NGA : ĐỘC TÀI THEO KIỂU PUTIN (Lê Phước - RFI)

Nga : Độc tài kiểu Putin

Lê Phước   -  RFI

Thứ sáu 19 Tháng Bẩy 2013

http://www.viet.rfi.fr/quoc-te/20130719-nga-doc-tai-kieu-putin

Hôm qua, tại Nga, nhà đối lập Alexei Navalny bị tòa án xử 5 năm tù vì tội biển thủ công quỹ. Navalny bị cáo buộc biển thủ 16 triệu rúp (380.000 euro) khi ông là cố vấn của Thủ hiến vùng Kirovles. Là một blogger chống tham nhũng nổi tiếng tại Nga, Navalny bắt đầu thu hút dư luận kể từ năm 2011 khi đứng ra kêu gọi người dân xuống đường chống Putin. Việc ông bị kết án đã dành sự chú ý đặc biệt của báo chí Pháp hôm nay. Tất cả các tờ báo đều cho rằng, bản án mang động cơ chính trị.

Theo các tờ báo, động cơ chính trị ở đây tức là bản án dành cho nhà đối lập Navalny được tiến hành theo chỉ thị của điện Kremli, chứ không phải dựa vào luật pháp và chứng cứ. Quan điểm đó được các tờ báo thể hiện ngay trong các dòng tít. Nhật báo cánh tả Libération chạy tựa lớn trên trang nhất : « Độc tài theo kiểu Putin ». Nhật báo cánh hữu Le Figaro đăng bài : «Năm năm tù cho đối thủ của Putin ». Tờ báo kinh tế Les Echos cũng chạy tít tương tự : « Án tù dành cho một người chống đối Putin », nhật báo Công Giáo La Croix cũng có bài : «Nhà đối lập chính của Putin ở tù ».

Các tờ báo đều đồng loạt nhắc lại rằng, ông Navalny là gương mặt đối lập trọng yếu của Tổng thống Putin và Đảng Nước Nga Thống Nhất. Navalny là ứng viên chức Đô trưởng Maxtcơva trong cuộc bầu cử vào tháng Chín tới. Ông cũng được xem là ứng viên có trọng lượng trong cuộc bầu cử Tổng thống năm 2018. Navalny cũng chính là người đã làm lan rộng quan điểm cho rằng Đảng Nước Nga Thống Nhất là « Đảng của những kẻ lừa đảo và trộm cắp ». Từ đó, các tờ báo cho rằng, ông Navalny là đối tượng cần loại trừ của chính quyền Putin và không ngại cho rằng, bản án nói trên được thừa hành theo lệnh của Điện Kremli.

Trong bài xã luận mang tên « Theo lệnh », Libération cho rằng: « Navalny là nạn nhân cuối cùng của cựu đại tá KGB Putin. Vị cựu đại tá này không chấp nhận bất kỳ sự chống đối nào đối với quyền lực tuyệt đối của ông ». Bài xã luận cũng nhắc lại một số bản án bị cho là có động cơ chính trị theo lệnh của điện Kremlin. Bài xã luận nhấn mạnh, tại Nga, nhiều nhà báo, nhiều nhà đấu tranh bảo vệ nhân quyền, đã bị giết hoặc bị loại trừ bởi «bọn tay sai » của nhà cầm quyền.

Để làm sáng tỏ hơn cái gọi là « sự độc tài theo kiểu Putin », Libération cho biết thêm, tại Nga, các tổ chức phi chính phủ bị coi là gián điệp ngoại bang. Tòa án, cảnh sát cũng như các phương tiện truyền thông, tất cả đều làm theo lệnh của tổng thống Putin.

Phản ứng của Phương Tây

Lập tức phương Tây đã lên tiếng chỉ trích bản án nói trên. Chính phủ Đức cho rằng bản án là « quá nặng » so với tội mà ông Navalny bị cáo buộc. Đại sứ Mỹ tại Nga nhận định đó là một bản án « có động cơ chính trị ». Lãnh đạo ngoại giao Liên Hiệp Châu Âu nhấn mạnh : « Bản án này đặt ra nhiều câu hỏi nghiêm túc về tình trạng pháp quyền tại Nga ». Bộ Ngoại giao Anh và Pháp cũng đều có phản ứng và đều cho rằng « lấy làm quan ngại ».

