Wed, 10/02/2013 - 03:22
Nhân chuyện LS Lê Quốc Quân bị mang ra xử ngày mai,
mình xin kể lại câu chuyện của một nhà tranh đấu khác, xảy ra cách nay trên 20
năm, nhưng có thể nhiều người trong nước chưa biết. Đó là trường hợp của Luật
sư Đoàn Thanh Liêm đã bị bắt và bị kết án 12 năm tù chỉ vì viết một văn bản dài
khoảng… nửa trang giấy.
Đầu năm 1990, LS Đoàn Thanh Liêm soạn thảo một văn
bản “Năm điểm thỏa thuận căn bản”nội dung chưa tới 300 từ, mục đích
làm “guideline cho việc soạn thảo một bản Hiến pháp mới cho nước Việt Nam
sau này”. Vì những chữ này mà ông đã bị bắt năm 1990 và bị kết án 12 năm
tù trong một phiên xử bí mật ngày 14-05-1992, ở Sài Gòn, về
tội "Tuyên truyền chống Chủ nghĩa Xã hội" – chiếu theo điều
88 Bộ Luật Hình Sự thời đó. Văn bản như sau:
“Năm
Điểm Thỏa Thuận Căn Bản:
Điểm 1: Quốc gia Việt Nam không công nhận một tôn
giáo nào làm quốc giáo. Quốc gia cũng không áp đặt một chủ thuyết nào làm
giáo điều chính thức của dân tộc. Nhằm tôn trọng và bảo vệ tự do tín
ngưỡng, Nhà nước không can thiệp vào chuyện nội bộ của các tổ chức tôn giáo.
Điểm 2: Dân tộc Việt Nam gồm nhiều sắc tộc có
truyền thống văn hóa và lịch sử khác nhau. Như vậy, nền tảng của xã hội VN
phải được đặt trên cơ sở đa chủng tộc, đa văn hóa.
Điểm 3: Phát huy truyền thống nhân bản và nhân
ái của dân tộc, hệ thống chính trị và luật pháp VN sẽ được xây dựng trên những
nguyên tắc đã được ghi trong Bản Tuyên Ngôn Quốc Tế Nhân Quyền.
Điểm 4: Về phương diện kinh tế, vai trò của Nhà nước
là làm trọng tài để bảo vệ công bằng xã hội và trật tự xã hội.
Như vậy, Nhà nước không thể vừa làm trọng tài, vừa
làm một bên đương sự trong các hoạt động kinh doanh làm ăn được (không thể
vừa thổi còi, vừa đá banh).
Hệ quả là hệ thống quốc doanh hiện nay sẽ được giảm
tới mức tối thiểu.
Điểm 5: Thể hiện tinh thần hòa giải hòa hợp dân
tộc, quốc gia sẽ ban hành lệnh khoan hồng đại xá đối với mọi vi phạm do cá
nhân, hay do tập thể gây ra.
Nghiêm cấm mọi sự tùy tiện báo ân, báo oán.
Mọi khiếu nại đòi bồi thường thiệt hại sẽ được xử lý
theo đúng thủ tục luật pháp.
Làm tại Saigon, Tháng Hai năm 1990
Đoàn Thanh Liêm” - (trừ đề ngày tháng, họ tên,
chỉ có 287 chữ)!
--------------------------
+* So sánh văn bản này với những những đòi hỏi
tương tự của các nhà tranh đấu trong nước hiện nay, để thấy rằng tiến trình dân
chủ ở Việt Nam diễn ra trong 20 năm qua không đi được bao xa, bởi những đòi hỏi
đã đưa LS Đoàn Thanh Liêm vào tù hơn 2 thập niên trước, cũng chính là những
điều đã đưa LS Lê Quốc Quân và nhiều nhà tranh đấu khác vào tù. Có khác chăng
là hiện nay nhờ có internet, nên những người tranh đấu hiện nay được nhiều
người biết đến, khác với những người tù trước kia chỉ có gia đình và người thân
của họ chống chọi một cách lẻ loi, đơn độc.
Mình không thân với LS Đoàn Thanh Liêm, nhưng trước
đây mình có làm việc với con trai ông là LS Đoàn Thanh Khiết, trong một số dự
án về giáo dục. Thỉnh thoảng có nghe anh Khiết kể lại câu chuyện cha của mình
bị bắt ra sao. Chuyện lâu rồi, mình không nhớ hết chi tiết, nên tuần trước mình
có hỏi lại LS Đoàn Thanh Liêm, ông cho biết như sau:
“Đầu năm 1990, Đảng CSVN lo sợ về vụ sụp đổ ở Đông
Âu, nên ra tay đàn áp các phần tử mà họ coi là nguy hiểm cho chế độ - kể cả các
đảng viên kỳ cựu như các ông Trần Xuân Bách, Nguyễn Hộ, Tạ Bá Tòng v.v... Tôi
bị bắt ngày 23/4/1990, đến 14/5/1992, thì bị đem ra xử tại Tòa án Saigon.
