12/11/201613:35:00
Kính
thưa quý bằng hữu và độc giá.
(Không
tranh luận, không chống đối, không hận thù, chỉ đơn thuần là thông tin...)
1) Trong mấy ngày qua chúng tôi cũng như các bạn vẫn tiếp tục theo dõi
những tin tức tiếp theo cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ. Đồng thời cũng đọc nhiều
tranh luận giữa 2 quan điểm. Tuy nhiên riêng phiá Việt Nam bênh vực
và ca ngợi phe Cộng Hòa thường dùng những ngôn ngữ nặng nề và chụp mũ rất đáng
tiếc. Trong khi đó đề tài chính hiện nay rất quan trọng không được quan tâm. Đó
là trong chiến thắng của tân tổng thống Trump ông sử dụng xuất sắc chiêu bài kỳ
thị và thuyết phục được những cử tri da trắng nhập cuộc. Những cuộc biểu tình
hiện nay tại các đô thị đã nêu đích danh phản đối vị tổng thống kỳ thị. Nhưng đặc
biệt bài báo của bỉnh bút David Remnick là tổng biên tập tạp chí The
New Yorker chúng tôi gửi đến sau đây có tựa đề là , “An American Tragedy,” The New Yorker,
November 9, 2016. do ông Nguyễn Huy Hoàng chuyển ngữ rất cần được
đọc qua.
Thêm vào đó cách đây hơn 20 năm nhân dịp sưu tầm tài
liệu cho nghĩa trang quân đội Biên Hòa chúng tôi có lên DC thăm nghĩa trang quốc
gia Hoa Kỳ và thăm các di tích của cuộc nội chiến tại VA. Chúng tôi viết bài về
cuộc chiến tranh Nam Bắc. Bài báo cũng xin kèm theo Att. Đọc đoạn
tin tức này quý vị sẽ nhận ra rằng hơn trăm năm trước các tiền nhân da trắng của
nước Mỹ đã nhìn thấy hiểm họa của chế đó nô lệ và tinh thần kỳ thị chủng tộc.
Biết bao nhiêu thanh niên và dân chúng Hoa Kỳ đã chết vì đất nước này muốn giải
quyết dứt khoát một lần ý nghĩa của nhân quyền. Từ ngày đó đến nay không một vị
tổng thống nào có can đảm chủ trương kỳ thị dù là trực tiếp hay gián tiếp. Nếu
còn có mầm ung thư tư tưởng này thường được giấu kín ở từng cá nhân. Qua
thế kỷ 21 lần đầu bộc lộ từ một nhà lãnh đạo.
Chúng ta, dù có giấy tờ hay không, cũng là di dân, đối
tượng trực tiếp của tinh thần kỳ thị. Nên biết thật rõ mọi tin tức. Phải hiểu
rõ tinh thần trong sáng, tử tế và nhân đạo của dân Mỹ và chính quyền Hoa Kỳ đã
mở rộng vòng tay đón chúng ta gần nửa thế kỷ vừa qua. Đặc biệt 10 vị tổng thống
từ ông Kennedy cho đến ông Obama hiện nay, dù Dân chủ hay Cộng Hòa không một ai
trong bất cứ giai đoạn nào công khai dám miệt thị đàn bà hay một sắc dân, dù là
dân ở lậu. Ngôn ngữ của cảnh sát Mỹ ngay ở tòa án gọi tên các nghi can trọng
tôi đều phải thưa ông. Đặc biệt những người Mỹ trắng vô cùng lịch sự và quảng đại
đã vui lòng đón tiếp di dân đói khát khổ sở từ bốn phương đến Mỹ theo đúng tinh
thần của tượng nữ thần Tự do ở hải cảng Nữu Ước.
Nhưng ngày nay vị tân tổng thống của chúng ta đã vô
tình hay cố ý tạo ra mầm kỳ thị và xây xong bức tường tinh thần chia người da
trắng với di dân đủ mọi sắc tộc. Sai lầm tại hại nầy dù ông không nói ra trực tiếp
nhưng đã thể hiện rõ ràng. Đọc bài báo của ông Mỹ trắng danh tiếng sau đây các
bạn sẽ biết rõ. Nguyên văn bản Anh ngữ chúng tôi cũng gửi đính kèm. Trình bày vấn
đề này không phải chúng tôi kêu gọi sự chống đối. Thực sự, khả năng của chúng
ta rất giới hạn. Nhưng điều quan trọng hơn hết là phải hiểu rõ đâu là sự thực.
Xin đừng có ảo tưởng. Việc xây dựng và hàn gắn những chia rẽ sau kỳ bầu cử là
phải chấm dứt ngay các tin tức sai lạc và chửi bới trong cộng đồng. Mở rộng
vòng tay thông cảm giữa các sắc dân đặc biệt là cộng đồng người Mễ bên cạnh
chúng ta. Đồng thời phải hiểu rằng người Mỹ quanh ta đều là những người hiểu biết
và hầu hết không chủ trương kỳ thị. Hãy bỏ lại sau lưng tinh thần đảng phái và
các ý kiến xuyên tạc mâu thuẫn, Đồng thời cũng phải cảnh giác để tìm cách ngăn
chặn tinh thần kỳ thị đã được chôn cất hàng trăm năm trước nay đã nẩy mầm sau kỳ
bầu cử xấu xa vừa qua. Chúng ta sẽ cùng nhau vượt qua khó khăn hiện nay.
2) Sau đây là đoạn văn trích từ bài báo chúng tôi viết về cuộc nội chiến.
Toàn bài đính kèm. Trân trọng
Xin
trích một đoạn như sau :
Cuộc nội chiến Nam Bắc Hoa Kỳ bắt đầu vào ngày 12 tháng 4-1861. Bốn năm sau vào
ngày 9 tháng 4-1865, tướng Lee của miền Nam đầu hàng tướng Grant của miền Bắc.
