Thứ hai 17 Tháng Ba 2014
Trong cuộc trưng cầu dân ý ngày
hôm qua, 16/03/2014, các cử tri vùng Crimée, với hơn 96% phiếu thuận, đã đồng ý
sáp nhập vùng lãnh thổ này vào Nga, cho dù phương Tây tuyên bố không thừa nhận
cuộc bỏ phiếu này.
Câu hỏi đặt ra là việc Crimée sáp nhập vào Nga sẽ dẫn đến
những thay đổi gì đối với người dân trên bán đảo này, đối với nước Nga, Ukrain
và phương Tây ?
Theo giới phân tích, tình hình
trước và sau cuộc trưng cầu dân ý tại Crimée không có gì thay đổi. Bà Hélène Blanc, một chuyên gia
về Nga, được trang francetvinfo trích dẫn, nhận định : Bán đảo Crimée đã
bị cắt đứt với thế giới bên ngoài và đã bị quân đội Nga chiếm đóng. Do vậy,
trong một chừng mực nào đó, vùng Crimée đã gắn với Nga và cuộc trưng cầu dân ý
chỉ nhằm chính thức hóa một tình hình đã tồn tại trên thực tế. Vả lại, trước
cuộc trưng cầu dân ý, vùng Crimée đã được hưởng quy chế tự trị, có một sự độc
lập tương đối với chính quyền Kiev.
Về mặt kinh tế, nếu sáp nhập
vào Nga, thì vùng Crimée sẽ nhanh chóng chuyển sang dùng đồng Rouble, nhưng sẽ
không có thêm các lợi lộc gì vì kinh tế Nga đang gặp khó khăn, tăng trưởng đi
xuống, các nhà đầu tư lo ngại các trừng phạt kinh tế và nước Nga bị cô lập trên
trường quốc tế.
Ngoài ra, Ukraina đang cung cấp
85% nguồn nước và 82% tổng nhu cầu điện của bán đảo Crimé. Trước mắt, Nga chưa
thể thay thế nguồn cung ứng này.
Bị thiệt thòi nhiều nhất là
cộng đồng người Tatar, có nguồn gốc Thổ Nhĩ Kỳ, chiếm từ 12 đến 15% tổng dân số
vùng Crimée. Họ không nói tiếng Nga, không nói tiếng Ukraina, theo đạo Hồi, và
bắt đầu di chuyển về phía tây Ukraina. Một số chuyên gia không loại trừ nguy cơ
cộng đồng Tatar trở thành vật tế thần trong cuộc khủng hoảng hiện nay tại
Ukraina.
Đối với Matxcơva, cuộc trưng
cầu dân ý cho phép hợp thức hóa hành động dùng vũ lực chiếm Crimée. Tổng thống
Vladimir Poutine muốn chứng mình rằng ông đã hành động một cách hợp pháp, tôn
trọng các luật lệ quốc tế. Cho đến hôm qua, trong cuộc điện đàm với đồng nhiệm
Mỹ Barack Obama, Tổng thống Nga vẫn khẳng định cuộc trưng cầu dân ý là phù hợp
với công pháp quốc tế. Mặt khác, một giáo sư công pháp quốc tế khẳng định trên
trang web francetvinfo rằng luật pháp quốc tế không cho phép cũng như không cấm
ly khai.
Việc sáp nhập Crimée vào Nga
bảo đảm cho Matxcơva kiểm soát được căn cứ quân sự ở Sébastopol, có lối tiếp
cận trực tiếp ra biển Đen, cho dù việc kiểm soát của Nga tại đây dựa trên một
hợp đồng thuê có hiệu lực đến năm 2042. Trong khi đó, báo Le Monde cho rằng đây
là một thắng lợi mang tính tượng trưng cao cho huyền thoại tái lập một nước Đại
Nga.
Trong lĩnh vực kinh tế, có thể
đây là dịp để ông Putin thúc đẩy nền kinh tế chiến tranh. Các biện pháp trừng
phạt của phương Tây, như ngừng cấp giấy nhập cảnh, phong tỏa tài sản Nga, không
làm cho ông Putin lo ngại, nhưng nếu các biện pháp trừng phạt kéo dài, thì kinh
tế Nga có thể bị suy yếu và Kremlin bị cô lập.
Thế hệ lụy đối với Ukraina sẽ ra sao ? Đất nước này bị mất đi 27 ngàn km vuông với hai
triệu dân và lối đi ra biển Đen. Cho đến nay, bán đảo Crimée sống chủ yếu dựa
vào du lịch, do vậy, Ukraina không chịu tổn thất lớn về kinh tế. Tuy nhiên, đây
là một mất mát mang tính biểu tượng cao đối với chính quyền Kiev trong việc giữ
gìn sự toàn vẹn lãnh thổ quốc gia.
Đồng thời, đây cũng là một thất
bại về ngoại giao của phương Tây. Cho đến tận sát ngày tổ chức trưng cầu dân ý,
các nước Châu Âu và Hoa Kỳ vẫn cố tìm kiếm một giải pháp cho cuộc khủng hoảng ở
Ukraina, với nhiều cảnh báo, đe dọa trừng phạt, cô lập Nga.
Thế nhưng, theo bà Hélène
Blanc, cho đến nay, chỉ có « Hoa Kỳ và trong một chừng mực hạn hẹp nào đó là
Đức, là có thể đối thoại với ông Putin ». Hơn nữa, ông Putin bỏ ngoài tai
mọi lời kêu gọi của phương Tây và tùy theo từng đối tác, ông có ứng xử khác
nhau. Hậu quả là Nga là phương Tây hoàn toàn không hiểu nhau nữa. Theo chuyên
gia này, « người Nga là những kỳ thủ tuyệt vời, họ dự ứng trước tất cả các
nước đi của đối thủ » và không lộ ra chiến lược của mình.
Cho đến nay, nhiều nước Châu Âu
vẫn tiếp tục lo lắng về « mối đe dọa bị cắt cung ứng khí đốt mà không báo trước
», từ phía Nga. Bà Hélène Blanc nhận định : « Sai lầm cơ bản của Châu Âu là
không phát triển một chính sách rõ ràng và có phối hợp giữa 28 thành viên, họ
hài lòng với những phản đối nhỏ nhoi thay vì cùng nhau tiến hành một cuộc đối
thoại cứng rắn » với Nga.
No comments:
Post a Comment