Được đăng ngày Thứ bảy, 10
Tháng 8 2013 00:38
Rõ ràng là Mỹ và Nhật đang trở
lại Đông Nam Á qua ngả Việt Nam. Con đường xuyên Á khởi sự từ Việt Nam là con
đường huyết mạch. Trung Quốc đã thấy nên đang cố chận ở Cambodia và Miến Điện.
Cuộc chiến còn dài và gay cấn.
*
Báo Tiền Phong online ở
trong nước cho biết vào chiều 7/8/2013 đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam, ông David
Shear đã nói về ảnh hưởng của Trung Quốc trong mối quan hệ Việt-Mỹ. Ông cho
biết “Mỹ luôn xem Trung Quốc là đối tác quan trọng và mong muốn Việt Nam có
mối quan hệ tốt đẹp với Trung Quốc”.
Theo ông đại sứ, mối quan hệ
tốt đẹp giữa các bên sẽ giúp bảo đảm nền hòa bình, ổn định trong khu vực. Ông
nhấn mạnh: "Không gì có lợi cho hòa bình, ổn định, thịnh vượng trong
khu vực bằng mối quan hệ tốt đẹp giữa Mỹ-Việt Nam-Trung Quốc".
Ông cũng nói đến việc Mỹ bán vũ
khí sát thương cho Việt Nam và cho rằng chuyến viếng thăm Hoa Kỳ của chủ tịch
Trương Tấn Sang vừa qua đã “thành công tốt đẹp và quan hệ hai nước được nâng
lên tầm Đối tác toàn diện”.
Trước những biến động của tình
hình Biển Đông và Biển Hoa Đông trong mấy tháng gần đây, tại sao Hoa Kỳ lại báo
động với Việt Nam như vậy? Hoa Kỳ có cảnh cáo Nhật và Philippines như Việt Nam
không?
Trước khi trả lời những câu hỏi
đó, chúng ta nhìn qua tình hình Biển Đông và Biển Hoa Đông hiện nay.
Nỗ lực tìm kiếm đồng minh
Trong những tháng gần đây, đã
có nhiều cuộc vận động của các phe “lâm chiến” ở Biển Đông và Biển Hoa Đông để
lôi kéo đồng minh.
Ngày 25/7/2013, thủ tướng Nhật
Bản Shinzo Abe đã đi thăm ba nước Malaysia, Singapore và Philippines. Phát biểu
tại phi trường Haneda ở Tokyo, ông Abe chỉ nói : “Tôi hy vọng có thể tận
dụng được sức sống của khu vực ASEAN để phục hồi kinh tế Nhật Bản”.
Ngày hôm sau, hai tờ báo lớn
của Trung Quốc là China Daily và Global Times loan tin rằng
chuyến thăm 3 nước Đông Nam Á của thủ tướng Abe là nhằm "kiềm chế Trung
Quốc".
Khi gặp thủ Tướng Singapore Lý
Hiển Long, ông Abe tuyên bố Nhật Bản và Đông Nam Á nhất trí về sự cần thiết
phải “đảm bảo rằng khu vực Châu Á-Thái Bình Dương được cai trị bởi luật
pháp, thay vì sự áp đặt và đe dọa”.
Đến Philippines, ông Shinzo Abe
nói với tổng thống Benigno Aquino III : “Đối với Nhật Bản, Philippines là
một đối tác chiến lược có chung những giá trị cốt lõi và nhiều lợi ích chiến
lược”.
Tại Malaysia, ông Abe tuyên bố
Nhật cam kết cung cấp cho Kuala Lumpur công nghệ cần thiết để xây dựng tuyến
đường sắt cao tốc nối liền Singapore với thủ đô của Malaysia.
Philippines và Singapore chắc
chắn sẽ đi với Mỹ, nhưng Malaysia không muốn đứng hẳn về bên nào nên ông Abe
phải đưa miếng mồi viện trợ.
Ngày 3/8/2013, ngoại trưởng
Trung Quốc Vương Nghị lại đi một vòng các nước Đông Nam Á. Trước khi thăm Việt
Nam, ông đã đến Lào, Thái Lan và Malaysia. Ông cũng đã đến thăm Indonesia và
Singapore vào tháng 5 và Brunei vào tháng 6. Ông chưa thăm ba nước Cambodia,
Miến Điện và Philippines. Philippines là nước đang đối kháng với Trung Quốc,
còn Cambodia và Miền Điện quá lệ thuộc vào Trung Quốc nên có lẽ không cần vận
động. Đài RFI cho rằng các chuyến đi của ông Vương Nghị nằm trong chiến lược
"chia để trị" của Trung Quốc đã có từ lâu.
Hoa Kỳ đã tỏ ý định bao vây
Trung Quốc cả về quân sự lẫn kinh tế. Về quân sự, Hoa Kỳ đã có 4 đồng minh có
thể làm thành một vòng đai bao vòng ngoài, đó là Úc, Philippines, Singapore và
Nhật. Về kinh tế, Hoa Kỳ đang cổ võ hình thành Hiệp Định Đối Tác Chiến Lược
Xuyên Châu Á-Thái Bình Dương (TPP) vào cuối năm nay, nhưng một số chuyên gia
cho rằng đó chỉ là một hoài bão rất khó trở thành hiện thực.
