9-11-2013
Mười giờ rưỡi sáng thứ năm, thăm Quảng trường
Đỏ. Một người đàn bà nói: Hôm nay không cho vào vì đang sửa chữa. Lát sau người
đàn bà nọ giới thiệu một bà già 70 tuổi. Bà ta bảo mỗi người đóng 60 rúp.
Bà lấy ra một nửa, gói trong tờ giấy, bảo mọi người gom máy ảnh lại
để bà ta giữ, xong dẫn đoàn vào cổng.
Đến cổng mới hay là quảng trường vẫn mở cửa đón
khách bình thường vì hiện đang có một đoàn khách quốc tế đang xếp hàng
chờ. Chỉ riêng đoàn Việt Nam khỏi xếp hàng vì đã đưa tiền cho ba già!
Lăng Lênin lát đá cẩm thạch đen. Những bậc thang đen.
Hình như bên ngoài người ta đã bỏ toán lính gác. Thi hài
Lênin nằm trong lồng kính giống như một tượng bằng thạch cao. Trên tường
đá đen lạnh lẽo có lát những phiến đá đỏ.
Có người to tiếng bên ngoài lăng. Một du khách Trung Quốc
bị giữ lại để kiểm tra giấy tờ.
Nước Nga có một quá khứ huy hoàng, một nền
nghệ thuật vĩ đại, một cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ đại. Nhưng những
cái vĩ đại ấy bây giờ bị nhốt trong một cơ chế chật
hẹp, trong sự bảo thủ và nạn tham nhũng lan tràn.
Nước Nga giống như một con cá voi nằm trong ly nước.
Nó ý thức được hoàn cảnh của mình, cũng như con cá lớn muốn vùng thoát
khỏi ly nước để bơi ra biển nhưng bằng cách nào? Nếu vùng mạnh, cái ly
sẽ vỡ nát và nó rơi xuống Quảng trường Đỏ, không đủ sức
để trườn ra biển.
Một ngôi nhà tranh sẽ dễ dàng phá
bỏ để xây dựng một cao ốc hiện đại, nhưng nước Nga lại là một
lâu đài cũ kỹ rêu phong và có nhiều người ở, sinh con
đẻ cái ở đó. Nếu đập ngôi nhà, những người đó
sẽ ở đâu?
NGÀY 8 THÁNG 9 NĂM 2001
Tôi tặng cho ông già gác cổng mấy chai rượu Jinro Soju
mua ở Seoul vì ông ta đã giúp đỡ tôi xách hành lý lên phòng khi tôi
mới đến đây. Dường như trong phái đoàn Viêt Nam chỉ có mình tôi làm
chuyện đó.
Ông ta trực ca sáng và tôi thường đến chơi với ông. Chúng tôi
nói chuyện với nhau bằng những hình vẽ trên giấy và bằng cách ra dấu.
Quanh khu nhà khách có rất nhiều cây phong, bóng mát
như rừng. Tôi hỏi ông vì sao có nhiều quạ đen đậu trên những cây
phong đó. Ông nói rằng hôm qua có người vứt xác một con mèo chết dưới gốc
cây và tụi quạ bu đến.
NGÀY 11 THÁNG 9 NĂM 2001
Matxcơva khổng lồ với những đường phố rộng
thênh thang và xe chạy vun vút không dứt. Một thành phố rất nhiều xe cũ và
không có taxi nhưng bạn chỉ cần đưa tay đón là những chiếc xe ấy lập tức biến
thành taxi.
Matxcơva đơn điệu với những bloc nhà khổng lồ màu
gạch được xây hàng loạt giống hệt nhau, thỉnh thoảng mới gặp một ngôi biêt
thự sơn màu ngọc bích viền trắng. Sự phối màu ấy sao chép
từ quần thể các lâu đài Cung điện Mùa đông ở Saint Petersburg.
Nhưng nếu đi thuyền trên sông Matxcơva để ngắm nhìn
thành phố, bạn sẽ gặp một thủ đô khác hẳn. Một DisneyLand khổng
lồ với các nhà thờ mái củ hành vàng rực như những lâu đài trong
truyện thần tiên. Những tháp chuông ngọc bích thấp thoáng phía sau cụm rừng
bạch dương.
