SÁU MƯỜI NĂM VANG VỌNG MỘT LỜI KÊU CỨU TRÁI ĐẤT (Hoàng Hưng/Harry Martinson)

Sáu mươi năm vang vọng lời kêu cứu trái đất

Hoàng Hưng/Harry Martinson

Cập nhật lần cuối 09/11/2012

http://www.diendan.org/dich-thuat/aniara-60-nam-ebook

Cập nhật ngày 9.11.2012: Nhà thơ Hoàng Hưng vừa gửi cho chúng tôi toàn văn bản dịch Aniara, Diễn Đàn trân trọng giới thiệu với bạn đọc quyển sách điện tử (ebook) này dưới dạng tệp pdf (xin bấm vào đường dẫn ở cuối bài).

*

Thật tình cờ, giữa những ngày lòng người trên toàn thế giới quặn đau và hoang mang vì những đại họa không thể tưởng tượng giáng liên tiếp, ngày càng khốc liệt xuống khắp các châu lục, tôi nhận đượcđề nghị từ Thụy Điển, thông qua các bạn ở Trung tâm Đông Tây: chuyển tiếng Việt một “sử thi”(epic) hiện đại của tác giả đoạt giải Nobel 1974 Harry Martinson, một “sử thi”mang nội dung “khoa học giả tưởng”.Tóm tắt nội dung của tác phẩmđược coi là một trong những “sửthi” lớn nhất của thời hiện đại, tác giả được coi là nhà thơ đầu tiên của thời đại vũ trụ: Một trong số những con tàu vũ trụ khổng lồ mang tên Aniarachởngười tỵ nạn thoát khỏi TráiĐất đã nhiễm xạ nguyên tửnặng nề và có nguy cơ bị hủy diệt bởi những vũ khí quái lạkhác do trí tuệ con người tạo ra, bị lạc trong không gian, bị kết án lưu đầy vĩnh viễn cho đến khiđược cái chết giải thoát.

Hình bìa sách ANIARA

http://www.diendan.org/dich-thuat/aniara-60-nam-ebook/aniara_livre.jpg

Tôi nhận lời dịch Aniarathoạt là do tò mò muốn biết một thiên “sử thi” mà nội dung lại là “khoa học giả tưởng”sẽ ra sao? Và quả thật, những khúc ca đầu không làm tôi hứng khởi lắm khi vấp phải không ít thuật ngữ về vũ trụ và công nghệmà tác giả chế ra (neologism) miêu tảcon tàu không gian độc đáogondoldevà kể về chuyến phiêu lưu bất tận của nó ở “ngoại trường”.Thú thật nhiều lúc không khỏi nản lòng thấy mình chắc khó có khả năng chuyển chúng thành “thơ”đúng nghĩa. Nhưng rồi cảm hứng bừng lên khi óc tưởng tượng mạnh mẽ của tác giả chiếu lên một cuốn phim cảnh tượng không gian siêu thực ám ảnh ma quái cõi trống không trong suốt, lạnh giá, bấtđộng trân trân nhìn ta suốt ngày này sang ngày khác, năm nọ tiếp năm kia. Thành tựu đáng kể nhất về giả tưởng công nghệ có lẽ là “nhân vật” Mima, trí tuệ nghe-nhìn nhân tạo có khảnăng bắt sóng của sự sống từmọi hành tinh xa để chiếu lại qua màn hình của phi thuyền, với sựtrung thực “không thể mua chuộc”,lại có thể tự sáng tạo độc lập với cả người thiết kế,một phúng dụ về vai trò của văn nghệ trong thời đại khoa học lạnh lùng.

“Khoa học giả tưởng” dẫu sao cũng chỉlà cái vỏ của một “sửthi” – bài thơ chép sử, tức là chép chuyện một cộng đồng người. Harry Martinson không chậm trễ đưa ta, càng lúc càng sâu, càng lúc càng dồn dập, vào đời sống bên trong của cộng đồng thuyền nhân. Từ nhớ thương, hy vọng, hoài nghi, đến hoảng loạn, bế tắc, cuồng hoan, hận thù, tuyệt vọng; thất tình lục dục của 8000 con người tị nạn bộc lộ cựcđiểm trong hoàn cảnh lưu đầy vĩnh viễn khỏi quê hương, nhốt chung trong một cỗ quan tài thủy tinh thường trực đối mặt với hư không và cái chết.

