Trước khi đi sâu bàn tới nội
dung “Điếu văn”, xin được nhấn mạnh rằng lời bàn ở đây là về một bản “Điếu
văn”, trong đó tóm lược cuộc đời Lê Hiếu Đằng và niềm xúc cảm tiễn biệt ông,
chứ không phải là một bài báo, không có tên (các) tác giả, đã đưa ra những nhãn
quan chính trị dễ gây lẫn lộn giữa của tác giả với của người đã khuất.
Mổ xẻ
Như ở phần trước (*) đã nói,
cuộc đời Lê Hiếu Đằng có 2 “nửa”, nửa trước gần trọn đời là “giác ngộ”
rồi “theo đảng“, còn “nửa” sau, chỉ ngắn ngủi trong vài năm là “tỉnh
ngộ” rồi “bỏ đảng“.
Thế nhưng, cái nửa trước đã
được bài “Điếu văn” kể đến (“Anh Lê Hiếu Đằng sinh ngày 06.01 năm 1944
… giữ chức danh này cho đến khi về hưu”) với lời khẳng định đó đã là “xuyên
suốt cuộc đời” của ông rồi, đã chứng tỏ rằng “vận mệnh của đất nước là
điều không lúc nào rời khỏi sự bận tâm suy nghĩ” của ông, chứ chẳng cần cái
nửa sau “tỉnh ngộ” rồi “bỏ đảng” nữa.
Vậy còn cái nửa sau ngắn ngủi
đó thì sao? (Các) tác giả chỉ coi những gì ông đã làm, đã viết trong suốt mấy
năm qua như là những hành động nhằm “giữ gìn sự liêm khiết”, là “thái
độ bảo vệ sự trong sáng” để “thực hiện cho được lý tưởng của mình”,
tức là lý tưởng cộng sản, của đảng “quang vinh”?
Không hiểu vậy sao được bởi
đảng của … những người chắp bút bản “Điếu văn” chỉ có những “chuệch choạc”,
cùng lắm là “sai lầm”, “trong việc đem lý tưởng ra thực hiện”. Và theo
họ thì ông đôi khi đã “khá gay gắt”, vì cho là đảng chỉ mắc “sai lầm”
và chưa “khắc phục một cách triệt để” mà thôi. Thêm nữa, những hành động
của ông chỉ là để “giữ gìn cho được những phẩm chất làm nên cái lý tưởng
lành mạnh ban đầu” mà thôi.
Ấy thế mà không hiểu sao, báo
đảng của các tác giả bản “Điếu văn” đã tung ra không biết bao nhiêu những bài
viết dữ dội, thóa mạ, coi Lê Hiếu Đằng như kẻ tội đồ (tạm xem bài gần đây nhất:
Hiện
tượng Lê Hiếu Đằng và quy luật đào thải - báo Hà Nội mới). À … hóa ra
là ông không những tuyên bố bỏ đảng, mà trước đó còn kêu gọi thành lập một đảng
khác, làm cho cái đảng độc quyền này sợ run lên, không nghĩ nhẹ tênh như các
tác giả “Điếu văn”, rằng đó chẳng qua chỉ là “khá gay gắt” trong đấu tranh
mà thôi.
Thế là một Lê Hiếu Đằng cùng
cái đảng từng là của ông đã được “đổ khuôn” qua bài “Điếu văn” như sau: đảng
cùng lý tưởng cộng sản của nó đã và mãi là tuyệt vời. Ông cùng các bạn hữu đi
theo nó là đúng đắn. Chỉ có điều ngày nay đảng bị chuệch choạc, mắc sai lầm.
Ông tâm huyết sửa lỗi cho nó, nhưng vì ông quá nhiệt thành mà thiếu bình tĩnh,
nên đảng hiểu nhầm ông thôi. Còn riêng đoạn ông “gay gắt” tới mức kêu
gọi đa đảng, thành lập đảng Dân chủ Xã hội, rồi tuyên bố từ bỏ đảng, thì họ …
quên.
Còn nhiều lắm những điều đáng
mổ xẻ trong bản “Điếu văn”, ví như nửa đầu là một Lê Hiếu Đằng luôn “bận tâm
suy nghĩ” trước “sự can thiệp trực tiếp của chính quyền Mỹ”, nên đã
theo đảng để tranh đấu. Còn nửa sau thì … chẳng thấy đâu một Lê Hiếu Đằng đi
đầu trong những đoàn biểu tình chống Trung Quốc,
gửi thư phẫn nộ tới Đinh Thế Huynh, những đồng chí của ông nhưng rất có
thể ra lệnh đưa ông vào tù dễ hơn “Mỹ-Ngụy” ngày xưa rất nhiều; để rồi từ đó
ông ngày càng tỉnh ngộ, và quyết định bỏ đảng.
Vẫn chưa yên tâm cho những gì
vương vấn khó nói ra, cho chính mình thì đúng hơn là cho Lê Hiếu Đằng, các tác
giả đã dành trọn một khổ lớn cuối “Điếu văn” (“Cũng chính vì vậy mỗi khi …
của nhân dân yêu quý”) để một lần nữa luận giải rằng tất cả những niềm tin,
hành động theo cái lý tưởng cộng sản để dẫn tới kết cục như ngày hôm nay cũng
chỉ là “hành trình thể nghiệm đầy hào sảng”. Vâng! Cái đảng của các vị
nó cũng nói vậy, trước những nguyền rủa muôn đời về cuộc chiến tranh huynh đệ
tương tàn (đánh nhau là “đánh cho Liên Xô, Trung Quốc”), những cuộc cải
tạo tư bản tư doanh, tập trung cải tạo, vượt biển trong chết chóc và tủi nhục
hàng triệu con người v.v.. tất thẩy đều là những cuộc “hành trình thể nghiệm
đầy hào sảng”.
Để tạm kết phần bình luận này,
xin mời các tác giả bản “Điếu văn” đọc lại lời Lê Hiếu Đằng, trong bài Suy nghĩ trong
những ngày nằm bịnh…, để nghĩ lại những gì mình đã vẽ vời về ông:
“Thật sự là Miền Nam đã giải
phóng Miền Bắc trên tất cả các lĩnh vực nhất là kinh tế, văn hóa, tư
tưởng… Vì những lẽ trên tôi xin ‘tính sổ’ với ĐCS VN và với bản thân cuộc
đời của tôi …“
Tại sao lại có bản “Điếu văn” lạ vậy? Xin được bàn tiếp trong phần tới.
–
----------------------
One Response to Đôi lời về Điếu văn “Vĩnh biệt Anh Lê Hiếu Đằng!”, theo một quan
điểm lịch sử (2)
Rõ
ràng, về cuối đời, ông Đằng đã hơn ông Mẫm về nhận thức và dũng khí, mặc dầu
bản thân ông Đằng cũng chưa nhận ra lỗi lầm của bản thân thời chiến tranh.
Đó là lý do chính khiến Điếu văn đã không nói rõ được ý chí và những việc làm ý nghĩa ở giai đoạn cuối đời của người chết.
Đó là lý do chính khiến Điếu văn đã không nói rõ được ý chí và những việc làm ý nghĩa ở giai đoạn cuối đời của người chết.
No comments:
Post a Comment