Phan Châu Thành
Tác
giả gửi tới Dân Luận
Thứ Năm, 19/12/2013
Phần 3 (kết): Vấn đề con người – những
“doanh nhân” XHCN
Trong Phần 1 và 2 – Những vấn
đề pháp lý kinh doanh và từ mô hình tổ chức DNNN trong các “đại án kinh tế”,
chúng tôi đã chỉ ra những nguyên nhân trong hệ thống pháp lý XNCH (như là những
cái bẫy, những con đường kinh doanh quẩn và tắc), và những nguyên nhân từ mô
hình tổ chức kinh tế nhà nước (như những cỗ máy kinh doanh sai thiết kế)
đã/đang và sẽ dẫn đến sự đổ vỡ kinh tế của các tập đoàn KTNN như Vinashin,
Vinalines… như thế nào.
Nhưng những nguyên nhân pháp lý
chỉ tạo nên bối cảnh của sự phá sản và nguyên nhân từ mô hình tổ chức kinh tế
nhà nước chỉ là phương tiện để thế chế cộng sản làm nên sự phá sản kinh tế XHCN
tất yếu đó của họ. Những con người – hay những kẻ gọi là “con người mới XHCN”-
những người cộng sản làm kinh tế định hướng XHCN, những “người lái” của những
cỗ máy kinh tế XHCN quái thai đó, mới là nguyên nhân hạt giống trung tâm của
toàn bộ quá trình phá sản tất yếu đó của cả nền kinh tế nhà nước định hướng
XHCN của Việt Nam hôm nay.
Vậy những con người cộng sản
Việt nam – những “doanh nhân XHCN” (mà chúng ta có hình ảnh các ông Phạm Thanh
Bình, Dương Chí Dũng… và cá đồng chí chưa bị lộ của họ để minh họa), đang chủ
đạo nền “kinh tế thị trường có định hướng” của VN đó là ai, và tại sao họ lại
có thể và chỉ có thể thúc đẩy sự phá sản của cái nền kinh tế XHCN mà họ muốn
“xây dựng” đó? Đó là điều tôi sẽ trình bày trong phần 3 này.
Họ trở thành “doanh nhân XHCN” như thế nào?
Thứ nhất, về cách chọn dùng
người làm kinh tế XHCN của đảng CSVN, tiêu chuẩn đầu tiên là “hồng” tức là phải
rất chuyên chính cộng sản, rồi đến “trung”- không phải “chuyên”. Nhưng ngày
nay, ai là những người cộng sản thực sự “hồng”? May ra chỉ còn có thể tìm thấy
số rất ít trong hai nhóm: các đảng viên lão thành nhưng đã hết thời, hết thế,
hết lực và thường hết cả khả năng nhận biết mình đã “hồng” quá chỉ để cho kẻ
khác “xơi”, kẻ khác (thường là đàn em họ) dùng họ làm gạch đỏ lót đường hại dân
hại nước của chúng; và đám đảng viên trẻ mới còn ngây ngô và đang bị đảng lừa
(nhưng đa số đảng viên trẻ hôm nay cũng đã là bọn cơ hội và lưu manh có ý thức
rồi). Số đông đảo cộng sản còn lại thường là “rất hồng” trên miệng lưỡi nhưng
mờ ám trong hành vi và rất đen tối trong mục đích – những kẻ gian hùng và/hoặc
hèn, những kẻ cơ hội luôn có thể làm mọi thứ vì cá nhân.
Chính bọn gian hùng nhất, giả
dối nhất, bẩn thỉu hay hèn nhất đó trong đảng sẽ là các ứng cử viên sáng giá
nhất cho các chức vụ quản lý kinh tế XHCN của đảng. Nhưng nếu chỉ dựa trên tiêu
chuẩn “hồng đểu” này thì đảng sẽ rất khó chọn cán bộ cho mình, vì sau mấy thế
hệ đào tạo đảng có nguồn nhân lực loại này vô cùng “phong phú”, gồm vài triệu
đảng viên cơ hội trong đội ngũ của họ. Lãnh đạo đảng biết rõ điều đó vì chính
họ cũng là những kẻ như thế, nên… khi dẫn dắt các doanh nghiệp làm kinh tế, xác
xuất để họ thành công làm sao cao được?
