Được đăng ngày Thứ hai, 08
Tháng 7 2013 08:28
Điều đáng nói là việc này diễn
ra khi Trung Quốc đang ra sức tuyên truyền về khả năng bị “bao vây, kìm hãm” từ
các nước hữu quan. Được biết, một nhóm kiều dân Philippines tại Mỹ đã lên kế
hoạch biểu tình trước trụ sở Liên Hiệp Quốc vào ngày 24/7 để chống lại sự bành
trướng của Trung Quốc ở Biển Đông. Sở dĩ chọn ngày 24/7 để tổ chức biểu tình
phản đối Trung Quốc vì đây là ngày đánh dấu sự kiện một năm Trung Quốc thành
lập cái gọi là “thành phố Tam Sa” phi lý và phi pháp hòng hiện thực hóa tham
vọng độc chiếm Biển Đông thành ao nhà.
Trung Quốc muốn phá thế bao vây, kìm hãm của ai
Ngày 16/6, tờ Đại Công Báo
xuất bản tại Hongkong đưa tin, 9 giờ 30 phút ngày 14/6, tại cảng Chu Giang,
tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc, tàu hải giám và ngư chính ồ ạt kéo ra Biển Đông
thực hiện cái gọi là “tuần tra chấp pháp”. Điều đáng nói là toàn bộ số tàu kể
trên xuất hiện dưới lớp sơn mới và tên gọi mới : Cảnh sát biển Trung Quốc. Theo
đó, 2 tàu Ngư chính 310 và 302 được đổi thành Hải cảnh 3210 và 3102, còn 3 tàu
hải giám 167, 168 và 169 lần lượt mang tên Hải cảnh 3367, 3368 và 3369. Về tổ
chức, hoạt động của lực lượng này do Cục Hải dương quốc gia Trung Quốc phụ trách,
nhưng về nghiệp vụ do Bộ Công an chỉ đạo.
Theo đó, Cảnh sát biển Trung
Quốc được trang bị “vũ khí tự vệ” để tăng cường cái gọi là “năng lực chấp pháp
trên biển”. Việc trang bị vũ khí cho tàu tuần tra Cảnh sát biển Trung Quốc là
dấu hiệu đáng quan tâm và có thể dấy lên những lo ngại mới cho các bên liên
quan sau những căng thẳng trên Biển Đông và biển Hoa Đông không có dấu hiệu
lắng dịu. Việc này diễn ra đúng thời điểm Bộ Quốc phòng Trung Quốc thông báo :
lần đầu tiên sau 23 năm đổi lịch tuyển quân từ tháng 10 sang tháng 8 nhằm
“tuyển được những người trẻ tuổi tài năng vào quân đội”.
Ngày 14/6, Tân Hoa xã có
bài bình luận về chiến lược ngoại giao “bao vây” Trung Quốc của thủ tướng Nhật
Bản Shinzo Abe. Theo đó, trong khi quần đảo Điếu Ngư/Senkaku đang căng thẳng,
những hoạt động ngoại giao gần đây của ông Shinzo Abe (theo 3 nguyên tắc ngoại
giao chiến lược, ngoại giao giá trị quan và ngoại giao tích cực chủ động) cho
thấy, Tokyo đang âm mưu lôi kéo một số quốc gia đối đầu, bao vây, kiềm chế Bắc
Kinh nhằm tái xác lập vị thế chủ đạo tại châu Á.
Trước đó (13/6), tờ Thời báo
Hoàn Cầu dẫn nguồn tin của Hãng Kyodo Nhật Bản cho biết, đảng Dân
chủ tự do cầm quyền Nhật Bản vừa tổng kết xong bản dự thảo Luật Cảnh giới đảm
bảo an toàn trong phạm vi 12 hải lý xung quanh quần đảo Senkaku/Điếu Ngư. Theo
đó, nếu tàu Trung Quốc xâm nhập bất hợp pháp khu vực 12 hải lý kể trên, Hải
quân Nhật Bản phối hợp với Cảnh sát biển nước này để xua đuổi. Trường hợp tàu
Trung Quốc cố tình hiện diện bất hợp pháp bất chấp cảnh cáo, Hải quân và Cảnh
sát biển Nhật Bản được phép sử dụng vũ khí để “cưỡng chế di dời”.
