Lê Phan
November 12, 2016
Tại diễn đàn vùng của Hiệp Hội Các Quốc Gia Đông Nam
Á và các đối tác ở Hà Nội vào ngày 23 Tháng Bảy năm 2010, Ngoại Trưởng Hillary
R. Clinton tuyên bố:
“Hoa Kỳ, như mọi quốc
gia, có quyền lợi quốc gia về tự do hải hành, tiếp cận rộng rãi cho những khu vực
hải dương chung của Á Châu, và cho sự tôn trọng luật lệ quốc tế ở Biển Nam
Trung Hoa… Hoa Kỳ ủng hộ tiến trình hợp tác ngoại giao của tất cả các quốc gia
giành chủ quyền để giải quyết những tranh chấp lãnh thổ không cưỡng bách. Chúng
tôi chống lại mọi sử dụng hay đe dọa vũ lực của bất cứ một quốc gia tranh giành
nào. Trong khi Hoa Kỳ không về phe nào trong những tranh chấp lãnh thổ trên những
đảo ở Biển Nam Trung Hoa, chúng tôi tin là các phe phái theo đuổi chủ quyền và
những quyền theo đó của một lãnh hải theo đúng Công Ước Liên Hiệp Quốc về Luật
Biển. Đúng với luật lệ quốc tế thường lệ, những tuyên bố chủ quyền đúng trong
lãnh hải ở Biển Nam Trung Hoa phải dựa duy nhất trên những chủ quyền chính thức
từ các vùng đất. Hoa Kỳ ủng hộ tuyên bố năm 2002 Asean-Trung Quốc về cách ứng xử
của các phe phái trên Biển Đông. Chúng tôi khuyến khích các phe phái hãy đạt được
một quy tắc ứng xử.”
Lời tuyên bố đó, mà một số nhà học giả gọi là “Chủ
thuyết Clinton” về Á Châu Thái Bình Dương và Biển Đông, đã làm Trung Cộng tức
giận. Bộ Ngoại Giao Trung Cộng đã đưa lên website của họ một tuyên bố nói là những
nhận xét “có vẻ công bằng” “thực ra là một tấn công vào Trung Quốc” và “không
có vấn đề” với tự do hải hàng và an ninh trong vùng. Ngoại tưởng Dương Khiết
Trì còn tức tối bảo là việc quốc tế hóa và đa phương hóa vấn đề “chỉ làm cho mọi
sự tệ hơn và khó giải quyết hơn.”
Sáu năm sau, phóng viên Bắc Kinh James Palmer của tờ
Foreign Policy nhận xét:
“Việc bầu ông Donald Trump sẽ là một thảm họa
cho ai để tâm đến nhân quyền, sự lãnh đạo toàn cầu của Hoa Kỳ, và tự do báo
chí. Điều đó có nghĩa là chiến thắng cho Bắc Kinh, nơi tôi tường thuật, các nhà
lãnh đạo Trung Quốc trong khu cung đình Trung Nam Hải chắc chắc đang mở rượu và
đưa ra những câu nói đùa độc địa.”
Theo ông Palmer, có bốn chiến thắng cho hàng lãnh đạo
Trung Cộng. Ông viết:
“Chiến thắng thứ nhất quá rõ, chiến thắng về địa lý chính trị:
Trung Quốc không còn phải đối diện với triển vọng bà Hillary Clinton, một đối
thủ cứng rắn, nhiều kinh nghiệm với một thành tích sẵn sàng đối đầu với những kẻ
bắt nạt. Thay vì vậy, họ sẽ đối diện với một tài tử reality TV vốn có vẻ biết một
cách mơ hồ là Trung Quốc có vũ khí hạt nhân, đã hứa sẽ bắt các đồng minh của
Hoa Kỳ kế cận Trung Quốc như Nam Hàn và Nhật Bản phải đóng thêm tiền, và đã
liên tiếp làm giảm niềm tin vào Hoa Kỳ như là một đối tác quốc phòng. Ông Trump
cũng thuộc loại các nhà kinh doanh rất dễ bị Trung Quốc lừa đảo – dễ tin, tập
trung vào bề ngoài của giàu có, và vô cùng dễ bị nịnh bợ. Một chuyến đi thôi, với
người Hoa trải thảm chào đón, sẽ làm cho ông ta ưa thích những nhà độc tài
Trung Quốc như ông ta thích ông Putin của Nga.”
