RẮC RỐI CHUYỆN THỪA KẾ DI SẢN NHẠC PHẠM DUY (Thanh Niên Online)

Rắc rối chuyện thừa kế di sản nhạc Phạm Duy

Thanh Niên Online

30/03/2013 3:05

http://www.thanhnien.com.vn/pages/20130329/rac-roi-chuyen-thua-ke-di-san-nhac-pham-duy.aspx

Sau khi nhạc sĩ Phạm Duy qua đời, nhiều vấn đề nảy sinh quanh chuyện thừa kế di sản các tác phẩm âm nhạc của ông.

Theo thông tin từ bà Ngọc Trâm, Giám đốc Dự án Phạm Duy (thuộc Công ty văn hóa Phương Nam), trong di chúc của nhạc sĩ Phạm Duy, nhạc sĩ Duy Cường sẽ là người trực tiếp làm việc với Phương Nam khi nhạc sĩ Phạm Duy mất, cũng như quản lý di sản của ông khi hợp đồng 20 năm giữa Phương Nam và nhạc sĩ Phạm Duy kết thúc.

Và đây cũng là xác nhận của nhạc sĩ Duy Cường với Thanh Niên khi anh là người “được bố chỉ định quản lý di sản này”.

Mọi việc hẳn sẽ không có gì… rối cho đến khi xuất hiện thông báo được cho là của gia đình nhạc sĩ Phạm Duy tại Mỹ (ngày 23.3.2013) rằng: “Kể từ ngày thông báo này, tất cả các sáng tác, hình ảnh, nhạc, tên, thông tin cá nhân, tiếng hát, lời phát biểu của cố nhạc sĩ Phạm Duy và cố ca sĩ Duy Quang sẽ không được sử dụng trên mọi phương diện, trình diễn công cộng (show ca vũ nhạc, có thu hình hay không thu hình), phát thanh, phát tuyến truyền hình, internet, sách báo, quảng cáo và tất cả các hình thức sử dụng thương mại. Mọi sử dụng không được chấp thuận (trên văn bản) bởi gia đình Phạm Duy hay luật sư đại diện là vi phạm quyền sở hữu trí tuệ của gia đình Phạm Duy và sẽ bị truy tố trước pháp luật. Luật pháp Hoa Kỳ có hình phạt chính là 250.000 USD cho mỗi vi phạm và mức án tù”.

Về thông báo này, đại diện Công ty văn hóa Phương Nam, đơn vị độc quyền khai thác các sáng tác của Phạm Duy tại Việt Nam đến năm 2025, cho biết không ảnh hưởng gì đến hợp đồng giữa Phương Nam và nhạc sĩ Phạm Duy; còn chuyện khai thác, sử dụng các sáng tác của nhạc sĩ ở nước ngoài thế nào thì đó là vấn đề của riêng gia đình nhạc sĩ.

Trao đổi với chúng tôi chiều qua, nhạc sĩ Duy Cường, đại diện gia đình nhạc sĩ Phạm Duy tại Việt Nam, cho biết hiện tại việc tiếp quản di sản không có gì thay đổi. Riêng về vấn đề tác quyền tại hải ngoại cũng như trên internet, anh “xin phép chưa trả lời, khi nào có thông tin cụ thể và rõ ràng, chúng tôi sẽ thông báo sau”.

Nguyên Vân

-------------------------------------

TIN LIÊN QUAN :

Chuyện tác quyền trong đêm nhạc ‘Ðường Em Ði’

Ngọc Lan/Người Việt

Friday, March 29, 2013 12:51:49 PM

http://www.nguoi-viet.com/absolutenm2/templates/viewarticlesNVO.aspx?articleid=163870&zoneid=1

Bích Vân cảm ơn thịnh tình của gia đình nhạc sĩ Phạm Duy

WESTMINSTER (NV) - Từ ngày nhạc sĩ Phạm Duy, cây cổ thụ của âm nhạc Việt Nam, từ trần, việc sử dụng nhạc của ông tại các chương trình mang tính thương mại trở nên khó khăn hơn, về phương diện tác quyền. Ðó cũng là điều dễ hiểu, mỗi bài nhạc, mỗi nốt nhạc, mỗi câu nhạc, đều là sản phẩm tinh thần của người nghệ sĩ. Giữa bối cảnh ấy, đã xảy ra một sự hiểu lầm đáng tiếc, giữa một bên là ca sĩ trẻ Bích Vân - một người “sinh ra để hát nhạc Phạm Duy” - và một bên là gia đình của cố nhạc sĩ. Mọi chuyện bắt đầu từ bài viết “Ca sĩ Bích Vân: 'Không hát nhạc Phạm Duy cho đỡ phiền toái,'” được đăng trên nhật báo Người Việt.

