Wednesday, December 4, 2013
2003-2004
2003: Thời hoàng kim của Talawas – một trang mạng được thành lập năm 2001,
người sáng lập là nhà văn Phạm Thị Hoài.
Cuối
2003: Phần mềm iCMS đoạt giải nhất cuộc thi Trí Tuệ Việt
Nam 2003 bị phát hiện đã sao chép và Việt hóa một phần mềm mã nguồn mở quốc tế
mà không đề nguồn. Diễn đàn Tin học (ddth.com) của Dương Vi Khoa là nơi bàn
luận sôi nổi về vấn đề này, thu hút sự chú ý của giới công nghệ thông tin.
2004: Nhân vụ iCMS, diễn đàn ddth.com mở box X-cafe do YunaAdmirer điều hành
bàn về xã hội, dần dần mở cả sang các lĩnh vực khác như lịch sử, chính trị, đối
nội đối ngoại. Được rất nhiều thành viên tham gia tranh luận, nhưng đồng thời
cũng gặp nhiều phản đối bởi hai lý do chính: 1) chính trị - xã hội là vấn đề
không liên quan đến diễn đàn tin học; 2) e ngại nội dung trao đổi nhạy cảm của
box X-cafe sẽ làm ddth.com bị vạ lây và có thể bị đóng cửa.
2005
2005: Yahoo! 360° xuất hiện ở Việt Nam (chính thức khai trương ngày 24/6/2005
trên thế giới).
13/9/2005: Sau khi Dương Vi Khoa ra quyết định đóng của box X-cafe (mà theo nguồn
tin không chính thức thì đó là do có lệnh từ phía cơ quan an ninh), các thành
viên cũ của box quyết định mở một diễn đàn X-cafevn.org độc lập. Tôn chỉ mới
của diễn đàn là "Tôn trọng sự khác biệt" với mục đích khuyến khích
trao đổi cởi mở về các chủ đề chính trị - xã hội.
2006-2007
2006-2008: Giai đoạn bùng nổ của Yahoo! 360°, mở ra cả một thế giới mới trong lĩnh
vực truyền thông Internet. Các blogger viết, chụp ảnh, chia sẻ file dữ liệu, và
kết nối với nhau. Xuất hiện khái niệm “văn học mạng”. Một thế hệ nhà văn hình
thành trên mạng khi họ viết truyện ngắn, tiểu thuyết, đăng dài kỳ trên blog.
Một số gương mặt nổi tiếng gồm Trần Thu Trang, Trang Hạ, Hà Kin, Nick D… Hầu
hết là phụ nữ, tuổi từ 20-30, và nói chung hạn chế viết về chính trị, tập trung
vào thơ văn.
Một số blogger tăng view bằng cách đăng tải những
bài viết và ảnh liên quan tới các chủ đề tình dục và người nổi tiếng: Cô Gái Đồ
Long, Only You, Tắc Kè, Vàng Anh. Có một số ít blogger chính trị và chưa ai nổi
tiếng: Vàng Anh (nổi tiếng chủ yếu ở phần nội dung liên quan đến sex và kinh dị),
Người Buôn Gió, Anh Ba Sàm.
25/8/2007: Trung tâm Dữ liệu Hoàng Sa (hoangsa.org) được thành lập.
Blogger Hà Kin ra mắt cuốn “Chuyện tình New York”,
một tác phẩm “văn học mạng” kể lại những cuộc “phiêu lưu tình ái” của một cô
gái Việt Nam ở thành phố New York.
9/9/2007: Blog Yahoo! 360° của Anh Ba Sàm ra đời.
19/9/2007: Điếu Cày thành lập Câu lạc bộ Nhà báo Tự do, thành viên sáng lập còn có
Tạ Phong Tần, Phan Thanh Hải (blogger AnhbaSG), Lê Xuân Lập. Từ tháng 9/2007
đến tháng 10/2010 khi AnhbaSG bị bắt, đã có 421 bài đăng trên blog của Câu lạc
bộ Nhà báo Tự do, trong đó 94 bài là của thành viên Câu lạc bộ, 327 bài đăng
lại từ các nguồn VOA, RFA, khối 8406, Thông Luận, Dân Luận, Người Việt Online,
v.v.
