Trọng Nghĩa - RFI
Thứ tư 09 Tháng
Năm 2012
Từ Tiên Lãng đến Văn Giang, và hiện nay là Nam Định, các vụ chính quyền Việt Nam dùng nhân viên công lực để trục xuất cư dân ra khỏi những vùng đất bị trưng thu càng lúc càng thu hút mối quan tâm của công luận. Trong một bản tin hôm nay, 09/05/2012, hãng thông tấn Pháp AFP đã ghi nhận vai trò càng lúc càng quan trọng của giới blogger Việt Nam trong
việc đưa tin, bất chấp các biện pháp đe dọa và trấn áp của chính quyền.
Theo AFP, trên một đất nước mà báo chí truyền thống bị Nhà nước kiểm soát, internet đã mang lại cho giới blogger một phương tiện thông tin hữu hiệu, và họ ngày càng mạnh dạn và sáng tạo hơn trong công việc của mình.
Vụ cưỡng chế đất đai ở huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên ngày 24/04/2012 đã được AFP nêu lên làm ví dụ điển hình cho thái độ mạnh dạn này : « Ngay khi công an xông vào giải tán đám đông phản đối vụ cưỡng chiếm đất đai tại Hưng Yên, các blogger đã có mặt tại chỗ, ẩn mình đằng sau các rặng cây gần đấy. Ho đã quay phim và chụp ảnh sự cố, các bằng chứng mà họ nhanh chóng công bố lên mạng. Đây là các tài liệu có chất lượng kỹ thuật kém cỏi, nhưng lại có giá trị chính trị tuyệt vời »
Từ Hà Nội, phóng sự của blogger Nguyễn Xuân Diện về vụ hàng ngàn cảnh sát xông vào trục xuất người dân tại Hưng Yên – với đoạn video cho thấy cảnh sát chống bạo động hành hung hai phóng viên một đài truyền thanh nhà nước đến đấy để làm công việc nhà báo của họ - đã lan tỏa trên mạng như một đám cháy rừng, bù đắp vào sự im lặng của các phương tiện truyền thông chính thức.
Theo giáo sư Carl Thayer, chuyên gia về Việt Nam tại Học viện Quốc phòng Úc (Australian Defence Force Academy), « Hiện tượng các blogger đích thân đến những nơi có phong trào phản kháng để theo dõi và đưa tin là một yếu tố mới », nối tiếp theo sự kiện đã có từ lâu là nhiều nhà báo đã đưa lên mạng internet những bài viết mà họ không được công bố trên báo đài truyền thống.
Việt Nam 'sao y bản chánh' cách đối phó của Trung Quốc
Thái độ mạnh dạn của giới blogger lẽ dĩ nhiên không được chế độ tán đồng, và rất nhiều biện pháp đã được áp dụng nhằm bóp nghẹt các tiếng nói không chính thống trên mạng
Internet. Biện pháp đầu tiên là hù dọa các blogger.
Một phụ nữ trong số những người đã tiết lộ vụ cưỡng chế Văn Giang hôm 24/04 vừa qua xác nhận với hãng AFP : « Họ theo dõi tôi, họ lưu lại tất cả những gì tôi viết, họ giám sát tất cả các blogger bất đồng chính kiến. Tất cả những gì họ có thể làm được để sách nhiễu chúng tôi, họ đều làm ».
Đối với người phụ nữ mà AFP đặt cho một cái tên giả là Nguyễn Thị Dung, thì chính quyền có một đội ngũ đông đảo những người chuyên « lướt net để làm báo cáo về tất cả những gì mà chính quyền không ưa ». Việt Nam, theo chị Dung đã « sao y bản chánh những gì Trung Quốc đang làm. »
Theo AFP, Việt Nam,
nước bị Tổ chức Phóng viên Không Biên giới mệnh danh là một
"kẻ thù của Internet",
cũng đang soạn thảo một nghị định để kiểm soát các trang blog.
Theo một bản sao dự thảo văn kiện mà AFP có được, các blogger sẽ bị buộc phải đăng ký dưới tên thật và địa chỉ thật. Các website chứa các trang blog đó thì bị buộc phải khai báo bất kỳ hoạt động bất hợp pháp nào. Nghị định này cũng đòi các tập đoàn internet ngoại quốc, đi đầu là Facebook và Google, là phải hợp tác với chính quyền Việt Nam.
Tuy nhiên, theo AFP, một số quan sát viên không tin rằng chính quyền sẽ thành công trong chủ trương kiểm soát này. Một
blogger khẳng định : « Bất kỳ cố gắng nào để áp đặt các hạn chế mới, sẽ chỉ dẫn đến những cách thức mới để phá vỡ các giới hạn đó. Mọi người sẽ tìm được những phương cách sáng tạo để truy cập vào các trang web bị cấm, tương tự như họ làm với Facebook ».
