Quỳnh Chi, phóng viên RFA, Bangkok
2013-01-14
Một bài báo về điều
88 BLHS VN, về nhân quyền và quyền công dân thu hút sự quan tâm của những ý
kiến bình luận, tranh cãi.
Trang báo của Quân
đội nhân dân đăng bài “Điều 88 Bộ luật Hình sự với quyền con người và quyền
công dân”. Photo: RFA
Quyền con người và
quyền công dân
Bài
báo nhan đề “Điều 88 Bộ luật Hình sự với quyền con người và quyền công dân”
đăng trên tờ Quân đội Nhân dân online chiều ngày 13 tháng 1 vừa qua trong đó
phản bác lại những ý kiến kêu gọi tôn trọng nhân quyền Việt Nam cũng như những
ý kiến kêu gọi bỏ điều 88 trong BLHS Việt Nam và bỏ Nghị định 38/2005/NĐ-CP của
Chính phủ “Quy định một số biện pháp bảo đảm trật tự công cộng”.
Theo
tác giả Đức Giang của bài báo, những hoạt động trên được truyền thông phương
Tây đăng tải và “tăng âm”, “khiến một số người nghi ngờ về hệ thống pháp luật
và bản chất của chế độ ta”.
Theo
bài báo, nhiều quyền và tự do của con người cũng bị hạn chế trong Công ước quốc
tế về các quyền dân sự, chính trị - công ước mà nhiều ý kiến đang kêu gọi Việt
Nam thực hiện.
LS Trần Quốc Thuận, nguyên phó Chủ nhiệm
Thường trực VPQH Việt Nam, nhận xét về điều này:
“Dĩ nhiên trong Công ước về Quyền dân sự và
Chính trị cũng có nói là quyền đó sẽ bị hạn chế nếu nó xâm phạm an ninh quốc
gia, trật tự an toàn XH của một nước khác. Nhưng nó phải được cụ thể, tách bạch
ra”.
Bài
báo cũng nói rằng “So với khái niệm quyền con người, khái niệm quyền công dân
mang tính xác định hơn”; rằng quyền công dân gắn liền với nghĩa vụ công dân.
“Nghe
qua thì cứ tưởng đó là một nhưng thực ra nó hoàn toàn khác nhau. Một quyền được
chi phối bởi chính quyền và một quyền là quyền tự nhiên, phổ quát”, ông Thuận nói thêm.
Quyền
con người được định nghĩa như những quyền cơ bản mà bất cứ ai là con người cũng
được thừa hưởng.
Quyền
con người mang tính phổ quát và không khác nhau giữa các quốc gia. Nó bao gồm
các quyền cơ bản như quyền được sống, được tự do, được giáo giục, được hưởng
một phiên tòa công bằng, quyền tự do ngôn luận… Trong khi đó quyền công dân là
khế ước giữa dân và chính quyền. Nó phụ thuộc vào điều kiện kinh tế, xã hội của
một đất nước và phải có cơ chế qui định luật pháp đề đảm bảo thực hiện. Tuy
nhiên, quyền và nghĩa vụ của công dân thường được thiết kế sao cho không đi
ngược lại quyền con người.
Việt
Nam tham gia Công ước Quốc tế về Quyền dân sự và Chính trị vào năm 1982 nhưng
thường bị các cơ quan cổ võ nhân quyền chỉ trích là không thực hiện Công ước.
Bài báo trên Quân đội Nhân dân không phủ nhận Việt Nam là thành viên của công
ước này nhưng nói rằng “không có nghĩa Việt Nam không có quyền đưa ra những hạn
chế luật định về quyền tự do ngôn luận”. Bài báo khẳng định “Điều 88, Bộ luật
Hình sự, 1999 là hoàn toàn đúng đắn”.
Luật
về Điều ước Quốc tế của Việt Nam được QH thông qua nói đối với những điều ước
QT mà Việt Nam là thành viên thì Việt Nam tuân theo điều ước QT đó. Và nếu như
có sự mâu thuẩn giữa luật Việt Nam với các công ước, luật quốc tế ấy thì Việt
Nam tuân theo các qui định quốc tế mà mình là thành viên.