12/10/2007: Scandal “clip Vàng Anh” nổ ra, khi một video clip 5 phút ghi lại cảnh
quan hệ phòng the của Hoàng Thùy Linh, nữ diễn viên tuổi teen nổi tiếng, đóng
vai chính trong series phim truyền hình “Nhật ký Vàng Anh”, bị tung lên
Youtube, sau đó bị gỡ nhưng đã kịp lan khắp mạng Internet tại các địa chỉ như
cafechieu, sex9x, v.v. Tối 14/10, VTV3 dành riêng một chương trình cho ê-kíp
làm phim “xin lỗi khán giả”. Đêm 15, rạng sáng 16/10, một đoạn phim khác, dài
tới 16 phút, được phát tán trên một loạt trang web. Ngày 25-10, bốn sinh viên
bị bắt giam vì tội “truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy”.
Tắc Kè là blog đầu tiên đăng tải các clip sex cùng
một loạt chuyện thâm cung bí sử liên quan đến các nhân vật chính trong phim,
trong đó có con trai một quan chức công an. Sau đó tới Vàng Anh (nick Vàng Anh
được đặt theo tên nhân vật chính trong bộ phim truyền hình “Nhật ký Vàng Anh”).
Với triết lý “tình dục, chính trị, kinh dị”, Tắc Kè và Vàng Anh trở thành hai
blog “cực hot” trong giai đoạn 2007-2008.
Chủ
nhật, 9/12/2007: Những cuộc biểu tình đầu tiên của blogger ở Hà Nội
và TP.HCM chống việc Trung Quốc phê chuẩn quyết định thành lập khu hành chính
mang tên Thành phố Tam Sa để quản lý quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa.
X-cafe là một trong các diễn đàn tích cực tham gia
tường thuật về các cuộc biểu tình phản đối Trung Quốc tại Hà Nội và TP.HCM. Các
thành viên X-cafe cũng có mặt tại các cuộc biểu tình này.
Khoảng từ cuối năm 2007, nhà báo Huy Đức bắt đầu
những bài viết gây ấn tượng trên báo Sài Gòn Tiếp Thị và đăng đồng thời trên
blog Osin.
2008
1/2/2008: Tạp chí X-cafe số 1 ra đời.
9/4/2008: “Chi bộ Sài Gòn” gồm nhiều thành viên gạo cội của X-cafe, tham gia từ
thời box X-cafe bên ddth.com, bị cơ quan công an triệu tập xoay quanh việc tham
gia diễn đàn X-cafevn.org và viết bài “tuyên truyền nói xấu Đảng và Nhà nước,
tạo tâm lý hoang mang cho xã hội”. Họ bị buộc phải cam kết không tham gia
X-cafe kể từ đây.
19/4/2008: Blogger Điếu Cày bị bắt, sau đó bị kết án 2 năm 6 tháng tù vì tội “trốn
thuế”.
29/4/2008: Thanh niên biểu tình ở Hà Nội và TP.HCM, phản đối nghi lễ rước đuốc
Olympic Bắc Kinh. Quy mô biểu tình khá nhỏ.
Đầu
tháng 11/2008: Tin tức về “đại dự án” khai thác bauxite ở Tây
Nguyên bắt đầu lan truyền cả trên báo chí chính thống và cộng đồng blog. Một số
trí thức gửi bản kiến nghị đầu tiên đề nghị xem xét lại toàn bộ dự án.
28/11/2008: Admin Tqvn2004 ra thông báo “Tiễn chân chống cộng cực đoan” khỏi
X-cafe. Quyết định này bị khá nhiều thành viên gạo cội của diễn đàn phản đối và
kết quả sau đó là thông báo này được gỡ xuống và Tqvn2004 từ bỏ vị trí admin
của diễn đàn X-cafevn.org.
2009
14/1/2009: VietNamNet đăng tải lá thư của Đại tướng Võ Nguyên Giáp gửi Thủ tướng
Nguyễn Tấn Dũng, đề ngày 5/1/2009, đề nghị dừng triển khai dự án bauxite Tây
Nguyên. Tướng Giáp còn gửi một lá thư nữa đến Hội thảo toàn quốc về dự án khai
thác bauxite Tây Nguyên (9/4/2009), và một lá thư cho Bộ Chính trị, Quốc hội và
Chính phủ Việt Nam (20/5/2009), với cấp độ cảnh báo tăng dần: khuyến nghị đánh
giá lại dự án; tiếp theo, khuyên không nên khai thác; cuối cùng, đề nghị dừng
toàn bộ dự án, kể cả khai thác thí điểm.