Có thể hình dung mọi chuyện bắt đầu từ việc ngày 17 Tháng Ba vừa qua, ca sĩ trẻ Bích Vân có một đêm nhạc mang tên “Ðường Em Ði” tổ chức tại hội quán Lạc Cầm, California, với phần giới thiệu của hai MC Ðại Dương và Uyển Diễm. Ðây cũng là hai người đứng sau lưng người ca sĩ trẻ này để từng bước giúp cô hoàn thành đêm diễn một cách tốt đẹp.

Thoạt đầu, Bích Vân dự định chương trình của mình sẽ là “Những Tình Khúc của Phạm Duy và Trịnh Công Sơn.” Tuy nhiên, trước khi poster quảng cáo cho đêm nhạc được in ra, nhạc sĩ Sỹ Dự, chủ nhân hội quán Lạc Cầm báo cho mọi người biết “bất cứ ai dùng tên Phạm Duy trong poster hay trong mọi phương tiện phổ biến nào cũng phải liên lạc với gia đình Phạm Duy để nói về vấn đề tác quyền, nếu không thì sẽ bị cấm.” Theo lời MC Ðại Dương.

Cho rằng “chuyện tác quyền là chuyện tất yếu của đời sống, cho nên dù ít dù nhiều, dù bao nhiêu, dù thế nào đi nữa, chúng ta cũng phải liên lạc với gia đình Phạm Duy cho đúng luật,” Ðại Dương đã giúp Bích Vân thảo một email gửi đến gia đình cố nhạc sĩ, trình bày mục đích đêm nhạc cũng như xin phép cho cô được hát một số nhạc phẩm của ông.

Như Bích Vân nói, “Chọn nhạc thính phòng đã là con đường khó, em vẫn chọn, vì thích và vì biết rằng các nhạc phẩm của nhạc sĩ Phạm Duy phù hợp với chất giọng.” MC Ðại Dương cũng đồng lòng với nhận định của Bích Vân. Anh nói: “Giọng hát Bích Vân được sinh ra để hát dòng nhạc đó.”

Trong email gởi đến đại diện gia đình nhạc sĩ Phạm Duy, Bích Vân viết: “Cháu được lớn lên trong dòng nhạc Phạm Duy và bản thân cháu rất yêu quý và trân trọng nhạc sĩ.” Ðồng thời cô cũng thêm rằng: “Nếu gia đình có những yêu cầu hoặc những hạn chế nào dành cho cháu, kính xin cô chú cho cháu biết để cháu xin phép được thực hiện để không làm phật lòng quý gia đình.”

Email được gửi đi ngày hôm trước thì hôm sau gia đình Phạm Duy có phần hồi đáp ngắn gọn, trong đó có nêu hai câu hỏi: Một: Số bài và những bài dự định hát; hai: Ðêm nhạc có tính thương mại hay không, vì thấy có bán vé.

Trong thư hồi đáp, ca sĩ Bích Vân cho biết sẽ hát 3 đến 4 bài, gồm “Ðường Em Ði, Nghìn Trùng Xa Cách, Kiếp Nào Có Yêu Nhau và có thể là Tình Ca. Cũng trong email này, cô liệt kê những chi phí cần chi trả cho một đêm nhạc.

Hai ngày sau, gia đình nhạc sĩ Phạm Duy có thư trả lời, đồng ý để Bích Vân hát mà “không yêu cầu hay đòi hỏi” gì hết. Email có đoạn: “Chúng tôi trong gia đình nghệ sĩ nên rất hiểu và thông cảm với cô. Chúng tôi cũng không yêu cầu hay đòi hỏi cô như những người nổi tiếng khác. Trong tương lai, chúng tôi sẽ làm điều gì đó cho nhạc sĩ Phạm Duy, tùy nơi lòng yêu mến dòng nhạc Phạm Duy, thì cô cứ tùy tâm. Chúc cô thành công và thăng hoa trên con đường nghệ thuật.”

