13.11.2014
Bộ
Ngoại giao Hoa Kỳ chính thức sửa đổi quy định về
quản lý xuất khẩu vũ khí quốc tế liên quan tới Việt
Nam, mở đường cho việc bán các vũ khí sát thương cho
quốc gia cựu thù.
Văn
bản mới được đăng tải trên trang web của Cục Văn
thư Liên bang Hoa Kỳ có đoạn viết rằng Bộ Ngoại giao
Mỹ đã xác định rằng “vì các lợi ích đối ngoại
Mỹ, an ninh quốc gia và vì các quan ngại nhân quyền mà
việc xuất khẩu các thiết bị quốc phòng mang tính sát
thương và các dịch vụ quốc phòng cho Việt Nam có thể
được cho phép trên cơ sở từng trường hợp một nhằm
tăng cường an ninh và trinh sát trên biển”.
Việc
sửa đổi có hiệu lực hơn một tháng sau khi Hoa Kỳ
thông báo dỡ bỏ một phần lệnh cấm vận vũ khí đối
với Việt Nam nhân chuyến thăm của Bộ trưởng Ngoại
giao kiêm Phó Thủ tướng Việt Nam Phạm Bình Minh tới Mỹ.
Bộ
Ngoại giao Mỹ cho biết việc dỡ bỏ chỉ được áp dụng
cho các mục đích an ninh hàng hải trong bối cảnh Việt
Nam đang phải đương đầu với những thách thức, nhất
là từ Trung Quốc, trên biển Đông.
Trong
chuyến thăm Việt Nam vừa qua, Trợ lý Ngoại trưởng Hoa
Kỳ về Dân chủ, Nhân quyền và Lao động, ông Tom
Malinowski cũng đề cập tới vấn đề vũ khí sát thương.
Nhà
ngoại giao này nói: “Bộ trưởng Ngoại giao của Việt
Nam mới đến Washington, đã gặp Ngoại trưởng Kerry, tại
đó chúng tôi công bố việc dỡ bỏ một phần lệnh cấm
vũ khí sát thương. Và nói rõ rằng chúng tôi muốn làm
nhiều hơn nữa để làm sâu sắc thêm mối quan hệ, chúng
ta có thể làm nhiều hơn nữa, cả trong lĩnh vực hợp
tác an ninh, TPP, nhưng chúng ta chỉ có thể làm điều này
khi có bằng chứng rõ ràng về sự tiến bộ về nhân
quyền. Vì vậy, mục đích của chuyến đi của tôi là để
tìm hiểu những tiến bộ nào có thể đạt được trong
năm nay và trong vài năm tới”.
Việc
Hoa Kỳ cấm bán vũ khí sát thương cho Việt Nam nằm trong
lệnh cấm vận vũ khí năm 1984 của Washington, và theo các
nhà quan sát, quyết định của Mỹ thể hiện sự tin cậy
lẫn nhau và là một phần quan trọng trong tiến trình bình
thường hóa hoàn toàn mối quan hệ song phương.
Hiện
chưa rõ Việt Nam sẽ mua gì, nhưng trong khi vấn đề biển
Đông đang dậy sóng, theo các nhà quan sát, Hà Nội có lẽ
muốn tăng cường hải quân để bảo vệ lãnh hải trước
sự lấn lướt của Trung Quốc.
Tin
tức quốc tế dẫn lời một giới chức quân sự cấp
cao của Mỹ nói rằng hai quốc gia hiện đang bàn thảo về
‘các tàu tuần tra, các thiết bị trinh sát, tình báo’
và ‘có thể là cả một số vũ khí cho hạm đội mà họ
[Việt Nam] chưa có’.
Ông
Nguyễn Mạnh Hùng, giáo sư giảng dạy bộ môn quan hệ
quốc tế tại Đại học George Mason, Mỹ, nhận định:
“Hiện nay chúng ta thấy là cái cần thiết của Việt
Nam là họ cần phải tăng cường khả năng tuần duyên
của họ, thì cái đó là loại vũ khí họ muốn có. Thứ
hai là một loại khác mà tôi nghĩ họ cũng muốn có là
hỏa tiễn địa đối hạm, có thể bắn xa ra ngoài biển.
Thì đó là những cái tôi cho là họ muốn".
Ông
Hùng nói tiếp: "Nhưng còn có những loại khác nữa
là phương tiện để tiến hành trinh sát và thăm dò, dụng
cụ để thăm dò ở ngoài biển thì không có, họ có thể
muốn mua. Nhưng mà mặt khác thì họ có thể điều đình
để cho Mỹ chia sẻ những tin tức ở ngoài đó, bản đồ
ngoài đó, như trường hợp mà Mỹ làm với Philippines. Đó
là những điều mà theo tôi nghĩ có thể là họ muốn”.
Trong
khi đó, trả lời báo giới, giáo sư Carl Thayer, nhận định
Việt Nam đang muốn mua máy bay tuần tra biển P3 của Mỹ.
Ngoài ra, chuyên gia về Việt Nam này còn cho rằng Hà Nội
cũng quan tâm tới radar ven biển, giúp tăng cường khả
năng giám sát biển của Hải quân Việt Nam.
Trợ
lý Ngoại trưởng Mỹ Malinowski nói thêm rằng phía Mỹ
muốn mối bang giao với Hà Nội “sâu sắc và bền vững
hơn như các mối quan hệ đối tác của Mỹ với các bạn
hữu và các đồng minh thân thiết nhất ở châu Á, châu
Âu cũng như những nơi khác”.
Nhưng
để đạt tới điều đó, Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ cho
rằng mối quan hệ Hà Nội - Washington cần phải “dựa
trên những giá trị chung”, và đó là lý do vì sao Hoa Kỳ
“nhấn mạnh rất nhiều tới vấn đề nhân quyền”.
Nhà
ngoại giao này cũng nhấn mạnh rằng Hoa Kỳ không muốn
‘quan hệ đổi chác’ với Việt Nam.
----------------------
No comments:
Post a Comment