Bản
dịch của Luna Nguyen (Defend the Defenders)
Posted
on June 30, 2013 by DtD
Việt
Nam không phải là nơi thích hợp để trở thành blogger. Ít nhất, đó không phải là
nơi thích hợp để trở thành blogger muốn viết lên những suy nghĩ của mình.
Khoảng tháng trước, 3 blogger bị bắt vì chỉ trích chính phủ cộng sản thông qua
việc đăng tải ý kiến của họ trên mạng, mà chính phủ Việt Nam khéo léo gọi đó là
“lợi dụng tự do dân chủ”. Trong khi tội danh này dường như là một nghịch lý,
thì những viễn cảnh bắt bớ sau đó cũng không mấy sáng sủa. Vào ngày 16 tháng 5,
một blogger khác, Đinh Nguyên Kha, bị kết án 10 năm tù với lý do “phát
tán truyên truyền chống phá nhà nước” và “cố ý gây thương tích”.
Những
bắt bớ này chỉ là một trong các vấn đề thúc đẩy cựu nghị sĩ Mỹ Joseph Cao gọi
Việt Nam là “quốc gia vi phạm nhân quyền tệ hại nhất trong Đông Nam Á” (bao gồm
cả Myanmar, quốc gia đã đẹp sạch sắc tộc Hồi giáo thiểu số Rohingya một cách có
hệ thống, được cho là có sự hậu thuẫn ngầm của chính quyền). Những vấn đề khác
xứng đáng với danh gọi đó bao gồm việc ngăn cấm đối lập chính trị đối với nhà
nước độc đảng, đàn áp người bất đồng chính kiến, hạn chế nghiêm trọng tự do
ngôn luận, bắt bớ, bỏ tù và tra tấn những nhà hoạt động ôn hòa.
Cùng
với tất cả sự đe dọa đó, còn có thêm sự tuyên truyền không ngừng nghỉ trong đời
sống thường nhật. Bất cứ lúc nào bạn xem truyền hình, lướt internet hoặc đơn
giản chỉ là đi bộ trên đường, bạn sẽ gặp sự tuyên truyền của chính phủ Việt Nam
ở khắp nơi. Tại thủ đô Hà Nội, chính phủ cho phát thanh vào khoảng 6 giờ 45
thông qua các loa phường từng được sử dụng để cảnh báo người dân các cuộc không
kích của Mỹ.
Ngày
hôm nay các thông điệp phát ra một cách nhàm chán như “Đừng quên đóng thuế”,
hoặc để tôn sùng chính phủ và các nhà lãnh đạo. Điều này không hẳn giống hoàn
toàn cuốn 1984 nhưng cũng không hoàn toàn là bình thường. Thử tưởng
tượng khi bạn thức dậy mỗi ngày với các bài giảng về chủ nghĩa xã hội và các
cảnh báo về “tệ nạn xã hội” chứ không phải là với công việc thích hợp dành
riêng cho bạn. Có lẽ nó dễ khiến bạn phát cáu suốt cả ngày. Chủ quán Hồng Minh
trong khu phố cổ nói “chúng tôi cố mặc kệ mấy cái loa, tuy nhiên chúng rất ồn
ào nên khá khó để mặc kệ chúng.”
Sợ
hãi trước cuộc nổi dậy Mùa Xuân Ả, việc lấn chiếm đất tùy tiện của Trung Quốc
và những chỉ trích trong nước chưa từng có tiền lệ đã khiến chính phủ trong năm
qua siết chặt thậm chí mạnh hơn đối với tự do ngôn luận. Với việc cấm truyền
thông độc lập (tất cả các cơ quan này đều phải có giấy phép hoạt động của nhà
nước), các nhà lập pháp đã chuyển hướng chú ý của họ vào internet.
Trong
tháng 12, thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng kêu gọi lực lượng an ninh của ông ta tăng
cường trận chiến chống lại các “thế lực thù địch” (được hiểu là “các tiếng nói
tự do” bên ngoài Việt Nam) sử dung mạng để “tuyên truyền đe dọa an ninh quốc
gia.”