Trong bóng hoàng hôn, tất cả nhạt nhòa, lẩn khuất…
Phố xá, đồi trọc, rừng cây…hòa quyện thành một phông màu tím than của khói
sóng. Chỉ có nắng xế là cháy rực, ngời ngời trên những lâu đài nguy nga và
những thánh đường diễm ảo. Người ta không còn thấy những lô nhô bận
rộn của phố phường bối rối, của tiếng bánh xe rít trên đường phố.
Chỉ là cái im lặng thanh thản của bầu trời xám mênh mông cùng mặt sông
phẳng lặng.
Du thuyền đi trong bóng tối, ngân nga khúc nhạc quen
thuộc.
Chiều thanh vắng là đây, âm thầm gió rì rào.
Nhưng cũng không còn tiếng rì rào nữa. Chỉ có tiếng
bọt nước vỡ dưới mạn thuyền và ngàn mắt lấp lánh sắc vàng, tím, xanh của
đèn trên bờ sông ngái ngủ.
Matxcơva mờ ảo đang thấm vào tâm hồn tôi bằng
sự tan chảy rất chậm, rất nhẹ, rất ngây ngất của hoàng hôn.
Đi trên sông Matxcơva tôi gặp Pie Đại đế sừng sững
như một trái núi. Ông là người anh hùng lớn của nước Nga, từng
giả làm công nhân sang Thụy Điển để học nghề đóng tàu. Ông được ví
như một Tần Thủy Hoàng của nước Nga, nhưng đó là sự ví von của một
thằng khùng, bởi vì gã Doanh Chính kia chỉ là một sát thủ bần tiện
đang thối rữa trong lịch sử.
Khoảng bảy giờ tối ngày 11 tháng 9 năm 2001 chiếc du
thuyền nhỏ ghé bến. Người bạn đón một chiếc “taxi.”
Cánh cửa xe vừa đóng lại thì anh tài xế đã hỏi:
-Có biết gì không?
-Gì vậy?
-Bin Laden tấn công nước Mỹ!
-Lúc nào?
-Cách đây 5 tiếng đồng hồ.
Xe của anh ta lao đi như điên. Tất cả xe con của
Matxcơva đều lao đi như điên.
-Hai chiêc Boeing đâm thẳng vào tòa nhà WTC ở New
York. Cả hai đều sụm xuống như cái đèn xếp. Ba chục ngàn người
chết.
-Ba chục ngàn sao? Anh bạn tôi hỏi và dịch lại cho tôi
nghe.
-Thì cứ tính đi. Hàng ngày mỗi tòa nhà chứa khoảng
mười lăm ngàn người vừa nhân viên vừa khách hàng.
-Chính xác vậy sao?
-Về nhà lẹ đi. Tôi cũng về nhà để coi
tivi đây! Các ông ở đâu?
-Ở đại sứ quán Việt Nam.
*
Nơi căntin của nhà khách đông nghẹt người đang bu quanh
một chiếc tivi màu 16 inches. Đoạn phim về hai chiếc máy bay đâm vào tòa
nhà đang được chiếu đi chiếu lại. Tin tức nóng hổi đến độ người ta không
có thì giờ dịch ra tiếng Nga, cứ để nguyên lời bình tiếng Anh.
Người ta vừa uống bia vừa bàn tán về Bin Laden.
Trước đây có đôi lần tôi nghe nói về nhân vật
này nhưng ông ta không gây ấn tượng với tôi. Ngờ đâu trên cái đất Nga
xa lạ và lạnh lẽo này ông lại xuất hiện như một vụ nổ làm
rạn nứt cả bầu trời và vỡ vụn trí tưởng tượng của tôi.
Bin Laden đã làm thay đổi nhận thức của tôi
về thế giới, đã đập nát mọi hy vọng nhỏ nhoi còn sót lại trong
tôi về loài người.
Ông đã phá tan mọi hệ thống triết học tư tưởng,
vô hiệu hóa mọi niềm tin, làm cho các tôn giáo phải hoảng hốt. Bin Laden
đã vứt mọi chuẩn mực đạo đức vào cống rãnh, xé nát bản Tuyên ngôn Độc lập
Mỹ và Hiến chương Nhân quyền.