22/1/2009: Dân Luận ra đời, theo đuổi con đường báo chí công dân, lấy khách quan,
trọng lý và đa nguyên làm tôn chỉ. Dân Luận nằm cùng server với diễn đàn
X-cafevn.org.
Tháng
3/2009: Bắt đầu nổi lên một trang Yahoo! 360° nổi tiếng
dưới tên gọi “Change We Need”, công kích trực tiếp dự án bauxite Tây Nguyên.
Blog “Change We Need” cung cấp cho độc giả những
thông tin không thể kiểm chứng về chính quyền và mối quan hệ với phía Trung
Quốc, chẳng hạn viết rằng “Bauxite Tây Nguyên – huyệt mộ triều đại cộng sản tự đào
chôn mình”.
24/5/2009: Ông Trần Huỳnh Duy Thức, Giám đốc Công ty Một Kết Nối, bị bắt.
Giữa
năm 2009: Giáo sư Nguyễn Huệ Chi, nhà giáo Phạm Toàn và TS.
Nguyễn Thế Hùng lập một website phản biện dự án bauxite Tây Nguyên.
11/6/2009: TS. luật Cù Huy Hà Vũ đệ đơn kiện Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng do đã ký
Quyết định số 167/2007 phê duyệt quy hoạch dự án bauxite Tây Nguyên.
13/6/2009: Luật sư Lê Công Định bị bắt. Theo cơ quan an ninh, ông Thức và ông Định
là tác giả của blog “Change We Need”.
18/6/2009: Blog Free Lê Công Định (freelecongdinh.wordpress.com) ra đời.
13/7/2009: Yahoo! 360° đóng vĩnh viễn. Cộng đồng blogger Việt Nam bị xé nhỏ. Một
số tự động chuyển sang dùng Yahoo! 360° Plus. Số khác dùng Wordpress, Blogger,
Multiply, Weblog, v.v.
Sau vụ Yahoo! 360° đóng cửa, Facebook nhanh chóng
nổi lên như là mạng xã hội được ưa chuộng nhất. Blog Anh Ba Sàm trở thành điểm
“tụ họp” của những người quan tâm đến chính trị. Chủ nhân gọi blog này là
“Thông Tấn Xã Vỉa Hè”, một cách gọi có hàm ý giễu nhại Thông Tấn Xã Việt Nam
(“Tin vỉa hè” là từ người Việt Nam dùng để chỉ chuyện ngồi lê ngôi mách, tin
vịt, tin không được kiểm chứng mà mọi người kháo nhau khi đang ngồi café vỉa
hè).
Nhiều blog mới về chính trị ra đời trong giai đoạn
2009-2010 như là kết quả của vụ đóng cửa Yahoo! 360°: Quê Choa
(http://quechoa.info), Trương Duy Nhất (http://truongduynhat.vn), Nguyễn Xuân
Diện, v.v. Quê Choa là của nhà văn, nhà biên kịch Nguyễn Quang Lập. Phong cách
hài hước, thậm chí đôi khi tục, của ông được rất nhiều người đọc ưa thích.
Trương Duy Nhất là nhà báo, đã tuyên bố nghỉ viết báo chuyên nghiệp để viết
blog cho tự do. Tiến sĩ Nguyễn Xuân Diện là một người nghiên cứu về ca trù.
Blog Osin của nhà báo Huy Đức bị hacker tấn công và kiểm soát từ ngày 5/2/2010.
27/8/2009: Người Buôn Gió bị bắt. Phạm Đoan Trang bị bắt ngày hôm sau, rồi đến Mẹ
Nấm vài ngày sau đó. Ba người lần lượt được thả sau 9 ngày đêm.
Khoảng
tháng 9/2009: Facebook bắt đầu bị chặn. Cộng đồng Facebook
truyền nhau cách vượt tường lửa.
Cuối
tháng 12/2009: Facebook bị chặn đợt hai, mạnh mẽ hơn.