Nhiều người than rằng Aniara sao buồn, sao tuyệt vọng (đúng nghĩa từ cổ Hy Lạp aνιαρός từ gốc mà nó được phái sinh và cộng hưởng điệp âm “a” như tiếng kêu dài của tác giả).Không buồn, không tuyệt vọng sao được khi Doris - Trái Đất quê hương nhiễm xạ nặng nề không còn chỗcho sự sống dung thân, rồi nổ tung vì những thứ vũ khí hủy diệt của chính con người sau khi vừa thoát khỏi ngàn năm băng giá do tinh vân băng hàn từ vũ trụ trút xuống. Thiên tai không giết nổi Trái Đất, thì nhân tai đã giết.

“Ta được chở che khỏi bất cứ điều chi:
tàn phá, hỏa tai, bão bùng, băng giá,
hay bất cứ điều gì óc ta hình dung được-
nhưng chẳngđược chở che khỏi chính loài người.”

Hình : Hary Martinson

http://www.diendan.org/dich-thuat/aniara-60-nam-ebook/harry-martinson-gullers.jpg

Harry Martinson viết một mạch 14 ngày 29 bài ca đầu tiên sau một đêm mùa thu tháng 8 năm 1953 ngắm qua kính thiên văn thiên hà Tiên Nữ, trong bối cảnh cuộc chạy đua vũ trang giữa hai cường quốc hạt nhân lên cao trào với việc chế ra bom H. Những trang kinh hoàng nhất là cảnh tượng hủy diệt thành Dorisburg qua ký ức của đá– người mù và người điếc hóa đá, của Kẻ Bị Nổ.Những trang đau đớn nhất được viết nên khi Mima,con mắt trí tuệ nhân tạo, sự an ủi thần thánh của nghệ thuật, từchối phản ánh sự thực khủng khiếp là cái chết tan tành của Trái Đất – Thung Doris vì trận“bão quang”, và tự phân rã. Nhà thơ khóc cho sự bất lực của cái đẹp không còn thể cứu chuộc thế giới. (Ông sẽ dành ba năm nghiên cứu về vũ trụ và công nghệ để viết tiếp 74 bài ca nữa, và Aniararađời với 103 bài ca).

Tác giảrất ý thức về lời cảnh báo vô hiệu của mình, ông hiểu mìnhđồng số phận với nữ tiên tri Cassandre: “Giống như nàng, tôi biết rằng mình cảnh báo bằng thừa. Người ta nghe Cassandre được một lúc, rồi quên béng lời bà.”(trích theo các tác giả bản dịch tiếng Pháp Ylva Lindberg & Samuel Autexier). Hai dịch giả này cho rằng Aniara“tự đăng ký vào hàng ngũ cácdystopia”(ngược nghĩa với utopia,tạm dịch là xã hội không tưởng đen).

Lời cảnh báo vẫn còn nóng hổi đến hôm nay, khi Trái Đất biết đến nhiều nguy cơ gấp bội không chỉ từchạy đua vũ trang mà còn, ghê gớm hơn, từ chạy đua bóc lột thiên nhiên vô độ.

Không chỉtàn phá môi sinh ngoại cảnh, lối sống lầm lạc của con người hiệnđại cũng tàn phá ngay tâm hồn của họ. Luận đề phê phán này được tác giả thể hiện qua những trang miêu tả sinh hoạt của cộng đồng thuyền nhân tị nạn ra không gian mà vẫn giữ nguyên những thói quen Trái Đất. Sự trống không của vũ trụ hóa ra khôngđáng sợ bằng sự trống rỗng nội tâm. Sự trống rỗng không thể đắp điếm bằng cách tự lừa dối với những tín điều nhưchiếc bàn thờ đã long sơn, với việc lao vào những lạc thú cuồng hoan, ngay cả bằng niềm tin vào khoa học thuần túy được chính tác giả gửi gắm thông qua nữ nhân vật Isagel mà ông không giấu lòng yêu mến.