Bin Laden là ngọn gió lạnh buốt, cuồng nộ bay qua sa
mạc hoang tàn, là đám mây hạch nhân trùm xuống nền văn minh dối trá mà xã
hội Âu Mỹ đang tôn thờ.
Bin Laden một mình cầm thanh gươm man rợ đi
gieo rắc cái chết kinh hoàng để xua đuổi, trong vô vọng, một thế lực
hùng mạnh gấp triệu lần ông.
Và cũng trong buổi chiều ấy, Bin Laden đã làm sụp
đổ tòa tháp WTC thứ ba của hành tinh này: đó là tôi.
*
CUỘC HỘI NGỘ VỚI BIN LADEN Ở SAINT PETERSBURG
Phía trước tôi là một mảng đen bát ngát và bất động. Tôi
chạy ra khỏi những khu rừng dày đặc, bị cái mảng đen ấy hút vào vòng
xoáy của nó.
Đó là một ngày mưa dầm ở Cung điện Mùa Hè. Con
đường nhựa ướt sũng chạy dọc theo kênh đào. Dòng kênh dẫn vào cái mảng
đen ấy. Nó là sa mạc, đồng cỏ hay biển?
Tôi chạy. Nước mưa đầm đìa trên mặt. Cái áo gió không
ngăn nổi nước. Ngực ướt sũng. Trời xám xịt. Hàng cây đen rõ dần và cái mảng
đen ấy cũng rõ dần. Đó là biển. Vịnh Phần Lan. Nước biển đen lánh
như than đá.
Tôi đứng ngẩn ngơ nhìn cái mảng đen mênh
mông ấy. Trời thấp. Cung điện ở phía sau lưng, lấp lóa những đài phun
nước và những pho tượng thếp vàng ngời sáng.
Trong khoảnh khắc, tôi quên Bin Laden. Nhưng khi
trở lại Cung điện Mùa Hè thì ông ta lại hiện ra và hỏi tôi vì sao lại đến
cái nơi chó chết này. Bọn nhà giàu đã xây dựng cung điện này, những hoa viên
này, những đài phun nước này, những pho tượng thếp vàng
này…chỉ để phục vụ cái giống đực của chúng.
-Nhưng ông cũng là một tỷ phú, tôi nói, ông còn
giàu hơn các Sa hoàng nữa mà.
-Đúng thế. Tài sản của ta có thể xây vài cái Cung
điện Mùa Hè này nhưng ta thích sống trong hang đá.
-Đó là vì ông đang lẩn trốn biệt kích Mỹ.
Cái bóng của Bin Laden mờ ảo trong mưa bụi
nhưng ngón tay trỏ của ông chỉ thẳng vào mặt tôi:
-Trước đây ngươi cũng từng lẩn trốn biệt kích Mỹ. Ngươi
là một thằng cộng sản mà!
-Nhưng bây giờ tôi không phải là cộng sản nữa.
-Ta cũng vậy. Trước đây ta theo Mỹ, đã cùng Mỹ thành
lập các trường huấn luyện chiến binh Hồi giáo ở Pakistan. Thời kỳ đó,
tổ chức của ta đã mở văn phòng ở Detroit và Brooklyn trên đất
Mỹ.
-Nhưng vì sao ông bỏ Mỹ?
-Thời đó ta chơi với chúng vì muốn có một đồng minh đánh
đuổi Liên Xô ra khỏi Afghanistan. Khi Liên Xô tháo chạy về nước thì
kẻ thù còn lại là Mỹ. Năm 1990 Mỹ đưa quân vào quê
hương Ả-rập Xê-út của ta. Làm chủ các mỏ dầu của ta. Và chiếm
luôn các mỏ dầu ở Kuwait. Hàng trăm tỷ đô la đã chảy vào túi của
bọn tài phiệt Mỹ. Chúng nuôi béo bọn cầm quyền tay sai. Còn nhân dân Ả-rập
Xê-út được gì?
Và bây giờ chúng làm chủ hệ thống dẫn
dầu ở Afghanistan, những mỏ dầu khổng lồ ở Iraq. Vừa chiếm dầu
mỏ vừa bán được vũ khí. Sao ta có thể không giết chúng được? Và ngươi
biết đấy, Mỹ treo giá 50 triệu đô la cho cái đầu của ta.
