12.11.2014
Trà
Mi phỏng vấn Trợ lý Ngoại trưởng Hoa Kỳ đặc trách
Dân chủ-Nhân quyền-Lao động Tom Malinowski.
Một
quan chức ngoại giao cấp cao của Mỹ vừa hoàn tất
chuyến công du Việt Nam tuyên bố Hà Nội không thể gặt
hái các quyền lợi quan trọng từ mối quan hệ với
Washington đơn giản bằng cách phóng thích tù nhân lương
tâm.
Chuyến
thăm của Trợ lý Ngoại trưởng Hoa Kỳ đặc trách Dân
chủ-Nhân quyền-Lao động Tom Malinowski vào hạ tuần tháng
10 diễn ra ngay sau khi Hà Nội trục xuất tù nhân bất
đồng chính kiến Điếu Cày sang Mỹ giữa lúc Washington
dỡ bỏ một phần lệnh cấm vận vũ khí cho Việt Nam và
đôi bên đang nỗ lực hoàn tất Hiệp định Đối tác
Thương mại Xuyên Thái Bình Dương TPP.
Trong
cuộc phỏng vấn đặc biệt dành cho Trà Mi VOA Việt ngữ
khi về lại Hoa Kỳ, ông Malinowski khẳng định dù Hoa Kỳ
sẽ tiếp tục yêu cầu Việt Nam phóng thích tù nhân lương
tâm, nhưng kế sách của Hà Nội thả vài người đổi
chác quyền lợi khi cần thiết rồi lại bắt thêm nhiều
người khác sẽ không lấy điểm được với Washington
cũng như không mang lại TPP cho Việt Nam. Ông Malinowski nhấn
mạnh mức độ phát triển của mối quan hệ Việt-Mỹ
hoàn toàn tùy thuộc vào tốc độ cải cách nhân quyền,
cải tổ luật lệ của Việt Nam.
VOA:
Xin ông vui lòng tóm tắt thành quả chuyến thăm Việt
Nam vừa qua?
Trợ
lý Ngoại trưởng Malinowski: Tôi ở Việt Nam trong 5
ngày, gặp gỡ nhiều quan chức trong Bộ Ngoại giao, Thứ
trưởng Bộ Công an, các giới chức trong đảng cộng sản,
và đại diện các tổ chức xã hội dân sự, các nhà
hoạt động, và những tù nhân lương tâm vừa được
phóng thích. Thành quả chính của chuyến đi là tôi đã
chuyển tải tới nhà nước Việt Nam thông điệp rất rõ
ràng của chính phủ Mỹ rằng chúng tôi muốn bang giao
Việt-Mỹ tốt đẹp hơn, một mối quan hệ sâu rộng-vững
chắc như những mối quan hệ mà Hoa Kỳ đang có với các
nước bạn thân thiết nhất trên khắp thế giới. Tuy
nhiên, để được như vậy, Việt Nam nhất thiết phải
có tiến bộ về nhân quyền. Tôi đã có dịp trao đổi
với quan chức Việt Nam về những điều chúng tôi mong
nhìn thấy họ thực hiện trong thời gian sắp tới.
VOA:
Phản hồi của phía Việt Nam như thế nào, thưa ông?
Trợ
lý Ngoại trưởng Malinowski: Chúng tôi đã có những
cuộc trao đổi tốt đẹp. Phía Việt Nam cũng muốn biết
quan điểm và trông đợi của phía Mỹ. Chính phủ Việt
Nam hết sức mong muốn xây dựng một mối quan hệ an
ninh-kinh tế gần gũi hơn với Hoa Kỳ. Chúng tôi cũng mong
như vậy, nhưng chúng tôi không muốn tiến tới quá nhanh
để rồi bị ngã lui. Để có được mối quan hệ bền
vững với thời gian, hơn là một mối quan hệ đổi chác,
cần đảm bảo rằng đôi bên có một nền tảng những
giá trị chung, cùng tin tưởng, hướng tới một điều
chung chứ không phải là đối nghịch với nhau trong cùng
một điều.
VOA:
Còn những quan tâm cụ thể nào khác mà ông đã nêu ra
với chính phủ Việt Nam và Hà Nội hồi đáp thế nào?