Việc
truy cập internet đã bị kiểm soát một cách chặt chẽ, các trang web ủng hộ dân
chủ bị cấm, phần lớn các computer công cộng bị theo dõi đối với các hoạt động
chống lại tổ chức. Tuy nhiên, thật ngạc nhiên, họ không chỉ dừng lại ở đó.
Chỉnh phủ dường như gây chiến với tất cả các dạng công nghệ, Việt Nam tuyên bố
gần đây rằng chính phủ không sẵng sàng cho dịch vụ điện thoại 4G và sẽ không
cấp giấy phép cho công nghệ này ít nhất đến năm 2015. Thực tế quốc gia này có
hơn 17 triệu thuê bao điện thoại di động và iPad phổ biến cũng gần như các ruộng
lúa, những người phê bình cho rằng lý do thật sự của vấn đề này là bộ lọc của
chính phủ chưa thể xử lý công nghệ mới này.
Phương
tiện truyền thông thu phát sóng (như đã nói, được cấp giấy phép một cách nghiêm
ngặt) cũng bị siết chặt. Phát sóng chậm 30 phút để đảm bảo “các thông tin nhạy
cảm” có thể được thanh lọc, các kênh tin tức như CNN và BBC biến mất hoàn toàn
khỏi các màn hình TV tháng trước là phản hồi của các nhà cung cấp dịch vụ
truyền hình cáp trước nghị định mới của chính phủ phải chạy phụ đề tiếng Việt
số lượng lớn nội dung các kênh nước ngoài. Việc dịch thuật và biên tập này sẽ
được một công ty được chính quyền cấp phép thực hiện, kiểm tra để bảo đảm
“thích hợp với nhu cầu lành mạnh của người dân và không vi phạm luật báo chí
Việt Nam.” Vì vậy kiểm duyệt là cách hữu hiệu.
Phần
còn lại của các chương trình được phát sóng là Olly Murs, cùng với sự pha trộn
giữa phim tài liệu về văn hóa, chương trình âm nhạc K-pop và các talk show nhạt
nhẽo, đã khiến nhiều thanh niên Việt Nam trở nên nhàm chán với truyền thông
phát sóng trong nước. Thang Phung, một sinh viên ngành chính sách xã hội ở Hà
Nội nói rằng “xem TV hay nghe đài đều hoàn toàn mất đi sức hấp dẫn của nó. Bất
kỳ dạng phương tiện truyền thông nào đều bị kiểm duyệt gắt gao và không một tin
tức nhạy cảm nào từng được phát sóng. Chính phủ muốn mọi người cảm thấy an toàn
khi gói họ vào trong một tấm chăn của các chương trình giải trí ngớ ngẩn.”
Bảng
tuyên truyền đặt ở gần Hồ Tây – Hà Nội
Phụng
đã từng được biết đến cơn thịnh nộ của chính quyền bằng kinh nghiệm bản thân.
Sau khi có mối quan hệ với con gái của trưởng công an khu vực, anh bị bắt, đưa
vào đồn và bị đe dọa bằng cách đánh đập nếu anh không thừa nhận các “tội lỗi”
của mình. Những tội danh mà không bao giờ được định nghĩa rõ ràng, tuy nhiên
chỉ sau một hoặc hai giờ bị đe dọa đến sợ hãi tột cùng, anh ta được thả ra cùng
với cảnh cáo.
Phụng
nói với tôi rằng anh cảm thấy nền văn hóa sợ hãi đang bao trùm đất nước của
mình. Anh nói rằng “người dân Việt nam sợ nói lên sự thật. Rất nhiều người tin
rằng điều đó sẽ đem lại rắc rối cho gia đình và tương lai của họ. Có một sự
chấp nhận rằng giữ kín miệng là cách duy nhất để sống an ổn.”
Trong
khi rất nhiều thanh niên Việt Nam không thèm đếm xỉa đến truyền thông, thì
những người tìm kiếm thông tin phải đối mặt với phương tiện báo giấy không nói,
không nghe, không thấy và họ sử dụng đã bất kì phương tiện nào khác để báo cáo
sự bất công. Tổ chức Phóng viên không biên giới đã xếp hạng Việt Nam đứng thứ
172 trên 179 quốc gia chỉ số tự do báo chí 2013 và dễ dàng nhận thấy lý do vì
sao.