Cuộc chiến tranh với hàng trăm trận đánh tại miền Đông Hoa Kỳ trong trọn vẹn 4
năm đã làm cho quân hai bên chết 620 ngàn và hàng triệu người bị thương tích.
Miền Bắc thắng trận, thống nhất đất nước, giải phóng nô lệ và hy sinh thêm vị
anh hùng Mỹ quốc. Đó là tổng thống Lincoln.
Trong trận đánh cuối cùng, quân miền Bắc chiếm được Richmond là thủ đô của miền
Nam vào ngày 2 tháng 4-1865. Hai ngày sau tổng thống Lincoln của Hoa Thịnh Đốn
đến thị sát Richmond, bước vào dinh tổng thống miền Nam đã bỏ chạy. Tiếp theo
là tướng Lee đầu hàng ngày 9 tháng 4 và vào ngày 15 tháng 4-1865, tổng thống
Lincoln bị ám sát chết. Vị tổng thống thứ 16 trở thành vĩ nhân thống nhất đất
nước và giải phóng nô lệ nhưng chỉ vui với chiến thắng chưa được một tuần lễ .(Xem
toàn bài dính kèm..)
3) Phía dưới là bài báo lên án kỳ thị do người Mỹ viết cho tân tổng thống.
From: Le Phuong Anh <lephunhuan@gmail.com>
Sent: Fri, 11 Nov 2016 02:39:10 -0500 (EST)
Subject: Donald Trump: Một bi kịch Mỹ
Sent: Fri, 11 Nov 2016 02:39:10 -0500 (EST)
Subject: Donald Trump: Một bi kịch Mỹ
Nguồn: David Remnick, “An American Tragedy,” The New Yorker,
November 9, 2016.
Biên dịch: Nguyễn Huy Hoàng
Việc Donald Trump đắc cử tổng thống không khác
gì một bi kịch đối với nền cộng hòa Mỹ, một bi kịch đối với hiến pháp Mỹ, và một
chiến thắng đối với các lực lượng, trong nước và ngoài nước, của chủ nghĩa
bản địa bài ngoại, chủ nghĩa chuyên chế, sự kỳ thị nữ giới, và
phân biệt chủng tộc. Chiến thắng chấn động của Trump, việc ông leo lên ghế tổng
thống, là một sự kiện đáng thất vọng trong lịch sử nước Mỹ và nền
dân chủ tự do. Ngày 20 tháng 1 năm 2017, chúng ta sẽ chia tay vị tổng
thống người Mỹ gốc Phi đầu tiên—một con người của liêm chính, phẩm giá, và
tinh thần hào sảng—và chứng kiến lễ nhậm chức của một con người giả dối
đã không làm gì nhiều để cự tuyệt sự ủng hộ của các lực lượng
bài ngoại và thượng tôn da trắng. Không thể nào phản ứng lại thời khắc
này với bất cứ điều gì khác ngoài sự ghê tởm và lo lắng sâu sắc.
Có những bất hạnh chắc chắn đang đến: một Tối cao
Pháp viện ngày càng phản động; một Quốc hội cánh hữu được củng cố; một tổng thống
có thái độ khinh thị đối với phụ nữ và các nhóm thiểu số,
các quyền tự do dân sự và thực tế khoa học, chưa nói gì đến phép lịch
sự đơn thuần, đã được thể hiện nhiều lần. Trump là sự thô tục vô
biên, một lãnh đạo nhà nước thiếu kiến thức, người sẽ không chỉ làm các thị trường
tụt dốc mà còn gây ra nỗi sợ cho những người dễ bị tổn thương, yếu thế,
và, trên tất cả, nhiều biến thể “người khác” mà ông đã xúc phạm nặng nề.
Người Mỹ gốc Phi khác. Người Mỹ gốc Tây Ban Nha khác. Người phụ nữ khác.
Người Do thái và Hồi giáo khác. Cách nhìn hy vọng nhất—và đó là nói quá—về sự kiện
đau thương này là cuộc bầu cử này và những năm tới sẽ là một bài thử thách
sức mạnh, hoặc tính mong manh, của những thể chế Mỹ. Nó sẽ là một bài
thử thách sự nghiêm túc và quyết tâm của chúng ta.
Đầu ngày bầu cử, các cuộc thăm dò đã cho thấy có lý
do để lo ngại, nhưng cũng đem đến những tin tức đủ hứa hẹn cho
các đảng viên Dân chủ ở những tiểu bang như Pennsylvania,
Michigan, North Carolina, và thậm chí Florida đến mức không có lý do gì để không
nghĩ đến việc ăn mừng hội nghị Seneca Falls được trọn vẹn, việc người phụ nữ đầu
tiên đắc cử vào Nhà Trắng. Chiến thắng tiềm năng ở những tiểu
bang như Georgia đã biến mất, chỉ hơn một tuần trước đấy, với lá
thư tắc trách và đầy tổn hại gửi Quốc hội của giám đốc F.B.I. về việc
mở lại cuộc điều tra của ông và sự xuất hiện trở lại của những từ ngữ thịnh
hành đầy tổn hại như “e-mail,” “Anthony Weiner,” và “cô bé mười lăm tuổi.”
Nhưng lợi thế vẫn nghiêng về phía Hillary Clinton.
Ngay từ đầu, Trump đã có vẻ giống
như một bức biếm họa méo mó của mọi phản ánh mục nát của cánh hữu cực
đoan. Việc ông đã thắng thế, việc ông đã chiến thắng cuộc bầu cử này, là một
đòn choáng váng vào tinh thần; đó là một sự kiện rất có thể sẽ đưa
đất nước vào một giai đoạn bất ổn kinh tế, chính trị, và xã hội mà chúng
ta chưa thể hình dung ra. Việc đa số tương đối cử tri quyết
định sống trong thế giới phù phiếm, hận thù, kiêu ngạo, giả dối, và
liều lĩnh của Trump, sự quay lưng của ông đối với các chuẩn mực dân chủ,
là một thực tế chắc chắn sẽ dẫn đến mọi hình thức suy tàn và khổ cực
của đất nước.
