Thanh Phương – RFI
Đăng ngày 17-11-2016
Sau
chiến thắng của nhà tỷ phú Donald Trump trong cuộc bầu cử tổng thống vừa qua,
nước Mỹ có nguy cơ đi theo chủ nghĩa biệt lập và như vậy sẽ không còn can thiệp
nhiều ra bên ngoài nữa. Vào lúc mà chủ nghĩa chuyên chế đang trỗi dậy ở những
nước như Nga thay Thổ Nhĩ Kỳ, trong khi khối Liên Hiệp Châu Âu chưa thoát ra khỏi
khủng hoảng, mọi con mắt đang đổ dồn vào thủ tướng Đức Angela Merkel, nay được
xem như là « lãnh đạo thế giới tự do ».
Cho tới nay và nhất là vào thời chiến tranh lạnh, cụm
từ « lãnh đạo thế giới tự do » vẫn được dùng cho tổng thống của
Hoa Kỳ, cường quốc số một thế giới. Nhưng trong một bài viết đăng trên tờ nhật
báo Anh The Guardian, nhà sử học Anh Quốc Timothy Garton Ash, giáo sư đại học
Oxford, cho rằng kể từ nay, lãnh đạo thế giới tự do chính là bà Angela Merkel.
Để từ biệt châu Âu trước khi hết nhiệm kỳ, tổng thống
Barack Obama đã không đến Anh Quốc, đồng minh truyền thống của Mỹ, mà chọn nước
Đức, như thể là ông muốn giao cho thủ tướng Merkel tiếp nối vai trò của ông.
Ngay chính tờ New York Times cũng đã nhận định rằng
với việc ông Trump đắc cử tổng thống Mỹ, bà Angela Merkel trở thành «
người cuối cùng bảo vệ các giá trị nhân bản của phương Tây ». Còn đối với
nhật báo cánh tả của Đức Die Tageszeitung, vai trò của thủ tướng Đức sẽ ngày
càng quan trọng, vì bà phải làm sao duy trì sự gắn kết của khối Liên Hiệp Châu
Âu, vừa đối phó với tổng thống Nga Putin và tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan, vừa
phải kềm chế Donald Trump.
Tổng thống tân cử của Hoa Kỳ đã gây lo ngại cho
phương Tây khi ông tuyên bố sẽ hành động theo phương châm « nước Mỹ trước
đã », kể cả trong quan hệ giữa Washington với các nước châu Âu. Trong bối cảnh
này chỉ có nước Đức là bức tường thành vững chắc nhất, vì nước Anh thì phải lo
chuyện Brexit, trong khi Pháp và Ý, hai trụ cột khác của châu Âu, thì đang gặp
nhiều khó khăn kinh tế.
Đa số dân Đức nay tin rằng thủ tướng Merkel sẽ ra
tranh cử cho nhiệm kỳ thứ tư trong cuộc bầu cử Quốc hội vào năm tới, vào lúc uy
tín vẫn còn rất cao, thậm chí còn tăng thêm kể từ sau cuộc bầu cử tổng thống Mỹ.
Theo nhận định của bà Daniela Schwazer, giám đốc viện nghiên cứu DGAP của Đức,
nhìn thấy những tác động từ chiến thắng của Trump đối với châu Âu, thủ tướng
Merkel chắc chắn nghĩ rằng nhiệm vụ của bà chưa chấm dứt và bà phải tiếp tục
lãnh đạo châu Âu.
Trong bức điện chúc mừng ông Trump thắng cử, bà Merkel
đã đặc biệt nhấn mạnh đến những giá trị dân chủ, như thể bà không thật sự tin
tưởng là tổng thống tương lai của Mỹ sẽ tiếp tục bảo vệ những giá trị đó.
Chưa nói đến chuyện bảo vệ tự do dân chủ, trước mắt
thủ tướng Đức sẽ phải đối đầu với xu hướng nước Mỹ thu mình lại, không còn muốn
đóng vai trò « sen đầm của thế giới » nữa, theo dự báo của nhà
phân tích Stefani Weiss, chuyên gia của tổ chức Bertelsmann.
Vấn đề là trên trường quốc tế, khuôn khổ hành động của
nước Đức rất hạn hẹp, vì nước này không nằm trong Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc
và Berlin cho tới nay vẫn không muốn can thiệp quân sự ra bên ngoài, tuy gần
đây có đưa quân sang Mali để chống khủng bố Hồi giáo hoặc sang Litva để đối phó
với mối đe dọa của Nga.
Nhiệm vụ của bà Merkel càng khó khăn vì ông Donald
Trump đã tỏ ý muốn có một quan hệ hòa dịu hơn với tổng thống Nga Putin. Thêm
vào đó, sau chiến thắng của nhà tỷ phú New York, sẽ có thêm nhiều nước chỉ
trích chính sách nhập cư hào phóng của bà, cũng như chủ trương của bà thúc đẩy
tự do mậu dịch toàn cầu và tích cực chống biến đổi khí hậu. Một gánh nặng quá lớn
trên vai của vị nữ thủ tướng Đức, cho dù bà là một người rất có bản lĩnh.
No comments:
Post a Comment