Vũ Quí Hạo Nhiên
Viết riêng cho
BBC từ Little Saigon, California
Cập nhật: 10:30 GMT - thứ bảy, 6 tháng 10, 2012
Tại cuộc tranh luận
đầu tiên trong 3 cuộc tranh luận được dự trù giữa đương kim Tổng
thống Barack Obama và ứng cử viên đảng Cộng hòa Mitt Romney hôm 3/10, Trung
Quốc bị cả hai người đem ra chỉ trích.
Obama, khi nói về thuế, đòi chỉnh sửa kẽ hở
trong luật thuế để những công ty nào dọn qua Trung Quốc sẽ không còn được trừ
thuế nữa.
Romney, một cựu thương gia, quả quyết sẽ
"trừng phạt Trung Quốc khi họ gian lận," và nói sẽ không muốn phải
"mượn tiền của Trung Quốc" nữa.
Tất nhiên, khi
công phiếu của nước Mỹ được bán trên thị trường thì chẳng ai có thể cấm Trung Quốc
không được mua, cho nên dù có không muốn đi nữa sẽ vẫn mượn tiền của Trung
Quốc. Còn chuyện công ty có dọn qua Trung Quốc hay không, là vì nhiều lý do
khác nhau chứ tiền thuế không phải là lý do duy nhất. Không giải quyết được hết
tất cả các lý do đó (trong đó phải kể đến trình độ của nhân viên kỹ thuật) thì
đổi luật thuế cũng không giữ chân họ được.
Nhưng ai theo
dõi cuộc tranh cử giữa Obama và Romney thì đều thấy những lời này là có hậu ý
cả. Khi Romney nói không muốn mượn
tiền của Trung Quốc, ông không chỉ nói trên lý thuyết thôi, mà là nhắm thẳng
vào đối thủ: Ý ông nói vì chính quyền Obama tăng nợ công của Mỹ, nên mới phải
mượn tiền Trung Quốc.
Và Obama, khi nói chuyện các công ty
dọn đi, chuyện thuế
chỉ là cái cớ: Trong tháng qua, khi đi tranh cử Obama từng tố cáo quỹ đầu tư
Bain Capital thời ông Romney làm tổng giám đốc đã mua nhiều công ty rồi chuyển
cơ sở sản xuất qua Trung Quốc.
Trước cuộc tranh
luận đầu tiên này, hai bên đã giao hẹn với nhau là sẽ chỉ nói tới các đề tài
quốc nội mà thôi. Nhưng rồi cả hai đều mang Trung Quốc ra nói. Điều này chứng
tỏ đề tài "đả đảo Trung Quốc" được cho là ăn khách đối với cử tri Mỹ.
Không phải chuyện mới
Trung Quốc là
đối tác thương mại lớn thứ nhì của Mỹ, chỉ sau Canada. Ngay cả Mexico, cũng với
lương nhân công thấp và lại ngay sát bên cạnh Hoa Kỳ, cũng chỉ đứng thứ ba. Và
ngược lại, Hoa Kỳ là đối tác thương mại lớn nhất của Trung Quốc. Cả châu Âu
phải gộp chung lại, mới vượt qua được Mỹ. Nói cách khác, thông thương giữa hai
nước ở xa nhau với hai nền văn hóa và hai chế độ chính trị khác nhau, lại là
thông thương lớn vào bậc nhất trên thế giới.
Và khi một bên
có lương nhân công rẻ, thợ lành nghề, hạ tầng cơ sở cũng tốt gần bằng nhưng
luật lao động, luật môi trường lỏng lẻo hơn, được quyền bắt nhân công làm nhiều
giờ, tha hồ thải ô nhiễm khắp nơi, thì trước sau gì các hãng Mỹ cũng tìm về đó
mà lập xưởng.
Khi đó thì việc
làm ở Mỹ ngày càng mất đi, tiền bạc Trung Quốc ngày càng có nhiều hơn, và trước
sau gì thì người Mỹ cũng sẽ muốn chặn hàng Trung Quốc.
Năm 2009, khi
mới nhậm chức được không lâu, chính phủ Obama áp đặt thuế quan lên lốp xe hơi
nhập từ Trung Quốc, với lý do Trung Quốc vi phạm luật WTO. Khi đó, nói chuyện
tại cơ quan nghiên cứu Foreign Policy Initiative, Romney cho rằng bảo vệ ngành
sản xuất lốp xe hơi của Mỹ là việc làm sai, vì như thế chỉ là bảo vệ năng suất
thấp của ngành đó.