Trong những ngày tới, các nhà bình luận sẽ cố gắng
bình thường hóa sự kiện này. Họ sẽ cố gắng xoa dịu độc giả và
khán giả bằng những suy nghĩ về “sự khôn ngoan bẩm sinh” và “sự đứng
đắn về bản chất” của người Mỹ. Họ sẽ đánh giá thấp tính độc hại của chủ nghĩa
dân tộc đang hiện diện, quyết định tàn nhẫn là bầu lên một người đi lại bằng
máy bay mạ vàng nhưng giành ghế tổng thống bằng luận điệu dân túy kiểu
máu và đất.
George Orwell, người can đảm nhất trong các nhà bình
luận, đã đúng khi chỉ ra rằng dư luận vốn không khôn ngoan không khác
gì con người vốn không tốt đẹp. Người ta có thể hành xử một cách ngu ngốc,
bất cẩn, và tự hủy hoại trong số đông cũng như khi đứng một
mình. Đôi khi tất cả những gì họ cần là một nhà lãnh đạo xảo quyệt, một
kẻ mị dân đọc được những cơn sóng oán giận và cưỡi chúng đến một chiến
thắng đa số. “Vấn đề là sự tự do tương đối mà chúng ta hưởng lại
phụ thuộc vào dư luận,” Orwell viết trong tiểu luận “Freedom
of the Park.” “Luật pháp không phải
là sự bảo hộ. Chính quyền làm ra luật pháp, nhưng chúng có được thực thi
hay không, và cảnh sát hành xử thế nào, thì phụ thuộc vào tâm
tính chung của đất nước. Nếu nhiều người quan tâm đến tự do ngôn luận thì
sẽ có tự do ngôn luận, cho dù luật pháp có cấm đoán; nếu dư luận
trì trệ, những nhóm thiểu số gặp khó khăn sẽ bị bức hại, cho dù
luật pháp có tồn tại để bảo vệ họ.”
Trump trong chiến dịch tranh cử của mình đã cảm
nhận được cảm giác bị tước đoạt và lo âu của hàng triệu cử tri—đa
số là cử tri da trắng. Và nhiều trong số họ—không phải tất cả, nhưng
nhiều người—đã đi theo Trump bởi họ thấy kẻ trình diễn bóng bẩy này, từng
là một người tương đối vô danh về chính trị, một anh hề ngoài lề tự quảng
bá bản thân trong bối cảnh New York những năm tám mươi và chín mươi, đã sẵn
lòng đón nhận những oán hận của họ, căm giận của họ, cảm quan của họ về một
thế giới đang âm mưu chống lại lợi ích của họ. Việc ông là một tỷ phú
ít được tôn trọng đã không ngăn cản họ, không khác gì nhiều cử tri ở Anh ủng
hộ Brexit đã không bị ngăn cản bởi chủ nghĩa hoài nghi của Boris
Johnson và rất nhiều người khác. Cử tri đảng Dân chủ có lẽ đã an
tâm với thực tế là đất nước đã phần nào phục hồi đáng kể, dù không đồng đều,
sau Đại Suy thoái—tỷ lệ thất nghiệp giảm còn 4,9%—nhưng nó đã
khiến họ, nó đã khiến chúng ta, đánh giá quá thấp hiện thực. Cử tri đảng
Dân chủ cũng đã tin rằng, với việc bầu lên một tổng thống người Mỹ gốc
Phi và sự trỗi dậy của bình đẳng hôn nhân và những dấu ấn tương tự khác,
các cuộc chiến tranh văn hóa đã đi đến hồi kết. Trump bắt đầu chiến dịch tranh
cử với tuyên bố người nhập cư Mexico là “những kẻ hiếp
dâm”; ông kết thúc nó bằng một quảng cáo bài Do thái gợi lên cuốn The
Protocols of the Elders of Zion; hành vi của chính ông đã nhạo báng phẩm
giá và thân thể của phụ nữ. Và, khi bị chỉ trích vì bất kỳ
điều gì, ông gạt bay nó như sự “đúng đắn chính trị.” Chắc chắn một
nhân vật tàn nhẫn và suy đồi như vậy có thể thành công với một số cử tri,
nhưng làm sao ông có thể thắng? Chắc chắc, Breitbart News, một trang tin đầy
âm mưu hiểm độc, không thể trở thành một nguồn tin tức và ý kiến chủ lưu
cho hàng triệu người. Vậy mà Trump, vốn rất có thể chỉ khởi đầu chiến
dịch của mình như một nỗ lực tạo dựng thương hiệu, sớm muộn đã nhận
ra ông có thể đại diện cho và thao túng được những lực lượng đen tối ấy.
Việc những đảng viên Cộng hòa “truyền thống,” từ George H. W. Bush đến
Mitt Romney, tuyên bố không ủng hộ Trump có vẻ chỉ làm
sâu sắc thêm sự ủng hộ tinh thần dành cho ông.