Ông Palmer cho rằng những quốc gia như Việt Nam, Miến
Điện và Philippines, vốn không biết ủng hộ ai trong cuộc tranh quyền ở Thái
Bình Dương, sẽ chuyển mạnh sang phía Trung Cộng, chọn một quốc gia giữ lời hứa
hơn là một có thể thay đổi chỉ qua một lá phiếu. Những đồng minh mạnh nhất của
Hoa Kỳ, Đài Loan, Nam Hàn và Nhật Bản, không còn tin tưởng vào chiếc dù hạt
nhân, sẽ bắt đầu nghiêm chỉnh tính đến những giải pháp khác – chẳng hạn như đạt
khả năng hạt nhân cho chính họ, tạo thêm căng thẳng mới với Trung Cộng.
Nói chung, theo ông Palmer, những diễn biến này chỉ
là Trung Cộng thêm bạo dạn. Sau cuộc khủng hoảng tài chánh năm 2008, Bắc Kinh
đã tin là thế giới nay thuộc về phía họ, kết quả là đã có những biện pháp quân
sự quá tự tin ở Đông Nam Á khiến cho một số quốc gia ngả hẳn sang phe Hoa Kỳ.
Nay sự tự tin của Bắc Kinh đã trở lại, và rất ít ai trong vùng có thể tin tưởng
được vào khả năng của Hoa Kỳ để bảo vệ chống lại chủ nghĩa bá quyền mới nhen
nhúm của Trung Cộng.
Chiến
thắng thứ nhì theo ông Palmer là trong cuộc thi đua giữa chủ
nghĩa độc tài và chủ nghĩa dân chủ. Theo lập trường của Bắc Kinh, một hệ thống
bầu cử sản xuất ra một người như ông Trump – hoàn toàn không có kinh nghiệm về
cai trị nhưng lại là một nhà mị dân tài giỏi – là một sự vô lý, chẳng khác gì
chọn tổng quản trị cho một công ty quan trọng qua một cuộc đua ngựa. Ở Hoa lục,
lãnh tụ phải được chọn lựa cẩn thận, nuôi dưỡng, thúc đẩy, có thêm kinh nghiệm ở
mỗi bậc của hệ thống đảng cộng sản trước khi được trao cho công việc tột đỉnh.
(Dĩ nhiên ở một bậc sẽ có rất nhiều những cuộc tranh giành tàn nhẫn, xấu xí và
tham nhũng.)
Sự thô thiển của chiến dịch vận động tranh cử của
ông Trump đã làm cho những chỉ trích của báo chí Trung Cộng về “một trò hề
chính trị rối loạn” trở thành tin được. Sự khác biệt giữa lá phiếu dân bầu và
lá phiếu của cử tri đoàn sẽ lại càng thêm bằng cớ cho luận cứ là nền dân chủ của
Hoa Kỳ là một trò gian trá.
Nếu những chỉ dấu cho đến nay là tiêu biểu cho chính
phủ Trump thì nó lại càng giúp cho Trung Cộng. Mỗi trò ồn ào hoang tưởng về an
ninh mà ông đe dọa, từ cấm di dân Hồi Giáo đến bức tường với Mexico, sẽ được Bắc
Kinh dùng để biện minh cho những vô số đàn áp của Bắc Kinh.
Và việc này dẫn đến chiến thắng thứ ba của Bắc
Kinh. Mỗi năm Hoa Kỳ đưa ra một bản phúc trình về nhân quyền của Trung Cộng,
và mỗi năm Trung Cộng lại trả lời với một bản phúc trình của họ, một sự pha trộn
tức tối và chọc quê vào một số những chỗ yếu của Hoa Kỳ, từ cách cảnh sát đối xử
với dân thiểu số đến sự khác biệt giữa đồng lương đàn ông và đàn bà. Ông Palmer
cho là dưới thời đại của Tổng Thống Trump, kho vũ khí của Bắc Kinh để chống lại
Hoa Kỳ về nhân quyền sẽ gia tăng, khi ông có liên hệ mật thiết với các nhóm chủ
trương da trắng cực đoan, sự việc sẽ có giảm thiểu dân quyền và việc ông cùng
những người ủng hộ ông, tấn công vào tự do báo chí. Bất cứ một kêu gọi nào từ
Tây phương đòi cải tổ hệ thống phụ hệ khắt khe của Bắc Kinh như việc bắt năm cô
tranh đấu cho nữ quyền hay là sự việc đảng cộng sản không có nữ lãnh đạo, có thể
được trả lời ngay chỉ cần nhắc đến ông Trump, vua sờ mó. Sự hồi sinh của phong
trào chống đồng tính trong đảng Cộng Hòa sẽ là một đòn nặng cho phong trào quyền
đồng tính ở Hoa Lục. Kêu gọi minh bạch trong ngân sách quốc phòng và ngân sách
chính quyền địa phương sẽ được trả lời bằng câu hỏi tại sao ông tổng thống
không chịu công bố hồ sơ khai thuế. Bạo động sắc tộc sẽ làm cho mọi người dễ
tin vào câu trả lời mà thời còn Liên sô khi ai hỏi đến quần đảo Gulag thì ngay
lập tức nghe trả lời “Nhưng ở Hoa Kỳ, quý vị treo cổ người da đen.”