Giới truyền thông Trung Quốc
cho rằng, tuyên bố chính sách “Trở lại châu Á”, điều chuyển 60% lực lượng hải
quân đến Thái Bình Dương, đồng thời thường xuyên tổ chức tập trận, triển khai
hàng loạt vũ khí mới, căn cứ quân sự mới ở châu Á… của Mỹ cho thấy, Washington
đang triển khai vòng vây nhằm khống chế Trung Quốc. Theo chuyên gia quân sự
Trung Quốc, Đỗ Văn Long, tàu đệm khí Zubr do Ukraine chế tạo đã được bàn giao
cho Trung Quốc có thể phối hợp với tàu hộ vệ Type 056, tăng cường khả năng
chiếm và kiểm soát đối với đảo, đá ngầm.
Trong khi đó tờ Phương Đông có
bài viết cho rằng, với việc đóng vai trò trung tâm trên bầu trời, máy bay cảnh
báo sớm trang bị radar cảnh báo sớm tầm xa dùng để tìm kiếm, theo dõi các mục
tiêu trên không hoặc trên biển, chỉ huy và có thể dẫn đường cho máy bay thực
hiện nhiệm vụ tác chiến của Trung Quốc đang gây quan ngại với các quốc gia hữu
quan. Trong con mắt của Trung Quốc, Biển Đông không chỉ dồi dào về nguồn lợi
hải sản, năng lượng mà đó còn là con đường duy nhất mà lực lượng tàu ngầm hạt
nhân của họ có thể đi ra đại dương một cách an toàn. Điều này có thể lý giải
một phần câu hỏi “Vì sao Trung Quốc lại ngang ngược và trắng trợn vẽ ra “đường
lưỡi bò” bao trọn gần hết Biển Đông ?”.
Ngày 13/6, tờ Thanh niên
Trung Quốc có bài viết cho rằng, Hội nghị các nước ký Công ước Liên Hiệp
Quốc về Luật Biển khóa 23 được tiến hành tại New York hôm 10/6 và Nhật Bản đã
chỉ định Chánh án Tòa án quốc tế về Luật Biển (ITLOS) Shunji Yanai liên nhiệm
tại hội nghị thường niên khóa 24 năm 2014. Bộ Ngoại giao Nhật Bản cho biết,
ITLOS đóng vai trò quan trọng đối với việc thúc đẩy giải quyết hòa bình tranh
chấp biển, duy trì và phát triển trật tự pháp lý trong lĩnh vực biển. Tokyo
mong muốn duy trì vị trí quan tòa trong ITLOS bởi ông Shunji Yanai là người
Nhật Bản đầu tiên đảm nhiệm Chánh án ITLOS.
Tuy nhiên, Trung Quốc lại quan
ngại trước động thái này. Bởi trong tháng 7, ITLOS sẽ quyết định hội đồng trọng
tài có thẩm quyền phân xử vụ kiện của Philippines. Tuy phải mất vài năm để ra
một phán quyết cuối cùng trong khi phán quyết ấy có tính ràng buộc nhưng lại
không có hiệu lực vì không bắt buộc được Trung Quốc phải tuân thủ, song việc
này sẽ giúp Philippines giành phần thắng trên phương diện pháp lý và ngoại
giao, đồng thời gây sức ép buộc Trung Quốc phải làm rõ yêu sách vô lý ở Biển
Đông.
Philippines tăng cường khả năng quốc phòng
Ngày 15/6, tờ Manila Standard
Today đưa tin, trong bối cảnh căng thẳng tranh chấp trên Biển Đông với Trung
Quốc ngày một leo thang, Philippines đang có kế hoạch mua tên lửa đất đối không
của Israel để tăng cường khả năng phòng thủ. Bộ trưởng Quốc phòng Philippines
Voltaire Gazmin sẽ tới Israel trong tuần này để làm việc với các nhà cung cấp
vũ khí tiềm năng và chỉ trong 3-6 tháng tới, Manila sẽ có các vũ khí này.