Các nhà bình luận, trong nỗ lực bình thường hóa
bi kịch này, cũng sẽ tìm cách giảm nhẹ hành động vụng về và phá
hoại của F.B.I., sự can thiệp thâm hiểm của tình báo Nga, thẻ thông
hành—những giờ đưa tin liên tục, không qua biên tập về những buổi vận
động cử tri của ông—mà các đài truyền hình cáp đem lại cho Trump, nhất
là trong những tháng đầu của chiến dịch của ông. Chúng ta sẽđược yêu cầu tin tưởng
vào sự ổn định của các thể chế Mỹ, vào xu thế là ngay cả những
chính trị gia cực đoan nhất cũng sẽ tiết chế bản thân khi nhậm
chức. Các nhà tự do chủ nghĩa sẽ bị cho là tự mãn, xa
rời khổ cực, cứ như thể nhiều đảng viên Dân chủ không
biết thế nào là nghèo đói, vật lộn, và bất hạnh. Không có lý do gì để tin
vào lời phỉnh phờ này. Không có lý do gì để tin rằng Trump
và phe nhóm cộng sự của ông—Chris Christie, Rudolph Giuliani, Mike
Pence, và, phải, cả Paul Ryan—sẽ muốn quản trị với tư cách
đảng viên Cộng hòa trong những ranh giới lễ nghi truyền thống. Trump không
được bầu lên trên nền tảng của sự đứng đắn, công bằng, ôn hòa, thỏa
hiệp, và pháp quyền; mà được bầu lên chủ yếu trên nền tảng của sự oán
hận. Chủ nghĩa phát xít không phải—nó không thể; chúng ta không thể cho
phép nó—là tương lai của chúng ta, nhưng đây chắc chắn là cách chủ nghĩa
phát xít có thể khởi đầu.
Hillary Clinton là một ứng cử viên thiếu
sót, nhưng là một nhà lãnh đạo kiên cường, thông minh, và có năng lực, một người
không bao giờ có thể vượt qua hình ảnh của mình trong hàng triệu
cử tri như một người không đáng tin và có đặc quyền. Một phần của điều
này là kết quả của bản năng gây nghi ngờ cố hữu của bà,
phát triển trong nhiều năm sau hết vụ “bê bối” giả này đến vụ khác.
Vậy mà, bằng cách nào đó, bất luận bà phụng sự công chúng nghiêm túc lâu
và tận tâm thế nào, bà vẫn không đáng tin bằng Trump, một người giả dối
lừa gạt cả những khách hàng, các nhà đầu tư, và các nhà thầu của mình; một
con người sáo rỗng với vô số phát ngôn và hành vi phản ánh một con người
mang những phẩm chất thấp kém—tham lam, gian dối, và cuồng tín. Mức độ ích
kỷ của ông hiếm khi được thể hiện bên ngoài một môi trường y tế lâm
sàng.
Trong tám năm qua, đất nước đã sống với Barack Obama
trên cương vị tổng thống. Chúng ta quá thường xuyên cố xem nhẹ sự phân
biệt chủng tộc và oán hận đã sôi sục dưới bề mặt không gian mạng. Nhưng
vòng lặp thông tin đã tan vỡ. Trên Facebook, những bài viết trong nền báo
chí truyền thống, dựa trên thực tế, trông giống hệt như bài viết của truyền
thông alt-right đầy thuyết âm mưu. Những người phát ngôn cho những điều không
thể nói ra nay tiếp cận được một lượng thính giả lớn. Đây là cái vạc
dầu, với rất nhiều từ ngữ kỳ thị phụ nữ, đã giúp hạ thấp và
tiêu diệt Clinton. Báo chí alt-right là nơi cung cấp những lời dối trá, tuyên
truyền, và thuyết âm mưu không ngừng mà Trump dùng làm nhiên liệu cho chiến dịch
của mình. Steve Bannon, một nhân vật chủ chốt của Breibart, là tuyên truyền
viên và nhà quản lý chiến dịch của ông.
Đó tất cả là một bức tranh ảm đạm. Cuối
đêm qua, khi kết quả về từ những bang cuối cùng, một người bạn gọi
cho tôi đầy buồn bã, đầy lo lắng về xung đột, về chiến tranh. Sao
không rời bỏ đất nước này? Nhưng tuyệt vọng không phải là câu trả lời.
Chiến đấu chống chủ nghĩa chuyên chế, vạch trần những lời dối trá, đấu
tranh một cách tự hào và quyết liệt nhân danh những lý tưởng Mỹ—đó là những
gì còn lại để làm. Đó là tất cả những gì còn tồn tại để làm.
David Remnick là tổng biên tập tạp chí The New Yorker từ năm 1998.
-------------------
THAM KHẢO 1:
THAM KHẢO 1:
BÀI
HỌC TỪ CUỘC NỘI CHIẾN HOA KỲ
Giao Chỉ - San Jose
Một người tỵ nạn Việt Nam đến Hoa Kỳ được bảo trợ về
miền Nam tiểu bang Virginia, tình cờ tìm hiểu về cuộc nội chiến gần 150 năm về
trước có thể chợt thấy một vài thời điểm tương đồng với chuyện quê hương.
Tháng 4 của Hoa Kỳ cũng là một ngày tháng đáng lưu ý của lịch sử.
Cuộc nội chiến Nam Bắc Hoa Kỳ bắt đầu vào ngày 12 tháng 4-1861. Bốn năm sau vào
ngày 9 tháng 4-1865, tướng Lee của miền Nam đầu hàng tướng Grant của miền Bắc.
Cuộc chiến tranh với hàng trăm trận đánh tại miền Đông Hoa Kỳ trong trọn vẹn 4
năm đã làm cho quân hai bên chết 620 ngàn và hàng triệu người bị thương tích.
Miền Bắc thắng trận, thống nhất đất nước, giải phóng nô lệ và hy sinh thêm vị
anh hùng Mỹ quốc. Đó là tổng thống Lincoln.
Trong trận đánh cuối cùng, quân miền Bắc chiếm được Richmond là thủ đô của miền
Nam vào ngày 2 tháng 4-1865. Hai ngày sau tổng thống Lincoln của Hoa Thịnh Đốn
đến thị sát Richmond, bước vào dinh tổng thống miền Nam đã bỏ chạy. Tiếp theo
là tướng Lee đầu hàng ngày 9 tháng 4 và vào ngày 15 tháng 4-1865, tổng thống
Lincoln bị ám sát chết.