Họ phạt tôi 12 năm tù giam về tội 'Tuyên truyền chống Chủ nghĩa Xã hội' chiếu
theo điều 88 Bộ Luật Hình sự thời ấy. Sau đó, họ đưa tôi đi 'thi hành án' tại
trại giam Z30D ở Rừng Lá thuộc huyện Hàm Tân, Phan Thiết.
Năm 1995, hai Thượng Nghị sĩ John McCain và Tom
Harkin qua Hà Nội để bàn thảo về việc bình thường hóa quan hệ ngọai giao
giữa Washington và Hà Nội. Nhân tiện, cả hai ông can thiệp, yêu cầu
Hà Nội trả tự do cho tôi. Họ làm việc này là do sự vận động của một số bạn
người Mỹ quen biết tôi từ lâu. Chứ riêng tôi, thì không quen biết các Thượng
Nghị sĩ này. Vì thế mà vào tháng 2/1996, tôi được trả tự do bằng cách công an
chở tôi từ nhà tù Hàm Tân ra thẳng Phi trường Tân Sơn Nhất, để cùng gia đình
qua định cư bên Mỹ – coi như tôi bị expelled khỏi VN”.
Trường hợp của LS Đoàn Thanh Liêm cũng giống như
trường hợp của BS Đoàn Viết Hoạt, đã bị đưa từ nhà tù ra thẳng sân bay để đi tị
nạn ở Mỹ cho tới bây giờ..
LS Đoàn Thanh Liêm đã tốt nghiệp ĐH luật ở trường
ĐH Georgetown University -Washington DC, hồi thập niên
1960. Ông là người Công giáo, Giáo phận Bùi Chu, di cư vào miềnNam năm
1954.
Có 2 người Mỹ và 1 người Việt Nam bị liên
lụy trong vụ án của ông. Đó là đạo diễn Richard M. Hughes (còn gọi là Dick
Hughes), Michael Morrow (cựu phóng viên Mỹ, là người đã phanh phui vụ Mỹ Lai)
và ông Đỗ Ngọc Long. Họ là những người làm việc trong một dự án giúp đỡ những
trẻ em bụi đời, sống ngoài đường phố, mang tên dự án Nhà Phạm Ngũ Lão. Hai
người Mỹ đã bị cáo buộc tội “làm gián điệp cho CIA” và bị trục xuất, riêng LS
Đoàn Thanh Liêm và ông Đỗ Ngọc Long thì bị bắt giam.
Đây là các bài báo nước ngoài viết về vụ án này thời
đó:
Báo New York Times: Hanoi Jails Lawyer for
Links With
Topics of The Times; The Vietnam War, Continued:
WITCH HUNTS HINDER VIETNAM RELATIONS:
AP: US Seeks Release of Activists Jailed
in Vietnam:
SOCIALIST REPUBLIC OF
VIET NAM (SRV) Doan Thanh Liem:
http://www.amnesty.org/es/library/asset/ASA41/001/1991/es/3b157b47-ee54-11dd-9381-bdd29f83d3a8/asa410011991en.html
http://www.hrw.org/reports/1993/WR93/Asw-12.htm
http://www.hrw.org/reports/1993/WR93/Asw-12.htm
Frost in the Tropics: the Lost Years
Bài báo này nói về những việc làm từ thiện của đạo
diễn Richard Hughes (Dick Hughes), có nói về một trẻ em bụi đời có tên là
“Chó”, sau trở thành người đạp xích lô, rất cảm động: A family once more: http://old.post-gazette.com/lifestyle/20011007hughes1007fnp2.asp
--------
** LS Đoàn Thanh Liêm còn là tác giả của nhiều bài
viết về “xã hội dân sự”, cũng là chủ đề của một dự án do các nhân sĩ, trí thức
khởi xướng hơn tuần qua. Đây là 3 trong những bài viết của LS Đoàn Thanh Liêm
về xã hội dân sự:
(Thu
Ngọc =>FB: http://www.facebook.com/BasamVN/posts/518688668224908 )
No comments:
Post a Comment