Trước đó, tờ Thời báo Hoàn
Cầu dẫn nguồn tin của tờ Philippines Daily Inquirer cho biết, tàu
chiến thứ 2 lớp Hamilton mà Philippines mua lại của Mỹ đã nhổ neo từ cảng
Charleston, bang Bắc Carolina về Philippines. Nhất cử nhất động của 2 tàu chiến
lớp Hamilton mà Philippines mua lại của Mỹ đều được Trung Quốc theo dõi rất sát
sao vì Bắc Kinh coi đây là đối thủ số 1 trong tương lai khi tranh chấp trên
Biển Đông trở nên căng thẳng. Báo chí Philippines cho biết, 2 tàu chiến này là
lớn nhất và hiện đại nhất, là nòng cốt trong lực lượng hải quân nước này.
Ngày 14/6, người phát ngôn Bộ
Ngoại giao Philippines đã hoan nghênh các nghị sĩ Mỹ trình dự thảo Nghị quyết
167 lên Ủy ban Đối ngoại Thượng viện, ủng hộ giải quyết hòa bình tranh chấp ở
Biển Đông dựa trên luật pháp quốc tế và lên án đe dọa sử dụng vũ lực hoặc sử
dụng vũ lực trong tranh chấp. Đài Truyền hình ABS-CBN (Philippines) đưa
tin, ngày 10/6, 3 nghị sĩ Mỹ là Robert Menedrez (chủ tịch Ủy ban Đối ngoại
Thượng viện), Ben Cardin và Marco Antonio Rubio (ứng cử viên tổng thống tiềm
năng của đảng Cộng hòa) đã trình dự thảo Nghị quyết 167 với tên gọi “Tiếp tục
khẳng định sự ủng hộ mạnh mẽ của Mỹ về giải quyết hòa bình tranh chấp lãnh thổ,
chủ quyền và quyền tài phán ở các vùng biển Châu Á - Thái Bình Dương” lên Ủy
ban Đối ngoại Thượng viện.
Trước đó (13/6), phó giám đốc
Ban Thư ký Hội đồng An ninh quốc gia Philippines, Vicente Agdamag, đã chỉ trích
động thái gây hấn của Trung Quốc ở Biển Đông trong hơn 2 năm qua, đồng thời cho
biết, tàu Hải giám Trung Quốc đang thực thi lệnh cấm đánh bắt trong phạm vi 24
km từ bãi cạn Scarborough/Hoàng Nham. Ông Vicente Agdamag tiết lộ, Hội đồng An
ninh quốc gia đã đề xuất chính phủ tăng thêm ngân sách quốc phòng tương đương
0,5-1% GDP, đồng thời hối thúc Manila tăng cường quan hệ an ninh với các nước,
đặc biệt là Mỹ.
Ông Vicente Agdamag cũng cho
rằng, việc triển khai 18 tàu hải giám Trung Quốc là nhằm củng cố hoạt động kiểm
soát phi pháp tại Biển Đông và điều này khiến Manila phải tăng cường thêm khả
năng quốc thủ. Phó giám đốc Ban Thư ký Hội đồng An ninh quốc gia cho biết,
Manila đang rà soát kế hoạch dự phòng cho Bộ Chỉ huy Bắc Luzon và Bộ Chỉ huy
phía tây của Philippines theo Sắc lệnh số 82 của tổng thống Benigno Auquino.
Mối quan ngại của Mỹ - Nhật
Giới truyền thông cho biết,
trong chuyến công du châu Âu (từ 16 đến 20/6), thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe sẽ
đề nghị Liên hiệp Châu Âu tiếp tục duy trì lệnh cấm xuất khẩu vũ khí cho Trung
Quốc. Ngày 14/6, Hãng tin Kyodo News cho biết, Bộ trưởng Quốc phòng Nhật
Bản Itsunori Onodera đang chuẩn bị để tới Philippines (26/6) và Mỹ (1/7). Tại
Philippines, ông Itsunori Onodera có kế hoạch thảo luận với người đồng cấp
Voltaire Gazmin về diễn biến căng thẳng gần đây trên biển Hoa Đông và Biển Đông
vì Tokyo và Manila đều phản đối tàu Trung Quốc xâm phạm lãnh hải gần các khu
vực tranh chấp.
