Victor
Yerofeyev
Tháng 8 18, 2012
Hôm qua, ba cô gái trong ban nhạc Pussy Riot đã bị
một tòa án Moskva kết án mỗi người 2 năm tù cải tạo.
Trong khi làn sóng quốc tế ủng hộ Pussy Riot dâng
cao, một nhà văn Nga nổi tiếng, ông Victor Yerofeyev trong một cuộc phỏng vấn
của Spiegel
cho biết đa số người dân Nga có thái độ gì trong vụ án đang đưa một ban nhạc
punk trở thành huyền thoại này. Hệ thống quyền lực của Tổng thống Putin đang
dựa trên đa số ấy.
Dịch bài phỏng vấn này, tôi nghĩ đến một đa số khác, đa số người
dân Việt Nam và quan hệ của họ với hệ thống quyền lực của Đảng Cộng sản.
Người dịch
_________________
Spiegel Online: Ông đánh giá thế nào về bản án dành cho Pussy Riot?
Victor Yerofeyev: Thật là điên rồ. Bản án đó
đánh thức hồi ức về những giai đoạn tồi tệ nhất trong lịch sử. Nó nhổ vào mặt
những ai muốn một nước Nga hiện đại, hội nhập với thế giới. Tôi e rằng sự điên
rồ này chỉ có thể chấm dứt khi có một thế hệ các nhà chính trị mới.
Spiegel Online: Vì sao ông lại nhắc đến những giai đoạn tồi tệ nhất
trong lịch sử nước Nga?
Victor Yerofeyev: Vì những cô gái này sẽ đi
vào lịch sử nước Nga, như những phiên tòa dằn mặt thời Stalin những năm ba
mươi, hay phiên tòa xử nhà thơ Joseph Brodsky. Năm 1964, Brodsky cũng bị
truy tố với tội danh gây rối, như Pussy Riot bây giờ. Nhưng thực chất đó là
chuyện chính trị, thời đó như vậy và bây giờ cũng như vậy.
Spiegel Online: Theo ông, bản chất của xung đột này là gì?
Victor Yerofeyev: Khi xông vào Nhà thờ Chúa
Cứu thế với cuộc trình diễn 40 giây, các cô gái Pussy Riot đã vô
tình đánh trúng gót chân Achilles của nước Nga hôm nay một cách đầy nghịch lí.
Với các cô ấy thì sự kiện trong nhà thờ chỉ là thêm một cuộc trình diễn mang
tính khiêu khích. Giống như nhóm Voina (Chiến tranh) đã
phóng hình một cái dương vật lên một chiếc cầu ở Saint Petersburg để phản kháng
quyền lực của các cơ quan an ninh mật vụ. Bây giờ nghệ thuật ở Nga cũng xuống
đường, như ở nhiều nước khác.
Spiegel Online: Pussy Riot đã chạm đúng điểm nhạy cảm nào?
Victor Yerofeyev: Sự hợp nhất giữa hệ tư tưởng
của nhà nước và hệ tư tưởng của Nhà thờ Chính thống giáo Nga. Hệt như mô hình
Iran: Sự đồng điệu giữa nhà nước và tôn giáo.
Spiegel Online: Ông có cường điệu quá không?
Victor Yerofeyev: Nước Nga đang đứng giữa ngã ba đường. Mới cách
đây không lâu, có vẻ như chúng tôi đang tìm đường hướng về phương Tây. Tuy vòng
vèo và mang nặng hành trang của một quá khứ chuyên chế kéo dài, nhưng vẫn là
con đường hướng về phương Tây. Giờ đây thì Putin chọn châu Á với đầy chủ ý. Ở
đất nước tôi, hai chữ tự do đã biến thành tiếng chửi. Mà những người theo tinh
thần tự do chính là những người phấn đấu cho các giá trị của châu Âu.
Spiegel Online: Vì sao Putin lại đổi hướng như vậy?
Victor Yerofeyev: Đó là phản ứng trước những cuộc biểu tình phản
kháng rầm rộ của dân chúng. Điện Kremlin quyết định quay lưng lại với các giá
trị châu Âu và hướng về một công thức tư tưởng mới: sự hợp nhất giữa nhà nước
và nhà thờ, để xây một thế giới không tưởng mới, đó là “nền văn minh chính
thống giáo”.