Sự lầm lạc của con người hiện đại còn bị tác giả phê phán mạnh mẽ ở tổ chức xã hội méo mó mà nó tạo ra: chế độchuyên chế, từ phát xít đến toàn trị, qua những hình tượng khu trừng giới, lò hơi ngạt, “phiếuđục lỗ” kiểm soát con người, Sếp Số Một mà ông định danh một cách sáng tạo là “kẻtự thực” (autophage)… Một âm hưởng của Trại Súc vật, 1984 (Georges Orwell) bằng thơ…

“Họ bị đập tan thành những tế bào của một nhà nước
luôn yêu sách họ như thói đã quen
dù đã làm tan chảy cấu trúc tâm thần
đã được họ giữ làm vật cống.”

Song, màu đen tuyệt vọng không trùm kín Aniarađến ngạt thở. Trong quá trình dịch, nhiều phen ngón tay tôi trên bàn phím cao hứng chạy như mê theo những dòng tràn đầy xúc cảm hướng thượng của tác giả. Những dòng về Nobby người con gái hiện thân của Phước Thiện, tác giả mượn lời một thủy thủ không gian nói rằng nếu không có nàng, thì“chẳng đáng sống làm gì cái cuộc đời tôi”. Những trang xuất thần về người ca sĩ mùđã được tôn làm nữ tưtế của Thần Ánh sáng:

“Trong thếgiới này xuất hiện một nữ thi nhân
với những bài ca nâng chúng tôi hướng thượng
vượt bản thân, lên cõi tinh thần.
Đem lửa thếp vàng vách nhà tù tăm tối
và đem trời cao vào tận buồng tim
lời tro nguội bỗng biến thành lửa cháy.”

Và đối lập với niềm tin mê muội vào tôn giáo, vào giáo điều của mọi thứ “lý tưởng” trừu tượng luôn có sản phẩm phụ là lòng thù hận, Martinson đề cao “niềm vui trần thế”:

“Tranh đấu vì trời cao là tranh đấu cho niềm vui:
Thiên đường là mục tiêu của mọi trái tim người.
Nhưng ác nỗi những thế lực đầy hắc ám
dẫn dắt cuộc đấu tranh và tập họp dưới cờ
lũ ích kỷ đầy lòng căm giận
khiến đườngđi u tối bởi oán thù,
bởi trảhận, bởi bạo hành khoái cảm.
Nhân loại khó lòng cảm nhận về chân lý
như sựthực hành niềm mê đắm tựnhiên.”

Mê đắm tự nhiên trước hết là mêđắm thiên nhiên, một thiên nhiên chưa bị tàn phá, đủ sức“sắp xếp” nhu cầu cho con người. Ta gặp lại ở thiên sử thi “khoa học” những khúc ca tuyệt đẹp về thiên nhiên hoang dã, đặc biệt là thiên nhiên Bắc Âu, với bút pháp quen thuộc của một Martinson “nguyên sơ” (primitivist) nhưng tha thiết hơn nhiều trong bối cảnh giả tưởng là tất cả đã bị tiêu vong. Tôi không thể nhịn trích một đoạn thơ tuyệt vời của ông về cảnh thu trong tưởng tượng của cô gái mù:

“Thu về rồi. Người ta bảo những cây phong bốc lửa.
Và đôi người tôi nghe bước chân qua
khoe cảnh chiều tà trong thung gần đấy.
Họ tảcảnh chiều rực đỏ
với những sọc dài màu tím hoàng hôn.
Và đối diện là cánh rừng, họ nói,
rực lên trên nền bóng đêm.
Họ cũng bảo dưới tàng cây, bóng tối
trắng lên vì giá đọng,
cỏ giống như tóc mùa hè
bạc đi vì tuổi tác.
Đây là cảnh qua lời họ tả:
Một tấm phông màu trắng giá sương
trên nền vàng kim rực lên khi mùa hạ
trả hết cho cái lạnh món nợ đời.
Và họnói về sự hào phóng của mùa thu:
Tất cảvàng kim rắc trên mồ mùa hạ.
Vẻ huy hoàng trải trước mắt ta
giống một lễ tang của đám digan đó:
Những giẻvụn màu vàng màu đỏ
và những băng vải vàng kim từ xứ Ispahan.”

