Hà Huy Sơn
18/06/2013
Thời
gian gần đây đã có một số người bị cơ quan điều tra bắt, khởi tố theo điều 258
của Bộ luật hình sự năm 1999, sửa đổi, bổ sung năm 2009 của Nước Cộng hòa Xã
hội Chủ nghĩa Việt Nam. Trước đây hai năm, tôi có làm người bào chữa cho một
thân chủ ở Cần Thơ đã bị kết án vì điều 258. Nhận thấy điều 258 có một số điểm
hạn chế, tôi đã có ý định kiến nghị với Ủy ban Thường vụ Quốc hội để yêu cầu
giải thích điều luật này. Vì trước đó tôi đã có một số kiến nghị với Ủy ban
Thường vụ Quốc hội giải thích một số điều luật nhưng vẫn chưa nhận được hồi âm
nên tôi xin bày tỏ ở bài viết này với những người quan tâm.
Điều 258. Tội lợi dụng các
quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của
tổ chức, công dân
1.
Người nào lợi dụng các quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tự do tín ngưỡng,
tôn giáo, tự do hội họp, lập hội và các quyền tự do dân chủ khác xâm phạm lợi
ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, công dân, thì bị phạt
cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ sáu tháng đến ba
năm.
2.
Phạm tội trong trường hợp nghiêm trọng thì bị phạt tù từ hai năm đến bảy năm.
Thứ nhất: Điều 258 quy định
không rõ ràng, nó dễ bị áp dụng sai do vô ý và lạm dụng do cố ý. Nội dung không
thể hiểu bằng một cách duy nhất, rõ ràng theo định lượng, mà việc hiểu điều
luật này chủ yếu là do cảm tính vì nó không có khuôn khổ giằng buộc.
Thứ hai: Việc áp dụng điều
258 trong thực tế, các cơ quan tiến hành tố tụng thường vi phạm nguyên tắc bắt
buộc của Bộ luật tố tụng hình sự là phải chứng minh hậu quả do tội phạm gây ra
cho đối tượng bị hại là nhà nước, tổ chức, công dân. Chính vì nội dung không rõ
ràng của điều luật nên các cơ quan điều tra có tài thánh cũng không định lượng
được thiệt hại do tội phạm gây ra và rồi đến Viện Kiểm sát và Tòa án cũng phải
lờ đi vi phạm nghiêm trọng đó của cơ quan điều tra.
Thứ ba: Cho đến nay nhiều
quyền tự do dân chủ của công dân đã được quy định trong Hiến pháp năm
1992
nhưng đến nay đã hơn hai mươi năm chưa được luật hóa. Điều đó có nghĩa nhiều
quyền tự do dân chủ của công dân chưa có quy định như thế nào là cấm vậy thì
làm sao nói là lợi dụng? Trong khi nguyên tắc chung của pháp luật là: “Công dân
được làm những gì nhà nước không cấm, nhà nước chỉ được làm những gì pháp luật
cho phép”. Thực trạng này thì ai là người đang vi phạm pháp chế của một nhà
nước pháp quyền?
Thứ tư: Về nội dung ngữ
nghĩa của điều luật “Tội lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích
của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, công dân” thể
hiện sự mâu thuẫn. Đã là quyền của công dân thì đương nhiên công dân
được phép được sử dụng trong mọi giới hạn không gian, thời gian của pháp luật
và nhà nước có nghĩa vụ phải đảm bảo các quyền ấy. Là quyền thì không thể là
tội, là tội thì không thể là quyền. Không thể vừa là quyền lại vừa là tội. Đây
chính là sự lập lờ, không rõ của điều 258. Ủy ban Thường vụ Quốc hội theo pháp
luật quy định có chức năng giải thích luật phải có văn bản hướng dẫn điều 258.
Theo
quan điểm cá nhân, tôi cho rằng: Để hiện đại hóa đất nước, vấn đề trước cả văn
hóa truyền thống, giáo dục, y tế... là việc xây dựng một nhà nước pháp quyền
thực sự. Cần xây dựng một văn hóa pháp luật, tôn trọng chính các nguyên tắc
pháp luật chung do chính nhà nước đặt ra.
Hà
Nội, ngày 17/06/2013
H. H. S.
Tác
giả gửi trực tiếp cho BVN.
No comments:
Post a Comment