Được đăng ngày Thứ tư, 30 Tháng 11 -0001 00:00
Ông Obama tái đắc cử khá vẻ vang nhưng liệu
có tạo được sự ủng hộ của nhóm cực hữu trong đảng Cộng Hòa để giải quyết được
các vấn nạn cũ không. Đa số dân Mỹ bỏ phiếu cho ông không hẳn là hòan tòan ủng
hộ các chính sách kinh tế của ông mà tin tưởng rằng ông đã làm hết sức mình để
đưa nước Mỹ ra khỏi cơn suy thóai trầm trọng. Họ bỏ phiếu cho ông như hành động
ban thêm cho ông một cơ hội để thực hiện những hứa hẹn mà ông không thực hiện
được trong cuộc bầu cử trước.
Việc đầu tiên TT Obama phải thực hiện bằng
mọi giá là thoát khỏi bế tắc ngân sách mà báo chí gọi là “Fiscal Cliff” tức là
sự phối hợp giữa hai yếu tố: luật cắt giảm thuế sẽ hết thời hạn vào ngày 31
tháng 12 này và chính sách cắt giảm ngân sách gồm cắt chí phí quốc phòng và một
số chương trình công cộng sẽ tự động có hiệu lực vào đầu năm tới. Văn phòng CBO
( Văn phòng Ngân sách Quốc Hội) ước tính nếu phải thi hành chính sách khắc khổ
thì thâm thủng ngân sách giảm được 503 tỷ dollars (tính tới tháng 9/2013 hoặc
700 tỷ tính cho cả năm); nhưng đồng thời sẽ khiến hàng triệu người thất nghiệp
và tì số thất nghiệp có thể lên trên 9% so với 7,9% như hiện nay.
Đế thoát khỏi “Fiscal Cliff” Hoa Kỳ không
còn con đường nào khác là cắt giảm chi tiêu nhưng đồng thời phải tăng thuế.
Nhưng giảm chi theo cách thắt lưng buộc bụng của Hy Lạp, Tây Ban Nha, Ý hay Anh
quốc là đưa Hoa Kỳ vào suy thoái sản xuất, thất nghiệp vùn vụt leo thang tạo ra
thất thu nặng nề và thảm kịch kinh tế của Hoa Kỳ sẽ nặng nề hơn hàng chục lần
thảm kịch mà các nước này đã trải qua. Kinh nghiệm hữu ích không ở đâu xa mà
ngay tại Hoa Kỳ là việc giải cứu hai hãng GM và Chysler tránh bị phá sản đã
giúp hàng trăm ngàn công nhân thóat cảnh thất nghiệp và đưa hai hãng sản xuất
xe hơi này trở lại vị thế mạnh trên quốc tế. Muốn thoát khỏi khủng hoảng kinh
tế - tài chính này thì một mình ông Obama không làm nổi mà phải được sự đồng
thuận của Quốc Hội. Một số phân tích gia kinh tế cho rằng TT Obama nên sử dụng
vài điều khoản trong kê họach Simpson-Bowles cho chính sách kinh tế của mình.