Trợ
lý Ngoại trưởng Malinowski: Tôi đã nêu một số
vấn đề cụ thể. Chúng tôi đề cập đến vấn đề tù
nhân chính trị. Chúng tôi bày tỏ mong muốn được thấy
Việt Nam trả tự do cho những người bị cầm tù vì thể
hiện quan điểm chính trị hay niềm tin tôn giáo một cách
ôn hòa. Tuy nhiên, quan trọng hơn, tôi đã nhấn mạnh với
Hà Nội rằng hành động phóng thích thôi là chưa đủ
nếu như họ vẫn tiếp tục bắt giam công dân như vậy.
Cho nên, điều quan trọng nhất mà Hoa Kỳ muốn nhìn thấy
là tiến bộ trong việc cải cách luật lệ, đặc biệt
là các điều luật về an ninh quốc gia trong Bộ luật
Hình sự được Việt Nam dùng để sách nhiễu, bắt giam,
và cầm tù công dân chỉ vì những hoạt động ôn hòa.
Chính phủ Hà Nội nói họ thật sự muốn làm cho khung
pháp lý của Việt Nam, kể cả Bộ luật Hình sự, phù
hợp với chính bản Hiến pháp vừa thông qua năm 2013 và
tương xứng với các chuẩn mực quốc tế. Chúng tôi đã
thảo luận về việc này và đang chờ xem mọi chuyện sắp
tới sẽ như thế nào.
VOA:
Hà Nội có cho biết lịch trình cụ thể của kế hoạch
đó như thế nào không, thưa ông?
Trợ
lý Ngoại trưởng Malinowski: Họ nói họ dự kiến
các cải cách sửa đổi về Bộ luật Hình sự sẽ được
đệ trình lên Quốc hội vào đầu năm tới và rằng việc
này không thể diễn ra nhanh chóng. Tôi nói với họ rằng
dĩ nhiên phải đề ra đường hướng cho các cải cách
này theo lịch trình và tiến độ, nhưng triển vọng thắt
chặt hơn mối quan hệ đối tác Việt-Mỹ tùy thuộc vào
thành công trong nỗ lực đó. Tốc độ cải cách của
Việt Nam nhanh tới mức nào thì quan hệ Việt-Mỹ sẽ
tiến nhanh tới mức đó.
VOA:
Ông nói Mỹ không muốn một mối quan hệ đổi chác
với Việt Nam. Theo ông, Hoa Kỳ cần phải làm gì để
chấm dứt những gì không mong muốn, mở ra một mối quan
hệ như mong muốn?
Trợ
lý Ngoại trưởng Malinowski: Chúng tôi đã làm một
số bước. Chúng tôi đã dỡ bỏ một phần lệnh cấm
vận vũ khí sát thương cho Việt Nam để cung cấp một số
lượng giới hạn các thiết bị phục vụ công tác bảo
vệ duyên hải. Điều này chứng tỏ với nhà nước Việt
Nam rằng Mỹ sẵn sàng thực hiện các bước tiến tới
nghiêm túc, nhưng cùng lúc, chúng tôi tỏ rõ với họ rằng
việc hủy bỏ hoàn toàn lệnh cấm này tùy thuộc vào các
tiến bộ hơn nữa về nhân quyền của Việt Nam. Chúng
tôi cũng thảo luận về khả năng Việt Nam trở thành một
thành viên của Hiệp định Tự do Thương mại Xuyên Thái
Bình Dương TPP, vốn cũng là bước quan trọng thúc đẩy
quan hệ Việt-Mỹ chặt chẽ hơn, nhưng Hà Nội có vào
được TPP hay không tùy thuộc mức độ họ gia tăng tôn
trọng quyền của người lao động, cụ thể là cải cách
để cho phép công nhân được quyền tự do lập hội, mở
công đoàn độc lập. Tóm lại, có nhiều khả năng để
hai nước Việt-Mỹ xích lại gần nhau hơn, nhưng cũng có
nhiều trông đợi đối với những điều Việt Nam cần
phải thực hiện để mở ra các cơ hội ấy.
