Kính
Hòa, phóng viên RFA
2013-08-05
2013-08-05
Một nghị định mới đây của chính phủ Việt Nam đã ra
đời nhằm ngăn chận hơn nữa sự tự do thông tin.
Nghị định
72
Chính phủ Việt Nam do đảng cộng sản lãnh đạo vừa ra
một nghị định gọi là nghị định 72 về quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ
Internet và thông tin trên mạng, công bố ngày 31/07 và có hiệu lực từ ngày
1/09/13. Như cái tên của nó, nghị định này khá dài để có thể bao trùm hết các
vấn đề nó nêu ra ở trên. Nhưng cái bất thường và được nhiều người sử dụng
Internet, và nhất là các thành viên của các mạng xã hội như facebook, hay chủ
của các trang blog cá nhân quan tâm là những người này sẽ không được đăng tin
từ các nguồn khác và chỉ được đăng các thông tin cá nhân của họ mà thôi. Ông
Hoàng Vĩnh Bảo, Cục trưởng cục phát thanh truyền hình và thông tin điện tử,
giải thích rõ ràng vấn đề này trong một cuộc phỏng vấn với báo điện tử
VNexpress,
"Tôi khẳng định trang thông tin điện tử cá nhân
không được cung cấp thông tin tổng hợp."
Lời khẳng định này đã được hãng thông tấn Pháp AFP
trích lại trong bảng tin ngày 1 tháng tám của họ. Việc này cho thấy tính chất
đặc biệt của nghị định 72 đã làm cho công luận thế giới quan tâm.
Sự ra đời và phát triển của Internet đã thực sự làm
thay đổi sự trao đổi thông tin của xã hội Việt Nam hiện đại, sự kiểm duyệt của
nhà cầm quyền không còn hiệu quả như xưa, sự tự do phát biểu đã có cơ hội phát
triển dù các phương tiện truyền thông chính thức do đảng cộng sản nắm giữ vẫn
không cho phép điều đó.
Năm 1986, đồng thời với sự khởi đầu của cải cách
kinh tế, đảng cộng sản cũng nới lõng sự kiểm sóat đối với tầng lớp văn nghệ sĩ.
Nếu như ngày hôm nay nhà thơ Trần Mạnh Hảo nhìn về sự việc ấy một cách đau buồn
rằng đảng cởi trói cho nhân dân, thì Andrew Lam, một nhà văn gốc Việt thành
danh ở hải ngọai nhận xét về vai trò của Internet đối với tự do phát biểu ở
Việt Nam hiện nay rằng,
“Internet đã tạo điều kiện cho họ chiếm lại khoảng
không gian công.”
Sự độc quyền của đảng cộng sản trong việc nắm giữ
truyền thông không còn nữa. Đảng cộng sản chỉ có thể kiểm soát giấy và mực
trong các nhà in, nhưng những đốm điện tử nhị phân lan truyền thông tin như
chớp đến mọi ngóc ngách thì không thể được. Cựu Bộ trưởng bộ thông tin và
truyền thông Lê Doãn Hợp là người đầu tiên, dù vô tình, đưa ra khái niệm hai
dòng thông tin Lề phải của nhà nước, và Lề trái của dân chúng. Trong cuộc cạnh
tranh giữa hai dòng ấy dường như Lề phải ngày càng đuối sức và thậm chí biến thành
lá cải như lời phát biểu đầy quan ngại của ông thứ trưởng Nguyên Bắc Son cách
đây không lâu.
Với mục đích tự nhiên và tự thân là đưa thông tin,
các trang mạng lề trái phát triển mạnh mẽ và thu hút đông đảo người xem dù
thường xuyên bị phía bên kia ngăn chận cấm đoán. Nhà báo Trương Duy Nhất, chủ
trang blog cá nhân Một góc nhìn khác, phát biểu với chúng tôi không lâu trước
khi anh bị bắt,
“Trang blog cá nhân của tôi thực sự là một tờ báo,
được nhiều người xem, so với tờ Nhân dân, tờ báo chính thống của đất nước này
thì nó được xếp trên cả ngàn bậc mà. Thông tấn xã của nhà nước được đầu tư tổ
chức bộ máy một cách kinh hoàng, rất nhiều tiền của mà có được cái gì đâu.”