Còn tại Mỹ, bộ trưởng quốc
phòng Nhật Bản sẽ tái khẳng định quần đảo Senkaku/Điếu Ngư nằm trong phạm vi
Hiệp ước An ninh Nhật - Mỹ, nên Washington phải bảo vệ Tokyo trong trường hợp
xảy ra một cuộc tấn công vũ trang. Giới chuyên môn cho rằng, Nhật Bản muốn bàn
với Philippines, Mỹ kiểm soát Trung Quốc trên biển. Cũng trong ngày 14/6, lực
lượng bảo vệ bờ biển Nhật Bản cho hay, ngày 14/6, 3 tàu Trung Quốc (lần đầu
tiên kể từ cuối tháng 5) đã tiến vào vùng biển quanh quần đảo tranh chấp
Senkaku/Điếu Ngư trên biển Hoa Đông. Tính từ đầu năm đến nay, tàu Trung Quốc đã
có 28 ngày xâm nhập lãnh hải quần đảo Senkaku/Điếu Ngư.
Hãng NHK Nhật Bản đưa
tin, ngày 13/6, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã điện đàm với Thủ tướng Nhật Bản
Shinzo Abe để trao đổi xung quanh một số nội dung trong 2 ngày hội đàm với chủ
tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình. Theo đó, Washington đã yêu cầu Bắc Kinh cần
xoa dịu căng thẳng với Tokyo xung quanh quần đảo Senkaku/Điếu Ngư, còn ông Tập
Cận Bình đã nói với ông Obama rằng, Trung Quốc đang kêu gọi gác lại các tranh
chấp lãnh thổ.
Giới truyền thông đưa tin, đã
có không ít chuyên gia đưa ra những nhận định khác nhau về tình hình Biển Đông
sau cuộc gặp cấp cao Mỹ - Trung vừa qua. Và họ đều có chung mối quan tâm : chủ
tịch nước Tập Cận Bình và tổng thống Barack Obama liệu có thỏa thuận bí mật
“bất thành văn” liên quan đến Biển Đông ? Trước đó (12/6), Nhật Bản đã bác bỏ
thông tin của giới truyền thông cho rằng, chủ tịch nước Tập Cận Bình gọi quần
đảo tranh chấp Senkaku/Điếu Ngư là “lợi ích cốt lõi” của Trung Quốc.
Tân Hoa xã vừa đăng bài viết của nhà nghiên cứu quân sự
Trung Quốc, tướng Trần Hổ về mục đích tham gia cuộc diễn tập tác chiến đánh chiếm
đảo của Nhật Bản ở lãnh thổ Mỹ mang tên “Dawn Blitz”. Theo đó, Nhật - Mỹ muốn
truyền đi thông điệp : Mỹ ủng hộ tranh chấp chủ quyền biển đảo hiện nay của
Nhật Bản, tăng cường đồng minh quân sự Nhật - Mỹ…
Theo tờ Want China Times (Đài
Loan), Mỹ - Nhật đang chuẩn bị cho cuộc tập trận không quân (từ 17 đến 21/6) ở
căn cứ không quân Nyutabaru thuộc tỉnh Miyazaki. Đây là cuộc tập trận không
quân thứ 6 và lớn nhất kể từ tháng 1 đến nay tại căn cứ Nyutabaru. Cả cuộc tập
trận Dawn Blitz và cuộc tập trận không quân kể trên được coi là diễn tập đề
phòng trường hợp xung đột với Trung Quốc tại quần đảo Senkaku/Điếu Ngư.
Ngày 11/6, trang mạng “Tạp chí
Quốc phòng” Mỹ có bài viết cho rằng, để ứng phó với sức mạnh quân sự của Trung
Quốc ngày một gia tăng. Sau khi đưa ra lý luận “tác chiến hợp nhất trên không -
trên biển”, Lầu Năm Góc còn yêu cầu các lực lượng vũ trang Mỹ bảo đảm phải
chiến thắng Trung Quốc trên các phương diện như máy bay chiến đấu, tàu chiến và
vũ khí dẫn đường. Nhưng theo Chuẩn tướng Richard Simcock, Mỹ cần tiếp tục tăng
cường quan hệ quân sự với các đồng minh châu Á, bởi đây là vũ khí tốt nhất để
đối phó với Trung Quốc.