Mê đắm tự nhiên cũng là mê đắm sựvui sống trẻ trung, ở đây được hiện thân nơi cô nàng “Daisi róc rách, vô tư và hạnh phúc/ và tất cả con người nàng được tạo hóa sinh ra/ để hát ngợi ca quay cuồng điệu yurg.” Thiên sửthi về chuyến trường chinh lạnh giá nhiều lúc nóng lên những khúc tình ca say đắm, hoan lạc ngất ngây mà Bài ca của Dục Nươngchỉ là một thí dụ:

“Hỡi người kỵ sĩ từ hoang mạc Thiên Cầm
cứ cưỡi ngựa tới cửa em và gõ cửa.
Hãy đểsự sống của em nảy mầm với chủng tử của anh,
sự sống nhỏ xinh mà anh có thể tìm vào được.

Trời chằm chằm nhìn ta. Cái nhìn lạnh băng ngoài cửa.
Hãy vàođây, em sưởi ấm anh mà.
Giá anh cùng em làm tan cái lạnh
- ý nghĩ này nóng bỏng giữa không gian.”

“Sự khôn ngoan của bánh mì mộc mạc”,minh triết mà nhân vật nam chính củaAniaraxinđược trở về một kiếp nào xa lắm để học lại, chính làđiều tác giả gửi gắm để“phản biện” lối sống “hiệnđại” quá dư thừa thông minhđến trở thành tàn phá. Triết lý giản dị ấy thật dễ hiểu với Harry Martinson (1904-1978), một con người ra đời trong cùng khổ, trưởng thành trong lam lũ. Nhà thơ tương lai sớm bị đưa vào trại trẻmồ côi cùng với sáu anh chị em của mình, trở thành thủy thủ,công nhân, đủ nghề luân lạc, một Maxim Gorki của Bắc Âu, tự học và viết, để rồi trở thành Viện sĩ Hàn lâm của xứ sở đương cai giải Nobel. Minh triết quá giản dị mà những siêu trí tuệhiện đại không biết hoặc quên mất từ lâu.

“Chúng ta vốn người Địa cầu, Doris,
hòn ngọc sáng ngời trong hệ thái dương,
quả cầuđộc nhất dành mảnh đất lành
đầy sữa, mật dâng cho Sự sống.
Hãy miêu tả tạo vật xinh tươi
đã may áo liệm cho nòi giống
cho đến khi Chúa Trời và Quỉ vương tay nắm tay
khắp xứsở tan hoang, nhiễm độc,
chạy lên núi và nhào xuống vực
để trốn khỏi loài người – vua của tro than.”

Lời cảnh báo của Harry Martinson không thừa. Hành tinh của chúng ta vẫn chưa bị khai tửchính là nhờ những hồi chuông báo động liên tục, kế tiếp nhau không mệt mỏi như thế. Nhưng những “kẻ tự thực” tham lam vàđầy quyền lực không biết rằngăn thiên nhiên, ăn đồng loại là ăn chính mình, vẫn đầy nhóc khắp nơi để sẵn sàng hủy diệt Trái Đất. Bộ Văn hóa Thụy Điển chọn Aniarađểgiới thiệu với bạn đọc Việt Nam hôm nay chắc không hề ngẫu nhiên. Cuộc chiến cuối cùng của cả nhân loại chính là cuộc chiến đểcứu lấy ngôi nhà chung hành tinh đang lâm nguy này.

Hoàng Hưng

Nguồn : Bài cũng được gửi đăng trên Lao Động số Xuân 2012 (báo giấy). Đây là bản tác giả gửi cho Diễn Đàn, kèm với ba bài ca số 10, 42 và 49 trong tập thơ, dưới đây.

Aniara

10.