Các trang mạng đã thực sự trở thành những tờ báo, mà
là báo tư nhân, nên đảng cộng sản không hài lòng chút nào cả vì họ chủ trương
không cho phép báo tư nhân. Ông Hòang Vĩnh Bảo nói tiếp về việc không cho phép
các trang cá nhân tổng hợp thông tin,
"Nếu cứ mỗi blog lấy bài báo chỗ này chỗ
kia đưa lên thì đã trở thành báo tư nhân."
Sức mạnh
của mạng xã hội
Sự xuất hiện của các mạng xã hội như Tweeter,
Facebook lại càng làm cho truyền thông lề trái thêm mạnh mẽ. Việc xuất bản
thành công quyển sách truyện Trại súc vật, khắc tinh của cơ quan tuyên truyền
cộng sản, được lan truyền cho hàng triệu người biết trong vài giây đồng hồ, lời
nói không cẩn trọng của bà bộ trưởng y tế sau vụ trẻ em tử vong vì tiêm chủng,
đã nhanh chóng tập hợp một lực lượng đông đảo trên mạng đòi bà từ chức.
Quan chức cùng cơ quan công quyền khó mà trốn tránh
công luận vì mạng xã hội. Các nhóm cùng mục đích, từ nấu ăn cho đến đòi sửa đổi
luật lệ và Hiến pháp, thậm chí đòi xóa bỏ sự độc tôn của đảng cộng sản cũng
được thúc đẩy bởi các mạng xã hội.
Không thể che giấu, và không thể ngăn cản sự thành
lập các nhóm chính là nỗi lo buồn của đảng chính trị chủ trương chuyên chính
dưới ngọn cờ búa liềm.
Có vẻ như để đối phó với mạng xã hội, nhằm giữ vững
sự tập trung chuyên chính của mình, đảng cộng sản đã âm thầm ngăn chặn về mặt
kỹ thuật, dù rằng họ không bao giờ công khai chuyện này.
Thông tín viên An Nhiên của chúng tôi đã ghi lại trả
lời của một nhân viên công ty cung cấp dịch vụ Internet là Viettel như sau:
“Hiện giờ,
đối với trang mạng facebook đang có ảnh hưởng đến an ninh quốc gia nên cơ quan
có chức năng đã chặn…"
Song có vẻ như sự ngăn chận không chính danh bằng kỹ
thuật đó cần được tiếp sức bằng những biện pháp pháp lý, và nghị định 72 đã ra
đời.
Cách đây không lâu, cũng nhờ vào Internet và mạng xã
hội, mà một nhóm trí thức đã đề đạt một kiến nghị của 72 vị, được gọi là kiến
nghị 72, nhằm yêu cầu nhà cầm quyền thực thi nhiều tự do hơn mà điều căn bản là
xóa bỏ sự độc tôn cầm quyền của đảng cộng sản.
Nay một nghị định nhằm ngăn chận tự do thông tin lại
ra đời và trớ trêu thay lại mang tên là 72.
Trong một bài viết cho trang mạng Bauxit Việt Nam,
tiến sĩ Hà Sĩ Phu, một nhà tranh đấu cho dân chủ trong nước đã so sánh sự tự do
khai thác thông tin trong thế giới ngày nay khi có những công cụ của mạng xã
hội và Internet, với mục địch của chủ nghĩa cộng sản mà người sáng lập nó là
Karl Marx đã tuyên bố. Ông bảo
"Sự hưởng thụ theo nhu cầu, không hạn chế, và
sự cống hiến theo năng lực của bản thân."
Như vậy có lẽ biểu tượng mang ý nghĩa tuyệt vời của
Facebook là ngón tay cái giơ lên lại có cùng một mục đích với búa và liềm của
đảng cộng sản.
Nhưng hình như những người đứng đầu đảng cộng sản
không nghĩ như thế và họ đã làm ra nghị định 72.
--------------------------------
Nghị định 72 và cụ… Các-Mác! - Hà Sĩ Phu
No comments:
Post a Comment