Spiegel Online: Điện Kremlin theo đuổi mục đích gì với mô hình đó?
Victor Yerofeyev: Trong một chế độ tôn giáo-chính thống như thế,
rất rõ ai là bạn và ai là thù. Nhà nước sẽ giữ được đòn bẩy để điều khiển khí
hậu chính trị và khí hậu đạo đức. Việc xiết chặt nhiều điều luật từ khi Putin
trở lại ghế tổng thống thoạt tiên chỉ có vẻ như để cân bằng giai đoạn khá cởi
mở dưới thời Dmitry Medvedev tiền nhiệm. Nhưng vụ án xử Pussy Riot cho tất cả
chúng ta thấy rõ, chính sách đó đã trở thành cương lĩnh chính trị.
Spiegel Online: Xã hội Nga phản ứng như thế nào về vụ án này?
Victor Yerofeyev: Đa số dân chúng muốn Pussy Riot bị một bản án
thật nặng. Tiếng nói của nhân dân là như vậy đấy. Đó là sự thật khủng khiếp.
Dân chúng muốn các cô gái ấy bị xé xác nữa kia. Thế hệ ông bà của chính dân
chúng ấy từng hân hoan vỗ tay xem Stalin cho phá tan Nhà thờ Chúa Cứu thế, vì
tôn giáo bị coi là thuốc phiện của nhân dân. Nơi các cô gái Pussy Riot xông vào
trình diễn là tòa nhà thờ mới được dựng lại từ những năm chín mươi. Thái độ thù
hận của những người chống Pussy Riot xuất phát từ sự thiếu kiến thức về tôn
giáo. Họ quên rằng Nhà thờ Chính thống giáo có một truyền thống nhân từ. Thậm
chí họ còn thấy trong vụ này, thái độ của Nhà thờ Chính thống đối với Pussy
Riot là quá mềm mỏng. Có người còn lớn tiếng rằng một vụ như vậy mà ở các nước
Hồi giáo thì sẽ bị trừng trị nghiêm khắc hơn nhiều. Tóm lại là hiện nay chúng
tôi đang chứng kiến một cuộc nội chiến phủ thảm.
Spiegel Online: Còn phe kia là ai?
Victor Yerofeyev: Là những bộ phận khai sáng trong xã hội. Những
người này không chấp nhận cái hiện trạng đó, không sẵn sàng đi theo mô hình
Iran. Và cũng nhiều người dân bình thường không thích thú đường lối này. Họ
muốn đi nhảy, họ muốn có những hộp đêm có phụ nữ cởi trần. Mươi năm qua họ đã
quen với những thứ đó. Putin từng đảm bảo và không đụng đến tự do cá nhân. Ai
muốn sống kiểu gì thì cứ việc sống kiểu đó: Ai thích làm điếm thì làm điếm. Ai
thích đi tu thì đi tu.
Spiegel Online: Trong nội bộ Nhà thờ Chính thống giáo cũng có những
tiếng nói phê phán vụ án xử Pussy Riot. Vì sao họ không giành được phần thắng?
Victor Yerofeyev: Những người cực đoan vây quanh Đại Giáo trưởng
đã thắng. Họ đã chớp được cơ hội. Ban đầu Nhà thờ còn do dự, nhưng sau đó thì
quyết định không tha thứ mà trừng phạt. Như vậy là Nhà thờ đã không chọn hòa
bình mà chọn thanh kiếm từ những lời giáo huấn của Thiên chúa giáo. Không chọn
giải pháp hòa giải, mà chọn giải pháp triệt tiêu những cô gái này về mặt đạo
đức.
Spiegel Online: Matthias Schepp thực hiện cuộc phỏng vấn này tại Moskva.
Bản tiếng Việt © 2012 pro&contra
______________________
Chú
thích :
ảnh 1: Nghệ sĩ Nga Pyotr Pavlensky tự khâu miệng đứng trước Nhà
thờ Kazan tại Saint Petersburg (Reuters).
Ảnh 2: Ủng hộ Pussy Riot tại Brazil (AP)
Ảnh 3: Ủng hộ Pussy Riot tại Moskva (AFP)
No comments:
Post a Comment