Hà Tường
Cát/Người Việt
Friday, December 13, 2013 6:48:17 PM
Vụ thông tấn xã nhà nước Bắc Hàn KCNA loan báo đã xử
tử Jang Song-thaek (Trương Thành Trạch) người chú dượng của lãnh tụ tối cao Kim
Jong-un (Kim Chính Ân) là tin thời sự hàng đầu trên truyền thông quốc tế hôm
Thứ Sáu. Biến cố đột ngột này dù xảy ra ở một chế độ độc tài bí ẩn nhất thế
giới, vẫn khiến dư luận phải kinh ngạc vì tính cách tàn nhẫn khó mường tượng
trong sự đối xử giữa những con người có liên hệ cả về quá trình hoạt động lẫn
họ hàng thân thích.
Bản tin trên nhật báo Người Việt nhắc lại rằng ông Jang từng là nhân vật số 2 trong ban lãnh đạo Bắc Hàn và là người đã đóng vai trò quan trọng trong sự hỗ trợ cho nhà lãnh tụ Kim Jong-un còn quá trẻ tuổi lên nắm quyền lực, khi ông bố Kim Jong-il (Kim Chính Nhật) qua đời hai năm trước. Tờ báo cũng dẫn lời ông Marcus Noland, nhà nghiên cứu thuộc Viện Kinh Tế Quốc Tế Peterson nói với truyền hình CNN, bày tỏ ngạc nhiên về sự kiện các vụ thanh trừng trong nội bộ Bắc Hàn luôn luôn là chuyện bí mật, chưa bao giờ được công khai phổ biến như lần này. Truyền thông Bắc Hàn loan báo tin tức, kèm theo hình ảnh ông Jang bị bắt giữ ngay trong cuộc họp của trung ương đảng, rồi tay bị cột bằng sợi giây thừng dẫn ra trước một tòa án quân sự đặc biệt và bị xử tử ngay sau khi tuyên án.
Căn cứ theo những tin tức giống nhau cũng như
nêu ra nhiều chi tiết khác, các cơ quan truyền thông quốc tế đều cố gắng phân
tích tìm hiểu lý do, mục tiêu và dự đoán hậu quả hành động của giới lãnh đạo
Bắc Hàn.
Hãng tin Yonhap ở Nam Hàn dẫn lời một phát ngôn viên tòa Bạch Ốc, ông Patrick Ventrell, cho rằng dù chưa thể kiểm chứng độc lập nhưng Hoa Kỳ “cũng không có lý do gì để nghi ngờ tin tức này”. Ông nói: ”Nếu được xác nhận, đây là thêm một ví dụ nữa về sự tàn bạo quá mức của chính quyền Bắc Hàn. Chúng tôi đang theo dõi chặt chẽ diễn biến tại Bắc Hàn và đang thảo luận với các đồng minh và đối tác trong khu vực”.
Báo chí tại Việt Nam cũng đăng nhiều bài về vụ thanh trừng tại Bắc Hàn, dựa theo tin tức từ các cơ quan truyền thông quốc tế. Ngoài ra truyền thông Việt Nam còn có thể khai thác nhiều tin tức từ báo chí Á Châu, kể cả việc lấy tin tức trực tiếp ở Bắc Hàn, nên một số bài viết về chuyện này còn có thể phong phú hơn truyền thông Tây Phương.
Trang mạng của tờ Thanh Niên chú ý đến những vấn đề: Tại sao dượng ông Kim Jong-un bị giết? Vụ thanh trừ ở Triều Tiên là thông điệp gì cho Trung Quốc? Ai có thể sẽ là người thay thế ông Jang Song-thaek? và nhiều chuyện hậu trường khác.
Hãng tin Yonhap ở Nam Hàn dẫn lời một phát ngôn viên tòa Bạch Ốc, ông Patrick Ventrell, cho rằng dù chưa thể kiểm chứng độc lập nhưng Hoa Kỳ “cũng không có lý do gì để nghi ngờ tin tức này”. Ông nói: ”Nếu được xác nhận, đây là thêm một ví dụ nữa về sự tàn bạo quá mức của chính quyền Bắc Hàn. Chúng tôi đang theo dõi chặt chẽ diễn biến tại Bắc Hàn và đang thảo luận với các đồng minh và đối tác trong khu vực”.