Bốn nước chính trong vùng là
Indonesia, Malaysia, Brunei và Việt Nam đang đi nước đôi vì không tin vào Mỹ.
Họ cho rằng Mỹ có quá nhiều quyền lợi ở Trung Quốc nên không muốn đụng độ với
Trung Quốc. Lời tuyên bố nói trên của đại sứ David Shear càng cho thấy rõ điều
đó. Riêng các nước này cũng có nhiều quyền lợi dính liền với Trung Quốc.
Trước tình hình như vậy, chúng
ta hãy nhìn qua thế trận cả hai bên đang dàn và thử xem Việt Nam sẽ đứng ở vị
thế nào.
Chiến tranh sẽ xảy ra ?
Trong tuần qua, tờ China
Daily của Trung Quốc đã lên tiếng tố cáo việc trang bị tàu chiến của Nhật
và Philippines. Tờ báo cho rằng hai nước đang châm ngòi cho một cuộc đua vũ
trang, làm leo thang căng thẳng trong khu vực.
Trung Quốc đang khiếu nại việc
Nhật mới ra mắt chiến hạm Izumo hôm 6/8/2013. Tàu này dài gần 250m và có thể
chứa tới 14 chiếc trực thăng, có khả năng dò thám và chống tàu ngầm. Nhật nói
đó là một tàu trực thăng có khả năng tham gia vào các hoạt động cứu trợ thiên
tai. Trong khi đó tờNhật báo Quân Đội Giải Phóng của Trung Quốc coi đó
là một hàng không mẫu hạm trá hình.
Còn hai chiếc tuần duyên
Gregorio Del Pilar và tàu Ramon Alcaraz mà Mỹ vừa bán cho Philippines “với
giá rẻ như cho không” chỉ là đồ chơi của trẻ con, không có gì đáng kể.
Hiện nay, Trung Quốc cũng chỉ
mới triển khai chiếc hàng không mẫu hạm đầu tiên là tàu Liêu Ninh. Đây là chiếc
tàu cũ của Ukraine thời Liên Xô được tân trang lại. Nhưng các nhà phân tích đã
đưa ra bảng so sánh vũ khí của Nhật với vũ khí của Trung Quốc và đi đến kết
luận: Về không quân, Trung Quốc có ưu thế ít nhất gấp 5 lần so với không quân
Nhật về số lượng máy bay chiến đấu. Về hải quân, Trung Quốc có một hệ thống hạm
đội tàu ngầm đông nhất thế giới.
Ngoài ra, Trung Quốc lại có một
hệ thống hỏa tiễn có thể tiêu diệt nhiều mục tiêu bất động trên lãnh thổ Nhật,
trước hết là các cơ sở công nghiệp quốc phòng. Nhật Bản không có một hệ thống
hỏa tiễn tương tự như thế.
Tuy nhiên, không ai tin rằng
Trung Quốc dám tấn công Nhật hay Philippines vì Mỹ đã có hiệp ước bảo vệ hai
nước này. Lực lượng quân sự giũa Mỹ và Trung Quốc còn cách nhau quá xa. Ngoài
ra, cả Nhật và Philippines đều nằm ngoài tầm tác chiến của không quân Trung
Quốc, nên không quân của nước này không thể yểm trợ cho hải quân hay bộ binh
được.
Hôm 6/8/2013, báo chí Trung
Quốc cho biết trong cuộc họp của Bộ Chính trị của Đảng Cộng Sản, Chủ tịch Tập
Cận Bình đã lại nhắc lại chủ trương “gác lại tranh chấp, cùng nhau khai thác”
Biển Đông.
Một số nhà phân tích cho rằng
tuyên bố này có thể góp phần xoa dịu những mối căng thẳng giữa Bắc Kinh với
Tokyo, Hà Nội, và Manila. Tuy nhiên, sau đó ông Tập Cận Bình vẫn xác định các
vùng biển có tranh chấp là “lợi ích cốt lõi của Trung Quốc”. Điều này cho thấy
hòa hoãn chỉ là một kế hoãn binh.
Việt Nam đang tính gì ?
Trước khi nói về thái độ của
Việt Nam, chúng tôi xin tóm lược vài nét về hai quần đảo mà Việt Nam đang đòi
chủ quyền.
Quần đảo Hoàng Sa bao gồm trên
30 đảo, bãi, đá ngầm trên một vùng biển rộng khoảng 15.000 - 16.000 km2
cách Đà Nẵng khoảng 170 hải lý.
Quần đảo Trường Sa gồm trên 100
đảo, bãi, đá ngầm trên vùng biển rộng khoảng 160.000 - 180.000 km2,
đảo gần nhất cách Vũng Tàu khoảng 250 hảì lý.