VOA:
Như ông nói, để Việt-Mỹ tiến xa hơn mối quan hệ
đổi chác, Hà Nội phải thực hiện một số cải cách
pháp lý. Có ý kiến cho rằng muốn điều đó xảy ra, Mỹ
thay vì đòi hỏi Việt Nam phóng thích các trường hợp tù
nhân lương tâm cụ thể, hãy yêu cầu Việt Nam cải cách
luật lệ để được quyền lợi. Nếu không, dường như
Mỹ đang tạo điều kiện thuận lợi để Hà Nội tiếp
tục chiến thuật ‘đổi tù nhân lương tâm lấy quyền
lợi.’ Ý kiến của ông ra sao?
Trợ
lý Ngoại trưởng Malinowski: Tôi sẽ không ngừng yêu
cầu phóng thích những người bị bắt giam một cách bất
công. Tôi vui mừng mỗi khi có một người được tự do
vì đáng lý ra họ không phải bị tù tội. Chúng tôi sẽ
tiếp tục làm như thế. Nhưng chúng tôi cũng chỉ rõ rằng
việc này không tương đương với cải cách. Để hiện
thực hóa quá trình cải cách ở Việt Nam, chúng tôi cần
phải nhìn thấy những sửa đổi trong cấu trúc luật
pháp. Và đó cũng là điều mà nhà nước Việt Nam đã
cam kết với chính nhân dân của họ. Cho nên, đây không
phải là một yêu cầu của Mỹ, không phải một đòi hỏi
đến từ bên ngoài mà là điều mà người dân Việt Nam
cần chính phủ của họ thực hiện như đã hứa. Chúng
tôi chỉ biết chờ xem và theo dõi quá trình đó. Nếu quá
trình đó diễn ra, nó sẽ mở ra nhiều cơ hội.
VOA:
Phát biểu ở Hà Nội, ông nói nếu Việt Nam nghĩ rằng
họ có thể dùng tù nhân chính trị như những con bài mặc
cả với Mỹ thì sẽ không hiệu quả. Tuy nhiên, những gì
đang diễn ra trên thực tế cho thấy chiến thuật này có
kết quả, nếu không, đã không có những cuộc phóng
thích không bao lâu, trước hoặc sau khi, Việt Nam gia nhập
WTO, TPP, hay được Mỹ dỡ bỏ cấm vận vũ khí. Ông có
suy nghĩ thế nào?
Trợ
lý Ngoại trưởng Malinowski: Có thể họ cho rằng
các cuộc phóng thích này mang lại những kết quả đó,
nhưng xin nhớ là những gì Việt Nam chung cuộc muốn gặt
hái trong mối quan hệ với Hoa Kỳ sẽ không thể có được
đơn giản bằng cách phóng thích tù nhân lương tâm, nhất
là trong khi họ vẫn tiếp tục bắt giữ những người
khác. Đó là điểm chúng tôi nhấn mạnh. Chẳng hạn như,
dĩ nhiên chúng tôi vui mừng khi thấy một blogger như Điếu
Cày được thả, nhưng cùng lúc đó lại thấy xuất hiện
các cáo buộc đối với blogger Anh Ba Sàm. Đây cũng là
một trường hợp mà tôi đã nêu ra trong chuyến công du
Việt Nam vừa rồi. Nếu việc này cứ tiếp diễn, Hà Nội
cứ thả vài người rồi bắt thêm vài người khác, họ
sẽ không lấy điểm được với Hoa Kỳ và việc này dĩ
nhiên sẽ không mang lại cho họ TPP. TPP là các cuộc
thương lượng mà qua đó Việt Nam được hưởng nhiều
quyền lợi rất quan trọng nhưng cũng bắt buộc phải
thực hiện những bước đáng kể như cải cách pháp lý
về quyền tự do lập hội. Và Việt Nam hiểu rất rõ
điều này.
VOA:
Ngoài những lời tuyên bố của Hà Nội, có dấu hiệu
nào cho thấy Việt Nam sẽ bỏ chính sách hình sự hóa các
hoạt động ôn hòa của công dân trong tương lai gần hay
chăng? Ông có nhìn thấy tiến bộ nào trong các nỗ lực
tiến tới việc này không?
Trợ
lý Ngoại trưởng Malinowski: Cho tới nay chưa đủ
tiến bộ. Chúng tôi nghe những cam kết từ chính phủ.