Ông Trần Quốc Thuận
khẳng định:
“Có
nghĩa rằng Việt Nam tự thừa nhận rằng luật pháp Việt Nam tôn trọng điều ước
quốc tế có giá trị cao hơn luật pháp trong nước. Nguyên tắc là tuân theo điều
ước QT. Luật về Điều ước QT đã qui định như thế”.
Trao
đổi với đài RFA, GS Tương Lai,
nguyên viện trưởng viện XH học Việt Nam nói rằng ông không phủ nhận việc mọi
quốc gia cần có những điều lệ để bảo vệ an ninh xã hội và sự xuất hiện của điều
88 BLHS Việt Nam là điều “dễ hiểu”. Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh rằng điều này được qui định không rõ ràng:
“Tại
sao chúng tôi phản đối điều này? Trong lời tuyên bố chúng tôi đã nói rõ là qui
định điều 88 mù mờ mà vì vậy nên người ta muốn vận dụng thế nào cũng được. Khi
ban hành luật mà tạo nên khe hở để hiểu thế này cũng được, thế kia cũng được
thì rất nguy hiểm. Chính vì sự mù mờ đó mà chúng tôi đề nghị hủy bỏ. Như thế
thì không phải hủy bỏ một điều luật nhằm bảo vệ an ninh của chế độ và nhằm
chống lại thế lực muốn lật đổ chế độ”.
Sự “mù mờ” của điều
88
Hồi
tháng trước, các trí thức Việt Nam kêu gọi thực hiện quyền con người bao gồm
việc kêu gọi bỏ điều 88 trong BLHS. Quan điểm của GS Tương Lai là điều quan
trọng của một nhà nước pháp quyền là phải có những luật lệ rõ ràng để tránh bị
vận dụng tùy tiện.
“Cách
thức điều 88 được vận dụng trong thời gian vừa qua thì ai cũng có thể bị qui
vào tuyên truyền chống nhà nước nếu nhà cầm quyền không thích sự phản biện của
họ về các chính sách, điều luật sai trái. Vậy thì còn ai dám nói nữa. Dân chủ
là được nói những điều mình nghĩ”, ông nói thêm.
LS Trần Quốc Thuận
cũng cho rằng sự “mù mờ” của điều 88 không những làm ảnh hưởng đến những nhà
bất đồng chính kiến mà còn có thể ảnh hưởng đến cả những người làm nghệ thuật,
đặc biệt là những người muốn tham gia phản biện xã hội:
“Các
văn bản của Nhà nước và Đảng đều khuyến khích phản biện xã hội. Phản biện là thế
nào? Là nói ngược lại, nói khác đi. Nhưng người ta lại quay ngược lại cho rằng
đó là tuyên truyền chống Nhà nước”.
Bài báo đăng trên tờ
Quân đội Nhân dân, ấn bản điện tử thu hút sự quan tâm của dư luận khi thẳng
thắn cho rằng việc kêu gọi xóa bỏ Điều 88 Bộ luật Hình sự, 1999 “là một bước đi quan trọng trong âm mưu, thủ
đoạn nguy hiểm của các thế lực thù địch nhằm tước bỏ công cụ pháp lý cơ bản bảo
vệ chế độ xã hội và Nhà nước của nhân dân ta”.
GS Tương Lai bác bỏ
quan điểm này và giải thích:
“Vì
để phát huy dân chủ đúng như những gì các nhà lãnh đạo đang kêu gọi; để tạo
niềm tin cho người dân là nói một đàng không làm một nẻo thì chúng tôi kêu gọi
thực hiện quyền con người được ghi trong hiến pháp. Thế thôi”.
Tự
do ngôn luận là một trong các phạm trù của nhân quyền gây nhiều tranh cãi tại
Việt Nam. Trong lúc nhiều người yêu cầu được thực hiện quyền này thì bài báo về
điều 88 trên khẳng định “Quan điểm cực đoan về tự do ngôn luận, báo chí của
phương Tây đã phải trả giá đắt”.