Quyết định của đại diện gia đình Phạm Duy khiến Bích Vân vô cùng cảm kích và cô thể hiện lòng tình cảm này bằng một bài viết trên blog cá nhân của mình, trong đó có câu “Bích Vân sẽ cố gắng hát thật tốt và hết sức mình những bài nhạc của nhạc sĩ Phạm Duy.”

Tấm lòng đẹp của gia đình nhạc sĩ Phạm Duy, những ca khúc bất hủ của người nhạc sĩ tài hoa, giọng hát điêu luyện và chuyên nghiệp của người ca sĩ trẻ, sự ủng hộ của khán giả, đặc biệt sự có mặt của ca sĩ Ý Lan trong đêm diễn, đã là tất cả những yếu tố mang đến sự thành công đặc biệt cho đêm nhạc “Ðường Em Ði.”

***

Thế nhưng, mọi chuyện có lẽ sẽ thật tròn trịa nếu như không có “những tai nạn nghề nghiệp” được viết ra trong bài báo “Ca sĩ Bích Vân: 'Không hát nhạc Phạm Duy cho đỡ phiền toái'” của phóng viên Ðức Tuấn.

Bài báo có những câu được xem là trích dẫn nguyên văn lời nói của ca sĩ Bích Vân, như: “Ngay từ đầu khi em được biết sẽ có những hệ lụy liên quan đến tên của nhạc sĩ Phạm Duy nên em đã thay đổi chủ đề đêm nhạc là 'Những Tình Khúc Việt Nam' mà thôi,” hay: “Em có nhận được sự trả lời của anh Duy Hùng, theo lá thư của anh ấy thì em nghĩ rằng riêng bản thân anh chấp thuận cho em trình diễn nhạc của bác Phạm Duy, nhưng rồi anh yêu cầu em phải viết một lá thư khác, gửi qua email cho các anh em còn lại trong gia đình họ Phạm để họ 'xét duyệt' và chấp thuận.”

Ðặc biệt là: “Chính vì không nhận được câu trả lời dứt khoát của gia đình họ, nên em quyết định thôi không sử dụng nhạc Phạm Duy trong đêm nhạc 'Ðường Em Ði' nữa, cho đỡ phiền toái.”

Bài báo được phóng viên Ðức Tuấn phỏng vấn và viết trong khoảng thời gian Bích Vân đang chờ sự chấp thuận từ phía gia đình Phạm Duy. Rồi sự trùng hợp ngẫu nhiên xảy ra - bài báo được đăng tải ngay sau khi Bích Vân nhận được sự đồng ý của gia đình Phạm Duy, trong cùng một ngày.

Sự trùng hợp trở thành tai nạn ấy tạo nên nhiều sự hiểu lầm từ mọi phía. Sau đêm diễn vài ngày, đại diện gia đình nhạc sĩ Phạm Duy gửi cho Bích Vân một email thể hiện sự “thất vọng về cách hành xử” của cô. Còn về phía mình, người ca sĩ trẻ bày tỏ áy náy về sự hiểu lầm này; và cô trình bày những băn khoăn của mình với Người Việt, ngõ hầu giải tỏa và “bày tỏ với khán giả và cả gia đình Phạm Duy về những hiểu lầm này.”

Về phía mình, nhà báo Ðức Tuấn bày tỏ: “Bích Vân là một ca sĩ chuyên nghiệp, dù tuổi đời còn trẻ. Một show nhạc của Bích Vân trong lúc có rất nhiều show nhạc khác là một trở ngại cho chuyện bán vé. Tôi chỉ muốn ‘đi’ bài nhanh để giúp cô về mặt thương mại.”

“Tuy nhiên, cách trình bày bài viết còn vụng. Ðó là lỗi của tôi. Ðây là một bài học nghề nghiệp mà tôi sẽ phải nhớ mãi.” Ðức Tuấn khẳng định.

Ðêm nhạc thính phòng “Ðường Em Ði” được xem là một trong những chương trình thành công, của riêng ca sĩ Bích Vân và cả Hội Quán Lạc Cầm. Riêng về vấn đề tác quyền, những chuyện xảy ra xung quanh chương trình “Ðường Em Ði” nhắc nhở một điều rất tự nhiên cho tất cả mọi người: Mỗi tác phẩm của người nghệ sĩ đều là sản phẩm tim óc, và mỗi chúng ta, khi sử dụng các tác phẩm ấy, không được quyền quên người đã sáng tạo ra chúng.