Báo chí tại Việt Nam cũng đăng nhiều bài về vụ thanh trừng tại Bắc Hàn, dựa theo tin tức từ các cơ quan truyền thông quốc tế. Ngoài ra truyền thông Việt Nam còn có thể khai thác nhiều tin tức từ báo chí Á Châu, kể cả việc lấy tin tức trực tiếp ở Bắc Hàn, nên một số bài viết về chuyện này còn có thể phong phú hơn truyền thông Tây Phương.
Trang mạng của tờ Thanh Niên chú ý đến những vấn đề: Tại sao dượng ông Kim Jong-un bị giết? Vụ thanh trừ ở Triều Tiên là thông điệp gì cho Trung Quốc? Ai có thể sẽ là người thay thế ông Jang Song-thaek? và nhiều chuyện hậu trường khác.
Trang báo điện tử của Thông Tấn Xã Việt Nam cho
biết hàng trăm người thân cận với ông Jang đã bị thanh trừng hoặc đang tìm
cách trốn khỏi Triều Tiên. Trang báo cũng nói về cựu đại sứ Bắc Hàn tại
Thụy Sĩ. ông Ri Su-yong, người từng ‘nuôi’ Kim Jong-un trong thời gian du học.
Bài báo dẫn tin của nhật báo Mainichi Shimbun ở Nhật Bản cho rằng có lẽ ông này
đã bị hành quyết vì đồng bọn với Jang Song-thaek về tội “chống đảng, chống phá
cách mạng và tham nhũng”. Ri Su-yong là người quản lý quỹ bí mật lên tới $4 tỷ
ký thác ở ngân hàng ngoại quốc và là người giữ trọng trách về đầu tư của nước
ngoài, đặc biệt là từ Trung Quốc.
Hôm Thứ Hai khi có tin Jang bị tước bỏ mọi chức vụ và khai trừ khỏi đảng, phát ngôn viên Hong Lei bộ ngoại giao Trung Quốc cho rằng đây là “vấn đề nội bộ” của Bắc Triều Tiên, và nói thêm là Trung Quốc hy vọng đất nước này có được sự ổn định trong khi “Trung Quốc vẫn giữ vững quyết tâm thúc đẩy quan hệ hữu nghị và hợp tác truyền thống với Bắc Triều Tiên”.
Nhưng tờ New York Times dẫn lời của giáo sư Zhu Fong trường Đại Học Bắc Kinh: “Ông Jang Song-thaek là nhân vật mang tính biểu tượng ở Bắc Hàn, đặc biệt về cải cách kinh tế và đổi mới. Ông đã nhiều lần đến thăm Trung Quốc và được xem là người mạnh mẽ ủng hộ cải cách kinh tế theo mô hình Trung Quốc mà Bắc Kinh muốn Bình Nhưỡng áp dụng. Do đó vụ loại trừ ông có thể gây tác động không chỉ đến tình hình ở bán đảo Triều Tiên mà còn đến một số nước khác đặc biệt là Trung Quốc”. Theo tờ báo, trong số những tội danh mà ông Jang bị cáo buộc có việc bán tài nguyên quốc gia với giá quá rẻ và điều này có lẽ nhắm vào Trung Quốc, khách hàng lớn nhất nhập khẩu than và quặng sắt Bắc Hàn.
Thông tấn xã Pháp AFP cho biết Kim Jong-un là nhà lãnh đạo “liên tục thay tướng” và đó là đường lối cũng cố quyền lực cá nhân mình. Kể từ khi nắm quyền tháng 12 năm 2011, Kim đã thay thế 97 trong số 218 quan chức cao cấp giữ những chức vụ quan trọng trong quân đội, đảng và chính phủ, theo tài liệu của bộ Thống Nhất Quốc Gia ở Nam Hàn. Giáo sư Yang Moo-jin trường đại học Seoul nói Kim Jong-un tìm cách thay thế nhiều quan chức được bổ nhiệm từ thới Kim Jong-il bằng những nhân vật trẻ hơn và trung thành với mình.