La Croix bàn thêm về quan hệ Nga-Mỹ. Tờ báo cho rằng, gần đây, quan hệ song phương đã gặp sóng gió về hồ sơ cựu nhân viên CIA Snowden. Và giờ đây, La Croix cảnh báo, coi chừng bản án Navalny sẽ làm cho cơn sóng gió ngoại giao giữa hai nước tăng thêm.

Tổng thống Hàn Quốc dưới sức ép của xì-căng-đan gián điệp

Nhìn sang Châu Á, Le Monde quan tâm đến xì-căng-đan cơ quan tình báo Hàn Quốc (NIS) bị cáo buộc đã ngầm giúp bà Park Geun Hye giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống hồi năm ngoái. Le Monde cho biết : « Cải cách cơ quan tình báo bị bế tắc ».

Tờ báo cho biết, phe đối lập đã tranh thủ cơ hội này gây sức ép đối với Tổng thống Park Geun Hye và đặt vấn đề đối với chiến thắng của bà hồi tháng 12 năm ngoái. Hàng ngàn người cũng đã bất chấp trời mưa tập hợp trước trụ sở của tòa thị chính Seoul kêu gọi Tổng thống Park Geun Hye « chịu trách nhiệm » xì-căng-đan bầu cử nói trên.

Trong bối cảnh đó, bà Park Geun Hye vẫn luôn phủ nhận đã được sử hỗ trợ của phe tình báo. Le Monde cho hay, bà đang ra sức «dập tắt » xì-căng-đan với sự hỗ trợ của một bộ phận lớn giới truyền thông trong nước. Tờ báo cũng cho biết, Quốc hội đã quyết định mở điều tra về vụ việc và trên nguyên tắc là đã bắt đầu từ ngày 2/7, nhưng đến hiện tại công việc điều tra vẫn chưa bắt đầu. Còn về đề nghị của phe đối lập trong việc cải tổ NIS để cơ quan này không nhúng chân vào công việc chính trị nữa, thì Le Monde cho hay, Tổng thống Park Geun Hye chỉ yêu cầu cơ quan này « tự đổi mới ».

Nhật Bản : Chủ nghĩa dân tộc cực đoan sẽ dâng cao ?

Nhìn sang Nhật Bản, nhật báo kinh tế Les Echos có bài : « Thủ tướng Nhật sắp thắng cử», dự đoán rằng Đảng của ông Abe sẽ chiến thắng trong cuộc bầu cử Thượng viện dự kiến diễn ra vào Chủ nhật tuần này.

Tờ báo cho biết, nếu giành chiến thắng lần này, đảng LDP sẽ kiếm soát cả lưỡng viện Quốc hội, và như thế sẽ giúp cho những đề xuất cải tổ của ông Thủ tướng Abe được thông qua dễ dàng. Thế lực của ông Abe, nếu chiến thắng, sẽ phủ sóng ảnh hưởng trong thời gian ba năm tới, bởi trong giai đoạn ba năm này tại Nhật sẽ không có cuộc bầu cử cấp độ quốc gia nào cả.

Tờ báo dự đoán đảng của Thủ tướng Shinzo Abe sẽ giành thắng lợi trong cuộc bầu Thượng viện, và lý giải chiến thắng này là do chính sách phục hồi kinh tế của Thủ tướng Abe đã mang đến nhiều kết quả khả quan. Tuy nhiên, viễn cảnh không phải hoàn toàn tươi đẹp. Nhiều nhà quan sát tỏ ra nghi ngờ chính phủ Abe có thể thực hiện được những cải cách thật sự. Có người con lo ngại rằng, nếu phe ông Abe nắm cả lưỡng viện Quốc hội, thì ông sẽ thuận lợi trong việc sửa đổi bản Hiến pháp mang tính hiếu hòa, và có thể sẽ tăng cường vai trò của quân đội Nhật Bản, đẩy chủ nghĩa dân tộc nước này lên cao, và làm phức tạp thêm mối quan hệ giữa Nhật Bản với hai anh bạn láng giềng Trung Quốc và Hàn Quốc.

Chính phủ Nhật Bản cứng rắn với Trung Quốc

Bàn về quan hệ Trung-Nhật, Les Echos đăng bài : «Hỏa hoạn lại nổi lên giữa Nhật Bản và Trung Quốc ».