Facebook là một trong
những
trang mạng thường xuyên bị chặn ở Việt Nam.
Ông David Brown, một nhà ngoại giao Mỹ đã về hưu, từng làm việc ở nhiều nước châu Á, đã cho rằng dự án đó hoàn toàn không khả thi. « Tệ hại nhất là khả năng nghị định tạo ra các tội trạng rõ ràng hơn để truy tố các blogger, còn khó có thể tác động đến Facebook hoặc Google, hoặc làm thay đổi được quan hệ giữa các blogger và chính quyền ».
Riêng giáo sư Thayer thì cho rằng nghị định kiểm soát đó thể hiện một quyết tâm của chính quyền, không muốn bị chậm chân so với các thành phần mà họ muốn bịt miêng : « Họ sẽ xiết chặt gọng kềm trên giới bất đồng chính kiến ở trong nước, và hạn chế đáng kể hoạt động của tầng lớp này bằng cách buộc họ, cũng như là các nhà cung cấp dịch vụ internet, là phải chịu trách nhiệm về những gì được loan tải hay lưu trữ trên internet ».
Theo AFP, chế độ Việt Nam từ trước đến nay
không bao giờ chấp nhận là độc quyền về quyền lực của họ bị thách thức, và internet ngày càng làm cho họ lo ngại. Nỗi lo sợ đặc biệt gia tăng trong thời gian gần đây khi nhiều người tấn công vào các vấn đề như tham nhũng, tranh chấp lãnh thổ với Trung Quốc hoặc các vấn đề đất đai, toàn là những vấn đề phiền phức cho chính quyền.
Nhìn chung, theo AFP, nghị định đang soạn thảo không dự báo điều gì tốt lành về ý định của chính quyền, về tương lai của các blogger. Bà Nguyễn Thị Dung thừa nhận : « Nếu được thông qua, nó sẽ cung cấp cho công an một khuôn khổ pháp lý để tiêu diệt quyền tự do ngôn luận ».
-------------------------------
BBC
Cập nhật: 11:48 GMT - thứ tư, 9 tháng 5, 2012
Dự thảo nghị
định mới để kiểm soát thông tin mạng và khống chế giới viết blog của chính
phủ Việt Nam được nhà báo Cat Barton của AFP đánh giá trong bài viết hôm
9/5. BBC Tiếng Việt giới thiệu cùng quí vị để biết một góc nhìn từ
truyền thông Pháp:
Khi cảnh sát cơ
động dùng vũ lực để giải tán dân phản đối vụ cưỡng chế đất ở Văn Giang, Hưng
Yên gần đây, một số bloggers tại Việt Nam đã nấp tại khu vực này để chụp ảnh,
quay video và đưa lên mạng.
Những hình ảnh
này đã lan tỏa rất nhanh trên Facebook và là dấu hiệu cho thấy việc cộng đồng
mạng thách đố nỗ lực kiểm soát Internet của các cơ quan chức năng.
"Họ theo bám tôi, họ theo dõi những gì tôi đang viết, họ theo dõi tất
cả các blogger bất đồng chính kiến. Bất cứ điều gì họ có thể làm để sách nhiễu
chúng tôi thì họ làm," một trong số các blogger đưa thông tin lên mạng vụ cưỡng
chế đất ở Văn Giang hôm 24/4 cho biết.
Blogger muốn ẩn
danh này nói thêm với AFP rằng, "Họ có nhiều người theo dõi
thông tin trên mạng, báo cáo những gì họ không ưa và tìm cách gỡ thông tin
xuống”.
Tổ chức Phóng
viên Không Biên giới xếp Việt Nam, quốc gia toàn trị, vào nhóm "kẻ thù của
Internet", và nhà chức trách Việt Nam đang soạn thảo một nghị định mới về
nội dung trực tuyến trong nỗ lực để chấn chỉnh cộng đồng blog ngày càng táo bạo
tại đây.
Nghị định mới
Dự thảo nghị định có 60 điều mà AFP có trong tay bản
tiếng Anh cấm "lợi dụng Internet" để phản đối chính phủ.
Nghị định này sẽ
buộc các bloggers phải đưa tên thật và cách để liên lạc, yêu cầu các trang web
thông tin muốn đưa bài lên phải có sự chấp thuận của chính phủ, và buộc các
quản trị viên trang web này phải báo cáo bất kỳ hoạt động trực tuyến nào bị cấm
cho nhà chức trách.
Nghị định này
cũng sẽ tìm cách để buộc các công ty nước ngoài cung cấp dịch trực tuyến tại
Việt Nam - như Facebook và Google hợp tác với chính phủ và có thể buộc họ phải
đặt các trung tâm dữ liệu và văn phòng tại Việt Nam.
