3-5-2012
Tôi biết chỗ đó, xã Đăk Ngo, Tuy
Đức, Đăk Nông trong một lần lên BBC đọc tin tức. Cái xứ "khỉ ho cò
gáy" ấy bỗng nhiên được lên đài báo quốc tế. Chỉ có trên đài báo quốc tế
thôi vì chắc không một Tổng biên tập báo Nhà nước nào lại đem đổi lấy chiếc ghế
của mình, không một nhà báo nào tự đeo còng số 8 để viết về họ, những người
nông dân đói khổ phải chạy vạy từng đồng để có tiền ra Hà Nội bày tỏ nỗi oan ức
của mình với những người lãnh đạo cao cấp nhất. Đến khi không thể ở lại Hà Nội
nữa, họ phải trở về với những tờ giấy tiếp nhận đơn của Văn phòng Chính phủ hay
Văn phòng tiếp dân nào đó với một sự chờ đợi mỏi mòn.
Lần này, vì tiện đường đi và trong
thâm tâm tôi cũng muốn đến xem chỗ đó như thế nào. May mắn là có một vài số
điện thoại để liên lạc với họ. Chị Siu, một người M'nông chính gốc đã đến đón
chúng tôi. Đi nửa đường, chị gọi thêm một số người nữa đến đón, có lẽ chị lo cho
sự an toàn của chúng tôi khi vào trong chỗ chị.
Đoạn đường gần 2 chục cây số từ
đường nhựa vào xã Đăk Ngo dù tôi không lạ lẫm với những con đường trên Tây
Nguyên này lắm nhưng trên chiếc xe máy cà tàng của tôi loạng lên choạng xuống,
đến nơi thì hai cổ tay tôi rã rời như sắp rớt ra. Anh Điểu X'rí, trưởng thôn
dẫn chúng tôi vào ở nhờ một người dân trong bản.
Tối đó và cả sáng hôm sau, những
câu chuyện họ kể làm tôi không thể nào ngủ được. Anh chủ nhà và một vài người
đưa cho tôi xem một tập giấy mà họ giữ gìn như tính mạng vậy. Một tập giấy dày
cộm, toàn đơn khiếu nại, giấy tiếp nhận đơn và giấy triệu tập của cơ quan CSĐT.
Xem một mớ tờ giấy triệu tập của cơ quan CA huyện Tuy Đức, tôi mới biết thêm
một điều mới mẻ mà trình độ hiểu biết pháp luật rất hạn hẹp của tôi chưa được
biết là cơ quan CSĐT cũng kiêm nhiệm luôn cả việc giải quyết tranh chấp đất đai
nữa [?].
Họ kể cho chúng tôi nghe về nỗi oan
ức của họ. Biết bao giọt mồ hôi để biến từ những cánh rừng nghèo kiệt mà trước
đó đã bị chặt phá hoang tàn thành những mảnh đồi cao su xanh mướt chuẩn bị thu
hoạch, thành những vườn điều đang rụng trái vàng gốc. Thế mà bị một lũ người
mang máy móc đến cưa ngang gốc, phá hết thành bằng địa.
Mảnh
vườn sau khi bị tàn phá
Họ kể về những ngôi nhà họ sinh sống
bị bọn chúng mang máy múc đến phá sập, rồi châm lửa đốt thành tro để rồi họ
phải che bạt mà sống tạm bợ. Họ kể những mồ mả cha ông bị bọn chúng đập phá,
san bằng.
Họ kể về những vườn mì (sắn) họ bỏ
công sức ra vun trồng đến khi thu hoạch đến lạy lục van xin bọn chúng không cho
mà còn chửi bới, đuổi đánh như những con chó nhà giàu đuổi một thằng ăn mày.
Họ đưa chúng tôi xem những thương
tích trên người họ khi đi cày cuốc những mảnh vườn trước đây của họ đã bị ăn
cướp trắng trợn rồi bị đánh.