Tờ báo nhắc đến việc mới đây, Thủ tướng Nhật Bản Abe đã đích thân đến thăm một hòn đảo gần với khu vực đảo Senkaku/Điếu Ngư đang tranh chấp. Đây là lần đầu tiên kể từ 48 năm qua, một Thủ tướng Nhật đương nhiệm đến tận nơi này. Trung Quốc đã có phản ứng gay gắt và cũng đã cử tàu tuần duyên đến gần khu vực tranh chấp. Les Echos đánh giá, sự việc đã làm cho quan hệ song phương tiếp tục xấu đi.

Mối quan hệ này có xấu hơn hay không, theo tờ báo, là tùy thuộc vào ngày 15 tháng Tám tới. Đó là ngày mà Nhật Bản ký đầu hàng trong thế chiến thứ hai. Trong ngày đó, thường thì các nhà chính trị Nhật Bản đến thăm đền Yasukuni, nơi thờ phượng các quân nhân tử trận của chế độ quân phiệt Nhật Bản. Một vài Thủ tướng Nhật đã từng đến thăm đền này và làm dấy lên phản ứng dữ dội từ các nước láng giềng. Vấn đề là không biết lần này Thủ tướng Abe có dám đến thăm đền Yasukuni để khẳng định lập trường dân tộc chủ nghĩa của ông hay không.

Bắc Triều Tiên sửa vũ khí cho Cuba với giá 10.000 tấn đường?

Vụ một tàu hàng Bắc Triều Tiên chở vũ khí bị bắt ở Panama tiếp tục thu hút báo chí Pháp. Nhật báo Le Monde đăng bài nhấn mạnh đến những rắc rối sau vụ con tàu này bị bắt giữ.

Tàu hàng Chong Chon Gang đang trên đường trở về Bắc Triều Tiên thì bị Panama bắt giữ. Phía Cuba và Bắc Triều Tiên đã lên tiếng cho biết, cùng với 10 ngàn tấn đường, trên tàu có 240 tấn vũ khí « cũ kỹ » được Cuba đặt cho Bắc Triều Tiên sửa chữa. Phía Bắc Triều Tiên đã yêu cầu Panama trả tự do ngay lập tức cho chiếc tàu và thủy thủ đoàn. Mỹ thì tuyên bố ủng hộ việc bắt giữ và khám xét chiếc tàu nói trên của chính quyền Panama, và thông báo sẽ trao đổi trực tiếp với phía Cuba về vụ việc. Le Monde cho rằng, mật vụ Mỹ là nguồn gốc của việc bắt giữ tàu Chong Chon Gang.

Hiện tại, công tác khám xét các bao đường rất vất vả và sẽ mất nhiều thời gian, bởi các bao đường đã được cố ý để một cách lộn xộn để đề phòng bị kiểm tra. Le Monde cho hay, theo nhiều chuyên gia, số 10.000 tấn đường trên tàu có thể là thù lao mà Cuba trả cho Bắc Triều Tiên trong việc sửa chữa vũ khí. Các nghi vấn vẫn chưa có câu trả lời. Tuy nhiên, hậu quả thì đã nhãn tiền, đó là quan hệ giữa các nước liên quan sẽ gặp sóng gió, nhất là giữa Mỹ và Cuba trong khi mà gần đây mối quan hệ này chỉ vừa mới được phần nào sưởi ấm.

Các tập đoàn tin học khổ vì kinh tế Châu Á mất đà

Trong lĩnh vực kinh tế, nhật báo kinh tế Les Echos đăng bài đáng chú ý : «Kinh tế Châu Á mất đà gây ảnh hướng đến lĩnh vực tin học ».

Các nền kinh tế khu vực Châu Á-Thái Bình Dương vốn được coi là năng động nhất thế giới. Gần đây, khu vực này đã bị mất đà. Các tập đoàn tin học từ Á sang Âu vì thế phải gặp nhiều khó khăn. Les Echos dẫn ra số liệu một số tập đoàn tin học hàng đầu thế giới để minh chứng. Như tập đoàn IBM, trong quý 2 rồi, doanh số đã giảm 3,3%, doanh số bán ra ở khu vực Châu Á đã giảm 8%. Hay như tập đoàn SAP, doanh số tại khu vực Châu Á -Thái Bình Dương cũng giảm đến 7% trong sáu tháng đầu năm 2013. Tập đoàn Intel trong qúy 2, tiền lãi đã giảm đến 29%, doanh số giảm 5%.

