Shashi Tharoor, Cựu Bộ trưởng Ngoại giao Ấn Độ
Bài dịch của Trang
La
BS
Hồ Hải hiệu đính
Thứ sáu, ngày 17 tháng tám năm 2012
Bài viết của Shashi Tharoor, Cựu Bộ trưởng Ngoại giao của
Ấn Độ và là một trong 5 ứng viên Tổng thư ký Liên hợp quốc sau khi ông Kofi
Annan hết nhiệm kỳ, hiện là thành viên Quốc hội Ấn Độ. Cuốn sách mới nhất của
ông, Hòa Bình kiểu Ấn Độ: Ấn Độ và thế giới của thế kỷ 21(Pax Indica: India and the World of the 21st Century), vừa được
xuất bản.
NEW DELHI – Với cuộc bầu cử tổng
thống của nước Mỹ hiện ra lờ mờ, có lẽ khía cạnh rõ ràng nhất trong quan điểm
của Ấn Độ đó là không ai ở New Delhi thực sự để tâm đến kết quả. Có một sự đồng
thuận rộng rãi trong giới hoạch định chính sách ở Ấn Độ rằng, bất kể ai chiến
thắng, mối quan hệ Ấn Độ - Hoa Kỳ đều ít nhiều vẫn đi đúng hướng.
Đảng Dân chủ và Đảng Cộng hòa đều có
trách nhiệm đối với diễn biến này. Chuyến thăm Ấn Độ thành công của Tổng thống
Barack Obama năm 2010, và bài phát biểu lịch sử của ông trong một phiên họp
toàn quốc hội, đã giới hạn những sự kiện quan trọng nhất gần đây trong mối quan
hệ song phương. Đây là một trong rất nhiều những cuộc gặp gỡ giữa Obama và Thủ
tướng Manmohan Singh trong các diễn đàn khác nhau kể từ khi nhậm chức, thường
là các hội nghị thượng đỉnh đa phương như G-20, và nó củng cố mối quan hệ mới
nổi lên từ một thập kỷ thay đổi mạnh mẽ.
Trong suốt thời kỳ Chiến tranh lạnh,
nền dân chủ lâu đời và lớn nhất của thế giới thực chất đã trở nên ghẻ lạnh. Sự
thờ ơ ban đầu của Mỹ được thể hiện rõ ràng nhất trong phản ứng của Tổng thống
Harry Truman khi Chester Bowles - một nhà chính trị và ngoại giao theo đảng dân
chủ tự do ở bang Connecticut của Hoa Kỳ(ND) - hỏi ông về việc bổ nhiệm làm đại
sứ Ấn Độ. “Tôi nghĩ rằng Ấn Độ đang chật ních với những người nghèo và những
con bò ở quanh đường phố, các bác sỹ phù thủy và những người ngồi trên than
nóng, tắm trên sông Hằng… nhưng tôi không nhận thấy bất cứ ai nghĩ rằng điều đó
là quan trọng”.
Nếu điều đó là xấu, thì định hướng
chính trị của Ấn Độ còn xấu hơn. Sự ưu tiên của Mỹ đối với việc tạo ra các đồng
minh chống cộng, dù không tốt đẹp gì, đã gắn kết Washington với chế độ độc tài
Hồi giáo đang lên của Pakistan, trong khi nền dân chủ không liên kết của Ấn Độ
trôi theo đường lối của Liên Xô già cỗi. Chính quyền Hoa Kỳ không ủng hộ phong
trào không liên kết; thư ký liên bang của Eisenhower, ông John Foster Dulles,
có một tuyên bố nổi tiếng rằng “trung lập giữa thiện và ác thực ra chính là
ác”.
Trong một thế giới bị phân chia giữa
hai siêu cường không nhân nhượng, sự lừng khừng của Ấn Độ có vẻ như là cách xoa
dịu tốt nhất đồng thời là sự hỗ trợ và an ủi tồi tệ nhất đối với kẻ thù.
Mặt khác, Pakistan trở thành một phần
thiết yếu trong chiến lược của Mỹ nhằm ngăn chặn Liên Xô và sau này là sự mở
cửa cho Trung Quốc. Từ quan điểm của Ấn Độ, sự ‘nuông chiều’ của Mỹ với
Pakistan đã trở thành sự thù địch công khai khi Hoa Kỳ gửi Hạm đội Bảy (Seventh
Fleet) tới vịnh Bengal nhằm hỗ trợ nạn diệt chủng của Pakistan tại Bangladesh
năm 1971. Sự căng thẳng đã trở nên dịu lại đúng lúc, nhưng Ấn Độ vẫn luôn được
coi là nghiêng về phía điện Kremlin, rất khó để có thể đề xuất mối quan hệ hữu
hảo trong con mắt của người Mỹ.