Chúng tôi thấy trong năm nay số người bị bắt vì các
điều luật về an ninh quốc gia có lẽ ít hơn, nhưng chưa
xuống tới mức 0. Vẫn còn xảy ra các vụ sách nhiễu
những người chỉ thực hành các quyền căn bản của
công dân được quốc tế công nhận. Mọi việc còn chưa
đủ, nhưng tôi nghĩ vẫn còn cơ hội. Tôi cảm nhận
người dân Việt Nam và cả chính phủ đều muốn một
tương lai khác hơn cũng như một mối quan hệ đối tác
tốt hơn với Mỹ. Họ muốn hòa vào cộng đồng quốc tế
và họ hiểu có một số việc họ phải làm để biến
mong muốn đó thành hiện thực, bền vững.
VOA:
Mỹ có kế hoạch cụ thể thế nào giúp chấm dứt
chiến thuật gọi là ‘dùng tù nhân lương tâm đổi chác
quyền lợi’ hay không?
Trợ
lý Ngoại trưởng Malinowski: Đó không phải là điều
chúng tôi đã, đang, và sẽ làm. Chúng tôi sẽ tiếp tục
kêu gọi phóng thích tù nhân lương tâm, nhưng các quyền
lợi quan trọng mà Việt Nam muốn có được từ mối quan
hệ với Hoa Kỳ đòi hỏi phía Việt Nam phải làm nhiều
hơn nữa, đặc biệt là thực hiện những cam kết chính
họ đã đưa ra.
VOA: Có thể trông đợi điều gì sau chuyến công du của ông tới Việt Nam với trọng tâm về nhân quyền, nhất là sau khi Mỹ dỡ bỏ một phần lệnh cấm vận vũ khí cho Hà Nội?
VOA: Có thể trông đợi điều gì sau chuyến công du của ông tới Việt Nam với trọng tâm về nhân quyền, nhất là sau khi Mỹ dỡ bỏ một phần lệnh cấm vận vũ khí cho Hà Nội?
Trợ
lý Ngoại trưởng Malinowski: Thông điệp chúng tôi
đã gửi đi là chúng tôi sẵn lòng rằng có cơ hội cải
thiện mối quan hệ an ninh song phương. Dỡ bỏ một phần
cấm vận vũ khí cho Việt Nam là một hành động chân
thành. Chúng đáng ra đã dỡ bỏ hẳn toàn bộ lệnh cấm
này nếu như không có quan ngại về nhân quyền Việt Nam.
Và điều đó đã đánh đi một tín hiệu rất rõ ràng
cho Việt Nam. Chúng ta cần phải đợi xem mọi việc như
thế nào, tôi sẽ không đưa ra dự đoán về những gì sẽ
xảy ra. Tôi chỉ có thể nói rằng Mỹ muốn một quan hệ
tốt hơn với Việt Nam. Chúng tôi sẵn sàng thực hiện
các bước rất quan trọng vì lợi ích của cả đôi bên.
Chúng tôi không yêu cầu cái gì bất khả dĩ với chính
phủ Việt Nam cả, chỉ yêu cầu họ đi đúng con đường
họ đã hứa sẽ thực hiện, con đường cải cách pháp
lý, làm cho việc thực thi luật hàng ngày tại Việt Nam
phù hợp với Hiến pháp.
VOA:
Liệu sẽ có thêm những vụ phóng thích sau chuyến thăm
của ông?
Trợ
lý Ngoại trưởng Malinowski: Tôi hy vọng tiếp tục
sẽ nhìn thấy có thêm người được phóng thích và không
ai bị bắt nữa.
VOA:
Qua chuyến đi, ông nhận thấy có tín hiệu tích cực
hay tiêu cực về vấn đề nhân quyền Việt Nam?
Trợ
lý Ngoại trưởng Malinowski: Tôi vừa mới về nên
không dự kiến sẽ thấy bất kỳ sự thay đổi cơ bản
nào. Một điều chúng tôi trông đợi có thể sớm xảy
ra là Quốc hội Việt Nam thông qua Công ước Liên hiệp
quốc Chống tra tấn. Đây là một trong những quan ngại
lâu nay của chúng tôi về nhân quyền Việt Nam. Tôi cảm
nhận chính phủ Hà Nội khá nghiêm túc trong vấn đề
này, họ hiểu rằng việc thông qua Công ước chỉ là
bước đầu, và sau khi thông qua, Quốc hội Việt Nam cần
phải làm nhiều thứ để đảm bảo các luật lệ quy
định hành vi của công an được tuân thủ đầy đủ với
Công ước mà Việt Nam vừa tham gia.
