hạt điều đang phát triển
mạnh.
Các
số liệu chính thức cho thấy dân số của khu vực này đã tăng từ 1,5 triệu người
vào năm 1975 lên đến khoảng 6 triệu người vào năm 2010, dẫn đến những khiếu nại
của người dân tộc thiểu số bản địa bị những người dân tộc Kinh mới đến, chiếm
đến 90% dân số, dùng vũ lực đuổi đi.
Chị
Siêu là người M’Nông, một trong những mảng người dân tộc thiểu số bản địa tạo
nên 10% dân số còn lại của khoảng 90 triệu người dân Việt Nam.
Chị
cho biết cây trái của gia đình đã bị đốn sạch và mồ mả tổ tiên bị phá hủy vào
năm 2011 để mở đường cho một đồn điền cao su được điều hành bởi một công ty tư
nhân với sự hỗ trợ của các quan chức địa phương.
Chị
Siêu, 42 tuổi, nói với đài AFP: “Họ nói nếu chúng tôi không đi họ sẽ đánh đập
và giết chúng tôi. Không có bồi thường gì cả. Họ chặt hết cây của chúng tôi.
Chúng tôi đã mất hết mọi thứ – đất đai và cây trồng của chúng tôi”.
“Hầu
hết đất đai trong khu vực chúng tôi hiện nay thuộc về những người có tiền.
Nhiều người trong số họ là người Kinh”, chị nói.
“Hiện
nay cộng đồng người M’Nông chúng tôi không có nhiều đất đai. Chúng tôi đã bị
đuổi ra khỏi khu vực mà chúng tôi đã sống qua nhiều thế hệ. Chúng tôi bị buộc phải
trở thành những người lao động nông nghiệp” chị Siêu nói thêm.
Nhiều
bộ tộc địa phương như vậy – được gọi chung là người Thượng – đã sát cánh với
miền Nam được Mỹ hậu thuẫn trong cuộc chiến kéo dài nhiều thập niên của Việt
Nam. Một số đang kêu gọi thêm quyền tự trị, trong khi những người khác ở nước
ngoài thậm chí còn ủng hộ sự độc lập cho khu vực.
Những
vụ biểu tình lớn cuối cùng phản đối việc đất đai truyền thống bị mất cho những
vụ trồng rừng quy mô lớn diễn ra năm 2004 và chính quyền vẫn đang săn lùng
những người liên quan. Mới đây, 8 người đã bị tuyên án những mức án lên đến 11
năm tù giam cho một vụ biểu tình vào năm 2002.
Cách
đây ba thập niên, trước khi Việt Nam bãi bỏ tập thể hóa và bắt đầu quá trình
cải cách thị trường, các vụ tranh chấp đất đai phần lớn dựa trên số liệu thống
kê dân số và lịch sử và tập trung vào những “điểm nóng” như Tây Nguyên.
Nhưng
khi đất nước phát triển và giá trị đất đai gia tăng, sự rắc rối lan sang những
thành phố có giá đất cao hơn.
Người
ta nhận ra rằng, bằng việc sở hữu đất gần thành phố, họ có thể “kiếm được rất
nhiều tiền hơn” so với từ các đồn điền cà phê xa xôi, giáo sư Adam Fforde, một
chuyên gia về Việt Nam của trường Đại học Victoria ở Úc, nói.
Theo
cụ Lê Hiền Đức, một nhà hoạt động đã trên 80 tuổi, người bắt đầu làm việc về
những vấn đề đất đai vào thập niên 1980 – những vụ cướp đất trước đây biệt lập
nay đã trở nên “tràn lan”.
“Các
viên chức địa phương đã cướp đất của dân làng vì lợi ích”, cụ Đức (người trước
đây từng giúp việc cho Chủ tịch Hồ Chí Minh, người sáng lập tôn kính của đất
nước) nói.
Dân
làng không có cách nào đòi bồi thường, khi chính quyền địa phương – nơi đầu
tiên để họ khiếu kiện – thường có liên quan đến những vụ mua bán đất đai tham
nhũng, bà nói vậy khi kêu gọi một đạo luật đất đai rõ ràng và một đợt phát động
chống tham nhũng nghiêm túc.
