Ký-sự của Nguyễn Ngọc Bích
Gs. Nguyễn Ngọc Bích
chụp hình lưu niệm nhân dịp tham dự ra mắt phim Hồn Việt tại Houston, Texas
Tôi đi nhiều, nhưng dù đi nhiều như
tôi, nước Mỹ vẫn mênh mông và cũng có đến cả vài năm rổi tôi mới lại có dịp trở
về Houston, Texas.
Và mỗi lần trở về đây là một lần tôi
ngỡ ngàng về sức sống của thành phố này. Khu Bellaire của người Việt và người
Á-đông, chẳng hạn, kéo dài hàng nhiều cây số với các shopping centers, các toà
nhà đồ sộ, các khu làm ăn sầm uất, tất cả còn xem như mới tinh toanh, không có
vẻ gì tiều tuỵ hay xuống dốc như nhiều khu khác. Một thí-dụ: ở đây tôi thấy có
nhiều ngân-hàng Á-đông hơn ở Quận Cam rất nhiều. Như vậy có nghĩa là ở đây
người ta còn đang xây cất rất nhiều, thiên-hạ còn đổ tiền đầu tư vào kinh tế
dầu hoả của Houston mạnh lắm.
Không lạ, bởi hỏi ra mới biết là mỗi
tháng có tới khoảng 35 nghìn người ở nơi khác (đặc-biệt là Cali) đổ về đây nhập
cư. Nhà còn rẻ, đất còn rẻ, xăng cũng rẻ, và công ăn việc làm không thiếu.
Quảng-bá tin về phim "Hồn
Việt"
Tôi đi Houston kỳ này là có công-tác:
đi gặp gỡ các cơ-quan truyền-thông của người Việt để báo một tin vui, sắp có phim tài-liệu "Hồn Việt" về Quốc-kỳ và Quốc-ca
Việt-nam. Đây là một sản-phẩm của Vietnam Film Club, một tổ-chức mới lập ra cách đây hai năm vào tháng 9 năm
2010.
Dịp đó, Nghị-hội (Toàn-quốc Người Việt
tại Hoa-kỳ) nhóm họp ở Arlington, Virginia, và những người đến Đại-hội từ nhiều
tiểu-bang, có cả người đến từ Canada, đi đến nhận-định là càng ngày nhu-cầu
phim ảnh nhằm giải thích và đưa ra chính-nghĩa của người Việt tự do là một
nhu-cầu cấp thiết. Vì sao? Vì sách tiếng Việt, dù hay cách mấy cũng càng ngày
càng ít người đọc. Trái lại, tuổi trẻ VN ở hải-ngoại thích xem phim ảnh (hay
video, Youtube) là những thứ sản-phẩm đập vào tai, vào mắt, có hành-động, có
trao đổi, có chuyển cảnh, nghĩa là vui hơn một cuốn sách. Đó là chưa kể nhiều
em giờ đây nếu còn nói được tiếng Việt thì cũng lười đọc tiếng Việt. Bởi thế
phim ảnh là ngôn ngữ thời-thượng của tuổi trẻ VN.
Ngoài ra, chúng ta cũng có nhu-cầu đem
câu chuyện của Việt-nam, câu chuyện đứng đắn (không bị bóp méo) về lịch-sử,
văn-hoá VN đến với người ngoại-quốcđể họ khỏi bị hiểu lầm, ngộ-nhận về chúng
ta. Có nghĩa là chúng ta cũng cần những phim tài-liệu giá-trị để đưa vào các
đại-học hay học-đường, không riêng gì ở Mỹmà còn ở cả nhiều nước nói tiếng Anh
nữa (như Úc-châu, Canada, Anh, Ấn-độ...).
Và thế là Vietnam Film Club thành-hình
và dự-án đầu tiên của Câu-lạc-bộ này là sản-xuất một phim về Quốc-ca và Quốc-kỳ
Việt-nam, hai hiện-tượng mà ta thấy người Việt tự do lúc nào cũng tôn-kính trải
khắp suốt năm châu.