VOA: Thang điểm của ông về nhân quyền Việt Nam trong chuyến đi lần này so với chuyến đi lần trước lên hay xuống?
VOA: Thang điểm của ông về nhân quyền Việt Nam trong chuyến đi lần này so với chuyến đi lần trước lên hay xuống?
Trợ
lý Ngoại trưởng Malinowski: Tôi sẽ không cho điểm.
Tôi đặt mong mỏi và kỳ vọng rất cao. Tôi không đong
đếm thành tích nhân quyền từng ngày hay từng tháng. Tôi
tiếp tục nỗ lực cùng với các đồng nghiệp ở Bộ
Ngoại giao trong chính quyền của Tổng thống Obama để
đạt được tiến bộ theo từng năm.
VOA:
Trong chuyến thăm Việt Nam, ông có được tiếp xúc với
tất cả những người mà ông muốn gặp?
Trợ
lý Ngoại trưởng Malinowski: Chúng tôi có thể tiếp
xúc hầu như mọi người mà chúng tôi muốn gặp. Có một
số người muốn gặp chúng tôi bị công an sách nhiễu.
Chúng tôi cũng liệu trước việc này vì đã từng xảy
ra trong quá khứ. Đó là điều không thể chấp nhận và
chúng tôi đã bày tỏ thất vọng với chính phủ Việt
Nam về các hành động đó.
VOA:
Ông được phép vào thăm một nhà tù tại Việt Nam
nhưng không gặp tù nhân lương tâm nào. Phải chăng vì
ông không yêu cầu cụ thể hay vì nhà cầm quyền Việt
Nam không cho phép?
Trợ
lý Ngoại trưởng Malinowski: Họ bảo các tù nhân
lương tâm chúng tôi muốn gặp ở một trại giam khác,
nhưng làm sao biết được thực hư thế nào. Họ cho phép
chúng tôi thăm nhà tù là điều tích cực. Trong các dịp
khác, nhân viên đại sứ quán Mỹ tại Việt Nam đã vào
thăm một số tù nhân lương tâm bị giam cầm. Chúng tôi
sẽ tiếp tục yêu cầu được tiếp cận như vậy. Chúng
tôi cảm kích việc này vì nó giúp xây dựng lòng tin. Dĩ
nhiên ở Mỹ thì bất kỳ ai cũng được vào thăm bất kỳ
tù nhân nào, điều này chứng tỏ là quốc gia và chính
phủ không có gì phải che dấu.
VOA:
Ông ghi nhận gì từ các cuộc gặp với đại diện xã
hội dân sự, giới bất đồng chính kiến, và các nhà
hoạt động tại Việt Nam?
Trợ
lý Ngoại trưởng Malinowski: Thật thú vị. Tôi thấy
nhiều người trong số họ chia sẻ cùng quan điểm với
chúng tôi. Họ dĩ nhiên rất quan tâm về tình hình tại
Việt Nam. Một số họ đã qua thời gian tù đày vì các
hoạt động cổ xúy cải cách. Họ phản ánh với chúng
tôi một bức tranh rõ ràng, chân thật, nhưng đầy khó
khăn về thực trạng nhân quyền Việt Nam. Đa số họ cho
rằng một mối quan hệ Việt-Mỹ xích lại gần hơn chính
là cơ hội, nếu chúng ta tiếp tục vận dụng mối quan
hệ đó để cổ võ cho nhân quyền được tôn trọng hơn.
Nếu có một điều mà các thành viên trong chính phủ Việt
Nam và các thành viên trong xã hội dân sự Việt Nam cùng
tán đồng đó chính là tìm kiếm một mối quan hệ gần
gũi hơn với Hoa Kỳ.
VOA:
Họ cần sự hỗ trợ hơn nữa từ phía Hoa Kỳ ra sao?