Nhưng trong khi
một số nhà hoạt động và các chuyên gia thấy ngán ngẩm trước mối đe dọa của dự
thảo nghị định này, thì những người khác nói rằng chính phủ đang tham chiến
trong một chiến trận ắt sẽ thua trong nỗ lực theo dõi cộng đồng dùng mạng 30
triệu người tại Việt Nam.
"Bất kỳ
kiểu áp đặt giới hạn nào sẽ chỉ dẫn tới các cách mới để đối phó với trở ngại
nhằm vượt tường lửa", một blogger khác không muốn nêu tên cho biết.
"Người ta
sẽ luôn tìm các cách mới và sáng tạo để truy cập vào các trang web bị cấm – tựa
như họ đã làm khi truy cập vào Facebook (là trang lúc bị chặn lúc không ở Việt
Nam)".
David Brown, một nhà ngoại giao Hoa Kỳ đã nghỉ
hưu, từng làm nhiều chức vụ tại nhiều nơi ở Đông Nam Á, nói rằng dự thảo nghị
định là "không thể thực thi".
Trong trường hợp
xấu nhất, nghị định có thể tạo điều kiện cho nhà chức trách qui kết blogger vi
phạm, ông nói.
Tuy nhiên, ông
Brown cho biết ông nghi ngờ rằng điều đó sẽ gây bất tiện cho Facebook hoặc
Google (hoặc) thay đổi mối quan hệ hiện có giữa các blogger với chính phủ
".
Bất mãn chế độ
Người dùng
Internet đang ngày càng bình luận nhiều các chủ đề nhạy cảm như tham nhũng,
tranh chấp lãnh thổ với Trung Quốc và sự bất bình về quyền sử dụng đất đai,
thường có sự liên kết với các cộng đồng có thái độ bất mãn.
Trong quá khứ,
các nhà báo lập blog để phát tán thông tin không được đưa trên báo chí chính
thống, nhưng "hiện tượng gần đây của các blogger tới tận nơi có các cuộc
phản đối vì đất đai để tường thuật gần như trực tiếp là mới ", Giáo sư Carl Thayer, chuyên gia Việt
Nam từ Học viện Quốc phòng Úc cho hay.
Những trang
tường thuật trực tiếp vụ cưỡng chế đất ở Văn Giang của blogger Nguyễn Xuân Diện
(sống tại Hà Nội) với hình ảnh và video cho thấy hàng ngàn cảnh sát cơ động
cưỡng chế nông dân và đánh đập hai nhà báo xuống hiện trường để đưa tin, đã lan
tỏa rất nhanh và tạo điều kiện cho việc đưa tin sâu rộng mặc dù trên thực tế vụ
cưỡng chế này bị các cơ quan truyền thông của nhà nước làm ngơ.
Giáo sư Thayer nói rằng nghị định mới của Việt Nam
là "một nỗ lực để theo kịp với thời thế".
“(Nghị định sẽ) siết chặt các những người bất
đồng chính kiến trong nước và hạn chế nghiêm ngặt các hoạt động của họ bằng
cách để họ, cũng như các nhà cung cấp dịch vụ, phải chịu trách nhiệm đối với
thông tin được đưa lên hoặc lưu trữ trên Internet," ông Thayer nói.
Trong khi kiểm
duyệt không phải là điều mới mẻ tại Việt Nam cộng sản, tổ chức theo dõi nhân
quyền có trụ sở tại New York (Human
Rights Watch) nói rằng nhà chức trách Việt Nam "tăng cường đàn
áp" những người bất đồng chính kiến vào năm ngoái.
Ba bloggers có
tiếng, bao gồm cả một trường hợp được Tổng thống Barack Obama của Hoa Kỳ nêu
tên, hiện đang chờ ra tòa tại Thành phố Hồ Chí Minh về tội "Tuyên truyền
chống nhà nước".
Nếu được thực
thi, các quy định mới "có thể dẫn đến việc chính quyền tùy tiện sách nhiễu
nhiều hơn và bắt thêm người do họ đăng thông tin lên mạng và tựu chung kể như
việc hù dọa buộc người ta phải tự kiểm duyệt nhiều hơn", ông Phil
Robertson từ HRW nói với AFP.
Một blogger nữ
muốn ẩn danh nói với hãng thông tấn này rằng động thái mới tạo ra thách thức
lớn nhất với giới blogger tại Việt Nam cho tới nay.
"Nếu Nghị
định được thông qua, nó sẽ tạo điều kiện cho công an cơ sở lý rất tốt để hủy
diệt tự do ngôn luận," người này nói.
.
.
.
No comments:
Post a Comment