Vị tổng thống thứ 16 trở thành vĩ nhân thống nhất đất nước và giải phóng nô lệ
nhưng chỉ vui với chiến thắng chưa được một tuần lễ.
Đa số thính giả và độc giả của Dân Sinh cả báo lẫn đài, dù đã mang quốc tịch Mỹ
nhưng vẫn nhớ về quốc tổ, về Trưng Vương và các anh hùng dân tộc Việt Nam. Có lẽ
sau 30 năm tỵ nạn, di dân Lạc Hồng tại Hoa Kỳ mang quốc tịch Mỹ, chúng ta cũng
cần biết thêm chút lịch sử của Hiệp Chủng Quốc với các dữ kiện căn bản của
chương trình trung học.
Số là sau chiến tranh dành độc lập, Mỹ thắng Anh trở thành Hoa Kỳ với tổng thống
Washington thì tiếp theo đến trận nội chiến chia đôi Nam Bắc là một vết thương
đau đớn nhất.
Vào thời kỳ đó, nước Mỹ gồm các tiểu bang Đông Bắc có thủ đô Hoa Thịnh Đốn chủ
trương giải phóng nô lệ. Tổng thống Hoa Kỳ là luật sư Lincoln tuyên bố quốc gia
không thể có hai luật, một nửa có nô lệ, một nửa không.
Quân chính phủ miền Bắc gọi là quân đội Potomac, lấy tên của dòng sông diễm lệ
chạy qua thủ đô. Các tiểu bang miền Nam sống về canh nông quyết đòi giữ lại chế
độ nô lệ để khai thác cho nông nghiệp. Tổng thống miền Nam là ông Davis. Thủ đô
là Richmond và quân đội do tướng Lee chỉ huy được gọi là quân đội Virginia.
Nội chiến xảy ra trong hai nhiệm kỳ của ông Lincoln từ 1861 đến 1865 với hai vị
tướng chỉ huy sau cùng là tướng Ulysses S. Grant của miền Bắc và tướng Robert
E. Lee của miền Nam. Tuy miền Nam với các tiểu bang ly khai cũng bầu ra một tổng
thống là ông Jefferson Davis nhưng nhân vật anh hùng miền Nam là tướng Lee.
Khi cuộc chiến Nam Bắc bùng nổ, nước Mỹ chia đôi. 11 tiểu bang miền Nam ly khai
với 9 triệu dân và thêm 4 triệu dân nô lệ da đen. Chính phủ liên bang Hoa Kỳ
còn lại 21 tiểu bang miền Bắc với 20 triệu dân.
Ông Robert Lee nguyên là tướng lãnh của quân đội Hoa Kỳ nhưng gốc người miền
Nam. Ông đã từng là chỉ huy trưởng trường West Point.
Tháng 4-1861 khởi chiến Nam Bắc, tướng Lee được đề nghị chỉ huy quân đội miền Bắc
nhưng ông không nhận và xin từ nhiệm để về đầu quân miền Nam tại Richmond, tiểu
bang Virginia. Ông nói là không thể quay lưng với nơi ông đã sinh ra và trưởng
thành.
Trong chiến tranh, ông lập được nhiều chiến công và là vị tư lệnh sau cùng của
miền Nam đã quyết định đầu hàng.
Khi thủ đô Richmond của chính phủ miền Nam bị thất thủ, các sĩ quan đề nghị rút
vào rừng đánh du kích nhưng tướng Lee không chấp nhận.
Cuộc chiến tranh tương tàn đẫm máu làm tổn hại hàng triệu sinh linh Hoa Kỳ, tan
nát các đô thị miền Đông và vùng Virginia. Tất cả đã thể hiện trong tác phẩm và
cuốn phim bất hủ Cuốn Theo Chiều Gió mà chúng ta đã đọc cũng như coi nhiều lần
suốt thời niên thiếu.
Ngay cho đến bây giờ, tác phẩm này vẫn còn là loại tài liệu được đem dạy ở trường
học với sự say mê và hãnh diện của nhiều thế hệ Hoa Kỳ.
Đó là những bài học gì mà chiến tranh, giết người, đốt nhà, nồi da nấu thịt đã
đem lại cho thế hệ nối tiếp. Chúng tôi xin duyệt lại cùng quý vị câu chuyện hậu
chiến Hoa Kỳ để so sánh với bài học chiến tranh Việt Nam.
Trước tiên bắt đầu về câu chuyện đầu hàng. Sau chiến tranh, nước Mỹ sưu tầm và
dựng lên khắp miền Đông hàng trăm viện bảo tàng. Mỗi tiểu bang ít nhất là một
viện bảo tàng. Mỗi trận đánh trên trận địa xưa cũ với các di tích đều có một viện
bảo tàng.
Bằng hội họa, nhiếp ảnh, dữ kiện, thêm vào âm thanh ánh sáng người ta dựng lại
lịch sử các cuộc thương thuyết, các cuộc điều binh và các trận liệt. Quân hai
bên Nam Bắc, quân xanh, quân đỏ, các tướng lãnh, sĩ quan, binh sĩ và dân chúng.
Những cái chết đau thương và anh hùng của cả hai bên, những mối tình bất hủ,
tràn đầy hình ảnh em hậu phương, anh tiền tuyến.
Không phải hàng trăm mà có đến hàng ngàn tác phẩm điện ảnh về chiến tranh Nam Bắc.
Cả những phim vĩ đại mới ra đời trong vài năm gần đây vẫn còn hình ảnh của cuộc
nội chiến ngày xưa.
Cuộc nội chiến đau thương xưa cũ đã là niềm cảm hứng cho tinh thần nhân bản xây
dựng trên tro tàn của một thời nội chiến Hoa Kỳ.
Xin nhắc lại một lần nữa, bài học phải bắt đầu từ câu chuyện đầu hàng.
