Nguyễn
Hữu Quý
28/03/2014
Ngày 26.3.2014, tờ Thời báo Kinh tế Sài Gòn đăng
bài: “Chuyên gia Nhật: Việt Nam đã rơi vào bẫy thu nhập trung bình" (1),
sau khi đưa ra những số liệu mang tính khoa học, và lập luận chắc chắn theo
cách làm của người Nhật, cuối bài báo có đoạn: “Bài phát biểu của giáo sư
Ohno đã không nhận được sự phản biện nào từ các học giả Việt Nam tại hội thảo”.
Thật dễ hiểu, các chuyên gia tham dự Hội thảo còn
biết nói gì nữa với một thực trạng như thế, được dẫn chứng bởi một chuyên gia
của Nhật.
Một thời, khi mà tỷ lệ tăng
trưởng GDP hàng năm vào khoảng 8-9%/ năm (2000-2005 và một vài năm sau nữa),
báo chí Việt Nam cứ tung hô nền kinh tế Việt Nam hóa rồng, hóa hổ... Cũng trong
thời gian ấy, tôi không thấy có bài báo nào của Việt Nam cảnh báo, và phân tích
bản chất tăng trưởng của GDP thời kỳ đó (Ở Việt Nam là thế, các GS-TS kinh tế
miệng cứ câm như hến, vì nói ra lại đụng đến sự lãnh đạo của Đảng); để rồi hôm
nay, trước sự kết luận của chuyên gia người Nhật, không ai có thể bác bỏ được
kết luận của ông, rằng “Việt Nam đã rơi vào bẫy thu nhập trung bình".
Có lẽ nhiều người đồng ý với vị chuyên gia Nhật khi
ông nói nguyên nhân tăng trưởng GDP của Việt Nam thời kỳ cực thịnh, đó là nhận
xét:
“Tuy
nhiên, sự tăng trưởng này được thúc đẩy chủ yếu bằng bong bóng tại các thị
trường bất động sản, thị trường chứng khoán chứ không phải là tăng năng suất
lao động”.
Một cách tổng quát, có 3 yếu tố để phản ánh tỷ lệ
tăng trưởng GDP của một quốc gia, đó là: Lao động; Vốn (chi đầu tư XDCB, chứng
khoán, ngân hàng), và năng suất lao động toàn xã hội (hay còn gọi là: Năng suất
các yếu tố tổng hợp TFP).
Trong một bài viết có tựa đề: “Những lời gan ruột
của Bộ trưởng Kế hoạch - Đầu tư” (2), đăng trên báo Đất Việt ngày
13.01.2014, Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư, ông Bùi Quang Vinh, cho rằng, tăng
trưởng của Việt Nam “chỉ nhờ khai thác tài nguyên”, và dẫn chứng:
“Lao động của VN thời kỳ 2006-2011 đóng góp khoảng 25,81% vào tăng trưởng
GDP, yếu tố vốn đóng góp 57,54%, còn TFP chỉ đóng góp 16,95%. Thậm chí có thời
kỳ TFP đóng góp rất thấp. Năm 2008, lao động tác động đến tăng trưởng là
26,03%, vốn tới 87,87%% nhưng TFP chỉ có 13,6%.
Thực tế trên cho thấy nếu muốn tăng trưởng thì VN
phải đổ vốn ra. Vì thế, năm 2008 VN đã đổ ra một lượng vốn khổng lồ (cả tín
dụng lẫn đầu tư) nên tốc độ tăng trưởng cao song đến 2010 phải lĩnh hậu quả là
lạm phát lên tới 18,13%.
Sự đóng góp rất hạn chế của yếu tố TFP cho thấy việc
tăng trưởng hoàn toàn không do năng suất, hiệu quả của thể chế, khoa học công
nghệ, quản trị mà chủ yếu phụ thuộc vào tăng quy mô nguồn vốn, số lượng lao
động và lượng tài nguyên thiên nhiên được khai thác”.
Để hiểu về TFP, sau đây là sơ đồ phản ánh sự cấu
thành nên yếu tố TFP, và qua đó cũng cho thấy, với sự yếu kém trong quản lý do
“LỖI HỆ THỐNG” với một đảng độc quyền lãnh đạo, đã làm cho yếu tố TFP của Việt
Nam không thể thay đổi được, cũng như rất khó có điều kiện để thay đổi, và việc
“Việt Nam đã rơi vào bẫy thu nhập trung bình", như là một tất yếu.
Nguồn: chicuctdcbinhthuan.gov.vnhttp://chicuctdcbinhthuan.gov.vn/index.php?option=com_content&task=view&id=4372&Itemid=399
Việt
Nam có thể thoát ra được “bẫy thu nhập trung bình” được không?