Cán cân quyền lực Quốc Hội vẫn không thay
đổi. Đảng Dân Chủ vẫn giữ nguyên đa số tại Thượng Viện và đảng Cộng Hòa cũng
vẫn nắm quyền kiểm soát Hạ Viện. Tinh thần cục bộ (partisanship) của cả hai
đảng đã đưa nền chính trị lưỡng đảng của Hoa Kỳ vào bế tắc hầu như không có lối
ra. Người dân Mỹ đã quá thất vọng về ngành lập pháp: chỉ có 11% dân chúng tin
tưởng Quốc Hội có khả năng lãnh đạo. Mặc dầu cả hai đảng đều liên đới trách
nhiệm về bế tắc chính trị nhưng đảng Cộng Hòa phải nhìn ra lập trường cực hữu
của các nhà lập pháp do Tea Party đưa ra đã góp phần vào thất bại của Mitt Romney
trong cuộc bầu cử vừa qua. Do đó, ngay chính trong nội bộ đảng Cộng Hòa, đã có
tiếng nói chống lại nhóm cực hữu trong đảng. Chủ trương phân chia xã hội ra làm
hai thành phần của ông Paul Ryan : “nhóm làm ra tiền” (makers) và nhóm “nhận
tiền” (takers) đã bị “phản biện” trong nội bộ đảng Cộng Hòa của ông. Ông Mitt
Romney cũng bị ảnh hưởng của phe cực hữu nên mới tuyên bố 47% người Mỹ bầu cho
ông Obama sống dựa vào chính phủ và ông chẳng quan tâm tới họ. Một tuyên bố,
gây hậu qủa tai hại không nhỏ cho ông. Đảng Cộng Hòa bị gắn cho nhãn hiệu “NO
PARTY” vì đã gạt phăng mọi sáng kiến của ông Obama.Trong 5 năm qua đảng Cộng
Hòa đã sử dụng thủ thuật “filibuster” tới 385 lần để đánh bại các chính sách
của ông Obama. Một vài nhà lập pháp Cộng Hòa chẳng cần úp mở mà nói thẳng ra
rằng mục đích tối hậu của đảng CH là biến ông Obama thành tổng thống một nhiệm
kỳ.
Kết qủa cuộc bầu cử năm 2012 chắc chắn sẽ
buộc hai đảng điều chỉnh chính sách của mình. Cả hai đảng phải chuyển dịch về
phía trung tả và trung hữu. Số phiếu của người Mỹ gốc Hispanic, và các sắc dân
thiểu số khác cũng khiến đảng Cộng Hòa “giật mình”. Ta cũng hy vọng rằng vì đây
là nhiệm kỳ cuối cùng của ông Obama nên đảng Cộng Hòa không chĩa nòng súng vào
ông nữa, do đó, sẽ có thái độ hòa hoãn hơn, và nhất là chấp nhận thỏa hiệp để
cứu vãn tình hình suy xụp của Hoa Kỳ. Đảng Dân Chủ có thể “học bài” thỏa hiệp
của TT Clinton.
Tuyên bố hòa hõan của hai lãnh tụ đảng tại
Hạ Viện và Thượng Viện ngay sau ngày bầu cử cho phép ta hy vọng hai đảng sẽ gạt
bỏ tinh thần cục bộ để nước Mỹ có thể thóat khỏi “Fiscal Cliff” nhưng sau khi
TT Obama tuyên bố sẽ nhất quyết tăng thuế đánh vào người có lợi tức cao
($200.000 cho cá nhân và $250.000 cho hai vợ chồng) đã bị Ông John Boehner phản
pháo với quyết tâm chống lại chủ trương tăng thuế đối với người có lợi tức cao
của TT Obama: “Tăng thuế sẽ làm chậm khả năng tạo ra công ăn việc làm của chúng
ta”.
Nếu không giải quyết được nguy cơ “Fiscal
Cliff” thì các vấn đề dân sinh khác cũng rơi vào bế tắc, như tạo công ăn việc
làm cho hàng chục triệu người, cắt giảm thâm thủng ngân sách, xóa dần nợ công,
cải thiện hạ tầng cơ sở, nâng cao trình độ kỹ thuật của công nhân, cải tổ giáo
dục tiểu và trung học, thay đổi một số điều khoản của luật bảo hiểm y tế mới
sao cho hữu hiệu và ít tốn kém, cải tổ chính sách di dân…..
Nếu Hoa Kỳ không sửa sai được hệ thống
chính trị ngày một phân cực nặng nề thì sẽ không có phép mầu nào giúp nhân dân
Mỹ thóat khỏi thảm họa xụp đổ toàn diện. Vì Hoa Kỳ là trung tâm thương mại và
kinh tế thế giới nên nếu Hoa Kỳ rơi xuống vực thẳm kinh tế - tài chính thì hàng
chục nước khác sẽ bị kéo theo.
Lê Duy Nhân
No comments:
Post a Comment