Không gian cằn cỗi rỗng không kích động nỗi hãi hùng.
Vây bọc chúng tôi cái nhìn chằm chằm lạnh trong như kính
và các hệ tinh túđứng im qua khung tròn cửa sổ
bằng pha lê trong suốt của phi thuyền.
Đó là lúc nâng niu những ảo ảnh trong mơ từ thung Doris
và gìn giữ từng giấc mơ từng cảm xúc tuôn trào
ở nơi này, trong đại dương đây,
nơi nước chết¹, không sóng nào chuyển động.
Tiếng thở dài nhè nhẹ giống như hơi gió êm,
tiếng khóc như một nguồn nước chảy,
khi con tàu như một con hươu cái
im lặng lao về chòm Thiên Cầm đầy sao.
Những chòm sao quá xa không trí óc nào có thể
biết được rõ ràng khoảng cách hay thời gian,
không dịch chuyển sang bên dù một centimet.

Mọi vật trông như đông đặc lại
như đóng băng vào đá vĩnh hằng,
giống những hạt kim cương giữa tinh thể thạch anh,
tinh thể ấy giam kín bưng sự vô tận
trong đại sảnh trong veo nhưng hữu hạn.
Nhưng có những từ đã bị dùng đến mòn đến chán,
đã bị dùng sai đểmô tả vùng nước vùng non,
những phong cảnh mà chúng không thích hợp.
Những thế hệ đã dùng chúng từ lâu không hề biết
rằng những từ mình dùng đến sờn mòn
lại có thể có ngày cực kỳ thiếu thốn
đúng ở nơi chúng thích hợp nhất: nơi này,
trên phi thuyền không gian đang nhắm chòm Thiên Cầm bay tới.

Còn lại gì cho chúng tôi, những kẻ
cần đến mỗi từdiễn tả được Cõi Âm
vô hạn, xa lắc xa lơkhông thể nào đo được?

Chúng tôi buộc phải tìm ra những từ khác
có khả năng giảm, co, để an ủi chính mình.
Từ Tinh Tú giờ đâyđã thành tục tĩu,
Âm hộ và Vú, hai từtrở nên thanh cao.
Óc trở thành cơ quan nhơ nhuốc
vì theo lệnh nó mà Cõi Âm thu lượm ta vào.

42. Bài hát của Dục Nương trước gương

Sự sống của em đã thành trớ trêu.
Hãy đến đây nhìn và sờ vào nó.
Nếu anh khẩn cầu em sẽ tặng anh luôn
anh sẽ được sựsống em bé nhỏ.

Anh phi nước đại tới cụm Thiên Cầm
và anh sẽ mang theo kỷniệm.
Sự sống nằm đây giữa những nếp lụa là óng ả,
sự sống nhỏ xinh mà anh có thể tìm vào.

Hỡi người kỵ sĩ từhoang mạc Thiên Cầm
cứ cưỡi ngựa tới cửa em và gõ cửa.
Hãy để sự sống của em nảy mầm với chủng tử của anh,
sự sống nhỏ xinh mà anh có thể tìm vào được.

Trời chằm chằm nhìn ta. Cái nhìn lạnh băng ngoài cửa.
Hãy vào đây, em sưởiấm anh mà.
Giá anh cùng em làm tan cái lạnh

ý nghĩ này nóng bỏng giữa không gian.

Thì Dục Nương sẽ được mọi người ngưỡng mộ,
không bị vấy nhơ bởi lũ heo kia.
Hãy ngắm thân hình em, ai cũng thèm muốn nó,
nó đã thành tranh vẽvà thơ.

49. Ngườiđàn bà mù

Con đường dài tôi đi từ xứ Rind
đến chốn này cùng một màu đêm tối
như con đường tôi bước trên Rind.
Tăm tối như xưa. Nhưmãi mãi.
Nhưng bóng tối bỗng trở nên lạnh lẽo.
Đó là nơi sự thayđổi diễn ra.
Bóng tối dịu êm đã bỏ tôi rồi
trên thái dương tôi và trên ngực
vốn thuộc về mùa xuân
bóng tối lạnh lùngđã tới
và ở lại.
Tiếng xạc xào buồn từ những hàng dương
rộ lên trong đêm. Tôi rùng mình vì lạnh.
Thu về rồi. Người ta bảo những cây phong bốc lửa.
Và đôi người tôi nghe bước chân qua
khoe cảnh chiều tà trong thung gần đấy.
Họ tả cảnh chiều rực đỏ
với những sọc dài màu tím hoàng hôn.
Và đối diện là cánh rừng, họ nói,
rực lên trên nền bóng đêm.
Họ cũng bảo dưới tàng cây, bóng tối
trắng lên vì giáđọng,
cỏ giống như tóc mùa hè
bạc đi vì tuổi tác.
Đây là cảnh qua lời họ tả:
Một tấm phông màu trắng giá sương
trên nền vàng kim rực lên khi mùa hạ
trả hết cho cái lạnh món nợ đời.
Và họ nói về sựhào phóng của mùa thu:
Tất cả vàng kim rắc trên mồ mùa hạ.
Vẻ huy hoàng trải trước mắt ta
giống một lễ tang của đám digan đó:
Những giẻ vụn màu vàng màu đỏ
và những băng vải vàng kim từ xứ Ispahan².

