"TRỐNG ĐÁNH XUÔI KÈN THỔI NGƯỢC" (Vũ Đức Tâm)

"Trống đánh xuôi kèn thổi ngược"

Vũ Đức Tâm

Thứ năm, ngày 02 tháng năm năm 2013

http://trankinhnghi.blogspot.com/2013/05/trong-anh-xuoi-ken-thoi-nguoc.html

Đó là tiêu đề bài viết của tác giả Vũ Đức Tâm (VĐT) mới gửi đến Bách Việt. Vẫn với cách cách nhìn sắc sảo và lối diễn đạt dí dỏm, VĐT đã phân tích về một chủ đề đang gây xôn xao dư luận gần đây là tại sao và như thế nào mà cuốn Animal Farm rất nỗi tiếng của thế giới từ thế chiến thứ II mà mãi đến nay mới được dịch và giới thiệu với bạn đọc Việt Nam. Không những thế, việc giới thiệu muộn mằn này dường như đang gặp những trắc trở mà tác giả cho là do có sự "trống đánh xuôi kèn thổi ngược"...

Chia sẻ quan điểm của tác giả, đồng thời chủ blog Bách Việt tin rằng một sự cấm đoán hoặc thu hồi ấn phẩm của cuốn sách nói trên vào lúc này vì bất cứ lý do gì đều có thể dẫn đến hậu quả tai hại hơn mà thôi. Chẳng lẽ ngành tuyên huấn cùng các nhà xuất bản quốc gia đến nay vẫn chưa nhận ra rằng cấm đoán hoặc bưng bít thông tin không bao giờ đem lại kết quả tích cực (?) - Bách Việt

« TRỐNG ĐÁNH XUÔI, KÈN THỔI NGƯỢC »

Trại súc vật (Animal Farm) hay còn được dịch là Chuyện ở nông trại, một kiệt tác văn học thế giới của nhà văn Anh George Orwell đã được in lần đầu năm 1945 ở Anh và được dịch ra 70 thứ tiếng. Đây là cuốn tiểu thuyết đứng ở vị trí 31 trong “Danh sách Tiểu thuyết hay nhất thế kỷ 20 (100 Books of the Century) do Nhà sách Fnac và báo Le Monde (Pháp) bầu chọn.

Cách đây đã lâu mình đã đọc nguyên bản tiểu thuyết này (tỏ vẻ ta biết ngoại ngữ !). Mình thích nó và cứ vừa đọc vừa tủm tỉm cười, đôi lúc vỗ đùi đen đét. Thậm chí mình đã có lúc định dịch nó ra tiếng Việt. Cách đây khoảng hai ba tháng, Nhà xuất bản Hội Nhà văn và Công ty Văn hóa và Truyền thông Nhã Nam đã cho ấn hành bản tiếng Việt của tác phẩm này dưới tiêu đề « Chuyện ở nông trại ». Thế là gần bảy mươi năm kể từ khi ra đời, tiểu thuyết này mới ra mắt ở nước ta. Cũng là quá muộn. nhưng muộn còn hơn không bao giờ. Mình mừng lắm và hi vọng Nhà xuất bản Hội Nhà văn và Công ty Nhã Nam tiếp tục cho độc giả được thưởng thức những tinh hoa văn chương của nhân loại mà vì một lí do nào đó vẫn chưa được giới thiệu ở Việt Nam.

Hỡi ôi, niềm vui ngắn chẳng tầy gang, mình đã loáng thoáng nghe thấy người ta đồn đại « hình như tiểu thuyết này có vấn đề ». Mình chẳng tin, nghĩ rằng đó chỉ là một chiêu lăng xê của người phát hành. Nhưng rồi, đến khi một anh bạn nhà báo gửi cho đường link đến bài « Những cuốn sách gây bức xúc của Nhã Nam » do Trúc Vân viết trên báo mạng PetroTimes ngày 25/4/2013 (http://petrotimes.vn/news/vn/van-hoa-giai-tri-the-thao/nhung-cuon-sach-gay-buc-xuc-cua-nha-nam.html)  thì mình mới tin là cuốn sách « có vấn đề ».

Trong bài báo, Trúc Vân đề cập đến ba cuốn sách do Nhã Nam xuất bản (« Những thứ họ mang », « Phê như con tê tê » và « Chuyện ở nông trại »). Trong phần « Chuyện ở nông trại », tác giả đưa ra những nhận định thiếu cơ sở khoa học, kiểu nói lấy được, không có bất cứ dẫn chứng nào để thuyết phục người đọc, như : « …tác phẩm chứa rất nhiều luận điểm sai trái về chủ nghĩa xã hội và nó bị cấm lưu hành ở những quốc gia theo tư tưởng này. » và «…với một đất nước như Việt Nam, việc ấn hành “Trại súc vật” đã gây nên bức xúc to lớn trong dư luận. » Mình hoang mang quá ! Cuốn sách này cổ súy cho tự do, dân chủ, bình đẳng và hạnh phúc cho muôn loài, phê phán sự độc đoán, chuyên quyền, chủ nghĩa cá nhân, sự tha hóa của quyền lực, thói hư tật xấu như xa hoa, lãng phí, ăn chơi, hưởng lạc, vì tư lợi bất chấp luật pháp… Mà những điều này cũng phù hợp với chủ trương đường lối của Đảng ta cơ mà. Xin Trúc Vân hãy làm ơn chỉ rõ, chương nào, đoạn nào, câu nào, từ nào, ở trang nào của cuốn sách « chứa rất nhiều những luận điểm sai trái về chủ nghĩa xã hội » và « những luận điểm sai trái » đó cụ thể là gì để cho công chúng tỏ tường và, nếu tâm phục khẩu phục, còn kịp thời điều chỉnh lập trường tư tưởng của bản thân cho phù hợp.

