19.11.2016
Chiến
thắng ngoạn mục đầy kịch tính của ứng viên Cộng hòa Donald Trump đã mở ra những
điều chưa từng thấy trước nay, trong đó có làn sóng biểu tình rầm rộ hậu bầu cử,
và hứa hẹn sẽ còn nhiều điều ‘đột phá’ khác nữa trong chính sách đối nội-đối
ngoại của nước Mỹ trong 4 năm tới, kể cả vấn đề Biển Đông, chính sách xoay trục
về châu Á, và mối quan hệ Việt-Mỹ.
Thông
điệp của chiến thắng này là gì? Có thể trông đợi điều gì từ chính quyền của tỷ
phú Trump? Mời các bạn cùng chia sẻ cảm nghĩ của một số cử tri trẻ gốc Việt tại
Nam California, nơi được xem là thủ đô của người Việt hải ngoại. Khách mời
chương trình hôm nay gồm Lý Vĩnh Phong, cựu thành viên của Tổng Hội sinh viên
Nam California; Trương Ngãi Vinh, Chủ tịch cộng đồng Nam California; Lý Trí
Anh, sáng lập viên nhóm Thanh niên Cờ vàng.
Bấm
vào nghe toàn bộ cuộc phỏng vấn :
Trí Anh: Mình là đảng viên Cộng
hòa nhưng mình không bỏ phiếu cho ông Trump vì ông phát biểu những điều mình cảm
thấy không thích hợp, không xứng đáng để trở thành Tổng thống.
*
Trà Mi: Dù chị thấy ông không xứng đáng, nhưng kết quả đảo ngược kỳ vọng của chị.
Cảm nghĩ của chị thế nào?
Trí Anh: Mình cũng buồn một
chút vì những cuộc biểu tình bạo loạn xảy ra. Mình tôn trọng những cuộc biểu
tình phản đối vì mình ở xứ dân chủ, nhưng mình không ủng hộ các cuộc biểu tình
gây bạo loạn. Từ hồi qua Mỹ tới giờ 20 năm, mình chưa thấy cuộc bầu cử nào mà
sau đó lại có biểu tình với số đông như vậy, làm mình cảm thấy lo lắng.
Ngãi Vinh: Ông Trump thắng cử
cũng là điều bất ngờ. Tôi muốn ông thắng và đạt được điều đó, tôi cảm thấy vui.
Tôi là người thuộc đảng Cộng hòa. Tôi chọn Tổng thống một là có lợi cho đất nước
tôi đang sống, Hoa Kỳ, thứ hai có lợi cho đất nước Việt Nam.
Vĩnh Phong: Mình theo đảng Dân
chủ và ủng hộ bà Clinton. Tâm trạng mình bây giờ rất buồn lo, không phải vì cá
nhân ông Trump, mà vì chính sách của ông cực đoan mà mình nghĩ sẽ không mang lại
sự đoàn kết và phồn thịnh cho Mỹ.
Trà Mi: Dù có nhiều lo âu, nhưng chiến thắng cuối cùng lại thuộc về nhân vật
gây ra những lo âu đó, lý do vì sao?
Trí Anh: Đa số vì dân Mỹ sau
8 năm họ ngán, họ cảm thấy mệt mỏi. Họ không thích thú với 8 năm vừa qua của đảng
Dân chủ, nên họ muốn thay đổi.
Trà Mi: Chiến thắng của ông Trump, ngoài thông điệp cho thế giới thấy nước Mỹ
đang muốn thay đổi, còn mang thông điệp nào khác chăng?
Trí Anh: Nó cho thấy nước Mỹ
là nơi tất cả mọi chuyện đều có thể xảy ra vì Mỹ có nền dân chủ rất đặc biệt, rất
rõ ràng.
Trà Mi: Người Mỹ chấp nhận rủi ro để thay đổi. Rủi ro đầu tiên hiện giờ là nước
Mỹ đang chia rẽ. Ông Trump bây giờ có thể làm gì để hàn gắn những rạn nứt đó?
Ngãi Vinh: Ông có thể mời những
người như bà Clinton vào làm việc chung hoặc những người bên đảng Dân chủ vào
làm việc chung. Ông phải đóng vai trò hàn gắn tất cả những vết thương do cuộc bầu
cử này gây ra. Phải có sự chan hòa giữa đảng Dân chủ và Cộng hòa ngay trong
phòng làm việc của ông ở Tòa Bạch Ốc.