Nhưng tôi đứng lạnh, im trong bóng tối,
chỉ nghe thấy mọiđiều tôi hằng mến hằng yêu
tan biến trong cơn gió tối tăm băng giá
và tiếng xạc xào sau chót của rừng dương
nói với tôi mùa hạtrên xứ Rind sắp chết.

Rồi gió quay ngược chiều
và trong đêm
xộc tới cái nóng đen và khủng khiếp.

Tôi rơi vào lòng ai đó
đang chạy lại phía tôi.
Người ấy làm tôi sợ.
Làm sao tôi biết được trong bóng tối kia nóng hổi
người ấy là ai
mà đỡ lấy và ôm tôi khi tôi ngã
là ai đây, là quỷhay người.
Vì tiếng ầm ào càng lớn, gió nóng mạnh lên
thành bão lốc,
và kẻ ôm tôi hét lớn
mà giọng vẫn còn nhưtự xa xôi:
Che mắt đi. Nó đangđến. Cô sẽ bị mù.
Khi đó tôi cố làm cho giọng mình the thé
rít lên: tôi đã mù rồi
nên chẳng sợ gì. Tôi chỉ cảm thấy thôi
chứ xứ Rind tôi chưa từng nhìn thấy.

Người ấy buông tôi ra, chạy đi tìm đường sống
tôi chẳng biết làđâu, tiếng ầm ào tối nóng
bỗng át đi vì khủng khiếp sấm rền
từ chốn xa nào lănđến chỗ tôi.
Tôi lại ngã và bắtđầu mò mẫm
trườn qua những cánh rừng tăm tối xứ Rind
Tôi tới được một miệng hang

nơi cây cối vẫn còn và cái nóng chưa quá gắt.
Tôi nằm đó, vui vui, giữa đá
và cầu thần Rind phù hộ hồn mình.
Bỗng có ai từ hỗn loạn bước vào hang
(ôi phép lạ)
cõng tôi đến một chiếc xe thùng kín,
rồi có ai chở tôi qua màn đêm
tới sân bay Rind
ở đó nhân viên tỵ nạn
giọng lạc đi, khàn khàn réo gọi
số và tên tôi, cho tôi nhập dòng người
đang hướng về cổng phi thuyền mở sẵn.

*

Những năm tiếp theo làm thành số phận.
Trên lãnh nguyên Sao Hỏa, như sứ giả của Rind,
tôi làm mềm lòng những người lính gác
bằng những lời khóc than định mệnh ngặt nghèo.
Tôi học thứ chữ Braille của những tiếng kêu
trên những khuôn mặt mà tay tôi sờ soạng.
Và như ca sĩ của phong trào “Cứu trợ Lãnh nguyên”
tôi có dịp trở về quê hương xứ sở.

Rind đã trụi trơ. Cây cỏ héo tàn.
Nhưng những ý chí sắt gang vẫn khăng khăng kế hoạch
cải tạo đất đai bằng hóa chất
geosan mà khoa học phát minh.
Kế hoạch ra sao tôi không thể giải trình
và nhiều người tin chắc là thất bại.
“Chẳng ai làm được đâu tuy ai cũng muốn”
đó là câu cửa miệng mỗi ngày.
Khi đó tôi bỏ nhà và bỏ nguồn bài hát xứ Rind
để kiếm việc làm một chân ca sĩ
trong Phòng Ba, từ đấy tôi thường hát
“Ôi Thung lũng buồn, ôi cuộc đời tôi”
và “Con chim nhỏ trong Rừng Hồng”.
Nhưng tôi cũng hát “Bài ca gang thép”
mà những người Gond hay hát ở phi thuyền.

