CHÂU ÂU KHẢO SÁT DÃY NGÂN HÀ BẰNG KÍNH VIỄN VỌNG GAIA (Tú Anh - RFI)

Châu Âu khảo sát dãy Ngân hà bằng kính viễn vọng Gaia

Tú Anh  -  RFI

Thứ bảy 21 Tháng Mười Hai 2013

http://www.viet.rfi.fr/khoa-hoc/20131221-chau-au-khao-sat-day-ngan-ha-bang-kinh-vien-vong-gaia

Để tìm hiểu cội nguồn dãy thiên hà mà trong đó trái đất nhỏ hơn hạt bụi, cơ quan không gian châu Âu trao nhiệm vụ cho viễn vọng kính tối tân Gaia, vừa được phi thuyền Soyouz của Nga đưa lên không gian từ căn cứ Kourou tại Guyane của Pháp.

Trung tâm không gian Kourou phóng thành công phi thuyền Soyouz để đưa Gaia vào vũ trụ - REUTERS /ESA/ATG medialab

http://www.viet.rfi.fr/sites/viet.filesrfi/dynimagecache/412/145/1088/812/344/257/sites/images.rfi.fr/files/aef_image/2013-12-19T140512Z_1761907765_GF2E9CJ0ZRK01_RTRMADP_3_EUROPE-SPACE_0.JPG

Với quỹ đạo nằm cách địa cầu 1,5 triệu km, hy vọng kính viễn vọng Gaia sẽ phát hiện ra những thái dương hệ tương tự như hệ mặt trời của chúng ta.

Viễn vọng kính Gaia, viên bảo ngọc của cơ quan không gian Châu Âu, có nhiệm vụ quan sát dãy thiên hà đã được phi thuyền Nga Soyouz rời dàn phóng ở Guyane, lãnh thổ hải ngoại của Pháp ở Nam Mỹ ngày 19/12/2013. Tham vọng của Cơ quan không gian châu Âu là vẽ bản đồ dãy Ngân hà trong không gian ba chiều (3D).

Mười tiếng đồng hồ sau khi rời mặt đất, viễn vọng kính Gaia mở chiếc dù kim loại có đường kính 10 mét gồm hai mặt : mặt pin mặt trời hướng về mặt trời để nhận năng lượng và mặt kia là chiếc dù bảo vệ các máy móc nhạy cảm không bị ánh nắng làm hỏng.

Hôm nay 21/12/2013, viễn vọng kính tiếp tục hành trình dài một tháng để lên vị trí « cố định » được đặt tên là « điểm Lagrange 2 », cách trái đất 1,5 triệu km. Từ đây, Viễn vọng kính sẽ theo trái đất quay chung quanh mặt trời và có thể quan sát dãy Ngân hà mà không bị trái đất và mặt trăng làm nhiễu.

Nhiệm vụ của Gaia kéo dài 5 năm, xác định vị trí của hàng tỷ ngôi sao (định tinh) trong dãy Ngân hà và vẽ bản đồ dãy thiên hà của chúng ta trong không gian ba chiều.

Theo Tổng giám đốc công ty không gian Arianespace, Stéphane Israel, nhân loại đang bước vào thời kỳ « rạng đông » trong công cuộc tìm hiểu lịch sử vũ trụ.

Viễn vọng kính Gaia (thần trái đất theo truyền thuyết Hy Lạp) tiếp nối nhiệm vụ của vệ tinh Hipparcos năm 1989.

Hipparcos cũng là tên của nhà thiên văn đầu tiên, người Hy Lạp, cách nay 2000 năm, vẽ bản đồ vũ trụ bằng mắt thường, định vị khoảng 1000 ngôi sao.

Đến cuối thập niên 1980 đầu thập niên 1990, viễn vọng kính Hipparcos phát hiện hơn 120.000 ngôi sao. Tổng phí tổn chương trình Gaia là 1 tỷ euro.