2010
20/1/2010: Diễn đàn X-cafevn.org và Dân Luận bị tấn công từ chối dịch vụ (DDOS)
lần đầu tiên, trùng hợp với thời điểm chính quyền Việt Nam xét xử bốn nhà bất
đồng chính kiến: Lê Công Định, Nguyễn Tiến Trung, Trần Huỳnh Duy Thức và Lê
Thăng Long về tội hoạt động lật đổ chính quyền.
28/2/2010: Nhóm hacker Sinh Tử Lệnh đột nhập vào X-cafevn.org và Dân Luận lần thứ
nhất, lấy đánh cắp thông tin cá nhân của các thành viên và tung lên mạng tại
trang sinhtulenh.org. Nhóm hacker này đã có hoạt động phá hoại với các trang
blog/ web "lề trái" từ trước, nhưng đây là lần đầu họ xuất hiện với
danh xưng Sinh Tử Lệnh.
23/8/2010: Trang blog Danlambao ra đời. Danlambao tức là Dân Làm Báo, một cách gọi
có hàm ý làm đối trọng với báo chí quốc doanh.
Cùng thời gian này, Freelecongdinh, các trang Thư
Viện Hà Sĩ Phu, Thông Luận, Tiền Vệ, X-Cafe, Talawas lần lượt bị tin tặc tấn
công, không còn truy cập được nữa.
18/10/2010: Blogger AnhbaSG (luật gia Phan Thanh Hải) bị bắt, một ngày trước khi
Điếu Cày mãn hạn tù. Sau đó, Điếu Cày tiếp tục bị giam giữ với tội danh mới là
“tuyên truyền chống phá Nhà nước”. Gần một năm sau, sáng lập viên thứ ba của
Câu lạc bộ Nhà báo Tự do, blogger Tạ Phong Tần, bị bắt ngày 5/9/2011.
26/10/2010: Cô Gái Đồ Long (nhà báo Lê Nguyễn Hương Trà) bị bắt vì đã viết một
entry “bôi nhọ” một tướng công an.
3/11/2010: Trang Talawas tuyên bố ngừng hoạt động sau 9 năm.
5/11/2010: Tiến sĩ luật Cù Huy Hà Vũ bị bắt trong một khách sạn ở TP.HCM sau một
vụ “đột kích” của công an. Cuộc chiến truyền thông “lề phải-lề trái” bắt đầu.
Những cuộc chiến như thế này còn tiếp tục trong tất cả các sự kiện khác của
phong trào dân chủ-nhân quyền những năm sau, xoay quanh: biểu tình, dân oan,
các vụ xét xử những người bất đồng chính kiến và blogger, v.v.
2011
4/4/2011: Phiên xử sơ thẩm ông Cù Huy Hà Vũ. Phiên phúc thẩm tổ chức sau đó bốn
tháng, vào ngày 2/8, y án 7 năm tù đối với ông Vũ.
26/4/2011: Nguyễn Anh Tuấn (sinh năm 1990), sinh viên Học viện Hành chính Quốc gia, gửi đơn “tự thú”đến Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao, đề nghị “được” truy tố với cùng tội danh “Tuyên truyền chống Nhà nước” theo Điều 88 Bộ luật Hình sự giống như ông Cù Huy Hà Vũ, do anh cũng tàng trữ “các tài liệu, văn hóa phẩm có nội dung chống Nhà nước CHXHCN Việt Nam” như ông Vũ.
Lá đơn không được thụ lý và cơ quan chức năng cũng không có thông báo chính thức nào về việc giải quyết. Họ chỉ tiến hành một loạt các cuộc triệu tập, điều tra, thẩm vấn đối với sinh viên Nguyễn Anh Tuấn. Ngày 19/5/2011, anh gửi thư ngỏ nói rõ “Bất hạnh dành cho những nước và sự thiện chí chỉ đến từ một phía - công dân”.
26/4/2011: Nguyễn Anh Tuấn (sinh năm 1990), sinh viên Học viện Hành chính Quốc gia, gửi đơn “tự thú”đến Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao, đề nghị “được” truy tố với cùng tội danh “Tuyên truyền chống Nhà nước” theo Điều 88 Bộ luật Hình sự giống như ông Cù Huy Hà Vũ, do anh cũng tàng trữ “các tài liệu, văn hóa phẩm có nội dung chống Nhà nước CHXHCN Việt Nam” như ông Vũ.