Tiêu chuẩn thứ hai là trung
thành lại trở thành tiêu chuẩn quan trọng nhất, vì đảng sợ nhất là mất quyền,
mất miếng ăn trên ngồi trốc đã và đang cướp được của dân, của nước, mất thế
hiếp đáp dân. “Trung” được đảng cụ thể hóa thành “chung”: chung giai cấp (lý lịch),
chung lợi ích, chung “thu-chi”, chung nhóm, chung hội, chung quê, chung họ
hàng, chung trường đảng… Thực tế, để đảm bảo chữ “trung” và “chung” thì dùng
người nhà, người thân là chủ yếu, vì điều đó đảm bảo tiêu chuẩn “an toàn cá
nhân”. Dù đảng “nghiêm cấm” vị người thân trong bổ nhiệm cán bộ, họ vượt qua
điều đó bằng cách… trao đổi và kinh doanh ghế. Ông A nhận con ông B, ông B nhận
con ông C, và ông C nhận con ông A… Ví dụ: thủ tướng X gửi con cho bộ trưởng
Xây dựng bổ nhiệm Thứ trưởng, con bộ trưởng Xây dựng sẽ được thủ tướng chỉ đạo
bộ trưởng nào đó bổ nhiệm vụ trưởng hay thứ trưởng đâu đó… Cứ thế, có đi có
lại, họ “gửi con cháu” nơi khác cho bạn bè hay cấp dưới cấp trên “nâng đỡ” và
họ làm thế với con cháu của bạn bè, của cấp trên cấp dưới họ trong cơ quan
mình…
Đó là một trong hai điều quan
trọng nhất trong mọi quyết định dùng người của đảng: ứng cử viên là con cháu
nhà ai hay là “người của ai” (có quan lớn giới thiệu, bảo lãnh), và… tiền. Còn
những tiêu chuẩn khác nếu không đáp ứng thì họp “bổ sung hồ sơ”, cũng bằng
tiền, và khai man, và làm hồ sơ giả, mua bằng cấp giả, thậm chí cả bản lý lịch
giả, thi công chức giả, phỏng vấn giả, thực tập giả… Tất cả đều có thể giả, trừ
tiền là thật và ứng viên là “con cháu ai đó” phải là thật.
Ngành kinh doanh “ghế” của cộng sản VN hiện nay
Riêng việc phát triển và bổ
nhiệm cán bộ của đảng đã là một ngành kinh doanh cực lớn và quan trọng của các
cán bộ đảng rồi (hàng tỷ đô la! kinh doanh “ghế”, mà đảng độc quyền sản xuất
ngày càng nhiều). Chúng ta thử tính nhé: một xã/phường có khoảng trên dưới 300
“ghế” con con, một quận/huyện có trên 500-1000 ghế xoàng xoàng, một tỉnh/thành
có khoảng 5-10.000 “ghế” kha khá, nhà nước có vài trăm nghìn “ghế” bự bự, chính
phủ và các bộ ngành, các doanh nghiệp nhà nước có vài trăm ngàn ghế “màu mỡ”
nữa… tất cả nhân với hai hệ thống cung vua-phủ chúa, trên ba chục bộ ngành và
64 tỉnh thành, trên 600 quận huyện và trên 6000 phường/xã…, nhân với giá của
các ghế con con là hàng chục hàng trăm triệu đồng, và ghế “bự bự” là hàng tỷ
đồng, còn ghế “màu mỡ” thì tính theo vàng và đô…
Thế cho nên các cán bộ của
đảng, nhất là các cán bộ doanh nghiệp, sau khi đầu tư mua “ghế” không thể tập
trung lo việc kinh doanh mà chỉ lo làm sao để bù vốn (tham nhũng) và… phá hoại
kinh doanh.