Việt
Nam News, tờ báo của chính phủ là tờ báo quốc gia duy nhất có phiên bản tiếng
Anh với cả hai trang bìa tuyền ca ngợi đảng cộng sản. Trên trang nhất thường
xuyên chưng hình một là thủ tướng, hai là chủ tịch nước bắt tay với một nhà lãnh
đạo thế giới.
Các
tờ báo tiếng Việt có một chút thách thức hơn, tuy nhiên bất kì hoài bão về lòng
dũng cảm nào đều bị dập tắt bằng các án tù nặng diễn ra thường xuyên nhằm trừng
phạt biên tập viên hoặc phóng viên khi chính phủ muốn làm rõ quan điểm của
mình. Một ví dụ mới đây là trường hợp một phóng viên của báo Tuổi Trẻ đã bị bắt
vì tình nghi hối lộ công an sau khi đăng các phóng sự vạch trần nạn tham nhũng
của công an.
Chủ
tịch Liên đoàn Quốc tế Nhân quyền, Souhayr Belhassen.
Alan
Jones, phóng viên làm cho các tờ báo ở châu Á trên 15 năm cho biết “tất cả các
quốc gia Đông Nam Á đều có một mức độ kiểm soát nhất định, tuy nhiên Việt Nam –
nhà nước độc đảng – kiểm soát truyền thông gắt gao hơn”. Ông cho biết thêm “mọi
người cho rằng chính phủ Việt Nam vẫn còn nghi ngờ về các giá trị của truyền
thông tự do. Vấn đề nằm ở mối tương quan giữa nhu cầu của đảng và chính phủ với
nhu cầu của thế giới hiện đại và công dân ở quốc gia này.”
Niềm
hi vọng hiển nhiên của tất cả sự tuyên truyền này không phải ở độ lớn của loa
phát thanh vì không ai bị buộc phải nghe. Tuy vậy trong khi người dân bịt tai
lại thì vấn đề duy nhất họ phải đối mặt là việc bày tỏ những ý kiến không lấy
gì làm dễ chịu. Những người chịu lên tiếng lại phải sống trong lo sợ. Các nhà
bảo vệ quyền dân sự và các nhà vận động dân chủ đối diện với sự sách nhiễu và
khủng bố thường xuyên. Báo cáo của Liên đoàn Quốc tế Nhân quyền (FIDH) công bố
hồi tháng 2, có 32 blogger và nhà hoạt động trên mạng bị bắt giữ khi đăng tải
các bài viết của mình, rất nhiều người thường xuyên là đối tượng bị sách nhiễu,
đe dọa, tấn công và vi phạm các quyền được xét sử công bằng. Báo cáo cũng chỉ
ra rằng, trong năm qua, 22 blogger và các nhà hoạt động mạng bị kết án tổng
cộng lên đến 133 năm tù vì những hoạt động online của họ.
Chủ
tịch FIDH Souhayr Belhassen kêu gọi chính phủ Việt nam cần bắt đầu cải tổ sâu
rộng và thực hiện trách nhiệm theo luật nhân quyền quốc tế. Bà nói rằng “thay
vì tham gia vào các hoạt động bịt miệng internet một cách vô ích, chính phủ nên
chấm dứt ngay lập tức các hành động biến ngôn luận thành tội phạm và đại tu
khuôn khổ pháp lý hà khắc của chính phủ nhằm đảm bảo tôn trọng và bảo vệ quyền
tự do ngôn luận bất kể bằng phương pháp nào”
Đó
là vào tháng Hai, và đến nay các blogger vẫn liên tục bị bắt giữ và bỏ tù.
Dường như chính phủ không để tâm lắm đến các tổ chức nhân quyền.
Nguồn: VICE
-
See more at: http://vietnamhumanrightsdefenders.net/2013/06/30/viet-nam-se-khong-ngung-ngan-chan-cac-blogger/#sthash.d2rSqDud.dpuf
No comments:
Post a Comment