-Nhưng gia đình ông làm ăn với Mỹ hàng trăm
tỷ đô la. Sau khi người của ông tấn công hai tòa nhà WTC thì chính tổng
thống Bush đã cung cấp nhiều máy bay để đưa cả gia đình ông rời nước
Mỹ an toàn. Thế thì việc treo giá 50 triệu đô la cho cái đầu của ông
là thật hay giả?
-Đó là chuyện của dòng họ Bin Laden. Ta đã cắt
đứt mọi liên hệ với họ. Và họ cũng vậy.
-Ông đã xem phim The Kid của Charlot
chưa?
-Xem rồi.
-Người cha là thợ sửa cửa kính. Đứa con dùng đá ném
bể cửa kính để tạo công ăn việc làm cho cha. Có người cho rằng Bin
Laden và giới tài phiệt Mỹ đã “hợp đồng tác chiến” kiểu hai cha con Charlot.
Ông nghĩ thế nào?
-Ngươi muốn nói là ta tạo ra những vụ khủng
bố để cho giới tài phiệt Mỹ lấy cớ gây chiến tranh, chiếm
các mỏ dầu và tiêu thụ vũ khí?
-Đúng vậy. Người Mỹ làm bộ ra giá 50 triệu đô
la cho cái đầu của ông nhưng trên thực tế có vài lần suýt bắt được ông thì
lại để vuột mất một cách khó hiểu. Mùa Đông 2004 biệt kích Mỹ đã tiến
hành một cuộc truy bắt ông tại vùng biên giới giáp ranh giữa Pakistan và
Afghanistan. Báo chí Mỹ đưa tin: “Các lực lượng Mỹ đã truy
đuổi gắt gao Bin Laden khiến tên trùm khủng bố gần như không còn lối thoát
và đã tính đến nước cuối cùng là tự sát.
Khi đó Bin Laden đã ra lệnh cho các thuộc hạ một khi
nhận được mật khẩu thì phải lập tức ra tay giết chết y rồi tự sát, nhằm
tránh bị Mỹ bắt giữ. Tuy nhiên, đúng lúc mật khẩu chuẩn bị được
phát ra thì các binh sỹ Mỹ lại chuyển hướng truy tìm sang hướng
khác khiến Bin Laden thoát hiểm.” Sự thực về chuyện đó như thế nào?
-Đó là chuyện bịa đặt. Ta hỏi ngươi câu này: Ta là một
tỷ phú, ta có thể sống như một ông hoàng, việc gì ta phải “hợp
đồng tác chiến” với Mỹ để phải sống đời gian khổ của một chiến
binh?
-Một chiến binh? Vậy ông chiến đấu cho một mô hình nhà
nước nào?
-Có 4 loại mô hình: Loại thứ nhất là chính
quyền đế quốc, đứng đầu là Mỹ, chuyên gây chiến tranh để tiêu
thụ vũ khí và chiếm tài nguyên của các nước khác. Loại
thứ hai là chính quyền bán nước đứng đầu là Ả-rập Xê-út,
Kuwait, Iraq. Afghanistan… đem tài nguyên của đất nước mình trao cho
Mỹ để đổi lấy địa vị và giàu sang cho gia tộc mình. Loại
thứ ba là chính quyền trộm cướp đang lộng hành ở một
số nước vùng Đông nam Á, châu Phi và châu Mỹ La tinh. Chúng là bọn tham
nhũng chuyên nghiệp, ăn chặn tiền thuế của dân, ăn cắp tài sản quốc gia,
bòn rút tiền viện trợ, rút ruột công trình để làm giàu cho cá nhân, gia
đình và bè đảng của chúng. Loại thứ tư là chính quyền dịch
vụ như các nước Bắc Âu, coi việc cai trị như một
nghề hái ra tiền. Dịch vụ ấy được giới hạn bởi các nhiệm kỳ bầu cử.
Còn ta, hiện nay còn quá sớm để nói về một chính quyền. Nhiệm
vụ của ta bây giờ là gieo kinh hoàng cho bọn da
trắng để chúng cút khỏi những lãnh thổ của người Hồi giáo.
-Ông có chắc là làm được chuyện đó không?