Đài phát thanh Tiếng Nói Hoa Kỳ VOA cho rằng cuộc thanh trùng công khai ở Bắc Hàn là dấu hiệu của sự chuyển tiếp lãnh đạo. Phóng viên Daniel Schearf của đài này ở Seoul nhận xét là “Vụ thanh trừng được quảng bá rầm rộ ngụ ý như một lời cảnh giác, để nhắc nhở đến sự trung thành vào lúc nhà lãnh đạo trẻ tuổi đang củng cố thế lực”. Biện pháp quyết liệt được thi hành dường như nhắm mục đích cảnh cáo các cá nhân chống lại lãnh tụ Kim Jong-un rằng không có liên hệ thân thuộc nào có thể là bảo đảm cho họ.
VOA cũng đưa ra nhận xét của giáo sư Cheong Seong-chang, giảng viên kỳ cựu tại viện Sejong ở Nam Hàn. Theo ông, các hoạt động của Jang Song-thaek đã trở thành vấn đề khi ông ta muốn tìm cách xác lập quyền hành mạnh hơn ông đã có dưới thời Kim Jung-il.
Tình báo Hàn Quốc tin rằng trước Jang Song-thaek đã có ít nhất 2 trong số các phụ tá thân cận nhất của ông ta bị xử bắn từ hồi tháng 10.
Thông tấn xã AP nói các chuyên gia về vấn đề Bắc Hàn cho đến bây giờ vẫn chưa thể nào xác định đợt thanh trừng là phản ánh sự bất ổn hãy còn tồn tại ở các cấp lãnh đạo cao nhất hay là sự biểu dương uy thế của Kim Jong-un trong tiến trình củng cố quyền lực tối thượng. Nhưng bằng hướng nào thì chuyện này vẫn là đáng sợ cho các quốc gia trong khu vực cũng như thế giới vì nó chứng tỏ Kim Jong-un và Bắc Hàn là những ẩn số nguy hiểm không thể tìm ra lời.giải. Và theo AP, riêng với nội bộ Bắc Hàn sẽ còn có nhiều vụ thanh trừng tiếp theo nữa.
Hãng tin Bloomberg cho rằng trái với điều mà nhiều người hoài nghi là Kim Jong-un còn quá trẻ chưa đủ khả năng lãnh đạo, việc giết ông chú dượng từng là người giám hộ của mình chứng tỏ sau hai năm Kim đã nắm vững quyền lực trong chế độ độc tài khắc nghiệt. Bloomberg dẫn lời Bruce Kilingner, cựu trưởng văn phòng CIA ở Seoul: “Kim Jong-un đã xác định được rằng ông ta là người lãnh đạo độc tôn. Ông ta thể hiện quyền lực chính trị ở cấp cao hơn và tàn bạo hơn cả cha và ông”.
Thật ra Jang Song-Thaek bị thanh toán bằng một quá trình nhanh chóng và tàn bạo nhưng không phải là nhân vật cao cấp đầu tiên bị loại trừ. Năm 2012 KCNA loan báo tướng Ri Yong-ho, Tỗng Tham Mưu Trưởng quân lực bị cất chức khỏi tất cả mọi nhiệm vụ và đến nay không để lại một dấu vết hình ảnh nào, không ai có thể biết số phận ông ta bây giờ ra sao. Tháng 10 vừa qua, Kim đã thay thế chức Tổng Tham Mưu Trưởng quân lực 1.2 binh sĩ đến lần thứ ba.
Trước khi bị giết, hôm 9 tháng 12, truyền hình nhà nước chiếu hình ảnh ông Jang Song-thaek bị hai sĩ quan an ninh lôi ra khỏi ghế ngồi trong cuộc họp mở rộng của Bộ Chính Trị đảng Lao Động Triều Tiên. Các giới quan sát nhận định đây là một cách làm nhục nặng nề nhất đối với nhân vật từng là số 2 trong ban lãnh đạo, nhưng không ai ngờ rằng đó có thể là màn đầu cho kết cục bị hành quyết.
Cũng có những giả thuyết khác về vụ thanh trừng Jang Song-thaek. Báo điện tử VN Express ở Việt Nam dẫn nguồn tin của tờ Herald Business nói rằng “ông Jang bị thanh trừng một cách không thương tiếc vì ông ta bị tình nghi liên kết với Kim Jong-nam, người anh trai của Kim Jong-un không được Kim Jong-il tin tưởng cho kế vị”. Theo tờ báo này, Jang thường xuyên có những va chạm bất đồng quan điểm với Kim Jong-un về đối ngoại, kinh tế và quan hệ với Trung Quốc nên có ý muốn đưa Kim Jong-nam lên thay.