Ở các nươc có nền kinh tế thị trường đúng nghĩa, một
khi nền kinh tế đã rơi vào “bẫy thu nhập trung bình” thì cũng đã rất khó khăn
để thoát ra được, và nếu có được thì cũng phải tốn nhiều thời gian, với sự
chuyển đổi cơ cấu kinh tế và quản lý vốn đã rất uyển chuyển… Huống chi, Việt
Nam, với nến “kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa”, về bản chất là
duy ý chí, mơ hồ, phi khoa học…, và với tất cả những thảm họa đã phơi bày, thì
có thể khẳng định: Dưới sự độc quyền lãnh đạo của Đảng cộng sản Việt Nam,
thì Việt Nam không bao giờ thoát ra được bẫy thu nhập trung bình.
Đâu
là giải pháp?
Rõ ràng là, việc được tham gia vào “Hiệp
định Đối tác Kinh tế Chiến lược xuyên Thái Bình Dương-TPP”, đang như là một
giải pháp cứu cánh cho không chỉ nền kinh tế mà còn là hy vọng cho cả nền chính
trị của Việt Nam (?!).
Cũng trên tờ Thời báo kinh tế Sài Gòn, ngày
26.3.2014, trong bài: GS Harvard dự báo GDP Việt Nam sẽ cao hơn nếu tham gia
TPP (3), giáo sư Robert Z.Lawrence, trường Harvard Kennedy School
tại Hội thảo quốc tế về “Cải cách Kinh tế vì tăng trưởng bao trùm và bền vững”,
tổ chức hôm 24-25.3.2014 tại Hà Nội, nhận định: “Việt Nam sẽ được hưởng tăng
trưởng kinh tế và thương mại rất lớn khi tham gia Hiệp ước xuyên Thái Bình
Dương TPP. Cụ thể là vào năm 2025, GDP của Việt Nam nếu tham gia TPP sẽ cao hơn
13,6% so với trường hợp không tham gia TPP”.
Chính vì thế, việc được kết nạp là thành viên của
TPP trong năm 2014 đang như là mục tiêu lớn của Chính phủ Việt Nam. Vì vậy,
trong cuộc gặp gỡ với Tổng thống Mỹ Barak Obama, hôm 25.3 vừa rồi, tại The
Hague-Hà Lan, nhân “Hội nghị Thượng đỉnh An ninh hạt nhân lần thứ ba”(4), thủ
tướng Nguyễn Tấn Dũng “khẳng định quyết tâm cùng Mỹ và các thành viên sớm
kết thúc đàm phán TPP theo tinh thần quan tâm thỏa đáng đến lợi ích và sự chênh
lệch về trình độ phát triển. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng đề nghị Mỹ quan tâm
thỏa đáng tới các lợi ích của Việt Nam và hỗ trợ Việt Nam trong đàm phán, đề
nghị Mỹ sớm công nhận quy chế thị trường với Việt Nam”.
Vài
lời cuối:
1. Việt Nam thực sự là nước đã rơi vào bẫy thu nhập
trung bình, còn việc có muốn thoát ra hay không thì lại không phải do Nhân Dân
Việt Nam quyết định, mà phần quyết định là do Đảng cộng sản Việt Nam. Một khi
vẫn độc quyền lãnh đạo, và vẫn giữ nguyên đường lối “kinh tế thị trường định
hướng xã hội chủ nghĩa” mơ hồ, phản quy luật phát triển… thì không bao giờ Việt
Nam thoát ra được.
2. Cho dù có được Mỹ và các thành viên “hạ cố” ưu
tiên để được là thành viên của TPP trong năm 2014 đi chăng nữa, thì đó mới là
chỉ là điều kiện cần cho hy vọng tăng trưởng kinh tế, mà chưa phải là điều kiện
đủ. Việc chủ trương cổ phần hóa các doanh nghiệp Nhà nước (DNNN) cần phải thực
hiện quyết liệt, triệt để theo kế hoạch mà Chính phủ đã đề ra, để cùng với việc
được gia nhập TPP mới phần nào giúp nền kinh tế Việt Nam thoát ra khỏi nguy cơ
sụp đổ trong vài năm tới.
27.3.2014
N.H.Q.
(1)
Chuyên gia Nhật: "Việt Nam đã rơi vào bẫy thu nhập trung bình"
(2)
Những lời gan ruột của Bộ trưởng Kế hoạch - Đầu tư
(3)
GS Harvard dự báo GDP Việt Nam sẽ cao hơn nếu tham gia TPP
(4)
Việt Nam hoàn thiện pháp luật về hạt nhân
Tác giả gửi trực tiếp cho BVN
Được đăng bởi bauxitevn vào lúc 05:08
No comments:
Post a Comment