Nhưng ông Palmer bảo đó là giả thử chính phủ Trump
nói đến vấn đề nhân quyền. Với sự việc ông Trump thường xuyên thán phục các nhà
độc tài từ Saddam Hussein đến Vladimir Putin, và chủ trương một chính sách ngoại
giao cô lập, Trung Cộng có thể thấy một Tòa Bạch Ốc thật yên lặng và sẽ làm ngơ
trước những sự đàn áp ở Tân Cương hay ở ngay chính Hồng Kông.
Và
chiến thắng cuối cùng là về niềm tin vào truyền thông. Sự hầu như là hoàn toàn đồng ý lên án ông Trump bởi các tờ báo từ tả
sang hữu – mà chẳng có ảnh hưởng gì đến cử tri – có vẻ đã củng cố cho luận điệu
của báo chí nhà nước Trung Cộng là truyền thông Tây Phương thiên lệch và không
có uy tín. Thêm vào đó, sự thất bại của các nhà thăm dò dư luận trong việc tiên
đoán về chiến thắng của ông Trump sẽ được Bắc Kinh dùng để chê bai khả năng
chuyên môn của báo chí Tây phương.
Mà quả vậy, Carrie Gracie, chủ bút chuyên về Trung Cộng
của thế giới vụ đài BBC đồng ý là ông Trump đã cung cấp một cơ hội cho Bắc
Kinh. Trong khi vận động tranh cử, tổng thống mới đắc cử đã tỏ ra lạnh lùng hơn
về những quyết tâm của Hoa Kỳ ở Á Châu. Ông đã công khai và hết sức thù nghịch
với thỏa hiệp TPP, khía cạnh kinh tế của Chính sách Chuyển hướng sang Á Châu của
Tổng Thống Obama. Và nay theo Gracie, những nhà chiến lược về địa lý chính trị
của Trung Cộng “hy vọng là một chính phủ
Trump sẽ khiến họ có thể lợi dụng thực hiện kế hoạch đầy tham vọng giảm thiểu
uy quyền của Hoa Kỳ và vẽ lại bản đồ của Á Châu. Họ có thể đúng.”
Nhưng ông Palmer thì bảo chỉ có một điều lo ngại có
thể khiến cho cuộc ăn mừng ở Trung Nam Hải không hoàn toàn vui. Tuy Trung Cộng
thường xuyên chỉ trích Hoa Kỳ, nhưng sự tăng trưởng kinh tế của họ, mỉa mai
thay, dựa trên một Hoa Kỳ hùng mạnh, ổn định và phồn thịnh sẵn sàng buôn bán với
thế giới. Toàn cầu hóa, các tác giả Trung Cộng đã nhiều lần lý luận trong mấy
tháng gần đây, là tối cần thiết cho một quốc gia cần thị trường của những nước
khác để giúp đẩy dân chúng của họ lên giai cấp trung lưu và đạt được “Giấc mơ
Trung Quốc” của một quốc gia phú cường vào năm 2020.
Ông Palmer viết:
“Nhưng nếu tổng thống đắc cử thực hiện những kế hoạch
bảo hộ mậu dịch của ông, và những quyết định của ông có cùng ảnh hưởng đối với
Hoa Kỳ như đã xảy ra cho các công việc kinh doanh thất bại của ông, nền kinh tế
của Trung Quốc, vốn đang lung lay, có thể bắt đầu rung chuyển… Trung Quốc và
Hoa kỳ thường được coi như là hai cánh của nền kinh tế toàn cầu. Mất đi một
cái, thì họ cùng nhau rớt.”
-----------------------------
XEM LẠI :
No comments:
Post a Comment