Trong khi đó, tờ báo điện tử Thanh Niên trích tin tức từ nhật báo Nam Hàn Chosun Ilbo, nói rằng người đứng phía sau vụ lại trừ Jang là Kim Jong-choi, người anh trai khác của Kim Jong-un. Tờ báo giải thích rõ rằng Cục Trưởng Cục Chính Trị quân đội nhân dân Triều Tiên Choe Ryong-hae không có quyền bắt Jang Song-thaek và cơ quan an ninh nhà nước cũng không được phép can thiệp. Do đó chính Kim Jong-choi đã dẫn hai cận vệ của Kim Jong-un vào bắt Jang ở phòng họp. Kim Jong-choi cũng là người điều khiển nhân viên đặc vụ an ninh thực hiện chiến dịch thanh trừng và hạ sát Jang cùng các phụ tá thân cận.
Tờ Thanh Niên cũng căn cứ theo tin của Reuters cho rằng Choe Ryong-hae sẽ là người thế chỗ của Jang Song-thaek vì là người “dễ bảo”, tuy nhiên theo dự đoán sẽ nhanh chóng chịu số phận như Jang khi Kim đã hoàn thành một giai đoạn củng cố quyền lực.
Cùng trong loại những tin tức bên lề này, BBC trong bài “Gia đình họ Kim và những ẩn số” nói tới bà vợ của Jang Song-thaek, em gái Kim Jong-il, và có giả thuyết nghi ngờ chính bà Kim Kyong-hui này đã chủ mưu với cháu trong vụ loại trừ và giết chồng. Nhưng theo một bản tin của tờ Chosun Ilbo thì Kenji Fujimoto, người Nhật, trước kia làm đầu bếp riêng của Kim Jong-il và là người thân cận rất hiểu rõ từng người trong gia đình họ Kim, tin rằng Kim Jong-un không có chủ trương xử tử chú dượng. Ông Fujimoto cho rằng quyết định xử tử Jang là “âm mưu từ một thế lực ngầm nào đó mà người ngoài không biết”.
Để kết luận, có thể nói rằng từ trong gia đình họ Kim cho đến những nhân vật ở giới lãnh đạo đảng Lao Động Triều Tiên và chính quyền Bắc Hàn cùng toàn bộ chế độ này, tất cả quá phức tạp và mọi động thái của họ đều là những ẩn số. Chỉ có một điều chắc chắn là Kim Jong-un và những người đang ủng hộ ông ta, qua sự kiện vừa xảy ra, tỏ ra rằng họ không thể nào là những người thực hiện được sự đổi mới đất nước nghèo đói này như quốc tế mong đợi.
Ngoài ra, trong vòng một tuần lễ nữa, tới ngày kỷ niệm hai năm cái chết của Kim Jong-il – 17 tháng 12 – có thể chúng ta sẽ hiểu biết được thêm một số thắc mắc còn tồn tại.
Hôm Thứ Hai khi có tin Jang bị tước bỏ mọi chức vụ và khai trừ khỏi đảng, phát ngôn viên Hong Lei bộ ngoại giao Trung Quốc cho rằng đây là “vấn đề nội bộ” của Bắc Triều Tiên, và nói thêm là Trung Quốc hy vọng đất nước này có được sự ổn định trong khi “Trung Quốc vẫn giữ vững quyết tâm thúc đẩy quan hệ hữu nghị và hợp tác truyền thống với Bắc Triều Tiên”.
Nhưng tờ New York Times dẫn lời của giáo sư Zhu Fong trường Đại Học Bắc Kinh: “Ông Jang Song-thaek là nhân vật mang tính biểu tượng ở Bắc Hàn, đặc biệt về cải cách kinh tế và đổi mới. Ông đã nhiều lần đến thăm Trung Quốc và được xem là người mạnh mẽ ủng hộ cải cách kinh tế theo mô hình Trung Quốc mà Bắc Kinh muốn Bình Nhưỡng áp dụng. Do đó vụ loại trừ ông có thể gây tác động không chỉ đến tình hình ở bán đảo Triều Tiên mà còn đến một số nước khác đặc biệt là Trung Quốc”. Theo tờ báo, trong số những tội danh mà ông Jang bị cáo buộc có việc bán tài nguyên quốc gia với giá quá rẻ và điều này có lẽ nhắm vào Trung Quốc, khách hàng lớn nhất nhập khẩu than và quặng sắt Bắc Hàn.