*

Tranh đấu vì trời cao là tranh đấu cho niềm vui:
Thiên đường là mục tiêu của mọi trái tim người.
Nhưng ác nỗi những thế lực đầy hắc ám
dẫn dắt cuộc đấu tranh và tập họp dưới cờ
lũ ích kỷ đầy lòng căm giận
khiến đường đi u tối bởi oán thù,
bởi trả hận, bởi bạo hành khoái cảm.

Nhân loại khó lòng cảm nhận về chân lý
như sự thực hành niềm mê đắm tự nhiên.
Khó biết được lối đi từ sớm.
Khó đứng lên rao gỉang trước bàn thờ,
cầu một vị thần mà ta không biết luật
chỉ biết rằng ông sẽ luôn phiền muộn
khi sự phụng thờ không thỏa mãn mười phân.

Thật khó dung hòa niềm tin với cuộc sống hàng ngày.

Giáo thuyết về hy sinh khó lòng nắm bắt.
Khó mà nghĩ suy lặng lẽ trong lòng:
Có phải máu hy sinh vẫn còn phải đổ?
Vì sao loài đao phủ vẫn thong dong?

Khó mà nghĩ suy lặng lẽ trong lòng.

Và khó làm sao biết cách ban ân sủng
khi chẳng bao giờ nói chuyện với vong linh,
không nghe đáp lời từ bao nấm mộ
nơi những nàng tiên chẳng dám đặt chân,
nơi chỉ một sinh linh thoát được xiềng cái chết
để gặp Chúa Trời³, còn lại phải đui mù
và câm nín trong khốn cùng rữa nát,
phải nằm trơ đến cùng tận thời gian.

Khó mà tin ở cuộc đời trong thế giới bên kia.
Ước cuộc đời bên kia là ước đúng.
Là thể hiện niềm vui được sống,
mê đắm sự hồi sinh vẻ đẹp của đời,
không chịu chết giản đơn như kiếp phù du.

Vui được sống là niềm vui rất đúng.
Đặt cuộc đời trên cái chết, đúng làm sao.
Vặn vẹo trong đáy mồ là điều thật khó.
Thật dễ dàng tin cuộc sống mai sau.

Cả thế hệ nằm dài chìm trong đất
giữa đêm đen dưới ngọn gió mùa xuân
và tất cả đồng thanh cao tiếng hát
bài hát người mù ca tụng xứ Rind.

Dù tứ chi nát tan trong lòng đất
vẫn ngày đêm xưng tụng vị Chúa mù
kẻ biết tất và chẳng cần nhìn ngó
những bóng âm thầm trang điểm ngôi vua.

*

Những thành tố mềm sẽ mau thối rữa.
Những thành tố cứng hy vọng sẽ còn.
Nhưng thời gian qua và sẽ có ngày
thành tố cứng cũng tan thành đất mủn.

Khi ấy bản đồng ca dâng cao vút
lên ngọn cây, từng chiếc lá thầm thì
cho làn gió bay qua biết rằng cái chết
đang xạc xào vui trong lớp áo mùa hè.

Không tự biết mình, hồn sự sống ra đi
như mùa hạ không thể nào nắm bắt,
những mùa hạ đáng yêu đi mất
và mỗi năm như mới lại trở về.

Chúng tôi nghe cô gái mù, mê đắm.
Rồi có những người nói tiếng lòng sâu thẳm:
Ôi những lời cô hát đáng yêu sao,
những lời ca đến tự xứ Rind kia.
Nhưng lời chỉ là lời, là gió thoảng.

1 Dead water: thuật ngữ hàng hải chỉ môi trường nước trong đó tàu thuyền rất khó di chuyển, khi một lớp nước ngọt hoặc nước lợ nằm trên lớp nước rất mặn mà không hòa tan vào nó.

2 Một tỉnh của Iran, thủ phủ là thành phố cùng tên, lớn thứ hai của nước này, nổi tiếng với những kiến trúc Hồi giáo trung đại.

3 Ý nói Jesus Christ.

Attachments

ANIARA.pdf