Tại Houston, Vietnam Film Club có cái
may là một thành-viên trong Câu-lạc-bộ lại cư ngụ ngay tại đây. Đó là
cựu-Đại-tá Phạm Bá Hoa, người đã ghi nhận tất cả những bước thăng trầm của lá
cờ vàng ba sọc đỏ ở xứ người. Nhờ đó mà phòng hội của khu Làng Tre 1, một khu
chung-cư rất khang-trang của khoảng 400 vị cao-niên VN, đã được bà Thảo cho
mượn để dùng vào việc giới-thiệu về phim "Hồn Việt" cho khoảng 80
người đến nghe hôm thứ Năm, 18/10, trong đó cũng trên 20 vị là ở trong giới
truyền-thông. Người ta thấy có những cây gạo cội trong làng báo như các ông
Nguyễn Đạt Thịnh, Lê Phú Nhuận (của Việt Tấn Xã trước năm 75), Hoàng Bách (Đài
Tiếng Nước Tôi), Nguyễn Ngọc Bảo (Hội Văn-hoá Khoa-học và báo Ngày Nay), Vũ Văn
Hoa (báo Việt Nam Mới), ông Lưu (trước của báo Time ở Sài-gòn), nhiếp-ảnh-gia
Trần Trí (của Thời Báo), phóng-viên củaĐài VAN TV v.v. Một số người đến cũng vì
đã được nghe nhà báo Dương Phục phỏng vấn tôi và ông Phạm Bá Hoa trên đài
Saigon 900 AM và đài Global TV phỏng vấn tôi từ hôm trước (thứ Tư 7/10).
Mở đầu buổi họp, tôi đã có dịp trình
bầy về sự thành-lập của Vietnam Film Club và gốc gác của cuốn phim tài-liệu sắp
ra mắt đồng-bào và đồng-hương vào giữa tháng 11 và đầu tháng 12 tới đây. Tôi
cũng đã nhấn mạnh vào một khía cạnh rất quan-trọng đối với một phim tài-liệu,
đó là việc tìm ra nhân-chứng để chúng ta được xem và nghe tận mắt tận tai những
nhân-chứng đó. Tỷ như nữ-sinh-viên miền Nam lần đầu tiên hát bài "Tiếng
gọi Sinh-viên" (tiền-thân của bài Quốc-ca "Tiếng gọi Công-dân"
hay "Công-dân Hành-khúc") ở Giảng-đường Đại-học Hà-nội vào tháng 3
năm 1942 (giờ đây bà đã 90 tuổi), hay ông Craig van Hoy, người đã mang cờ vàng
ba sọc đó lên cắm trên ngọn núi cao nhất thế-giới, đỉnh Everest trên dãy
Hi-mã-lạp-sơn. Chính những chứng-nhân này mà trong phim còn nhiều hơn hai vị
trên đã làm nên mức độ khả tín rất cao của phim "Hồn Việt."
Để đạt cả hai mục-đích, đến với
cộng-đồng và đến với tuổi trẻ và người nước ngoài, DVD "Hồn Việt" sẽ
có hai track: bấm vào một track thì sẽ có tiếng Việt, bấm vào track kia thì sẽ
có tiếng Anh. Làm lối này mai mốt phim có thể sẽ lồng thêm những track như
tiếng Pháp, tiếng Đức hay tiếng Nhật...
Tiếp theo phần trình bầy của tôi là
phần trình bầy của ông Phạm Bá Hoa nói về những câu chuyện thật lý-thú về sự
công-nhận ngày càng rộng rãi, không riêng gì ở Mỹ mà còn ở cả một số nước khác,
lá cờ của chúng ta như là "lá cờ di-sản của người
Việt tự do." Chỉ tính ở Mỹ không cũng đã có 16 tiểu-bang
công-nhận lá cờ vàng ba sọc đỏ là cờ chính-thức để trưng ở các nơi công-cộng,
nơi nào có người Việt cư ngụ hay làm ăn buôn bán (trong số đó có hai tiểu-bang,
Ohio và Louisiana, ra hẳn luật về vấn-đề này). Ngoài ra cũng còn trên 110
thành-phố và quận hạt công-nhận lá cờ này. Ở Canada, ông bộ-trưởng Đa-văn-hoá
cũng ra văn-thư chính-thức công-nhận lá cờ vàng ba sọc đỏ trên khắp lãnh-thổ
Canada.
Rồi những chuyện kỳ-thú như cột cờ dành
cho chúng ta ở một thành-phố thật nhỏ, Sundre ở Calgary, Canada, một thành-phố
mà dân-số chỉ có khoảng 1000 người, cũng ngạo nghễ tung bay lá cờ của chúng ta.