Vĩnh Phong: Cá nhân ông Trump phải
là người đứng ra, bằng cách này hay cách khác, đưa ra những chính sách khác hơn
những gì ông đã nói, đã làm khi tranh cử vì bây giờ bà Clinton có nói gì đi nữa
thì những người biểu tình cũng không ngưng. Tất cả phải từ ông Trump. Một điều
gây âu lo nữa là ông Trump vừa bổ nhiệm cố vấn quan trọng vốn thuộc phe phân biệt
chủng tộc giữa người da trắng với da màu. Người biểu tình không phải họ tin rằng
biểu tình có thể thay đổi kết quả bầu cử, mà họ biểu tình để chính quyền mới thấy
là nếu ông Trump theo đuổi những gì đã nói thì sẽ có nhiều người chống đối.
Trà Mi: Các bạn dự kiến sẽ nhìn thấy những gì từ một chính phủ mới dưới tay ông
Trump, về đối nội-đối ngoại và hình ảnh của nước Mỹ trên thế giới?
Trí Anh: Mình không biết ông
sẽ giải quyết mọi chuyện thế nào. Ông là một nhà kinh doanh, mọi người cứ nghĩ
ông giàu có sẽ làm cho nước Mỹ giàu có lên, nên họ hy vọng. Mình thì nghĩ khác,
một nhà kinh doanh khác với một nhà làm chính trị. Chính trị không phải là chuyện
mua bán hàng hóa bình thường. Nhiều người Mỹ trắng, cách gì thì cách, họ vẫn
còn dòng máu phân biệt chủng tộc dù họ phải làm việc với mình. Cái sắp tới mà
mình thấy rõ ràng là nội bộ nước Mỹ không chỉ có chia rẽ bình thường mà còn dấy
lên mầm mống kỳ thị chủng tộc, gây ra bạo loạn.
Trà Mi: Ngoài những âu lo, các bạn có dự kiến những điểm sáng nào dưới thời của
ông Trump không?
Ngãi Vinh: Tôi chọn ông Trump
vì lợi cho nước Mỹ và lợi cho Việt Nam. Ông Trump nói sẽ chặn sự bành trướng của
Trung Quốc. Ông nói Trung Cộng đã lợi dụng nước Mỹ rất nhiều trong việc làm
kinh tế. Ông nói nếu ông lên, ông sẽ có đường lối làm cho Trung Cộng không còn
như trước nữa. Nếu ông làm được thì sẽ giúp cho Việt Nam rất nhiều. Ông nói một
điều mà tôi rất thích là cộng sản Việt Nam lợi dụng nước Mỹ về vấn đề Biển Đông
rằng khi Trung Quốc hùng hổ thì kêu gọi Mỹ vào giúp, nhưng phía sau lại chơi
thân với Trung Cộng, đu dây qua lại kiếm lợi. Ông Trump thấy điều đó, ông sẽ
tìm cách cắt bỏ hoàn toàn. Khi người dân Việt Nam thấy rõ nguy cơ mất nước,
nguy cơ đồng hóa dân tộc của Tàu Cộng thì họ sẽ tự đứng lên. Lúc đó, Mỹ sẽ tiếp
tay cứu Việt Nam, chứ cứ trong tình trạng này thì Trung Cộng sẽ lớn mạnh lên.
Trà Mi: Tiếp nối câu hỏi trông đợi gì ở ông Trump về vấn đề Biển Đông và quan hệ
Việt-Mỹ, anh Phong có ý kiến nào khác?
Vĩnh Phong: Về quan hệ Việt-Mỹ,
hiện nay nhiều người lo sợ rằng Hoa Kỳ sẽ bỏ rơi khu vực, không tiếp tục chính
sách xoay trục về Á châu của Tổng thống Obama. Ông Trump nhiều lần nói nếu một
nước nào đó không trả tiền cho nước Mỹ thì tại sao nước Mỹ phải bảo vệ nước đó.