Hoàng Sa kể như mất trắng. Việt
Nam có chiếm được trên 21 đảo ở Trường Sa. Đó là những đảo mà Trung Quốc không
quan tâm vì cho rằng không có dầu.
Vùng đặc khu kinh tế mà Luật
biển 1982 dành cho mỗi nước là 200 hải lý tính từ đường cơ sở. Nhưng khoảng
cách giữa Hoàng Sa và Đà Nẵng chỉ có 170 hải lý. Do đó, nếu Hoàng Sa bị coi là
của Trung Quốc thì vùng biển ở giũa hai bên phải cưa đôi, tức chia theo đường
trung tuyến, mỗi bên 84 hải lý. Tàu đánh cá của Việt Nam mà vượt ra khỏi 84 hải
lý là Trung Quốc cho “tàu lạ” húc. Mỗi khi ở Việt Nam có biểu tình hay ra tuyên
cáo chống Trung Quốc, Trung Quốc thu vùng đánh cá của Việt Nam nhỏ hơn, ngư dân
Việt Nam còn rất ít biển để làm ăn.
Ngoài ra, Trung Quốc lại có
lệnh từ 16/5 đến 1/8 mỗi năm không được đánh cá để bảo vệ cá sinh sản. Ngư
thuyền của Việt Nam mà mò ra là bị húc hay bắn chìm. Đó là lý của kẻ mạnh.
Việt Nam không có hy vọng gì
chiếm lại các đảo và vùng biển đã bị Trung Quốc chiếm. Việt Nam chỉ muốn giữ
được vùng đặc khu kinh tế 200 dặm tính từ bờ biển Việt Nam. Muốn vậy, cần có
tàu ngầm và hỏa tiễn tầm trung.
Nga đã đồng ý bán cho Việt Nam
12 chiếc tàu ngầm, nhưng về hỏa tiễn tầm trung chưa nước nào chịu bán, có lẽ vì
sợ làm mất lòng Trung Quốc.
Trong cuộc họp báo nói trên,
đại sứ David B. Shear cho biết từ năm 2006, chính quyền của tổng thống Bush đã
dỡ bỏ lệnh cấm bán trang thiết bị quân sự phi sát thương cho Việt Nam, nhưng
chưa dỡ bỏ lệnh cấm bán vũ khí sát thương. Mỹ sẽ sớm dỡ bỏ. Một trong những
điều kiện là “vấn đề nhân quyền”.
Chính quyền cộng sản Việt Nam
biết rằng hai chữ “nhân quyền” hiểu theo nghĩa Mỹ không phải thả các tù nhân
lương tâm và công nhận quyền tự do ngôn luận. “Nhân quyền” theo nghĩa Mỹ là
phải “xa thằng Trung Quốc ra”.
Nay đại Sứ Shear tuyên bố “mong
muốn Việt Nam có mối quan hệ tốt đẹp với Trung Quốc”, có nghĩa là Mỹ sắp bán
hỏa tiễn tầm trung cho Việt Nam. Nhưng Việt Nam thích hỏa tiễn của Nga hay của
Ấn Độ hơn, vì dùng của Mỹ mà Mỹ “trở chứng” thì mệt. Gương Việt Nam Cộng Hòa
vẫn còn đó.
Làm sao chế ngự Trung Quốc ?
Edward Nicolae Luttwak, một
chiến lược gia về quân sự của Mỹ và là chuyên viên cao cấp tại Trung tâm Nghiên
cứu Chiến lược và Quốc tế, đã có ý kiến về kiềm chế "nguy cơ Trung
Quốc" như sau :
Về giải pháp quân sự, Luttwak
cho rằng dùng giải pháp này để giải quyết vấn đề Trung Quốc là không thể được
xét trên mọi góc độ, ngay cả trong trường hợp quân đội Mỹ có ưu thế thống trị
chiến trường. Trong kỷ nguyên của vũ khí hạt nhân, xung đột vũ trang giữa hai
cường quốc quân sự có thể rất dễ dàng dẫn đến thảm họa toàn cầu.
Về giải pháp kinh tế, Luttwak
nói rằng Mỹ hoàn toàn có khả năng phong tỏa con đường huyết mạch trên biển của
Trung Quốc, nhưng nếu Trung Quốc duy trì tốt quan hệ chiến lược với Nga thì
không có gì bảo đảm chiến lược phong tỏa sẽ thành công.
Trước nguy cơ đó, Luttwak cho
rằng các quốc gia khác phải liên kết lại trong các hoạt động phản kháng hiệu
quả. Hình như hiện nay Hoa Kỳ và nhiều quốc gia đang đi theo giải pháp đó.
Nhưng còn “quyền lợi cốt lõi” đang có giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc thì sao?
Rõ ràng là Mỹ và Nhật đang trở
lại Đông Nam Á qua ngả Việt Nam. Con đường xuyên Á khởi sự từ Việt Nam là con
đường huyết mạch. Trung Quốc đã thấy nên đang cố chận ở Cambodia và Miến Điện.
Cuộc chiến còn dài và gay cấn.
Lữ Giang (8/8/2013)
No comments:
Post a Comment