Khi toà đại-sứ Việt-Cộng ở Ottawa phản-đối, cả hội-đồng thành-phố đã quyết-định
vẫn treo lá cờ của chúng ta trở lại "ngày nào tôi còn sống," như lời
hứa của ông thị-trưởng Roy Cummings. Ở Boston, Massachusetts, cũng vậy. Khi toà
đại-sứ VC ở Washington cử hai người lên xin gặp ông thị-trưởng để phản-đối, ông
ta đã không tiếp và nhờ một bà thành-viên trong hội-đồng thành-phố ra tiếp. Khi
đại diện sứ-quán VC viện cớ Bộ Ngoại-giao đã công-nhận lá cờ (đỏ sao vàng) của
họ thì bà ta đã đáp: "Nếu vậy thì xin các ông mang lời khiếu nại của các
ông đến Bộ Ngoại-giao" rồi nhã nhặn mở cửa mời hai ông kia đi ra.
Cuộc đấu tranh của chúng ta cho lá cờ
Quốc-gia do đó phải được xem là một phép màu, một phép lạ đáng ghi thành một
trang sử oai hùng trên phimảnh hay sách vở. Rõ ràng là lãnh-thổ có thể mất,
chính-quyền có thể đầu hàng nhưng lý-tưởng tự do thì trường-tồn, không mất. Và
lý-tưởng đó vẫn nằm trong con tim chúng ta, như một cô sinh-viên VN ở
Arlington, Texas, đã nói với ông viện-trưởng trường của cô, nằm trong hàng chục
triệu con tim, trong và ngoài nước, mà biểu-tượng là lá cờ vàng ba sọc đỏ, mà
quốc-ca vẫn là bài "Công-dân Hành-khúc."
* Video Clip giới thiệu phim Hồn Việt
Cụ Trần-thượng Thủ và bộ "Từ
điển Việt Nam minh hoạ"
Cũng tại Houston, tôi được gặp một
học-giả lão thành, năm nay đã 85 song tinh-thần cũng như thể-chất còn vô cùng
tráng kiện và minh mẫn. Cụ được coi là vị trưởng-lão ở khu chung-cư đẹp đẽ dành
cho các vị cao-niên Làng Tre này. Gặp tôi, cụ rất ân cần vì cũng đã được biết
đến một vài tác-phẩm của tôi. Nhưng phần tôi thì ngạc-nhiên vô cùng bởi trước
đó tôi không được biết cụ là một nhà lịch-học nổi tiếng với những sách như Nhịp
Điệu Thời Gian hay là Lịch Pháp Giản Yếu (Nhà xb Phương Đông, 2007, 616 trang)
viết rất sáng sủa và khoa-học về cả lịch Tây-dương lẫn âm-lịch (lịch ta), lịch
theo mặt trăng của người Hồi-giáo, lịch Maya, v.v.
Nhưng lạ lùng nhất là cụ đem xuống cho
tôi coi bộ Từ điển Việt Nam minh hoạ mà cụ đang hoàn-tất với một số học-giả cả
ở trong lẫn ngoài nước mà cụ là chủ-biên. Bộ sách, viết rất kỹ càng và đặc-biệt
nhất là có phần minh-hoạ, hiện đã hoàn-tất đến vần TH. Một khi hoàn-tất, cụ cho
biết sẽ lên đến 2600 trang và in thành hai tập.
Chính tôi là người đã hơn một lần gợi ý
với một số bạn bè là ta cần có một bộ từ-điển đứng đắn trong tiếng Việt, không
đưa chính-trị chính em lảm nhảm vào trong đó (như một số từ-điển in ở miền Bắc
trước đây), và đặc-biệt nên có minh-hoạ như từ-điển Larousse của Pháp hay
từ-điển Random House của Mỹ.Thì đây, bộ từ-điển mà ê-kíp Trần-thượng Thủ đang
hoàn-tất và có thể ra mắt độc-giả trong năm tới (2013) có thể sẽ đáp ứng được
những ước muốn của chúng ta.
Người ta bảo, "Đi một quãng đường,
học một sàng khôn." Có học được sàng khôn đó không thì tôi không biết
nhưng có điều chắc là mình mở mắt ra, được học về những công-trình lớn mà người
Việt đang hoàn-tấtở khắp mọi nơi. Như từ-điển đối-chiếu tiếng Việt với các thứ
tiếng Đông-Nam-Á của Bác-sĩ Nguyễn Hy Vọng (gần 5000 trang) cũng sắp ra nay mai
trên CD, như bộ DVD Nam Phong-Ngày Nay mới được một ê-kíp trong gia-đình nhà
Nguyễn Tường hoàn-tất và tung ra cùng một thời-điểm trên Internet, cả ở trong
nước lẫn ở ngoài này.
DienDanCTM
DienDanCTM
No comments:
Post a Comment