Theo ông Richard Simcock, mấu
chốt để giải quyết mối đe dọa “chống can dự” không phải là thiết kế vũ khí kiểu
mới, mà là gia tăng quan hệ với các nước này. Bài viết còn chỉ ra rằng,
Washington lo ngại sẽ có chiến tranh tiềm tàng với Bắc Kinh. Chuẩn tướng
Richard Simcock cũng nhấn mạnh : Trung Quốc không hề minh bạch về việc củng cố
quân sự và điều này gây hoảng sợ cho các nước xung quanh khu vực Châu Á - Thái
Bình Dương. Điều này đồng nghĩa với việc, Trung Quốc đang thực sự đe dọa khu
vực Châu Á - Thái Bình Dương.
Còn theo học giả Bonnie Glaser,
cố vấn cao cấp về châu Á của CSIS: ASEAN đừng để Trung Quốc cô lập các thành
viên của mình. Christian Le Miere, nghiên cứu viên cao cấp về hải quân và an
ninh hàng hải thuộc Học viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (IISS) cho rằng, các
nước cần làm rõ tuyên bố chủ quyền.
Trong khi đó, học giả Ian
Storey thuộc Viện Nghiên cứu Đông Nam Á tại Singapore khuyến cáo, nguy cơ xung
đột trên Biển Đông đang ngày một lớn hơn. Và trong những tháng tới không loại
trừ khả năng sẽ nổ ra các cuộc đụng độ trên Biển Đông giữa cảnh sát biển, kiểm
ngư, hải giám, ngư chính với tàu cá của các bên có tranh chấp.
Theo học giả Ian Storey, mặc dù
ASEAN và Trung Quốc từng đạt được thỏa thuận về việc khởi động đàm phán COC,
nhưng những diễn biến tại Biển Đông 6 tháng đầu năm 2013 cho thấy, tranh chấp
biển đảo tại Biển Đông sẽ tiếp tục diễn biến xấu và rất ít khả năng cải thiện
trong thời gian tới.
H.T.K
*
“Gác tranh chấp, cùng phát
triển” được một số học giả quốc tế đề cập như một giải pháp tạm thời nhằm kiểm
soát căng thẳng ở Biển Đông trong ngắn hạn và trung hạn trong khi chờ đợi các
bên tham gia tranh chấp đàm phán về COC. Theo học giả Leonardo Bernard thuộc
Trung tâm Luật Quốc tế, Đại học Quốc gia Singapore, cùng phát triển không có
nghĩa là hy sinh chủ quyền.
Còn theo học giả Bonnie Glaser,
cố vấn cao cấp về châu Á của CSIS: ASEAN đừng để Trung Quốc cô lập các thành viên
của mình. Christian Le Miere, nghiên cứu viên cao cấp về hải quân và an ninh
hàng hải thuộc Học viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (IISS) cho rằng, các nước
cần làm rõ tuyên bố chủ quyền.
Trong khi đó, học giả Ian
Storey thuộc Viện Nghiên cứu Đông Nam Á tại Singapore khuyến cáo, nguy cơ xung
đột trên Biển Đông đang ngày một lớn hơn. Và trong những tháng tới không loại
trừ khả năng sẽ nổ ra các cuộc đụng độ trên Biển Đông giữa cảnh sát biển, kiểm
ngư, hải giám, ngư chính với tàu cá của các bên có tranh chấp.
Theo học giả Ian Storey, mặc dù
ASEAN và Trung Quốc từng đạt được thỏa thuận về việc khởi động đàm phán COC,
nhưng những diễn biến tại Biển Đông 6 tháng đầu năm 2013 cho thấy, tranh chấp
biển đảo tại Biển Đông sẽ tiếp tục diễn biến xấu và rất ít khả năng cải thiện
trong thời gian tới.
No comments:
Post a Comment