Lá đơn không được thụ lý và cơ quan chức năng cũng không có thông báo chính thức nào về việc giải quyết. Họ chỉ tiến hành một loạt các cuộc triệu tập, điều tra, thẩm vấn đối với sinh viên Nguyễn Anh Tuấn. Ngày 19/5/2011, anh gửi thư ngỏ nói rõ “Bất hạnh dành cho những nước và sự thiện chí chỉ đến từ một phía - công dân”.
26/5/2011: Tàu hải giám Trung Quốc cắt cáp tàu Bình Minh 2 của PetroVietnam trong
vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam. Làn sóng phẫn nộ lan khắp Internet, cả
blog lẫn mạng xã hội Facebook. Nhật Ký Yêu Nước (một trang Facebook, thành lập
ngày 12/4/2010, chính thức hoạt động ngày 16/4/2010) kêu gọi biểu tình phản đối
Trung Quốc.
Chủ
nhật, 5/6/2011: Những cuộc biểu tình đầu tiên nổ ra cả ở Hà Nội và
TP.HCM. Trang blog của Nguyễn Xuân Diện và Anh Ba Sàm (nay gọi là Ba Sàm) nổi
lên như là hai “điểm hẹn” trên mạng của người biểu tình. Cả hai blog thường
xuyên bị tấn công đánh phá, có thể do cả an ninh mạng Việt Nam lẫn lực lượng
hacker đỏ của Trung Quốc.
Về những blogger một thời nổi tiếng như Hà Kin,
Trang Hạ, Trần Thu Trang, Nick D… họ vẫn viết, nhưng cũng đã có thêm nhiều
gương mặt mới, cho nên dường như giờ đây chinh phục, thu hút độc giả có phần khó
khăn hơn ngày xưa. Hơn nữa, khi mà Việt Nam đang trải qua suy thoái kinh tế thì
có lẽ các chủ đề như chuyện tình cảm lãng mạn sẽ bớt được ưa thích. (Không có
nghĩa là độc giả sẽ đổ xô sang đọc tin tức về chính trị).
9/6/2011: Tàu cá Trung Quốc phá hoại cáp thăm dò của tàu Viking II (cũng của
PetroVietnam).
12/6/2011: Biểu tình lần thứ hai ở Hà Nội và TP.HCM. Biểu tình ở TP.HCM bị đàn áp.
Có những bức ảnh chụp cảnh công an mặc thường phục đánh người biểu tình trẻ
trên đường phố Sài Gòn.
19/6/2011: Biểu tình lần thứ ba ở Hà Nội và TP.HCM. Đây là cuộc biểu tình lần cuối
của blogger TP.HCM trong mùa hè 2011. Với Hà Nội, phong trào xuống đường còn
kéo dài cho tới ngày 21/8/2011, khi 47 người bị bắt và một số người bị kết tội
“gây rối trật tự công cộng” (cũng tương tự tội “kích động bất ổn xã hội” ở
Trung Quốc).
18/8/2011: Sách “Thế hệ F” được công bố trên mạng (tại các trang Dân Làm Báo, Ba
Sàm, v.v.), tập hợp những bài viết của blogger Việt Nam về ba cuộc biểu tình
chống Trung Quốc từ đầu mùa hè.
23/8/2011: X-cafevn.org và Dân Luận bị hacker Sinh Tử Lệnh đột nhập lần thứ hai,
xóa sạch cơ sở dữ liệu.
30/10/2011: Câu lạc bộ bóng đá No-U ra đời. “Cùng chung tinh thần yêu nước, phẫn nộ
trước hành vi xâm lấn của Trung Quốc, cùng cảnh ngộ bị đe dọa, bị đàn áp khi
xuống đường, những người biểu tình đã gắn kết lại với nhau. Bóng đá cũng là môn
thể thao làm cho con người dễ gần nhau, dễ gắn kết lại với nhau hơn cả. Đội
bóng NO-U ra đời trong hoàn cảnh ấy.
Với tinh thần xóa đường lưỡi bò phi lý của Trung
Quốc; Hoàng Sa, Trường Sa là của Việt Nam, đội bóng còn làm nhiều việc có ý
nghĩa khác, trong đó có tổ chức một số chuyến thiện nguyện vì đồng bào nghèo,
vì trẻ em ở nơi vùng sâu vùng xa” (blogger Nguyễn Tường Thụy).
