Trúc Lam dịch
30/04/2020
LTS: 45 năm trước, chiến tranh Việt Nam kết thúc với hơn 58.000 người Mỹ bỏ
mạng. Và bây giờ, cả hai nước đang ở trong cuộc chiến mới, cuộc chiến chống
virus Covid-19.
Vào thời điểm đánh dấu 45
năm cuộc chiến Việt Nam kết thúc, có hơn 58.000 người Mỹ khác đã bỏ mạng do
virus, tương đương với số người Mỹ bỏ mạng trong cuộc chiến hàng thập niên trước,
trong khi ở Việt Nam vẫn chưa có ca tử vong nào, vì sao? Bài báo của ông
Richard S Ehrlich giải thích lý do.
Một poster tuyên
truyền Covid-19 của Việt Nam với thông điệp: ‘Ở nhà là yêu nước’. Ảnh: Facebook
Số người chết do Covid-19 ở Mỹ
vượt quá số người thiệt mạng trong chiến tranh Việt Nam, trong
khi cựu thù trên chiến trường của họ báo cáo, cho đến
nay không có trường hợp tử vong nào do virus.
Nhiều người Mỹ tử vong do
Covid-19 hơn là bị giết trong Chiến tranh Việt Nam, một cột mốc nghiệt ngã
trùng với tin Hà Nội chính thức báo cáo không có trường hợp tử vong do virus
corona.
“Chống dịch cũng như
chống giặc”, nhà cầm quyền Đảng Cộng sản Việt Nam đã tuyên bố.
Tính đến thứ Tư ngày 29
tháng 4, có ít nhất 58.365 người Mỹ đã bị virus giết chết, theo Đại học Johns
Hopkins, nơi điều hành một trang theo dõi các ca nhiễm bệnh và tử vong.
Có ít nhất 58.220 người Mỹ
đã bị thiệt mạng trong Chiến tranh Việt Nam diễn ra suốt 16 năm, bắt đầu với
hai cố vấn Mỹ từ năm 1959 và kết thúc năm 1975 khi lực lượng Hoa Kỳ rút lui
trong thất bại trước lực lượng cộng sản.
Số tử vong do Covid-19 hiện
tại của cựu thù trên chiến trường sẽ tương đương, nếu 58.365 người Mỹ bị virus
giết chết trong số 329 triệu dân, thì phải có 17.166 người trong số 97 triệu
dân Việt Nam.
Nhưng Việt Nam ghi nhận số
ca tử vong do virus corona là 0 tính đến thứ Ba ngày 28 tháng 4, Ủy ban Chỉ đạo
Phòng ngừa và Kiểm soát Covid-19 của chính phủ cho biết.
Nước này đã xác nhận con
số rất nhỏ, chỉ có 270 ca nhiễm virus corona trên toàn quốc, mặc dù họ có chung
đường biên giới với Trung Quốc, tâm điểm xuất phát đại dịch lúc ban đầu.
Con số thực tế của Việt
Nam có thể cao hơn, do số lượng 88.000 xét nghiệm virus corona được thực hiện ở
nước này tương đối thấp, nhưng vẫn có khả năng tỷ lệ tử vong do Covid-19 thấp
nhất trên thế giới.
Một người phụ nữ
đeo khẩu trang, mang theo một túi gạo được phát miễn phí tại nhà thờ St.
Joseph, ở khu phố cổ Hà Nội vào ngày 27/4/2020. Ảnh: AFP / Nhac Nguyễn
“Đội ngũ của chúng
tôi ở Hà Nội đang làm việc rất, rất chặt chẽ với các đối tác của Bộ Y
tế”, ông John MacArthur, đại diện Trung tâm Phòng ngừa và Kiểm soát dịch bệnh
Hoa Kỳ ở Thái Lan, cho biết.
“Sự trao đổi mà
tôi đã có với đội ngũ Việt Nam là vào thời điểm này, [họ] không có dấu
hiệu nào cho thấy những con số đó là sai”, ông Mac Macththur nói, theo Đài
phát thanh NPR của Mỹ.
Bất chấp vị thế và tài
nguyên là một siêu cường của Mỹ, so với tình trạng của một quốc gia đang phát
triển như Việt Nam, Washington
đã không hành động nhanh như Hà Nội khi đối phó với mối đe dọa tiềm tàng của
Covid-19 lúc ban đầu, bỏ mất thời gian quý giá, rõ ràng là góp phần vào con
số người chết quá cao ở Hoa Kỳ.