Trái với khẳng định của Trúc Vân « nó bị cấm lưu hành ở những quốc gia theo tư tưởng này », An Khê trong bài « Tiểu thuyết kinh điển-Chuyện ở nông trại của George Orwell đã có mặt » đăng trên Báo Gia đình Việt Nam ngày 3/3/2013, đã viết : « Ngay tại Trung Quốc, Chuyện ở nông trại cũng đã được xuất bản từ rất sớm. Tới nay đã có khoảng gần 20 bản tiếng Trung (do các dịch giả khác nhau được xuất bản ở Trung Quốc, Hồng Kông, Đài Loan). Bản mới nhất, do NXB Văn Học Nhân Dân xuất bản năm 2012. » (http://giadinhvn.vn/vn/Tintuc/TinVan...da-co-mat.aspx ) . Chả nhẽ Trung Quốc không còn « theo tư tưởng này » nữa ư???

Còn về « bức xúc to lớn », không hiểu Trúc Vân dựa vào cơ sở nào để khẳng định như vậy. Mình đã hỏi nhiều người quen, cả già, trẻ, nam, nữ và đều có trình độ ít ra cũng tốt nghiệp đại học thì đa số không biết « Trại súc vật » là gì, thì làm sao mà « bức xúc » được, lại còn « to lớn » nữa chứ ! Bây giờ người ta đua nhau làm ăn kinh tế, mải lo cơm, áo, gạo, tiền, thử hỏi mấy ai quan tâm đến văn chương, chữ nghĩa ? Đến những « cây đa, cây đề » của nền văn học nước nhà như cụ Ngô Tất Tố, cụ Nguyễn Du… ối người vẫn còn nhầm lẫn, thậm chí không biết là ai thì làm sao người ta biết đến một ông nhà văn, dù nổi tiếng, ở cái xứ Ăng Lê xa xôi kia ! Xem ra « vấn đề » cũng như sự « bức xúc » không nằm trong cuốn « Trại súc vật » mà lơ lửng ở đâu đó trong giới hữu trách của văn nghệ nước nhà ? Mình cũng không cho rằng NXB Hội Nhà văn và Công ty Nhã Nam « thiếu chuyên nghiệp, không đủ trình độ chuyên môn » trong việc xuất bản « Chuyện ở nông trại » như tác giả viết.

Tuy vậy, mình vẫn cho rằng đó chỉ là ý kiến riêng của PetroTimes, thậm chí của riêng Trúc Vân mà thôi, chứ không phải là ý kiến chính thức của giới hữu trách. Bởi vì trước đó, mình được biết Báo QĐND Online, tờ báo lớn và có uy tín của ta, trong bài viết Cuốn tiểu thuyết kinh điển của George Orwell đến tay độc giả Việt ... ngày 2/3/2013 của Thu Thủy, đã giới thiệu sách bằng những lời có cánh, đã đánh giá : «…cuốn sách nhanh chóng tìm được sự đồng cảm của đông đảo bạn đọc khắp nơi và mang lại cho Orwell thành công cả về tiền bạc lẫn danh tiếng. » và kết luận : « Nội dung câu chuyện mà Orwell xây dựng trong “Chuyện ở nông trại” đã khiến người đọc không thể rời mắt khỏi trang sách khi đã cầm lên. Có thể nói rằng, Orwell đã kể nên một câu chuyện ngụ ngôn có màu sắc khôi hài mà ngay cả trẻ thơ cũng đọc được.

Xưa nay, các báo chính thống đều nhất trí về mọi vấn đề, đồng loạt đưa tin giống nhau để áp đảo, chiếm lĩnh trận địa dư luận vì thường xuyên được Ban Tuyên giáo Trung ương quan tâm định hướng, nhắc nhở sát sao. Tuy nhiên, mình thấy rất lạ là trong chuyện này giữa những tờ báo anh em lại có hiện tượng « Trống đánh xuôi, kèn thổi ngược » như thế cơ chứ?

Mình mong cái tin đồn « Trại súc vật », cuốn tiểu thuyết « có vấn đề » và « bị thu hồi » chỉ là tin đồn mà thôi. Điều mình mong hơn là đến lúc nào đó, những độc giả có quyền công dân, được học hành tử tế, biết phân biệt phải, trái, không bị thiểu năng trí tuệ… không còn bị/được người khác chọn hộ, thẩm định hộ rồi mới được phép đọc một tác phẩm này hay tác phẩm kia ! Mong ước này có quá đáng không nhỉ ?

Hà Nội, 30/4/2013
Vũ Đức Tâm