-Ta phải làm được.
-Tôi nghĩ nếu ông từ bỏ chủ nghĩa khủng
bố, lập Mặt trận Giải phóng Ả-rập Xê-út và tiến hành một cuộc chiến tranh
du kích thì ông có thể được ngưỡng mộ như Che Guevara.
-Ta không cần ngưỡng mộ. Và ta cũng không muốn thất bại
như Che Guevara. Hơn nữa đất nước ta không có rừng như Bolivia hay Việt
Nam, không thể tiến hành chiến tranh du kích được. Ta không còn chọn lựa
nào khác ngoài khủng bố.
-Nhưng cách thức tiến hành cuộc chiến của ông quá tàn bạo
và bừa bãi. Dân thường chết quá nhiều. Chết gấp mười lần kẻ thù của ông.
-Cuộc chiến tranh nào cũng vậy. Ví dụ như hai
trái bom nguyên tử thả xuống Nhật Bản năm 1945. Đa số người chết
là dân thường vô tội.
-Ông muốn biện hộ cho chính quyền Mỹ sao?
-Không. Nhưng ta muốn chứng minh rằng chính quyền
Mỹ còn tàn bạo hơn ta gấp ngàn lần.
Cái bóng của Bin Laden thở dài. Tôi hỏi một câu cuối
cùng:
-Người ta đồn ông có vũ khí nguyên tử. Đúng hay sai?
Cái bóng mờ dần trong sương mù nhưng giọng của
ông vẫn nghe được trong tiếng mưa rào rào:
-Bom nguyên tử không có gì ghê gớm. Hai chục triệu
đô la một quả, nào có đáng gì!
*
Tôi đang ở trong ngôi biệt thự tại một góc
nào đó của Saint Petersburg. Chiếc cổng sắt của ngôi nhà dẫn ra cây cầu
nhỏ bắc ngang một nhánh của sông Neva.
Đã nửa đêm mà tôi không ngủ được. Cái bóng của Bin
Laden vẫn ám ảnh tôi. Dường như có một ma lực nào đó dẫn dụ tôi
ra chiếc cầu đá đơn độc lạnh lẽo ngoài kia. Cũng không xa lắm. Tôi tựa thành
cầu nhìn xuống dòng nước đen thẫm và gần như bất động.
Gió từ cửa sông thổi tới, lạnh buốt. Gió làm tôi tê
dại, tâm thức tôi mù mịt, tăm tối. Tôi đã hình dung chuyến đi Saint Petersburg
sẽ rất hào hứng, rất thú vị nhưng dường như ngoại giới đã đổi khác.
Bin Laden đã làm hỏng cuộc hành trình của tôi về thành phố huyền
thoại này. Lòng tôi trĩu nặng, xót xa. Lúc sáng sớm tôi đi một mình trên đường
phố vắng ngắt và sũng ướt, tôi thấy mình xa lạ và tự hỏi
tại sao mình lại ở đây? Cái thành phố cổ kính xinh đẹp và
nổi tiếng này mang ý nghĩa gì? Trước những quyền lực láo xược và ngạo mạn
đang thống trị hành tinh này, trước bom đạn, tù đày và đói rách, trước
những bữa tiệc tanh tưởi của lũ ruồi nhặng… thì những tác phẩm nghệ thuật
đang bày trong viện bảo tàng Hermitage kia không còn ý nghĩa nữa. Chúng
trơ trẽn trong một thế giới bạo ngược, dối trá và rỗng tuếch. Chúng
vô nghĩa trong một hành tinh ma quỷ.
Mặt nước đen phía dưới đang nhìn tôi bằng con mắt
chế diễu. Con mắt từng trải của dòng sông Neva đã chứng kiến ngàn năm binh
lửa, ngàn cuộc đổi thay, ngàn trò hề nhảm nhí. Dòng sông đang dừng lại,
đang ngạc nhiên khi thấy có con người bé nhỏ hèn mọn và cô độc kia đang ôm
nỗi tuyệt vọng lạnh buốt của mình.
ĐÀO HIẾU
(Trích từ tác phẩm LẠC ĐƯỜNG chương 24: CON CÁ VOI
TRONG LY NƯỚC, trang 222)
No comments:
Post a Comment