Ông nói như vậy trong mối quan hệ giữa Mỹ với NATO, khối do Mỹ sáng lập và khi
Mỹ bị tấn công 11/9 thì các nước trong NATO đã cùng Mỹ tham chiến ở
Afghanistan. Nếu theo lý luận đó, có thể hiện nay Trung Cộng đang rất là vui mừng
vì ông Trump thắng ông sẽ không tiếp tục theo đuổi chính sách xoay trục châu Á
nữa. Nếu Việt Nam tiếp tục bị Trung Cộng lấn chiếm mà Việt Nam không chịu trả
tiền cho Mỹ để Mỹ bảo vệ, liệu chính phủ Trump có bảo vệ Việt Nam hay không?
Nói về tình hình Việt Nam, dưới chính quyền nào của Mỹ cũng vậy, những người Việt
tranh đấu cho dân chủ Việt Nam không thể suy nghĩ rằng nhờ Mỹ đem lại tự do-dân
chủ cho Việt Nam và bảo vệ chủ quyền lãnh thổ cho Việt Nam. Chúng ta phải dựa
vào sức của mình là chính. Hoa Kỳ và các nước trên thế giới, nếu lên tiếng cho
chúng ta thì tốt, nhưng chúng ta không thể đặt kỳ vọng vào trong đó quá nhiều.
Chúng ta hy vọng rằng những người cố vấn, những người hiểu rõ tình hình thế giới
và tình hình nước Mỹ sẽ giúp cho ông Trump thấy rõ đâu là những lời nói suông
và đâu là chính sách phải theo đuổi.
Trà Mi: Các nước châu Á đang trông cậy vào Mỹ rất nhiều trước thế lấn lướt của
Trung Quốc. Ông Trump làm đảo chiều tất cả, liệu các nước, kể cả Việt Nam, có hụt
hẫng, mất chỗ dựa?
Vĩnh Phong: Hụt hẫng là cái chắc
vì trong ba ứng viên Tổng thống gồm Clinton, Sanders, và Trump thì ông Trump là
người phản đối TPP mạnh mẽ nhất. Đối với Việt Nam, e rằng Việt Nam sẽ lệ thuộc
Trung Cộng nhiều hơn.
Trí Anh: Khi cộng sản Việt
Nam dựa dẫm vào Trung Cộng, người bị ảnh hưởng đầu tiên chính là nhân dân Việt
Nam. Mình lo lắng rằng khi cộng sản Việt Nam dựa dẫm Trung Quốc nhiều hơn, giới
đấu tranh cho biển đảo Việt Nam lâu nay sẽ bị trả thù đầu tiên. Nạn nhân tiếp
theo là những nạn nhân thấp cổ bé họng.
Trà Mi: Chính quyền mới của
ông Trump sẽ mở ra cơ hội mới cho nước Mỹ, theo kỳ vọng của người Mỹ, nhưng là
một thách thức mới với dân Việt Nam. Người Mỹ gốc Việt, cầu nối quan hệ Việt-Mỹ
có thể làm gì để cơ hội mới ở đây cũng là một cơ hội mới cho người Việt trong
nước?
Ngãi Vinh: Đảng cầm quyền cộng
sản Việt Nam phải quyết định, đi với Trung Cộng hay đi với Mỹ. Nếu họ chọn đi với
Trung Cộng thì người dân, ai còn biết thương yêu đất nước và quan tâm đến sự tồn
tại của Việt Nam sẽ tự đứng lên. Lúc đó, mọi chuyện sẽ khác. Đã đến giai đoạn
người dân hiểu được cộng sản là gì, hiểu được tầm quan trọng của hai từ dân tộc
thì tự mình đứng lên. Không một nước nào bên ngoài có thể giúp Việt Nam có dân
chủ cả. Người Việt hải ngoại phải giao tiếp nhiều hơn với người dân trong nước,
truyền sự thật về dân chủ trên thế giới để dân tộc Việt Nam mạnh dạn đứng lên,
nếu cộng sản chọn đi với Trung Cộng.
Vĩnh Phong: Người Việt hải ngoại,
đặc biệt ở Mỹ, việc chúng ta có thể làm chính là vận động chính giới ủng hộ
phong trào dân chủ hóa Việt Nam và yểm trợ cho những người đấu tranh trong nước.