Hoa Kỳ cũng không phối hợp,
chia sẻ thông tin trong các thông điệp về sức khỏe và an toàn của họ với công
chúng, hoặc phủ kín đất nước bằng các chương trình phát sóng, báo in, áp phích
đường phố và các cảnh báo phổ biến khác mà Hà Nội đã thực hiện trên quy mô, phản
ánh các nỗ lực vận động quần chúng trong chiến tranh.
Thành công ấn tượng trong
hai lần giống nhau của Hà Nội – cả chống Mỹ trong chiến tranh và hiện tại ngăn
chặn sự lây nhiễm lan rộng của Covid-19 – đã đạt được bằng cách chỉ huy công
dân hành động, điều khiển truyền thông và kiểm soát các doanh nghiệp nhà nước
và tư nhân.
Đảng Cộng sản cầm quyền ở
miền Bắc Việt Nam lúc đó và ngày nay trên cả nước Việt Nam thống nhất, đã cho
phép Hà Nội đối phó với các nguồn lực tương đối hạn chế.
Ngày 23 tháng 4, một số
văn phòng, cửa hàng, nhà hàng, khách sạn, địa điểm du lịch, địa điểm thể thao
và những nơi khác ở Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh và các nơi khác, lần đầu tiên
mở cửa trở lại kể từ khi phong tỏa rải rác bắt đầu từ ngày 1/4.
Chính phủ nới lỏng việc
phong tỏa trên toàn quốc vì không có trường hợp nhiễm mới nào được báo cáo kể từ
ngày 16/4, một thành công tiếp tục vào thứ Ba ngày 28/4.
Một poster tuyên
truyền về việc ngăn chặn sự lây lan của Covid-19 dọc theo đường phố Hà Nội vào
ngày 29/4/2020. Ảnh: AFP / Manan Vatsyayana
Những nơi có nguy cơ cao
như các tiệm làm đẹp, lễ hội, sở thú và các doanh nghiệp khác, nơi mọi người dễ
dàng hòa nhập vào đám đông, vẫn đóng cửa. Các tỉnh Bắc Ninh, Hà Giang và một số
khu phố ở thủ đô Hà Nội vẫn bị phong tỏa một phần.
“Chúng tôi cần học
cách thích nghi để sống với đại dịch”, Thủ tướng Việt Nam, ông Nguyễn Xuân
Phúc tuyên bố.
“Chúng ta không để nó
phá hủy nền kinh tế hoặc hủy hoại đất nước chúng ta. Chúng ta cần đặt sinh
mạng người dân lên hàng đầu và tiếp tục thực hiện các biện pháp
quyết liệt để kiểm soát dịch bệnh”.
Chính phủ mới “sống chung với nhau một cách an toàn”, chiến lược
của họ cho phép mọi người làm việc, nhưng họ phải duy trì việc giữ khoảng cách,
thường xuyên rửa tay và kiểm tra sức khỏe khi đi lại giữa các tỉnh.
Các chuyến bay quốc tế vẫn
bị hạn chế nhưng một số du lịch hàng không và giao thông công cộng ở trong nước
đang bắt đầu trở lại. Các trường học dự kiến sẽ sớm khởi động trở lại.
“Các Hành khách được
yêu cầu kiềm chế trong việc nói chuyện và ăn uống, đeo khẩu trang khi tham gia
các phương tiện công cộng”, Cổng thông tin Chính phủ Việt Nam đưa tin.
Tuy nhiên, Hoa Kỳ đối phó
[với dịch bệnh] bằng một sự chắp vá của việc phong tỏa, với các hạn chế khác
nhau, trong đó một số tiểu bang và các thành phố lớn không bị ảnh hưởng bởi các
biện pháp kiểm soát bắt buộc, trong khi các tiểu bang và các thành phố lớn khác
thực hiện lệnh “ở nhà” một cách nghiêm ngặt.
Những phản ứng không đồng
đều cũng bắt đầu đưa ra vào những ngày khác nhau, cho phép virus corona lây lan
tới những khu vực, rồi cuối cùng đã bị phong tỏa và lây nhiễm những nơi vẫn còn
mở cửa.
Tổng thống Mỹ
Donald Trump đưa ra những thông điệp thất thường trong cuộc khủng hoảng
Covid-19 ở Mỹ. Ảnh: AFP
Chiến lược của Việt Nam
và nhân viên cũng được hưởng lợi từ những bài học kinh nghiệm trong việc đối
phó với các bệnh đến từ Trung Quốc và các bệnh xuyên biên giới trước đây như
SARS, cúm gia cầm và cúm lợn.