Trợ
lý Ngoại trưởng Malinowski: Dĩ nhiên, họ mong muốn
Hoa Kỳ lên tiếng vận động chính phủ Việt Nam thực
hiện những gì đã cam kết. Song song đó, họ cũng muốn
có sự hiện diện của Hoa Kỳ về mặt kinh tế. Nhiều
người cũng muốn Mỹ có quan hệ an ninh với Việt Nam
trước những quan ngại về nước láng giềng phương Bắc.
Tôi ghi nhận những thao thức rất mạnh mẽ muốn có sự
hiện diện của Mỹ và mong Mỹ dùng ảnh hưởng của
mình thúc đẩy chính phủ Việt Nam theo hướng như vậy.
VOA:
Xin cho biết hồi đáp của chính phủ Mỹ trước những
lời kêu gọi đó?
Trợ
lý Ngoại trưởng Malinowski: Đó chính là những gì
mà chúng tôi cam kết thực hiện.
VOA:
Ông có được báo cáo về xu hướng gia tăng bạo lực
đối với các nhà hoạt động trong nước? Hoa Kỳ có kế
hoạch nào thêm nữa giúp bảo vệ quyền tự do ngôn luận
không bị đàn áp và sách nhiễu tại Việt Nam?
Trợ
lý Ngoại trưởng Malinowski: Họ có trình bày với
chúng tôi là tình trạng sách nhiễu vẫn tiếp diễn,
nhưng gia tăng hay giảm bớt thì tôi không rõ. Họ cho tôi
biết đã xảy ra các trường hợp sách nhiễu trầm trọng
và thường xuyên bởi công an, và tôi đã nêu vấn đề
khi gặp giới chức chính phủ, kể cả trong cuộc họp 2
giờ đồng hồ với Thứ trưởng Bộ Công an ngay ngày đầu
của chuyến thăm. Chúng tôi chưa đạt được những gì
mong đợi trong vấn đề này trong lúc mở ra cơ hội tìm
cách giải quyết.
VOA:
Về trường hợp phóng thích mới đây đối với
blogger Điếu Cày, Việt Nam viện dẫn lý do nhân đạo.
Ông có bình luận ra sao?
Trợ
lý Ngoại trưởng Malinowski: Tôi mừng thấy ông ấy
ra khỏi tù. Tôi mừng khi thấy người ta được phóng
thích vì bất cứ lý do gì. Dù vậy, suy cho cùng, việc
phóng thích này không phản ánh tiến bộ đáng kể về
nhân quyền trừ phi các nhà bất đồng chính kiến có thể
tái lập cuộc sống ngay trên quê nhà với quyền tự do
viết lách, tự do phát biểu ý kiến, và tự do lập hội.
VOA:
Điếu Cày đi Mỹ là sự lựa chọn của cá nhân ông
ấy hay là một thỏa thuận giữa hai nước Việt-Mỹ liên
quan đến việc phóng thích?
Trợ lý Ngoại trưởng Malinowski: Đó không phải là một thỏa thuận giữa Hà Nội và Washington. Có những trường hợp chính phủ Hà Nội nhất quyết rằng các nhà bất đồng chính kiến bị tù phải rời khỏi nước như là một điều kiện để được phóng thích. Có những trường hợp tù nhân lương tâm được trả tự do và được phép lưu lại đất nước. Chúng tôi rất mong là họ được phép tái lập cuộc sống tại Việt Nam sau khi được phóng thích, và chúng tôi đã nêu rõ điều này với chính phủ Việt Nam. Nếu những tù nhân lương tâm được chỉ thị phải ra đi mà họ đồng ý thì dĩ nhiên chúng tôi hoan nghênh họ tới Mỹ mặc dù rõ ràng đây không phải là thành quả khã dĩ tốt nhất.
Trợ lý Ngoại trưởng Malinowski: Đó không phải là một thỏa thuận giữa Hà Nội và Washington. Có những trường hợp chính phủ Hà Nội nhất quyết rằng các nhà bất đồng chính kiến bị tù phải rời khỏi nước như là một điều kiện để được phóng thích. Có những trường hợp tù nhân lương tâm được trả tự do và được phép lưu lại đất nước. Chúng tôi rất mong là họ được phép tái lập cuộc sống tại Việt Nam sau khi được phóng thích, và chúng tôi đã nêu rõ điều này với chính phủ Việt Nam. Nếu những tù nhân lương tâm được chỉ thị phải ra đi mà họ đồng ý thì dĩ nhiên chúng tôi hoan nghênh họ tới Mỹ mặc dù rõ ràng đây không phải là thành quả khã dĩ tốt nhất.