Chúng ta phải nói cho những người trong chính quyền mới ở Mỹ biết nguyện vọng của
người Mỹ gốc Việt muốn thấy Hoa Kỳ đóng vai trò tích cực hơn ở Biển Đông và ở
Việt Nam để cân bằng sự bánh trướng của Trung Cộng.
Trà Mi: Chúng ta chờ xem và chúng ta kỳ vọng những điều tốt đẹp sẽ đến sau cuộc
bầu cử này. Rất cảm ơn các bạn đã tham gia chương trình hôm nay.
----------------------------------
VOA Tiếng
Việt
19.11.2016
Xung
quanh bàn cờ mạt chược tại khu Sài Gòn nhỏ ở Quận Cam, bang California, những
người Mỹ gốc Việt tham gia ván bài này đã theo dõi sát tiến trình cuộc bầu cử Tổng
thống vừa qua. Nhiều người trong số họ cho biết dè dặt ủng hộ ông Trump.
“Tôi bỏ phiếu cho ông Trump
không phải vì nể phục ông, không phải vì chấp nhận ông là ứng viên rất có khả
năng để làm Tổng thống, mà vì
tôi không thích bà Hillary Clinton," đại tá Lê Khắc Lý, cựu tham mưu trưởng quân đoàn 2 Pleiku, lực lượng
võ trang Việt Nam Cộng hòa, cho biết.
Theo
cuộc khảo sát người Mỹ gốc Á toàn quốc trước thềm bầu cử, có nhiều người Mỹ gốc
Á bầu cho bà Cliton hơn ông Trump. Những người bỏ phiếu cho ông Trump có nhiều
lý do khác nhau.
Ái Châu Cao Xuân gửi niềm tin nơi các
nhân sự ông Trump tiến cử sẽ cố vấn cho ông Trump. Cô nói: “Nhân viên và cố vấn của ông sẽ giúp ông. Cho nên, vào phút cuối, tôi
quyết định đầu phiếu cho ông.”
Những
cử tri gốc Việt khác bầu cho phe Cộng hòa vì lòng tin.
“Tôi vẫn là người thuộc
đảng Cộng hòa vì tôi không
ủng hộ chuyện phá thai,” ông
Long Phạm, một tín đồ Công giáo cho hay.
Khác
với một số ủng hộ viên dè dặt của ông Trump, Mike Nguyen, cũng là một người Công giáo, tin tưởng nghị trình ông
Trump đề xuất kể cả việc chọn lựa một thẩm phán bảo thủ cho Tòa Tối cao. Ông
Mike hy vọng nhân vật này sẽ thay đổi một số vấn đề xã hội nhất định.
Ông
cũng kỳ vọng nền kinh tế Mỹ sẽ cải thiện dưới sự lãnh đạo của ông Trump. Ông
bày tỏ: “Như bất kỳ cử tri nào khác, tôi
kỳ vọng rất nhiều. Tôi muốn thấy một số công ăn việc làm được trả về đây cho
dân Mỹ.”
Về
chính sách ngoại giao của ông Trump, đại tá Lý cho biết ông thích quan điểm mạnh
mẽ của ông Trump đối với Trung Quốc vì điều này cũng có lợi cho Việt Nam.
“Tôi thích điểm ông Donald Trump
xem Trung Quốc như kẻ thù, cố gắng đưa Việt Nam trở lại vị trí như một đồng
minh Hoa Kỳ, tôi muốn thấy ông Donald Trump tiếp tục chính sách đó. Đó là cách
duy nhất có thể chặn đứng tham vọng của Trung Quốc,” ông Lê nói.
Cho
dẫu ông Trump có hứa hẹn điều gì trong khi tranh cử, nhiều người Mỹ gốc Việt hiểu
rõ có những giới hạn trong những việc Tổng thống có thể làm, và ông ấy có thể
cũng sẽ thỏa hiệp.
“Chúng ta có Quốc hội,
chúng ta có Tòa Tối cao, không như một nước ở thế giới thứ ba là có một ông vua
mới và ông ấy có thể thay đổi toàn bộ mọi chuyện.” Ông Long nói thêm rằng:
“Tôi sẽ cho ông ấy ít nhất 1, 2 năm. Một
trăm ngày có thể quá ngắn. Mỹ như một con tàu chiến khổng lồ. Khi quay đầu, cần
phải có thời gian.”
No comments:
Post a Comment