Đúng như vậy, trong hàng trăm bảo tàng viện về Civil War của Hoa Kỳ, thì viện bảo
tàng Appomattox Court House ở Virginia là nơi nổi tiếng nhất vì dựng lên ngay tại
ngôi nhà tướng Lee đã đến ký văn bản đầu hàng ngày 9 tháng 4-1865.
Tại đây, câu chuyện về vị tướng phe bại trận miền Nam lại được viết ra và hình ảnh
của ông lại được chiêm ngưỡng nhiều hơn cả phe thắng trận.
Lịch sử ghi lại rằng vào sáng ngày 9 tháng 4 cách đây 140 năm, thủ đô miền Nam
là Richmond thất thủ, kỵ binh của miền Bắc cùng với 3 quân đoàn bộ binh vây hãm
quân miền Nam hết đường tháo lui.
Bộ tham mưu của tướng Lee đề nghị phân tán để giữ lực lượng đánh du kích, nhưng
tướng Lee quyết định đầu hàng. Vị danh tướng của Hoa Kỳ trải qua bao nhiêu chiến
thắng nhưng sau cùng vì quân số và tiếp vận bị giới hạn nên đành bất lực chấp
nhận thua cuộc. Với lá thư riêng ông gửi cho tướng Grant của miền Bắc yêu cầu
thu xếp buổi họp mặt.
Ông Grant nhận được thư hết sức vui mừng và bỗng nhiên thấy hết ngay cơn bệnh
nhức đầu ghê gớm hành hạ ông từ nhiều ngày qua.
Vị tư lệnh miền Bắc ra lệnh nghiêm cấm các sĩ quan và binh sĩ trực thuộc không
được tỏ ra bất cứ hành động nào vô lễ với ông tướng tư lệnh miền Nam bại trận.
Trưa ngày lịch sử 9 tháng 4-1865, tướng Lee và một đại tá tùy tùng cưỡi ngựa vượt
qua phòng tuyến đến nơi hẹn ước. Hình ảnh ghi lại hai người đi qua đoàn quân nhạc
của lính miền Bắc thổi kèn chào đón. Các sĩ quan miền Bắc đưa vị tư lệnh miền
Nam vào phòng họp. Nửa giờ sau tướng Grant và đoàn tùy tùng miền Bắc đến.
Cả hai vị tư lệnh đã biết nhau trong cuộc chiến tranh với Mễ Tây Cơ. Họ đã nhắc
lại một thời bên nhau trong quá khứ. Tướng Grant sau này thú nhận là ông rất ngần
ngại và thực sự hổ thẹn khi phải hỏi tướng Lee nói về quyết định đầu hàng.
Theo quy luật chiến tranh thời đó, quân miền Nam phải giải giới, tước bỏ khí giới
và quân dụng. Tự do trở về quê cũ như các dân thường. Tướng Lee đồng ý nhưng chỉ
đòi hỏi một điều sau cùng là yêu cầu cho binh sĩ của ông được giữ lại lừa ngựa,
vì lính miền Nam đem ngựa từ các nông trại của họ đi chiến đấu. Không phải ngựa
của chính phủ như lính miền Bắc.
Tướng Grant thỏa hiệp là sẽ không sửa chữa chính thức trên văn bản nhưng thực tế
sẽ cho lệnh để lính miền Nam đem lừa ngựa về nhà mà xây dựng lại nông trại.
Sau này khi viết về văn bản đầu hàng, lịch sử ghi rằng đây là thỏa hiệp của những
người quân tử (The Gentlement Agreement). Trên các bảo tàng viện và đặc biệt là
bảo tàng viện ở Appomattox Virginia có tranh sơn dầu hình tướng Lee hiên ngang
quắc thước trong bộ quân phục xanh dương, tóc và râu bạc, thể hiện hình ảnh người
Mỹ anh hùng không bị khuất phục dù thua trận. Toàn thể nước Mỹ hiểu rằng khi một
người Mỹ bị nhục, thì dù là Mỹ miền Nam hay Mỹ miền Bắc cũng là một người Mỹ bị
sỉ nhục.
Thực vậy, 140 năm sau, chúng tôi đi thăm viện bảo tàng đầu hàng, cô Mary quản
thủ cơ sở đã nói rằng dù hình ảnh của miền Nam hay miền Bắc, lịch sử không muốn
ghi lại các hình ảnh xấu xa của bất cứ phe nào.
Ở đây là nơi lưu giữ hình ảnh của các anh hùng miền Nam lẫn miền Bắc. Đặc biệt
là hình ảnh của phe bại trận lại được lưu ý hơn cả phe chiến thắng. Lá cờ rách
của miền Nam thua trận treo tại thủ đô Richmond bây giờ lại là bảo vật hào hùng
của bảo tàng viện đầu hàng.
Và hình tướng Lee cưỡi ngựa đi đến nơi họp mặt với đoàn quân nhạc miền Bắc chào
đón. Hình tướng Lee ký tên xong ra đi được sĩ quan và binh sĩ miền Bắc tiễn đưa
và vẫy tay chào.
Bây giờ hình tượng của tướng Lee tràn ngập ở miền Nam Virginia. Câu lạc bộ Lee,
bảo tàng viện Lee, Fort Lee và các đồn trại của quân đội liên bang mang tên vị
tướng thua trận như là một biểu tượng anh hùng. Bởi vì người Mỹ đã thấm nhuần
bài học rất Hoa Kỳ. Bài học của người lính dũng cảm cả hai phe trong chiến
tranh và người quân tử của thời hậu chiến.
Trong cuộc nội chiến tại nước Mỹ vào thế kỷ 18, sau cùng được thua thì cũng vẫn
là nước Mỹ và người Mỹ.