Khi đó Romney
giải thích, "Khi họ thấy lốp xe tràn vào, họ nhận ra rằng điều đó bất lợi
cho họ. ... Nhưng khi tự bảo vệ năng suất thấp của mình bằng rào cản, họ lại
càng mất khả năng cạnh tranh, phía ngoại quốc lại càng sản xuất nhiều hơn và
nhiều hơn, ngày càng thành công hơn, năng suất cao hơn, và phía quốc nội năng
suất lại càng thấp hơn ... cho tới ngày rào cản không chặn được nữa, hàng ngoại
quốc tràn ngập vào và người quốc nội không còn việc làm nữa."
Câu trả lời của
Mitt Romney là một câu trả lời theo đúng lý tưởng của những người ủng hộ mậu
dịch tự do. Theo họ, thì khi mình thua người ta mà lại đòi dựng rào cản thì lại
chỉ làm cho mình thêm ỷ lại và không thể tiến bộ. Một khi đã ủng hộ tự do mậu
dịch, thì khó mà nói mậu dịch với nước này thì ok mà với nước kia thì không ok.
Nhưng đó là
Romney của 2009. Còn Romney của 2012 thì khác hẳn. Romney của 2012 muốn trừng
phạt Bắc Kinh, không muốn Trung Quốc mua công phiếu, và chỉ trích Obama quá nhẹ
tay với quốc gia này.
Trung Quốc im
lặng
Khi cả Obama và
Romney đều áp dụng chiến thuật chống Trung Quốc để tranh cử, thì ít nhất có một
người không ưa, đó là là cựu Ngoại
trưởng Henry Kissinger, người bắc cầu ngoại giao giữa hai nước này 40 năm
trước. Nói chuyện tại trung tâm nghiên cứu Woodrow Wilson Center ở Washington
DC hôm 3/10, ông chê cả Romney lẫn Obama, cho rằng họ dùng ngôn ngữ "đáng
chê trách" khi nói về Trung Quốc, và nói cả hai đều "lợi dụng sự ngờ
ghét Trung Quốc" để kiếm phiếu.
Nhưng Bắc Kinh thì sao? Bị đem ra dùng làm mục tiêu bị chỉ
trích, họ có phản đối không? Các dấu hiệu cho thấy Trung Quốc biết rằng có nói
gì thì cũng chỉ là đổ thêm dầu vào lửa, cho
tới nay Bắc Kinh không hề lên tiếng.
Ngược lại, báo
China Daily cho biết Trung Quốc đã mua thêm công phiếu Hoa Kỳ, riêng trong
tháng 7 mua thêm $2,6 tỷ, đưa con số tổng công phiếu Hoa Kỳ trong tay Bắc Kinh
lên tới $1,149 ngàn tỷ.
Tức là, Obama
với Romney có nói gì thì nói, Bắc Kinh rất tự tin là khi đã nắm quyền thì họ
vẫn không làm điều gì để ngăn chặn nguồn tiền vay khổng lồ đến từ phía Trung
Quốc.
Bài thể hiện cái
nhìn riêng của tác giả, một blogger tự do tại California, Hoa Kỳ.
Các bài liên
quan :
---------------------------------------
Ông Romney có vấn đề, khi thống kê lại các quan điểm ông
đưa ra vài năm trước rồi đối chiếu với những phát biểu của ông gần đây, có thể
thấy, ông Romney thường xuyên thay đổi lập trường, không nhất quán, đôi khi tự
mâu thuẫn với chính mình.
Với Obama, có những điều mà nhiều người Mỹ không hài lòng
về ông trong nhiệm kỳ 4 năm làm tổng thống, lẽ ra Obama có thể làm tốt hơn
những gì ông đã làm cho nước Mỹ, nhưng so với Romney về độ tin cậy thì có lẽ
Obama đáng tin cậy hơn.
Nhưng đó chỉ là quan điểm cá nhân của BTV. Bà con ở Mỹ có
được cái quyền đi bầu thì nên tìm hiểu thật kỹ, chọn người xứng đáng hơn để
lãnh đạo đất nước, nhất là không nên bỏ qua cái quyền được đi bầu nguyên thủ
quốc gia của mình, bởi cái quyền đó, người dân VN đã tranh đấu bao nhiêu năm mà
vẫn chưa có. “Don’t take things for granted”, đừng bao giờ xem cái quyền đó tự
nhiên mình có, mà đã có biết bao người nằm xuống để bà con bên đó có được cái
quyền này.
No comments:
Post a Comment