Trên
toàn quốc, khoảng 70% đơn thư khiếu nại gửi đến chính quyền có liên quan đến
đất đai.
“Nhưng
không có giải pháp”, cụ Đức nói, “người ta bị đá lòng vòng như trái banh giữa
các cấp chính quyền – xã, huyện, tỉnh. Cuối cùng, họ đổ về Hà Nội”.
Chị
Siêu đã đến Hà Nội 3 lần – với chi phí cá nhân tốn kém – để nộp đơn khiếu kiện
hầu mong lấy lại đất của mình ở Tây Nguyên, nhưng không thành công. Chị không
đơn độc trong nỗ lực của mình.
Bất
kể mưa nắng hay bị công an đàn áp, người ta có thể thấy những người biểu tình
đứng ở một góc phố đông người gần những tòa nhà chính quyền ở trung tâm Hà Nội,
nắm trong tay những tấm biểu ngữ viết bằng tay kể chi tiết những khiếu nại đất
đai của họ.
“Tôi
đã ở đây được 4 tháng rồi. Công an đã cố đuổi tôi đi nhiều lần. Nhưng tôi sẽ
không bỏ đi – chúng tôi sẽ không bỏ đi – cho đến khi họ giải quyết vấn đề này”,
bà Đỗ Thị Ngọc Nguyên, một người đến từ tỉnh Đồng Nai ở miền Nam, nói.
Với
tất cả đất đai do nhà nước sở hữu, người dân phải dựa vào giấy chứng nhận quyền
sử dụng đất, nhưng trong thực tế họ được bảo vệ rất kém.
Vấn
đề được đặt ra trở nên gay gắt hơn trong năm nay với việc hết hạn hợp đồng thuê
sử dụng đất 20 năm, mang lại cho nhiều nông dân yêu sách hợp pháp nào đó đối
với đất đai của họ. Chính phủ đã không làm rõ là vấn đề sẽ được giải quyết như
thế nào.
“Việc
cướp đất đai, bởi chính quyền địa phương, các viên chức và các doanh nghiệp, là
nguồn gốc của tất cả mọi bất ổn mà chúng ta thấy”, một học giả Việt Nam hàng
đầu ở Hà Nội nói với điều kiện giấu tên, dẫn ra càng ngày nhiều vụ phản đối tại
thủ đô.
“Dân
làng luôn bị thua cuộc”, ông nói, giải thích rằng chính quyền sung công đất đai
với danh nghĩa “lợi ich công cộng” chỉ để bán cho những người phát triển để xây
dựng những ngôi nhà đắt tiền và các khu trung tâm mua sắm.
Công
luận kiên quyết đứng về phía những người phản đối về chuyện đất đai.
Nông
dân Đoàn Văn Vươn đã trở thành một người hùng của dân chúng sau khi sử dụng
súng tự chế để chống lại vụ cưỡng chế trục xuất vào năm ngoái – vụ xô xát đã
khiến một trang blog được nhiều người biết đến đặt cho ông danh hiệu “Người của
Năm 2012”. Ông đã bị cầm tù 5 năm vào tháng 4 vừa rồi”.
Một
người bảo vệ đất đai khác đã trả một cái giá khác. Ông Lê Thạch Bàn, 74 tuổi,
đi khập khiễng sau vụ ông bị những tên côn đồ tấn công vào năm ngoái, khi ông
từ chối giao đất cho một dự phát triển đô thị tại Hưng Yên, một tỉnh gần
Hà Nội.
“Phổi
tôi bị thủng và đầu bị nhiều chấn thương, gẫy 3 xương sườn và phải nằm 23 ngày
ở bệnh viện”, ông cho biết, đồng thời tuyên bố sẽ ở lại bất chấp những nỗ lực
hòng đuổi ông đi.
Ông
nói: “Chúng tôi sẽ bảo vệ đất đai vốn thuộc về tổ tiên của chúng tôi”.
Nguồn: Bankok Post
-
See more at: http://vietnamhumanrightsdefenders.net/2013/07/02/cuoc-chien-dat-dai-khung-hoang-quyen-su-dung-dat-tai-viet-nam/#sthash.lCwaPTrg.dpuf
No comments:
Post a Comment