Thông tấn xã Pháp AFP cho biết Kim Jong-un là nhà lãnh đạo “liên tục thay tướng” và đó là đường lối cũng cố quyền lực cá nhân mình. Kể từ khi nắm quyền tháng 12 năm 2011, Kim đã thay thế 97 trong số 218 quan chức cao cấp giữ những chức vụ quan trọng trong quân đội, đảng và chính phủ, theo tài liệu của bộ Thống Nhất Quốc Gia ở Nam Hàn. Giáo sư Yang Moo-jin trường đại học Seoul nói Kim Jong-un tìm cách thay thế nhiều quan chức được bổ nhiệm từ thới Kim Jong-il bằng những nhân vật trẻ hơn và trung thành với mình.
Đài phát thanh Tiếng Nói Hoa Kỳ VOA cho rằng cuộc thanh trùng công khai ở Bắc Hàn là dấu hiệu của sự chuyển tiếp lãnh đạo. Phóng viên Daniel Schearf của đài này ở Seoul nhận xét là “Vụ thanh trừng được quảng bá rầm rộ ngụ ý như một lời cảnh giác, để nhắc nhở đến sự trung thành vào lúc nhà lãnh đạo trẻ tuổi đang củng cố thế lực”. Biện pháp quyết liệt được thi hành dường như nhắm mục đích cảnh cáo các cá nhân chống lại lãnh tụ Kim Jong-un rằng không có liên hệ thân thuộc nào có thể là bảo đảm cho họ.
VOA cũng đưa ra nhận xét của giáo sư Cheong Seong-chang, giảng viên kỳ cựu tại viện Sejong ở Nam Hàn. Theo ông, các hoạt động của Jang Song-thaek đã trở thành vấn đề khi ông ta muốn tìm cách xác lập quyền hành mạnh hơn ông đã có dưới thời Kim Jung-il.
Tình báo Hàn Quốc tin rằng trước Jang Song-thaek đã có ít nhất 2 trong số các phụ tá thân cận nhất của ông ta bị xử bắn từ hồi tháng 10.
Thông tấn xã AP nói các chuyên gia về vấn đề Bắc Hàn cho đến bây giờ vẫn chưa thể nào xác định đợt thanh trừng là phản ánh sự bất ổn hãy còn tồn tại ở các cấp lãnh đạo cao nhất hay là sự biểu dương uy thế của Kim Jong-un trong tiến trình củng cố quyền lực tối thượng. Nhưng bằng hướng nào thì chuyện này vẫn là đáng sợ cho các quốc gia trong khu vực cũng như thế giới vì nó chứng tỏ Kim Jong-un và Bắc Hàn là những ẩn số nguy hiểm không thể tìm ra lời.giải. Và theo AP, riêng với nội bộ Bắc Hàn sẽ còn có nhiều vụ thanh trừng tiếp theo nữa.
Hãng tin Bloomberg cho rằng trái với điều mà nhiều người hoài nghi là Kim Jong-un còn quá trẻ chưa đủ khả năng lãnh đạo, việc giết ông chú dượng từng là người giám hộ của mình chứng tỏ sau hai năm Kim đã nắm vững quyền lực trong chế độ độc tài khắc nghiệt. Bloomberg dẫn lời Bruce Kilingner, cựu trưởng văn phòng CIA ở Seoul: “Kim Jong-un đã xác định được rằng ông ta là người lãnh đạo độc tôn. Ông ta thể hiện quyền lực chính trị ở cấp cao hơn và tàn bạo hơn cả cha và ông”.
Thật ra Jang Song-Thaek bị thanh toán bằng một quá trình nhanh chóng và tàn bạo nhưng không phải là nhân vật cao cấp đầu tiên bị loại trừ. Năm 2012 KCNA loan báo tướng Ri Yong-ho, Tỗng Tham Mưu Trưởng quân lực bị cất chức khỏi tất cả mọi nhiệm vụ và đến nay không để lại một dấu vết hình ảnh nào, không ai có thể biết số phận ông ta bây giờ ra sao. Tháng 10 vừa qua, Kim đã thay thế chức Tổng Tham Mưu Trưởng quân lực 1.2 binh sĩ đến lần thứ ba.