Trong ví dụ, chúng ta có: ông
Bình đi lên chủ yếu bằng quan hệ (được ông Kiệt nâng đỡ rồi nối sang các ông
khác), còn ông Dũng lên bằng lý lịch và tiền, cả hai đều được bỏ qua yếu tố
năng lực quản lý và khả năng chuyên môn (vì cái này phải thể hiện bằng kết quả
công tác, thứ không bịa ra được). Cả ở Vinashin và Vinalines đại đa số cán bộ
chuyên môn đầu ngành dù khách quan đều không đánh giá cao hai ông này. Khi
người ta không đủ khả năng cả quản lý doanh nghiệp và chuyên môn thì người ta
chỉ tụ tập xung quanh những người còn kém hơn họ nhiều, nhưng “cơ hội” cũng hơn
họ nhiều, nhất là khi phân phát “ghế” là nguồn thu nhập quan trọng của họ.
Đào tạo cán bộ trong các doanh nghiệp nhà nước thế nào?
Về đào tạo con người trong các
doanh nghiệp nhà nước, những người khá giỏi và ham học hỏi vào đó làm việc một
thời gian là cùn đi, khả năng trình độ bị lụn bại đi, vì năng lực cần thiết
nhất là ăn cắp, nịnh sếp và bè cánh, tố chất quan trọng nhất để thăng tiến là
gian lận, giả dối, và phương cách quan trọng nhất để tiến thân là đấu đá, đè
trên-đạp dưới-chọc bên, con đường tiến thân ngắn nhất là dùng tiền mua quan hệ…
Đạo đức con người bị băng hoại nhanh chóng theo tốc độ tăng của thu nhập và
thăng tiến. Những doanh nghiệp nhà nước chủ yếu gồm những con người như thế thì
tạo ra giá trị gì và năng suất ở đâu để cạnh tranh trên các thị trường?
Làm việc cho các công ty tư
nhân hay nước ngoài, người nhân viên hay cán bộ thường được đào tạo thêm và
phải tự học chuyên môn liên tục để phát triển và để có thể giữa được việc làm
lâu dài, để thăng tiến. Còn làm việc trong các công ty nhà nước, nhân viên có
chí và có đức phải tự học hoàn toàn để làm việc nhưng như thế chưa đủ để giữ
việc hay thăng tiến. Đa số thời gian trong các công ty hay cơ quan nhà nước là
làm việc không liên quan đến chuyên môn, hay lãng phí, tức năng suất lao động
rất thấp, thất nghiệp kín (đi làm nhưng không có việc làm) là tình trạng phổ
biến…
Họ thăng tiến ra sao?
Việc đánh giá con người trong
các doanh nghiệp nhà nước để sử dụng họ cho hiệu quả và làm cơ sơ để bổ nhiệm
họ vào vị trí cao hơn khi cần lại càng... nhức nhối mùi tiền. Tất nhiên, “năng
lực cán bộ” trong các doanh nghiệp nhà nước là khả năng gian dối và đi bằng đầu
gối của họ, và khả năng đâm chọc sau lưng nhau. Đấu đá tranh giành chức quyền
là hoạt động chủ yếu và quan trọng nhất trong các doanh nghiệp nhà nước, nhất
là ở cấp tổng công ty và tập đoàn. Vì có hai chúa sơn lầm là CT và TGĐ nên bao
giờ doanh nghiệp cũng có hai phe và cần rất nhiều cấp phó để phò hai phe đó.
Phó tức là phụ, là trợ lý, còn
cấp trưởng phải làm là chính, nhưng trong các doanh nghiệp nhà nuóc XHCN VN thì
cấp trưởng không phải làm gì về chuyên môn, chỉ lo đấu nhau với đối thủ ngay
trong cơ quan (do đảng cố tình cài sẵn), và nịnh sếp, nên cần rất nhiều phó,
cho mọi việc và cho cả hai phe, tổ chức bị phình to rất nặng nề... Có nghĩa là,
nếu ở cấp chính phủ chúng ta có “cung vua và phủ chúa” trên đầu dân thế nào
(đảng và chính phủ) thì ở từng doanh nghiệp chúng ta cũng có hai bộ máy lồng
vào nhau và vớn nhau như vậy. Hai bộ máy này luôn phải tự kiếm ăn (tranh ăn với
bên kia), phải nuôi cấp trên, phải “thu hồi vốn” (mua ghế) và phải theo dõi
kiểm soát bên kia để rình cơ hội hạ gục nhau… thì làm sao mà kinh doanh cho tốt
được?