Tác giả Đức Giang viện dẫn những dẫn
chứng như tin tức về mục sư đạo Tin lành Mỹ đòi đốt kinh Cô-ran; vụ họa sĩ Đan
Mạch vẽ tranh biếm họa, vụ bộ phim được cho là báng bổ nhà tiên tri Mô-ha-mét …
được đưa lên truyền thông đã “kích hoạt” những mâu thuẩn xã hội”. Ông Phil
Robertson Phó Giám đốc khu vực Châu A´ của tổ chức Theo dõi Nhân quyền không
đồng ý với quan điểm trên. Ông nói:
“Thực
ra không phải như vậy, tự do ngôn luận là quyền phổ quát, được ghi trong Tuyên
ngôn QT về Nhân quyền cũng như được ghi trong Công ước QT về quyền Dân sự và
Chính trị mà Việt Nam phải tôn trọng. Những cái gây ra mâu thuẩn XH ở Việt Nam
là vấn đề liên quan đến tham nhũng, cưỡng chế đất đai, thiếu minh bạch…. Tự do
ngôn luận chỉ đảm bảo việc nói lên những vấn đề đó. Nó không đảm bảo rằng các
vấn đề sẽ được giải quyết”.
Nói
về Nghị định 38/2005/NĐ-CP của Chính phủ “Quy định một số biện pháp bảo đảm
trật tự công cộng” mà nhiều người yêu cầu xóa bỏ, LS Trần Quốc Thuận cho rằng
nếu nghị định này được dùng để chống biểu tình thì “hoàn toàn sai”. Ông cho
rằng quyền cơ bản và nghĩa vụ cơ bản công dân phải được Hiến pháp và luật qui
định, tức là phải được Quốc hội qui định. “Chính phủ không có quyền ra một nghị
định xâm phạm đến quyền của công dân”, ông nói.
Copyright
© 1998-2011 Radio Free Asia. All rights reserved
-------------------------------------------
Bauxite Việt Nam
25-12-2012
Chúng
tôi, những người Việt Nam ký tên dưới đây kêu gọi chính quyền và toàn thể nhân
dân thực thi những quyền con người đã được Hiến pháp nước CHXHCN Việt Nam và
những Công ước quốc tế mà Việt Nam tham gia ghi nhận và bảo đảm. Trong những
quyền đó có quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, quyền được thông tin, quyền
hội họp, lập hội, biểu tình theo Điều 69 Hiến pháp năm 1992 (được sửa đổi bổ
sung năm 2001) và theo Điều 19, Điều 21, Điều 22 về những quyền dân sự và chính
trị trong Công ước quốc tế mà Việt Nam gia nhập năm 1982.
Trong
Tuyên ngôn độc lập ngày 2/9/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhấn mạnh những quyền
con người phổ quát được ghi trong Tuyên ngôn độc lập năm 1776 của nước Mỹ và
Tuyên ngôn nhân quyền và dân quyền của cách mạng Pháp năm 1791, khẳng định “đó là những lẽ phải không ai chối
cãi được”.
Trên tinh thần đó, chúng tôi yêu cầu Quốc hội Việt Nam
hủy bỏ Điều 88 Bộ luật Hình sự (BLHS) Việt Nam về “tội tuyên truyền chống nhà nước CHXHCN Việt Nam” và Nghị định
38/2005/NĐ-CP của Chính phủ ngày 18/3/2005 “quy
định một số biện pháp bảo đảm trật tự công cộng”.
Điều
88 BLHS quy định một cách mù mờ về tội danh tuyên truyền chống nhà nước CHXHCN
Việt Nam, thực
chất là bóp nghẹt quyền tự do ngôn luận đã được Hiến pháp ViệtNam và Công ước
quốc tế về những quyền dân sự và chính trị ghi nhận và bảo đảm. Việc người dân
phản biện, phê phán Nhà nước, kiến nghị về luật pháp về chính sách, về bộ máy
nhà nước… là những việc làm cần thiết và thường xuyên trong một nhà nước dân
chủ, để xã hội tiến bộ. Nhưng với Điều 88 BLHS, công dân có bất cứ hành vi nào
như vậy cũng có thể bị trừng trị. Nhiều công dân Việt Nam đã và đang bị khởi
tố, truy tố, xét xử, bị án tù về tội danh này, khiến cho lòng dân bất bình, thế
giới chê trách việc thực hiện nhân quyền ở Việt Nam.