Lịch sử của Hoa Kỳ quá ngắn ngủi và đạo lý của người dân tứ chiếng như Hiệp Chủng
Quốc thì vốn không thể nào sánh với lịch sử và truyền thống đặc biệt của người
Việt Nam. Nhưng sao mà di sản tinh thần của cuộc nội chiến Việt Nam để lại
không đẹp đẽ chút nào. Những chiến binh anh hùng và đẹp đẽ nhất của miền Nam phải
tập trung vào các trại khổ sai. Vợ con bị xua đuổi lên rừng làm kinh tế mới. Cả
miền Nam bị làm nhục.
Đã vậy, câu chuyện vẫn chưa xong. Qua bài học thứ hai, chúng tôi xin kể thêm về
vấn đề nghĩa trang và mộ phần của các liệt sĩ phe chiến bại tại Hoa Kỳ.
Tại nước Mỹ có một nghĩa trang quốc gia nổi tiếng khắp thế giới. Đó là nghĩa
trang Arlington. Đây là nghĩa trang chính thức của liên bang Hoa Kỳ, của người
miền Bắc trong trận chiến Bắc Nam.
Sau cuộc nội chiến, các tiểu bang miền Nam có hàng ngàn nghĩa trang lớn nhỏ
chôn cất tử sĩ của phe bại trận và trên đó luôn luôn có lá cờ gạch chéo đã một
thời tung hoành trên chiến trường.
Ngay sau khi chiến tranh chấm dứt, hoàn toàn không có tù binh, không có cải tạo
tập trung, ai về nhà đó, cùng xây dựng lại quê hương.
Nghĩa trang bên nào bên đó tự lo lấy, xấu đẹp tùy sức. Nhưng điều đáng ngạc
nhiên là ngay tại nghĩa trang quốc gia của phe miền Bắc ở thủ đô Hoa Thịnh Đốn
có một khu chôn cất tử sĩ miền Nam với tượng đài gọi là Confederate Memorial.
Cũng phải nói rằng, thực sự sau nội chiến, dư vị cay đắng giữa Nam Bắc Hoa Kỳ vẫn
còn nhiều. Dễ gì mà trút bỏ hận thù ngay sau khi hai bên chết cả gần một triệu
người mà một số lớn đã giết nhau khi giáp mặt bằng gươm dao. Hai phe cùng đốt
nhà của nhau và cùng tàn phá đô thị và nông trại, đôi khi có cả những hành động
dã man như hãm hiếp và tàn sát trẻ em. Cuộc chiến nào mà không có những lần quá
độ.
Tuy nhiên, sau chiến tranh Nam Bắc, Hoa Kỳ lại xảy ra chiến tranh với Mễ Tây Cơ
nên hai miền hận thù có dịp gần nhau và hàn gắn lại mối thương đau.
Năm 1900 tức là hơn 40 năm sau cuộc chiến, mở đầu cho giai đoạn hòa giải dân tộc
và năm 1901 thì các liệt sĩ miền Nam được cải táng đưa vào một khu đặc biệt
trong nghĩa trang Arlington gọi là Confederate Section. Tổng cộng gần 500 mộ phần
quây tròn chung quanh một tượng đài do nhà tạc tượng danh tiếng là điêu khắc
gia Moses Ezekiel thực hiện.
Trên đỉnh của chân bệ hình vòng cung như nóc Tòa Quốc Hội là hình tượng cao 32
feet của một thiếu phụ tượng trưng cho miền Nam. Đây là hình ảnh bà mẹ của phe
bại trận đã có con trai hy sinh cho cuộc chiến. Phía dưới là bài thơ đại ý như
sau:
“Ở đây chẳng có vinh quang hay tưởng lệ.
Ở đây chẳng phải binh đoàn hay cấp bậc.
Ở đây chẳng có tham vọng hay mưu cầu.
Ở đây chỉ đơn thuần là nhiệm vụ.
Những người nằm ở đây đã hiểu rõ
là họ trải qua gian khổ, đã hy sinh
đã liều thân và sau cùng đã chết.”
Đó là câu chuyện về các tử sĩ của phe thua trận tại Hoa Kỳ.
Cũng chẳng khác gì vần thơ bất hủ của Thanh Nam dành cho Nghĩa Trang Quân Đội
miền Nam tại Biên Hòa.
... Ta như người lính vừa thua trận
Nằm giữa sa trường nát gió mưa
Khép mắt cố quên đời chiến sĩ
Làm thân cây cỏ gục ven bờ
Chợt nghe từ đáy hồn thương tích
Vẳng tiếng kèn truy điệu mộng xưa...
*
*
Vậy thì câu chuyện mộ phần của phe thua trận của Việt Nam thì ra sao? Chuyện
Nghĩa Trang Quân Đội VNCH tại Biên Hòa mà chúng tôi đã có dịp giãi bày.
Chúng tôi có một ông bạn làm thông dịch viên cho Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ vẫn có dịp
hướng dẫn cho các nhân viên cao cấp của Hà Nội đến Thủ Đô Hoa Thịnh Đốn. Tôi vẫn
thường bảo rằng ông nên dẫn khách lúc rảnh rỗi đi thăm bảo tàng viện “Đầu hàng”
và nghĩa trang phe thua trận ở Arlington.
Nơi đó thường dạy chúng ta bài học làm người văn minh.
Xem lại lịch sử, chiến cuộc Nam Bắc Hoa Kỳ trong 4 năm rất khốc liệt, máu lửa
và ghê gớm vô cùng.
Trong một thời gian ngắn các trận đánh dồn dập, các đô thị bốc cháy lửa cao
ngút trời. Cũng tản cư, cũng loạn lạc và chiến tranh để lại các cánh đồng toàn
xác chết trong các trận giáp lá cà, đâm chém nhau mặt đối mặt.