Ví dụ, chúng ta hãy nhìn trong
năm 2013 này hai phe đảng và chính phủ chỉ tập trung chủ yếu ra đòn đánh nhau
liên tiếp tranh giành quyền lực và lợi ích nhóm mà thỏa hiệp nhau trong việc
quản lý kinh tế, quản lý đất nước, lãnh thổ biển đảo, công tác xã hội, chính
trị và ngoại giao… như thế nào, thì trong từng doanh nghiệp nhà nước họ cũng
chỉ lo đánh nhau, nhất là khi các sếp của họ đang vào cao trào đánh nhau ở cấp
quốc gia như thế, và họ bỏ bê và làm hỏng, làm kém, làm be bét công việc kinh
doanh như thế nào, rồi hãy nhân nó lên khoảng trên dưới 4000 lần (là số doanh
nghiệp nhà nước hiện nay) để bạn thấy bức tranh toàn cảnh của lực lượng kinh tế
“chủ đạo” này hôm nay…trong số đó có hai doanh nghiệp đã nát bươm, nát nhất là
Vinashin và Vinalines… Chúng chỉ có thể đấm mình tự chết chứ có phải những quả
đấm thép đi đấm chuông người như đảng (và dân?) hy vọng đâu…
Họ được và tự nhìn nhận mình
thế nào?
Cuối cùng, về mặt xã hội, đảng
và nhà nước này coi các CT, TGĐ của các doanh nghiệp nhà nước, và họ cũng tự
coi mình, là những doanh nhân thành công, họ lăng xê để được xã hội coi như
vây. Đây lại là một ngộ nhận hay lừa bịp lớn nữa của đảng về các doanh nghiệp
nhà nước.
Nếu về lý thuyết các chế độ và
các đảng cộng sản đã không tìm ra hay xây dựng được môi trường kinh doanh nào
khả dĩ hợp lý và khả thi (như thị trường tự do của xã hội “tư bản thối tha”),
và về mô hình kinh tế họ đã không sáng tạo ra được cơ cấu nào có thể làm công
cụ phát triển kinh tế bền vững cho xã hội (như mô hình công ty tư nhân của xã hội
tự bản mà họ bắt chước nửa vời), thì về xã hội họ không xây dựng hay “lắp ghép”
được hình mẫu con người cộng sản làm kinh tế nào, những nhà kinh doanh XHCN nào
có tính người cả (như khái niệm doanh nhân, nhà doanh nghiệp – the enterpneuer,
vẫn của xã hội “tư bản thối tha”), nên họ lại ăn cắp khái niệm doanh nhân – The
Enterpneuer cao đẹp đó mà Loài người (“tư bản thối tha”) mới sinh ra trong vài
ba thế kỷ gần đây. Họ gọi các GĐ, CT HĐTV các công ty, tổng công ty nhà nước là
các “doanh nhân”, thậm chí các doanh nhân thành đạt và tiêu biểu cho XHCN…
Họ đã tung hô những kẻ cắp, tội
đồ, tù nhân, tử tủ như Phạm Thành Bình, Dương Chí Dũng… là các doanh nhân thành
đạt, vô vùng thành đạt, là một sự lừa bịp và đánh tráo khái niệm cấp toàn xã
hội.
Thực chất, không có tiêu chí
nào trong các tiêu chí của người doanh nhân đích thực mà loại người như Phạm
Thanh Bình, Dương Chí Dũng hay các đồng chí chưa bị lộ của họ đạt được cả.
