David Pilling
Lê Quốc Tuấn. X-CafeVN chuyển ngữ
Fri, 05/18/2012 - 18:18
"Lắm rồng,
ồn ào quá". Đó là cách giải thích những cuộc cọ sát liên tục trong vùng
Biển Đông của một học giả Trung Quốc, nơi việc khẳng định chủ quyền lãnh thổ
của Bắc Kinh phải ma xát với những khẳng định cạnh tranh từ một số quốc gia
Đông Nam Á.
Cuộc ma sát mới
nhất là với Philippine. Tháng trước, một tàu hải quân Philippines đã toan bắt
giữ một số tàu của Trung Quốc được cho là đánh cá bất hợp pháp gần quần đảo
tranh chấp đuợc gọi bằng hai địa danh không thể tránh khỏi: Scarborough Shoal
của Philippine và quần đảo Hoàng Nham của Trung Quốc. Các tàu hải giám Trung
Quốc đã nhanh chóng đến hiện trường, ngăn không để người Philippine bắt giữ.
Các cuộc đụng độ
trên biển đã dẫn đến sự bế tắc ngoại giao khó giải quyết trên đất liền. Tuần
trước, sau những bài xã luận giận dữ trên một số báo Trung Quốc đòi hỏi Hải
quân Giải phóng Nhân dân phải dạy Philippine một bài học, thậm chí còn đồn đại
rằng Trung Quốc đang chuẩn bị chiến tranh. Dường như Bắc Kinh đã lùi lại khỏi
bờ vực hiếu chiến đó. Tuy nhiên, Trung Quốc đã làm tổn thương Philippine bằng những
cách khác. Họ đã bỏ mặc những con tàu chở chuối thối rữa trên cầu cảng, đe dọa
sinh kế đến 200.000 nông dân Philippines. Và các đại lý du lịch Trung Quốc đã
hủy bỏ các tour du lịch đến Philippine, bề ngoài viện lý do vì sự an toàn.
Khả năng không
bảo vệ được những gì từng đưọc Manila rõ ràng xem là quyền lãnh hải của mình
tiếp tục bị đau đớn. Năm ngoái, tổng thống Benigno “Noynoy” Aquino đã thừa nhận
khá duyên dáng, rằng nghĩ về lực lượng vũ trang thiếu thốn đủ thứ của
Philippines phải đương đầu với Trung Quốc thì cũng giống như nghĩ đến một vận
động viên quyền Anh phải cố gắng thi đấu trong thế kẹt. Vấn nạn của
Philippines, cũng như của Việt Nam – một quốc gia khác từng chọc giận Bắc Kinh
trong câu chuyện Biển Đông – là Bắc Kinh đưa ra khẳng định đòi hỏi gần như toàn
bộ vùng biển chiến lược. Để đánh dấu vùng biển này, họ tạo ra bản đồ “đường
chín vạch” tai tiếng, trông như hình một cái lưỡi khổng lồ thò ra, liếm vào bờ
biển của các nước láng giềng. Trong mấy năm qua, các sự cố trên biển đã gia
tăng, cho thấy Bắc Kinh đang trở nên liều lĩnh hơn. Năm 2009, tàu Trung Quốc đã
vây một tàu khảo sát của Mỹ, gây ra một trận chiến về ngoại giao với
Washington. Năm ngoái, tàu hải giám Trung Quốc đụng độ với tàu khảo sát đọa
chấn của cả Philippines lẫn Việt Nam. Đối với một số nước, việc Trung Quốc
khăng khăng bảo vệ các yêu sách chủ quyền (thái quá) của họ là bằng chứng cho
thấy họ đang triển khai một thứ tương tự như học thuyết Monroe trong ao nhà của
mình.
Trong cuốn sách
của mình về những gì ông xem như một cuộc xung đột Trung-Mỹ để làm chủ ở châu Á
, Aaron L. Friedberg, thuộc Trường Ngoại giao và chính sách quốc tế Woodrow
Wilson của Princeton, nói rằng Trung Quốc có ba phương châm chính về chính sách
nước ngoài: "tránh đối đầu", "xây dựng sức mạnh quốc gia toàn
diện"và "tiến từng bước". Việc Bắc Kinh đang tố mạnh trông rất
giống với phương châm "tiến từng bước".
Đó có thể là mục
tiêu lâu dài của Bắc Kinh. Còn hiện nay, theo một bản báo cáo tuyệt vời của
Nhóm Khủng hoảng Quốc tế,(International Crisis Group) một tổ chức giải quyết
xung đột có trụ sở ở Brussels cho biết, tình hình thực tế có thể hỗn loạn và
nguy hiểm hơn. Thực tế ấy chính vì sự gia tăng của các cơ quan ban ngành- chứ
không phải bản thân chính phủ Trung Quốc - có lẽ đang thúc đẩy làm dãn rộng
ranh giới về chính sách của Trung Quốc. Đây là những con rồng "khuấy động
vùng biển". Chúng bao gồm Cơ quan Thực thi Luật Hải quan, Bộ Tư lệnh Thi
hành Luật Nghề cá, Cơ quan Quản lý An toàn Hàng hải, Cơ quan Hải giám Trung
Quốc, v.v.
"Có một
cuộc chơi đa thành phần đang diễn ra," Michael Wesley, Giám đốc điều hành
của Viện Chính sách Quốc tế Lowy, một tổ chức tư vấn tại Sydney, cho biết,
người từng nói rằng các thành phần cạnh tranh ấy muốn giữ căng thẳng cao để đạt
được ngân sách lớn hơn.
"Mẹo chơi
là dùng việc thực thi pháp luật như một sự đại diện ủy quyền cho các tranh chấp
chủ quyền lớn hơn", Stephanie Kleine-Ahlbrandt, một trong những tác giả
của bản báo cáo ICG cho biết.
Cuộc "Chạy
đua vũ trang" được tiến hành bởi các cơ quan đại dương này thậm chí có thể
nguy hiểm hơn thực tế, bà cảnh báo, bởi vì các tàu bè của họ được triển khai dễ
dàng hơn và họ có những quy định mù mờ hơn để mà tham dự.
Ông Wesley nói
rằng mục tiêu dài hạn của Trung Quốc là thoát khỏi Biển Đông để đi vào Thái
Bình Dương rộng lớn hơn. Bà Kleine-Ahlbrandt lo sợ rằng đây chỉ là một vấn đề
thời gian trước khi Trung Quốc hoặc chi phối các tranh chấp về ngư nghiệp hoặc
sẽ tấn công các tàu của Philippines. Khi Đặng Tiểu Bình nói đến việc Bắc Kinh
nên che giấu bớt ánh sáng của mình, rõ ràng ông không tính đến những đôi mắt
sáng rực của chín con rồng Trung Quốc.
Nguồn: Financial Times
No comments:
Post a Comment