17/11/2011: Phát biểu trước Quốc hội, ông Hoàng Hữu Phước, Đại biểu TP.HCM, nhận
định: “Đa số công dân sẽ không ủng hộ Luật biểu tình vì bản chất dễ bị tổn
thương và dễ bị lợi dụng gây ra biến loạn”. Với ý kiến này cùng một loạt phát
biểu và bài viết khác trên blog cá nhân, ông Phước được các blogger phong danh
hiệu “Nghị điên”.
27/11/2011: Một nhóm blogger ở Hà Nội tổ chức biểu tình ủng hộ Thủ tướng Nguyễn Tấn
Dũng và Quốc hội ra Luật Biểu tình. Tất cả đều bị bắt về trại phục hồi nhân
phẩm Lộc Hà tới chiều tối. Tại Sài Gòn, blogger Bùi Thị Minh Hằng, do biểu tình
đòi thả người ở Hà Nội, đã bị bắt đưa về thủ đô, sau đó bị cho đi cơ sở giáo
dục Thanh Hà (tỉnh Vĩnh Phúc) cho đến ngày 29/4/2012, với tội danh “gây rối
trật tự công cộng”.
Cùng ngày, Câu lạc bộ bóng đá No-U Sài Gòn được
thành lập.
2012
1/1/2012: Nhà văn Phạm Thị Hoài lập trang blog Pro&Contra.
Thứ
năm, 5/1/2012: Bùng nổ sự kiện “tiếng súng Tiên Lãng” ở Hải
Phòng: Hai anh em nông dân Đoàn Văn Vươn - Đoàn Văn Quý dùng súng và mìn tự chế
chống lại cuộc tấn công của công an địa phương. Báo chí chính thống và giới
blogger cùng vào cuộc đưa tin, viết bài bình luận.
Thứ
ba, 24/4/2012: Vụ cưỡng chế đất đai tai tiếng xảy ra ở huyện Văn
Giang, tỉnh Hưng Yên. Blogger đi đầu đưa tin, sau đó đến báo chí chính thống.
Hình ảnh về vụ cưỡng chế truyền đi trên mạng Internet với tốc độ lây lan của
virus.
Thứ
ba, 29/5/2012: Quan Làm Báo (quanlambao.blogspot.com) xuất hiện
với bài viết đầu tiên: “Chuyện tình Tâm và Mạnh”.
5/6/2012: Phiên bản mới của sách “Thế hệ F” ra đời, “ghi lại tâm tư, cảm xúc của
blogger Việt Nam trong những cuộc 'lên mạng' và 'xuống đường' kéo dài suốt từ
năm 2007 đến năm 2011, theo cùng những biến cố căng thẳng của đất nước trong
quan hệ với bá quyền phương Bắc”. Trong số tác giả, có một người khi ấy vẫn
đang ngồi tù vì tội “Tuyên truyền chống Nhà nước”, là luật gia Phan Thanh Hải
tức blogger AnhbaSG; và một người đã mất – họa sĩ-blogger Đinh Vũ Hoàng Nguyên.
Thứ
bảy, 23/6/2012: Tổng Công ty Dầu khí Hải Dương Trung Quốc (CNOOC)
tuyên bố mời thầu 9 lô dầu khí nằm trong vùng biển thuộc “đường lưỡi bò” và
hoàn toàn trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa 200 hải lý của Việt Nam.
Thứ
tư, 27/6/2012: Tổng Công ty Dầu khí Việt Nam (PetroVietnam) tổ
chức họp báo phản đối CNOOC và Trung Quốc.
Chủ
nhật, 1/7/2012: Biểu tình chống Trung Quốc nổ ra ở Hà Nội và
TP.HCM. Các cuộc biểu tình còn tiếp tục vào các ngày chủ nhật 8/7, 22/7, và
5/8/2012.
Thứ
hai, 20/8/2012: Ông Nguyễn Đức Kiên, sáng lập viên Ngân hàng TMCP
Á Châu (ACB), tên thường gọi “bầu Kiên”, bị bắt giam. Sự việc được báo trước
trên blog Quan Làm Báo, kéo theo một chiến dịch thông tin rầm rộ tiếp sau đó
trên blog này, mang đầy màu sắc “thuyết âm mưu”.