Thứ nhất, họ không hề kinh
doanh bằng tiền của mình, không tự trả lương cho mình, họ chỉ là những kẻ làm
thuê. Thứ hai, họ không kinh doanh bằng đam mê và sáng tạo, không kinh doanh
bình đẳng trong thị trường cạnh tranh bình đẳng, họ chỉ múa may vụng về thô lỗ
kém cỏi trong thị trường bất bình đẳng mà họ được đảng cho làm vua, không hề
sáng tạo ra các giá trị mới cho xã hội (như Bill Gates hay Steve Jobs), mà chỉ
phá…. Và thứ ba, họ không hề phải chịu trách nhiệm về những kết quả kinh doanh
thua lỗ mà họ gây ra! Trong các vụ “đại án” mà họ là diễn viên chính, họ chỉ bị
đảng buộc tội phần họ ăn cắp tàn bạo vào túi riêng thôi, phần kinh doanh thua
lỗ và mất vốn hàng trăm ngàn tỷ đồng của dân do họ kém cỏi- ngu dốt, lãng phí
và vô trách nhiệm thì đảng sẽ bắt dân lo chịu thay, họ vô can…. Và tiêu chí đạo
đức, thứ tư, thì họ làm ngược lại. Các doanh nhân đích thực đi lên từ tay trắng
đều tuân thủ pháp luật trong kinh doanh và họ chịu đựng và vượt qua nhiều năm
gian khó trước rồi mới hưởng thành quả sau, còn “doanh nhân” của đảng đều kinh
doanh vi phạm pháp luật (với độc quyền kinh doanh và có mọi ưu tiên vô lý đảng
cho), hưởng vinh quang trước ngay lập tức, rồi chỉ một số ít “bị lộ” chịu gian
khó (trong tù) sau…
Vậy mà hàng năm họ/đảng vẫn
trao cho họ – những giám đốc doanh nghiêp nhà nước những danh hiệu hoành tráng
như 100 Doanh nhân Tiêu biểu của Năm…, mà cả xã hội không ai thắc mắc họ có
phải
Doanh nhân, và họ “tiêu biểu” hay đang làm tiêu tùng nền kinh tế? Điều đó không chỉ làm xã hội tôn vinh nhầm người mà những cái hại lớn hơn là nó sinh ra cả một thế hệ “doanh nhân” sâu mọt và nó giết chết tinh thần và những mầm mống doanh nhân đích thực, cái mà xã hội này thực sự thiếu để vươn lên xây dựng thịnh vượng.
Tóm lại, những “doanh nhân” của
đảng như thế, với xuất thân và cách làm việc như thế, đạo đức như thế, chắc
chắn không thể kinh doanh thành công, không thể góp phần đem lại thịnh vượng
cho xã hội, mà chỉ có thể gây ra những đổ vỡ khủng khiếp như Vinashin hay
Vinalines mà thôi.
Vài lời kết lại
Chúng tôi đã trình bày sơ bộ
những nét chính về ba nhóm nguyên nhân tiềm ẩn “di truyền” tồn tại mặc nhiên
trong mô hình-hệ thống kinh tế và con người XHCN của đảng CSVN hôm nay, khiến
chúng tất yếu sẽ phải tự hủy hoại mình – và sẽ làm chìm cả nền kinh tế, cả xã
hội “XHCN” này.
Nhưng vẫn còn một câu hỏi lớn
bao trùm tất cả, đó là tại sao lại tồn tại những nguyên nhân đổ vỡ đó trong hệ
thống pháp lý, mô hình tổ chức và mẫu người doanh nhân “định hướng XHCN”?
Câu trả lời rất đơn giản và ai
cũng có thể nhìn ra, trừ mấy triệu đảng viên cộng sản: chủ nghĩa xã hội là sai
lầm và ảo tưởng, tư tưởng cộng sản là tội lỗi, nên Loài người sau gần trăm năm
quyết liệt “đấu tranh và thí nghiệm” đã phải từ bỏ vì không tìm thấy đường đi,
cũng không tìm ra lý thuyết (triết lý và tư tưởng) nào khả dĩ soi đường đi
tiếp…, nên không thể tạo ra hệ thống pháp lý phù hợp hay mô hình tổ chức khả
thi hay con người tương ứng của hệ thống XHCN.