VOA:
Quay sang vấn đề thương thảo TPP, với thực trạng
nhân quyền hiện nay của Việt Nam và với một Quốc hội
mới trúng cử ở Hoa Kỳ, tính tới thời điểm này ông
thấy cơ hội Việt Nam trở thành thành viên TPP ra sao?
Trợ
lý Ngoại trưởng Malinowski: Tôi nghĩ Việt Nam có cơ
hội trở thành một thành viên của TPP nếu các cuộc
thương lượng thành công và nếu như họ đáp ứng đề
nghị mà đại diện đàm phán thương mại của chúng tôi
đã đưa ra để nỗ lực nghiêm túc trong lĩnh vực quyền
tự do lập hội. Nếu đạt được điều đó thì có cơ
hội được Quốc hội Mỹ thông qua thỏa thuận TPP. Tôi
không nghĩ kết quả bầu cử Quốc hội Mỹ sẽ tạo ra
khác biệt về khả năng vào TPP của Việt Nam vì các
thành viên trong cả hai đảng Dân chủ và Cộng hòa của
Quốc hội Mỹ đều có chung các quan ngại về nhân quyền
Việt Nam. Trong Quốc hội Hoa Kỳ có rất nhiều quan ngại
về việc có nên để cho Việt Nam gia nhập TPP hay không
mà lý do là vì thành tích nhân quyền của Hà Nội. Chúng
tôi đang trông đợi các cuộc đàm phán TPP đưa ra được
những dấu hiệu tích cực từ Hà Nội để chúng tôi có
thể nói với bên lập pháp Hoa Kỳ rằng Việt Nam thật
sự quyết tâm đạt tiến bộ trong lĩnh vực nhân quyền.
VOA:
Những cải thiện cụ thể nào là điều kiện để
Việt Nam gia nhập TPP?
Trợ
lý Ngoại trưởng Malinowski: Có những cải thiện
rất cụ thể đang được thảo luận trong các cuộc
thương thuyết TPP.
VOA:
Ông có thể đơn cử vài điểm?
Trợ
lý Ngoại trưởng Malinowski: Tôi không thể tiết lộ
cụ thể vì còn phụ thuộc vào tiến trình thương lượng.
Tôi chỉ có thể nói rằng vấn đề đang trên bàn thảo
luận là quyền của người lao động, một phần của
thỏa thuận TPP, nhất là quyền tự do lập hội.
VOA:
Ông có thể chia sẻ đôi chút về cuộc đối thoại
nhân quyền kế tiếp giữa hai nước Việt-Mỹ?
Trợ
lý Ngoại trưởng Malinowski: Bất kỳ cuộc gặp nào
giữa đôi bên mà vấn đề nhân quyền được nêu ra đều
là cuộc họp nhân quyền. Tôi dự trù là bất cứ khi nào
Ngoại trưởng John Kerry, Tổng thống Barack Obama, hay Đại
diện Thương mại Hoa Kỳ Michael Froman gặp gỡ các đối
tác Việt Nam thì vấn đề nhân quyền cũng sẽ được
nêu lên. Chúng tôi hy vọng sắp xếp cuộc đối thoại
nhân quyền với Việt Nam vào một thời điểm nào đó
trong năm tới. Cuộc đối thoại nhân quyền năm nay ở
Washington, tôi hy vọng cuộc đối thoại lần tới sẽ
diễn ra tại Việt Nam.
VOA:
Thời điểm cụ thể ra sao, thưa ông?
Trợ
lý Ngoại trưởng Malinowski: Chúng tôi chưa thống
nhất ngày giờ cụ thể nhưng chắc chắn sẽ tổ chức
sự kiện này.
VOA:
Xin chân thành cảm ơn Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ Tom
Malinowski đã dành cho chúng tôi cuộc phỏng vấn này sau
khi hoàn tất chuyến công du Việt Nam.
----------------------
No comments:
Post a Comment