24/9/2012: Phiên xử sơ thẩm Điếu Cày, Tạ Phong Tần, AnhbaSG diễn ra tại TP.HCM.
Cáo trạng cho rằng từ tháng 9/2007 đến tháng 10/2010, Câu lạc bộ Nhà báo Tự do
đã đăng trên blog 421 bài, gồm 94 bài tự viết và 327 bài đăng lại từ những
trang web của “các tổ chức hoạt động chống phá Nhà nước”, “hành vi phạm tội của
các bị cáo là đặc biệt nghiêm trọng, có tính liên tục, kéo dài, bộc lộ rõ ràng
và đã tác động xấu đến an ninh quốc gia cũng như hình ảnh của nước Việt Nam
trong cộng đồng quốc tế”.
Tòa đánh giá Điếu Cày và Tạ Phong Tần là “ngoan cố
không thừa nhận hành vi như cáo buộc”, còn AnhbaSG là “đã thừa nhận và ăn năn
về hành vi phạm tội, có đơn xin khoan hồng”. Kết quả là bản án rất nặng cho
Điếu Cày và Tạ Phong Tần: 12 và 10 năm tù, AnhbaSG 4 năm tù.
14/10/2012: Nguyễn Phương Uyên (sinh năm 1992), nữ sinh Đại học Công nghiệp Thực
phẩm, bị công an TP.HCM bắt tại phòng trọ và chuyển về công an tỉnh Long An.
Hơn 10 ngày sau, lý do bắt Nguyễn Phương Uyên mới chính thức được công bố, là
do phạm tội “Tuyên truyền chống Nhà nước” (Điều 88 Bộ luật Hình sự).
12/12/2012: Nhà báo Huy Đức (tức blogger Osin) ra phần I, “Giải phóng”, của bộ sách
Bên Thắng Cuộc, trên mạng Amazon. (Sách in ra mắt sau đó, tại Mỹ). Cuốn sách
gây tranh cãi dữ dội giữa các luồng ý kiến: “quyển sách hay nhất về lịch sử
Việt Nam sau 1975”, “một cái nhìn thiên kiến về lịch sử”, v.v. Cùng lúc,
Facebook của nhà báo Huy Đức trở thành “bãi chiến trường ý thức hệ”.
Phần II, “Quyền bính”, được công bố vào ngày
13/1/2013.
27/12/2012: Công an bắt luật sư nhân quyền Lê Quốc Quân, giám đốc Công ty TNHH Giải
pháp Việt Nam, với tội danh “trốn thuế”.
28/12/2012: Phiên xử phúc thẩm Điếu Cày, Tạ Phong Tần, AnhbaSG. Tòa tuyên y án.
Tương tự như ở phiên sơ thẩm, hàng chục người bị chặn bắt, câu lưu khi tìm cách
đến gần phiên tòa.
2013
19/1/2013: 72 trí thức cùng ký vào một bản kiến nghị gọi là “Kiến nghị về sửa đổi
Hiến pháp 1992”, với nội dung đề nghị soạn thảo Hiến pháp theo Tuyên ngôn của
Liên Hợp Quốc về Quyền Con Người, thực hiện tam quyền phân lập, thành lập toà
bảo hiến, lực lượng vũ trang phải trung thành với Tổ quốc và nhân dân chứ không
phải với Đảng Cộng sản Việt Nam như dự thảo.
31/3/2013: Ba sinh viên ĐH Luật TP.HCM (Phạm Lê Vương Các, Nguyễn Trang Nhung, Bùi
Quang Viễn) khởi xướng Tuyên ngôn Công lý cho Đoàn Văn Vươn, nhằm nhắc nhở và
khuyến khích cơ quan xét xử thực hiện xét xử công minh, độc lập và khách quan.
2/4/2013: Phiên xử sơ thẩm anh em nông dân Đoàn Văn Vươn – Đoàn Văn Quý diễn ra
tại Hải Phòng. Ngày 5/4, tòa nghị án mỗi người 5 năm tù về tội “Giết người”.
18/4/2013: Nhóm Các Công dân Tự do ra thông báo về “Dã ngoại Nhân quyền”, tức
những buổi dã ngoại để trao đổi về quyền con người, diễn ra ngày chủ nhật,
5/5/2013, tại Công viên Nghĩa Đô (Hà Nội), Công viên 30 Tháng Tư (TP. Hồ Chí
Minh) và Công viên Bạch Đằng (Nha Trang).