Cái mà đảng CSVN đang bày ra
trên đất nước ta hôm nay chỉ là một mớ hổ lốn, một sự lừa bịp cố tình với dân
tộc ta để họ kéo dài những ngày cai trị của họ trên đất nước này thêm năm nào
hay năm đó, hòng cố gắng tranh thủ vơ vét tài sản đất nước cho các nhân gia
đình họ them càng nhiều càng tốt. Tất cả chỉ thế thôi.
Chả lẽ cả mấy triệu đảng viên
cộng sản Việt Nam, nếu cộng dồn từ 1930 có thể đến cả chục triệu người, trong
đó có rất nhiều người ưu tú, tâm huyết và thật sự hy sinh vì quyền lợi dân tộc,
không ai nhìn ra điều đó và chống lại? Có, một số ít ưu tú nhất, như các ông
Trần Độ, Trần Xuân Bách, Hoàng Minh Chính, và những người khác…, nhưng tất cả
họ đều sớm bị đảng tiêu diệt tàn khốc.
Tại sao họ lại đối xử với các
đồng chí mình và các lực lượng dân chủ mới tàn khốc thế? Vì đối với họ, đó
không chỉ là miến ăn của mấy triệu đảng viên cộng sản hôm nay (họ đại đa số đã
rất giàu có rồi, đã là những tư bản đỏ rồi), mà là đó là “cơ đồ tương lai” của
hàng triệu gia đình họ, của con cháu họ mai sau khi đảng cộng sản của họ chắc
chắn sẽ phải chết và biến mất, thì cái họ vẫn muốn cướp giữ thật nhiều và bằng
mọi giá để truyền lại cho con cháu họ là tài sản của quốc gia mà họ cướp được.
Họ sẽ còn cần nhiều Vinashin, Vinalines nữa…
Và vì thế, đối với đảng cộng sản hôm nay, bảo vệ các doanh nghiệp nhà
nước và các “doanh nhân” của họ là cuộc chiến sống còn. Hay, tiếp tục sinh ra
rất nhiều vụ án như Vinashin, Vinalines nữa là cái giá tất yếu mà họ sẵn sảng
trả, để gia sản riêng của họ và phe nhóm đầy thêm, đầy mãi. Họ hy vọng có thể
làm thế mãi đến… hết thế kỷ 21 này!
Còn nhân dân ta,
dân tộc Việt Nam ta, đã qua hơn nửa thế kỷ cai trị của cộng sản, tôi tin đã đến
lúc tất cả nhìn ra bản chất đó, và không chấp nhận và cho phép bị lừa bị cướp
thế nữa.
Vấn đề là, để
vươn lên thịnh vượng, dân tộc ta vẫn sẽ phải cần những thế hệ Doanh nhân đích
thực Bạch Thái Bưởi, và chúng ta sẽ phải làm lại từ đầu, hầu như là hoàn toàn
từ đầu, từ những số âm ma quỉ, như chúng ta vừa ra khỏi chiến tranh…
PCT
PS: Người viết bài này đã có tất cả những điều kiện, cơ hội để trở thành một
“doanh nhân thành đạt của đảng” như thế, nhưng đã chọn không trở thành như thế,
không phải vì tôi biết trước mà sợ bị đếm lịch hay dựa cột (bởi vì ai cũng luôn
tin đó nhất định sẽ không phải là mình!), mà vì tôi thấy rõ trước khi bị đếm
lịch hay dựa cột hay vẫn ngây ngất trên đỉnh vinh quang, tôi đã sẽ phải bán
linh hồn cho quỉ dữ là cái đảng cộng sản sa tăng của họ rồi – điều mà may thay
tôi đã không chấp nhận từ thời trẻ.
No comments:
Post a Comment