Dòng thời gian của Việt
Nam tiết lộ chiến lược chiến thắng của họ. Vào ngày 16 tháng 1, Bộ Y tế đã cảnh
báo các quan chức chính phủ, làm thế nào để ngăn chặn sự bùng phát virus sắp tới.
Bộ đã nói chuyện với hàng
trăm bệnh viện và phòng khám ở Việt Nam vào ngày 21 tháng 1 để bắt đầu chuẩn bị
cho các ca nhiễm.
Hà Nội đã xác nhận các ca
nhiễm đầu tiên vào ngày 23 tháng 1, khi các bác sĩ điều trị cho hai công dân
Trung Quốc đã đi khắp nước Việt Nam, sau khi bay từ Vũ Hán qua, vào ngày 13
tháng 1.
Một Ủy ban Chỉ đạo Quốc
gia về Phòng chống Dịch bệnh được thành lập vào ngày 30 tháng 1, khi Tổ chức Y
tế Thế giới (WHO) xác nhận virus là một “Tình trạng Khẩn cấp Y tế Công cộng Quốc
tế”.
Đầu tháng 2, Hà Nội bắt đầu
cảnh báo công chúng và tạo ra một trang web thông tin trên quốc gia am hiểu
Internet.
Phong tỏa có chọn lọc đã
dẹp sạch đường phố đông đúc ở Hà Nội và một số thành phố và làng quê khác, đồng
thời cho phép mọi người mua sắm thực phẩm và nhu yếu phẩm.
Cảnh sát đã đưa ra mức phạt
nếu không đeo khẩu trang ở nơi công cộng, dọa bỏ tù nếu một người không đeo khẩu
trang, lây nhiễm cho bất kỳ ai và cấm tụ tập từ 20 người trở lên.
Một cảnh sát Việt
Nam đeo khẩu trang bảo vệ tại Hà Nội vào ngày 11/2/2020. Ảnh: AFP / Nhac Nguyễn
Hà Nội bắt đầu cách ly
các khu làng hồi tháng 2, bất cứ khi nào họ được báo cáo có ca nhiễm Covid-19.
Các đội đi tới từng nhà trong khu phố bị nghi lây nhiễm.
Takeshi Kasai, Giám đốc
khu vực Tây Thái Bình Dương của WHO cho biết tuần trước, “họ thật sự làm phần việc của mình”,
bằng cách cách ly khoảng 80.000 người. “Tôi nghĩ rằng, đó là lý
do vì sao họ có thể tiếp tục duy trì số lượng [lây nhiễm] thấp”.
Hàng chục ngàn người, gồm
cả du khách và công dân đến từ nước ngoài, đã bị cách ly trong các trại, ký túc
xá có bảo vệ canh gác, rải rác khắp Việt Nam. Những người lính mang đồ ăn sáng,
trưa và tối đặt bên ngoài mỗi phòng.
Việt Nam sớm chấm dứt các
chuyến bay và du lịch đường bộ trong tuần đầu tiên của tháng 3 đến và đi từ
Trung Quốc, nơi có chung đường biên giới với miền bắc Việt Nam.
Đến tháng 3, các quan chức
cũng đã giám sát hành khách quốc tế đến và cấm tất cả các khách nước ngoài nhập
cảnh sau ngày 22 tháng 3, ngoại trừ công dân Việt Nam trở về nước và các cá
nhân khác, những người này đều phải cách ly hai tuần.
Khi Bệnh viện Bạch Mai có
uy tín ở Hà Nội và quán bar Buddha ở Thành phố Hồ Chí Minh được xác định là cụm
lây nhiễm, phong tỏa rộng rãi đã được đưa ra vào ngày 1/4.
Thành công của Hà Nội
trái ngược với phản ứng vụng về của Washington, nhân dịp kỷ niệm 45
năm thất bại của Mỹ ở Việt Nam, một lần nữa thể hiện sức mạnh bất ngờ, ấn tượng
của quốc gia Đông Nam Á nhỏ bé vẫn mang vết sẹo chiến tranh sâu sắc, nhưng
không có cái chết nào do Covid-19 gây ra.
--------------------------
Richard
S Ehrlich là phóng viên người Mỹ, có trụ sở ở Bangkok,
đưa tin về châu Á từ năm 1978.
NGUỒN :
APRIL 29, 2020
No comments:
Post a Comment