5/5/2013: Theo lời kêu gọi của nhóm Các Công dân Tự do, một số người ở Hà Nội,
Nha Trang và TP. HCM đã tham gia “Dã ngoại Nhân quyền”. Cuộc dã ngoại ở Hà Nội
trở thành một cuộc tuần hành với sự có mặt của nhiều nông dân mất đất (dân
oan). Một số người bị chặn, gần như bị “giam lỏng” ở nhà để không tham dự được.
Tại TP.HCM, công an trấn áp, đánh đập các blogger có vẻ là “thành phần tích
cực”.
16/5/2013: Phiên xử sơ thẩm Nguyễn Phương Uyên và Đinh Nguyên Kha tại Long An.
Uyên bị kết án 6 năm tù, Kha 8 năm tù, vì tội “tuyên truyền chống Nhà nước”
theo Điều 88 Bộ luật Hình sự.
26/5/2013: Nhà báo - blogger Trương Duy Nhất, chủ blog “Một góc nhìn khác”, bị bắt
với tội danh “Lợi dụng các quyền tự do dân chủ, xâm phạm lợi ích Nhà nước,
quyền và lợi ích hợp pháp của Nhà nước, tổ chức, công dân”, theo Điều 258 Bộ
luật Hình sự.
13/6/2013: Nhà báo - blogger Phạm Viết Đào bị bắt, theo Điều 258.
15/6/2013: Blogger Đinh Nhật Uy, anh trai của Đinh Nguyên Kha, bị bắt cũng theo
Điều 258.
15/7/2013: Thủ tướng Chính phủ ký Nghị định 72 về “Quản lý, cung cấp, sử dụng dịch
vụ Internet và thông tin trên mạng”, nghiêm cấm sử dụng Internet “Chống lại Nhà
nước...; gây phương hại đến an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội...”, quy
định trang tin điện tử cá nhân không được cung cấp thông tin tổng hợp. Nghị
định có hiệu lực từ 1/9/2013.
19/7/2013: Một tập hợp các blogger, gọi là Mạng lưới Blogger Việt Nam, đồng loạt
tung ra trên mạng bản Tuyên bố 258, kêu gọi Nhà nước sửa đổi luật pháp để chứng
tỏ cam kết tranh cử vào Hội đồng Nhân quyền LHQ, đặc biệt là xóa bỏ Điều 258 Bộ
luật Hình sự. Sau đó, nhóm blogger này đã cử đại diện đến các tổ chức quốc tế
và cơ quan ngoại giao để trao Tuyên bố 258, như: Văn phòng Cao ủy LHQ về Nhân
quyền, tổ chức Giám sát Nhân quyền, Ủy ban Bảo vệ Các Nhà Báo, các đại sứ quán
Mỹ, Úc, Thụy Điển, Đức, phái đoàn EU tại Việt Nam...
16/8/2013: Xử phúc thẩm vụ án Nguyễn Phương Uyên – Đinh Nguyên Kha “tuyên
truyền chống Nhà nước”. Tòa tuyên Uyên 3 năm án treo, Kha 4 năm tù.
23/9/2013: 130 người Việt cả trong và ngoài nước ký tên và công bố một bản Tuyên
bố về thực thi quyền Dân sự và Chính trị, đồng thời khởi xướng một trang thông
tin điện tử, “Diễn đàn Xã hội Dân sự”.
2/10/2013: Xử sơ thẩm vụ án luật sư nhân quyền Lê Quốc Quân “trốn thuế”. Ông Quân
bị kết án 30 tháng tù giam, công ty Giải pháp Việt Nam bị phạt 1,2 tỷ đồng.
29/10/2013: Xử sơ thẩm Đinh Nhật Uy. Tòa tuyên Uy 15 tháng tù treo.
13/11/2013: Chính phủ ký Nghị định 174 về “xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh
vực bưu chính, viễn thông, công nghệ thông tin và tần số vô tuyến điện”, quy
định phạt tiền từ 70.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng đối với một số hành vi,
trong đó có “tuyên truyền chống Nhà nước” mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm
hình sự.
Posted by Đoan Trang at 2:34 PM
No comments:
Post a Comment