Trước khi bị giết, hôm 9 tháng 12, truyền hình nhà nước chiếu hình ảnh ông Jang Song-thaek bị hai sĩ quan an ninh lôi ra khỏi ghế ngồi trong cuộc họp mở rộng của Bộ Chính Trị đảng Lao Động Triều Tiên. Các giới quan sát nhận định đây là một cách làm nhục nặng nề nhất đối với nhân vật từng là số 2 trong ban lãnh đạo, nhưng không ai ngờ rằng đó có thể là màn đầu cho kết cục bị hành quyết.
Cũng có những giả thuyết khác về vụ thanh trừng Jang Song-thaek. Báo điện tử VN Express ở Việt Nam dẫn nguồn tin của tờ Herald Business nói rằng “ông Jang bị thanh trừng một cách không thương tiếc vì ông ta bị tình nghi liên kết với Kim Jong-nam, người anh trai của Kim Jong-un không được Kim Jong-il tin tưởng cho kế vị”. Theo tờ báo này, Jang thường xuyên có những va chạm bất đồng quan điểm với Kim Jong-un về đối ngoại, kinh tế và quan hệ với Trung Quốc nên có ý muốn đưa Kim Jong-nam lên thay.
Trong khi đó, tờ báo điện tử Thanh Niên trích tin tức từ nhật báo Nam Hàn Chosun Ilbo, nói rằng người đứng phía sau vụ lại trừ Jang là Kim Jong-choi, người anh trai khác của Kim Jong-un. Tờ báo giải thích rõ rằng Cục Trưởng Cục Chính Trị quân đội nhân dân Triều Tiên Choe Ryong-hae không có quyền bắt Jang Song-thaek và cơ quan an ninh nhà nước cũng không được phép can thiệp. Do đó chính Kim Jong-choi đã dẫn hai cận vệ của Kim Jong-un vào bắt Jang ở phòng họp. Kim Jong-choi cũng là người điều khiển nhân viên đặc vụ an ninh thực hiện chiến dịch thanh trừng và hạ sát Jang cùng các phụ tá thân cận.
Tờ Thanh Niên cũng căn cứ theo tin của Reuters cho rằng Choe Ryong-hae sẽ là người thế chỗ của Jang Song-thaek vì là người “dễ bảo”, tuy nhiên theo dự đoán sẽ nhanh chóng chịu số phận như Jang khi Kim đã hoàn thành một giai đoạn củng cố quyền lực.
Cùng trong loại những tin tức bên lề này, BBC trong bài “Gia đình họ Kim và những ẩn số” nói tới bà vợ của Jang Song-thaek, em gái Kim Jong-il, và có giả thuyết nghi ngờ chính bà Kim Kyong-hui này đã chủ mưu với cháu trong vụ loại trừ và giết chồng. Nhưng theo một bản tin của tờ Chosun Ilbo thì Kenji Fujimoto, người Nhật, trước kia làm đầu bếp riêng của Kim Jong-il và là người thân cận rất hiểu rõ từng người trong gia đình họ Kim, tin rằng Kim Jong-un không có chủ trương xử tử chú dượng. Ông Fujimoto cho rằng quyết định xử tử Jang là “âm mưu từ một thế lực ngầm nào đó mà người ngoài không biết”.
Để kết luận, có thể nói rằng từ trong gia đình họ Kim cho đến những nhân vật ở giới lãnh đạo đảng Lao Động Triều Tiên và chính quyền Bắc Hàn cùng toàn bộ chế độ này, tất cả quá phức tạp và mọi động thái của họ đều là những ẩn số. Chỉ có một điều chắc chắn là Kim Jong-un và những người đang ủng hộ ông ta, qua sự kiện vừa xảy ra, tỏ ra rằng họ không thể nào là những người thực hiện được sự đổi mới đất nước nghèo đói này như quốc tế mong đợi.
Ngoài ra, trong vòng một tuần lễ nữa, tới ngày kỷ niệm hai năm cái chết của Kim Jong-il – 17 tháng 12 – có thể chúng ta sẽ hiểu biết được thêm một số thắc mắc còn tồn tại.
No comments:
Post a Comment