Nghị
định 38/2005/NĐ-CP của Chính phủ ngày 18/3/2005 thực chất là một nghị định cấm
biểu tình được ban hành trái thẩm quyền và có nội dung vi hiến. Theo các điều
50, 51 Hiến pháp 1992 (được sửa đổi bổ sung năm 2001), quyền con người, quyền
của công dân là do Hiến pháp và luật quy định, tức do Quốc hội quy định. Chính
phủ không có quyền quy định những quyền đó, càng không có quyền hạn chế, ngăn
cản, thậm chí cấm những quyền đó. Ngay sau khi tuyên bố độc lập, Chủ tịch Hồ
Chí Minh đã ký sắc lệnh số 31 ngày 13/9/1945, trong đó đã khẳng định biểu tình
là quyền cơ bản trong một chế độ dân chủ, công dân chỉ cần thông báo cho chính
quyền địa phương trước khi tiến hành biểu tình. Đến nay sắc lệnh này chưa có
luật nào hủy bỏ, mặc nhiên vẫn còn giá trị pháp lý. Nghị định 38 nêu trên vừa
trái sắc lệnh này, vừa trái các quy định của Hiến pháp hiện hành và Công ước
quốc tế về những quyền dân sự và chính trị, nên phải được hủy bỏ ngay lập tức.
Chúng
tôi kêu gọi toàn thể đồng bào yêu cầu chính quyền các cấp phải bảo đảm thực
hiện đúng các quyền con người của công dân đã được ghi trong Hiến pháp
ViệtNamvà các Công ước quốc tế mà ViệtNamđã tham gia.
Chúng
tôi đề nghị các luật sư, luật gia, giảng viên luật hãy giải thích sâu rộng
quyền con người của công dân cho đồng bào, cho chính quyền, cho những lực lượng
như công an, quân đội, dân phòng, cho các tổ chức thuộc Mặt trận Tổ quốc Việt
Nam… để mọi công dân Việt Nam được hưởng những quyền con người như những dân
tộc khác trên thế giới, để những giới chức Việt Nam tôn trọng và bảo đảm quyền
con người cho đồng bào mình.
Chúng
tôi kêu gọi cán bộ, công chức, sĩ quan, chiến sĩ trong các cơ quan chức năng
của Việt Nam tôn trọng và bảo đảm các quyền con người theo Hiến pháp Việt nam
và Công ước quốc tế, không mù quáng tuân theo mệnh lệnh vi phạm quyền con
người.
Thực
thi và đảm bảo quyền con người tại Việt Nam là điều kiện không thể thiếu để xây
dựng một nước Việt Nam “hòa
bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh”, có vị thế xứng
đáng trên thế giới. Đó cũng là cách hiệu quả nhất để thực hiện hòa giải và hòa
hợp dân tộc, như ý nguyện của toàn thể đồng bào.
Để
thực thi những quyền này, trước hết Quốc hội hãy hủy bỏ Điều 88 BLHS và Nghị
định 38/NĐ-CP/2005, yêu cầu Chính quyền trả tự do cho tất cả những tù nhân công
khai bày tỏ chính kiến của mình một cách ôn hòa mà đã bị quy vào tội danh theo
Điều 88 BLHS.
Một
lần nữa chúng tôi kêu gọi toàn thể đồng bào quyết thực thi những quyền cơ bản
của con người và buộc Chính quyền phải tôn trọng và bảo đảm những quyền đó. Để
thể hiện sự hưởng ứng, chúng tôi mong đồng bào trong và ngoài nước tích cực
tham gia và vận động ký tên vào Lời kêu gọi này.
Chúng
tôi tin tưởng rằng cuộc đấu tranh của nhân dân ViệtNamgiành quyền con người
ngày càng được nhân dân thế giới đồng tình và ủng hộ.
Ngày
25 tháng 12 năm 2012
No comments:
Post a Comment