Với sự kết thúc thời kỳ Chiến tranh
lạnh, và sự định hướng lại mục tiêu của Ấn Độ đối với chính sách ngoại giao,
cũng với sự gia tăng hội nhập vào nền kinh tế toàn cầu của nó, đã làm tan băng.
Tuy nhiên, một với vụ thử hạt nhân của Ấn vào năm 1998, lại làm khơi mào cho
các biện pháp trừng phạt mới của Hoa Kỳ.
Tổng thống Bill Clinton đã bắt đầu
làm thay đổi mọi thứ với một chuyến thăm Ấn Độ thành công rực rỡ vào năm 2000,
năm cuối cùng tại vị của ông. Chính quyền của G.W.Bush đã đưa các vấn đề tiến
xa hơn nữa, với một Thỏa thuận quốc phòng năm 2005 và một Hiệp định trọng yếu
về hợp tác hạt nhân dân sự năm 2008 (thứ mà vẫn là tâm điểm của mối quan hệ
chuyển biến).
Hiệp định hạt nhân đồng thời thực
hiện hai điều. Nó thừa nhận Ấn Độ vào câu lạc bộ hạt nhân toàn câu, mặc cho sự
từ chối ký kết Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân. Quan trọng hơn, nó thừa
nhận rằng đây là trường hợp ngoại lệ mà Hoa Kỳ đã tìm được người anh em. Nhờ có
Hoa Kỳ, dùng sức mạnh vũ trang đối với 45 quốc gia thuộc Tập đoàn Cung cấp hạt
nhân buộc họ ngậm đắng nuốt cay với mối quan ngại rằng sự đối xử đặc biết với
Ấn Độ có thể tạo thành một tiền lệ cho các quốc gia có tham vọng xỏ lá về hạt
nhân như Pakistan, Bắc Hàn, và Iran, bởi hiện giờ đã có một “Ấn Độ ngoại lệ”.
Dưới thời Obama, không có đột phá nào
là khả thi: không có bước đột phá ngoạn mục nào được hình thành hoặc thực thi
và cũng không có những gì mà nhiều người đã tưởng tượng. Nhưng Obama - người đã
cho trưng bày một bức ảnh của Mahatma Gandhi trong văn phòng Thượng viện của
ông, mang một khung hình vị thánh Hindu Hanuman, và thường nói về mong muốn xây
dựng một “mối quan hệ chiến lược thân thiết” với Ấn Độ - đã tạo ra những ấn
tượng làm vừa lòng New Delhi và làm mềm lòng quốc hội cứng rắn.
Hoa Kỳ là đối tác thương mại lớn nhất
của Ấn (nếu bao gồm cả hàng hóa và dịch vụ). Xuất khẩu của Mỹ tới Ấn Độ đã tăng
trưởng nhanh hơn trong vòng 5 năm qua so với xuất khẩu tới bất cứ quốc gia nào.
Liên đoàn Công nghiệp Ấn Độ ước tính rằng, mặc cho cuộc khủng hoảng tài chính
toàn cầu gần đây và sự suy thoái kinh tế Hoa Kỳ đã gây ra nó, thương mại song
phương trong lĩnh vực dịch vụ có thể tăng trưởng từ 60 tỷ đô tới hơn 150 tỷ đô
trong vòng sáu năm tới.
Trong suốt thời kỳ của Obama, đã có
tiến bộ trên những mặt khác - những bước nhỏ nhưng quan trọng để làm tăng sức
mạnh cốt lõi của mối quan hệ. Các thỏa thuận về các vấn đề có vẻ bình thường
như nông nghiệp, giáo dục, sức khỏe và thậm chí là thăm dò không gian và an
ninh năng lượng là chứng thực tăng cường sự hợp tác. Hai chính phủ cũng đã công
bố các sáng kiến về năng lượng sạch và biến đổi khí hậu. Giao dịch thương mại
và đầu tư đáng kể, cũng như mối liên kết ngày càng tăng giữa các trường đại học
Mỹ và Ấn Độ, đã khẳng định rằng mỗi quốc gia đang phát triển mối quan hệ sâu
sắc hơn với bên còn lại hơn bất cứ lúc nào.
Kết quả là, người Ấn sẽ theo dõi diễn
tiến cuộc bầu cử của Hoa Kỳ, cũng như tất cả mọi người, với mối quan tâm nhiều
hơn so với trước kia. Nhưng, không giống như phần lớn phần còn lại của thế
giới, họ sẽ cảm thấy rất ít băn khoăn về kết quả.
@Project Syndicate 2012
No comments:
Post a Comment