Nhưng rồi vết thương nào cũng phải được hàn gắn. Nước Mỹ đã có những bước ngoạn
mục đầy màu sắc văn minh ngay từ khi chiến tranh chấm dứt để chấp nhận và tôn
trọng người bại trận như những anh hùng. Phải chi những tướng lãnh vị quốc vong
thân của Việt Nam như Nguyễn Khoa Nam, Lê Văn Hưng, Lê Nguyên Vỹ, Trần Văn Hai
của quân đội Việt Nam Cộng Hòa mà hành xử như thế trong cuộc nội chiến Hoa Kỳ
thì sẽ được phe thù nghịch tại Hoa Thịnh Đốn tôn vinh biết chừng nào.
Trong chiến tranh và hậu chiến luôn luôn cần có các nhà lãnh đạo, các tướng
lãnh quân tử. Và nhà lãnh đạo quân tử là phải biết xưng tụng các bậc anh hùng
trong hàng ngũ kẻ thù, biết nâng người xuống ngựa và biết tôn trọng các tử sĩ của
hàng ngũ đối nghịch.
Chúng tôi viết lại câu chuyện nội chiến Hoa Kỳ để tặng cho nhà cầm quyền Hà Nội,
nhân dịp ông thủ tướng Việt Nam đến Hoa Kỳ. Ông có thể nhận được viện trợ của Mỹ
từ Bill Gate ở Seattle, của George Bush ở White House nhưng bài học để trở
thành con người văn minh ông thủ tướng phải tìm ở nơi khác.
Đó là viện bảo tàng đầu hàng và nghĩa trang phe bại trận miền Nam tại Thủ Đô
Hoa Thịnh Đốn. Nước Mỹ ngày nay còn hùng mạnh bởi vì biết tôn trọng giá trị của
phe đối nghịch.
Sống làm người dù ở hoàn cảnh nào, cũng không bao giờ muộn để học làm người
quân tử. Và về phần chúng ta trong những mối đau thương của những người bại trận,
niềm đau thương nhất là ta đã bị đánh bại bởi những người không có khả năng quản
trị đất nước, và thiếu bản chất quân tử.
Nhưng ta vẫn còn có thể sẽ đem xuống nấm mồ những ước mơ lạc quan. Trăm năm sau
vào một ngày nào đó, các anh hùng của miền Nam sẽ được thế hệ con cháu Việt Nam
cải táng vào Nghĩa Trang Quân Đội Biên Hòa. Con cháu người di dân có thể đem
hài cốt chiến sĩ VNCH ở bốn phương trời về yên nghỉ với chiến hữu ở quê nhà.
Các du khách gốc Việt sẽ xuống thăm Cần Thơ, Dinh Tư Lệnh, Quân đoàn 4 của ông
Nguyễn Khoa Nam ngày xưa đã trở thành bảo tàng viện của miền Nam. Du khách sẽ đứng
trên cái ban công mà tướng Nam đã đứng lần cuối vào sáng 1 tháng 5-1975, nhìn
ra đại lộ Hòa Bình. Người hướng dẫn sẽ chỉ cho khách du lịch nơi ông tướng đã tự
vẫn. Trong ngôi nhà này, người ta đã sưu tầm tất cả các vật dụng cũ của người
xưa với niềm tôn kính.
Trước khi chết, tổng thống Lincoln đã nói: “Người ta có thể từ bỏ mọi thứ,
nhưng không ai bỏ được lịch sử. Trước sau gì, lịch sử của bậc anh hùng sẽ
phải được dựng lại ở chính nơi mà những con người vĩ đại đã ngã xuống.”
Trong trận chiến tranh Nam Bắc Việt Nam, nơi một anh hùng ngã xuống là Cần Thơ.
Tên người anh hùng đó là Nguyễn Khoa Nam. Ông là tướng Lee của miền Nam, ông là
mặt trời tháng 4 của Việt Nam.
Lịch sử của 70 năm cách mạng của cộng sản miền Bắc Việt Nam không có ai sánh bằng.
Với ba tiếng chuông thỉnh Phật và một phát súng vào đầu, Nguyễn Khoa Nam đã thể
hiện cái dũng của một thánh nhân.
Trong thời kỳ nội chiến, tướng Lee của miền Nam Hoa Kỳ đã may mắn gặp được tướng
Grant của miền Bắc. Người đã ngần ngại khi phải hỏi ông Lee về việc đầu hàng.
Nhưng cả trăm danh tướng miền Bắc Việt Nam không có ông tướng nào đóng được vai
trò của tướng Grant của Hoa Kỳ.
Cuộc chiến đã 30 năm qua, mà bây giờ những người Việt Nam chiến thắng vẫn chưa
biết cách đối xử tử tế với các tử sĩ miền Nam.
Đó thật là điều bất hạnh cho Việt Nam.
-----------------
THAM KHẢO 2:
THAM KHẢO 2:
18:55, 11 November 2016
American radical right organization Ku Klux Klan
announced parade in North Carolina on the occasion of Donald
Trump’s victory in presidential election, Independent
reports.
The Pelham-based Loyal White Knights of the Ku Klux
Klan announced the 3 December on their website, although they did not mention
the time or location.
Earlier, official Ku Klux Klan newspaper The
Crusader published an article “Make America Great Again”, in which the
organization approved Donald Trump as a president. However, at his election
headquarters they condemned “hatred in any manifestations” and emphasized that
views of the author of the article "do not reflect the views of tens of
millions of Americans supporting Trump."
Ku Klux Klan is a radical right organization in the
USA, supporting such ideas as white supremacy, white Nazism.
.
Giao
Chi San Jose. giaochi12@gmail.com (408) 316 8393
Giao
Chỉ, SanJose City, VietMuseum, Book 1, 2 đã phổ biến, sẽ in 3, 4, 5 đến 12.
Một cuốn $10 Mua sách ghi IRCC 3017 Oakbridge Dr.
San Jose CA 95121
Lịch sử ngàn người viết, tác giả ghi chép lại, giữ
sách là giữ lửa cho mai sau.
No comments:
Post a Comment