Cũng bàn về chủ đề này, nhật báo Le Monde đăng bài xã luận cho biết, khu vực mà IBM làm ăn tốt nhất trong quý 2 vừa qua là Châu Âu, Châu Phi và khu vực Trung Đông, trong khi Châu Mỹ và khu vực Châu Á Thái Bình Dương thì doanh số lại bị giảm sút.

G20 đau đầu với hồ sơ việc làm và trốn thuế

Hôm nay và ngày mai, hội nghị Bộ trưởng Tài chính các nước thuộc khối G20 nhóm họp ở Maxcơva để chuẩn bị cho thượng đỉnh G20 vào tháng 9 tới tại Saint-Petersbourg. Phản ánh sự kiện này, Les Echos đăng bài : «Tăng trưởng, việc làm và chống trốn thuế là trọng tâm của hội nghị G20 ở Maxtcơva ».

Tờ báo nhận định, hội nghị lần này diễn ra trong bối cảnh kinh tế thế giới vô cùng ảm đạm. Châu Âu thì không có tăng trưởng, các nước mới nổi thì mất đà, tình trạng trốn thuế tại Châu Âu đã lên mức báo động, nạn thất nghiệp liên tiếp lập kỷ lục mới. Theo các báo cáo chính thức, hiện ở khối G20 có đến 93 triệu người thất nghiệp. Trong hội nghị lần này, các nước tiếp tục bàn bạc tìm giải pháp đối phó thất nghiệp. Các nước cũng xem xét một kế hoạch của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế Thế giới (OECD) về 15 giải pháp chống trốn thuế. Bên cạnh đó, các bên cũng sẽ tiếp tục bàn thảo về chính sách chống thâm hụt công ở các nước.

Pháp : Tổng thống Pháp được kêu gọi gia nhập Hồi Giáo !

Liên quan đến nước Pháp, Le Figaro có bài đáng chú ý : «Một người Hồi Giáo cực đoan tại Pháp chất vấn Tổng thống Hollande ».

Tờ báo cho hay, từ một tuần nay, xuất hiện trên YouTube một đoạn video dài khoảng 12 phút. Trong đoạn video, một thanh niên 25 tuổi mặc trang phục Hồi giáo, kêu gọi những người đạo Hồi tại Pháp lên đường đến Syria để tiến hành cuộc Thánh chiến chống chính phủ Assad. Người thanh niên này còn kêu gọi Tổng thống Hollande cải đạo theo Hồi giáo và rút quân khỏi Mali.

Theo Le Figaro, từ hai năm nay, có khoảng 170 người Hồi giáo tại Pháp lên đường sang Syria để tham gia Thánh chiến, trong đó có khoảng 50 người đã trở về Pháp, số còn lại có người chết có người bị thương trên chiến trường Syria. Chính phủ Damas đã kêu gọi Paris nối lại hợp tác an ninh để đưa thi thể những người này về Pháp, nhưng chính phủ Pháp đã từ chối.

Anh : Chất lượng bệnh viện công bị đặt vấn đề

Cuối cùng, trong lĩnh vực y tế, Le Monde cho hay : «Một báo cáo lên án tình trạng thất trách ở nhiều bệnh viên công tại Anh ».

Vừa rồi, Cơ quan sức khỏe công cộng của Anh đã công bố kết quả một cuộc điều tra về các bệnh viện công, trong đó 14 bệnh viện bị cho là thất trách. Nhiều vấn đề yếu kém đã được phát hiện, như việc nhiều bệnh nhân bị bỏ trên băng-ca hàng tiếng đồng hồ mà không được bác sĩ chăm sóc, hay như các phòng phẫu thuật có điều kiện hết sức tệ hại, hoặc như nhân viên bệnh viện có nhiều người phải làm việc suốt 12 giờ liền…Báo cáo nêu rõ, nếu không có những yếu kém này, thì các bệnh viện trên đã có thể tránh đến 13.000 ca tử vong.