Họ kể nhiều lắm, trong lời kể còn
lăn dài những giọt nước mắt oan ức mà không biết để vào đâu.
Họ đã không còn đất đai mà làm ăn,
giờ chỉ còn cách đi kiếm chỗ làm thuê cho người khác để sống qua ngày. Và họ
dẫn chúng tôi đi xem những ngọn đồi trơ trụi, những mảnh vườn bị cướp phá,
những ngôi nhà đã bị đốt thành tro.
Họ đưa cho chúng tôi xem những bức
hình, những video họ cố gắng quay trộm những cảnh chặt vườn, đốt phá nhà cửa
của bọn chúng đã làm ra. Tôi ghi nhận những điều đó trong đầu, và cảm thấy
trong mình như có một ngọn lửa. Và tôi nghĩ rằng, nếu ai lúc đó như chúng tôi,
chắc cũng có một trạng thái như vậy. Họ còn kể cho tôi nghe về cụ Hiền Đức khi
họ ra Hà Nội và gặp cụ, người họ gọi bằng mẹ: "Ra ngoài đó có mẹ Đức
chỉ bảo này kia, chứ không biết đường nào mà lần. Mẹ còn vận động giúp đỡ tiền
nữa. Có lần bị tụi Công an rượt, may có mẹ giấu cho".
Cảm ơn đời, đất nước chúng ta có
những người mẹ như thế! Mà bọn ăn cướp đó là ai? Đó, bọn chúng là một Phó Chủ
tịch UBND huyện tay cầm loa chỉ đạo việc đốt phá, ăn cướp; là những "đồng
chí" CSCĐ trên mấy chiếc xe có vạch màu xanh và đeo huy hiệu có thanh gươm
và lá chắn, trên người là súng và dùi cui; là những chủ doanh nghiệp đâu đó đã
mua những mảnh đất thấm đẫm bao giọt mồ hôi người nông dân đen đúa; là những tên
đầu trộm đuôi cướp, nghiện hút được thuê để đi cướp đất. Bọn chúng là ai nữa,
chắc nhiều lắm, tôi cũng không biết. Nếu thử đặt mình vào vị trí người dân lúc
đó, chúng ta sẽ như thế nào? Họ chỉ biết nhìn và khóc, cũng có một vài người
chống lại và đi tù cả năm nay chưa thấy tin gì. Họ trên tay có gì để chống lại
một lũ người với súng ống, dùi cui, dao kiếm kia chứ? Họ chưa mua súng hoa cải
và cài bom gas như Đoàn Văn Vươn trước đó, họ cũng không chuẩn bị nón bảo hiểm
và bom cứt như những người Văn Giang mới đây. Họ có thể làm gì, ngoài những tờ
đơn, những tiếng kêu oan ức mà hình như chẳng có trời mà nghe thấu.
Trong những cuộc trò chuyện, có hai
người có lẽ để lại cho tôi nhiều suy nghĩ nhất.
Người
góa phụ trẻ
Một người phụ nữ M'nông, có lẽ hơn
20 tuổi một chút. Chị muốn kể cho chúng tôi về người chồng bị bọn lưu manh
nghiện hút được thuê giữ đất bắn chết cách đây mấy tháng nhưng chị chẳng nói
được gì với tôi, vì đơn giản chị không biết nói tiếng Kinh. Còn tôi tất nhiên
là không thể nào hiểu được tiếng người đồng bào M'nông.
Tôi chỉ nghe những người quanh đó
nói "Anh ấy đi lên rẫy bị bọn bảo vệ công ty gì đó bắn bằng súng, chết
trên bệnh viện, rồi được một đoàn CA mang về, bảo vệ nghiêm ngặt lắm (?), hơn
cả cái ông già làm cách mạng từ lâu lắm chết cách đây 1-2 năm gì đó, mấy tháng
nay không thấy Công an họ nói gì nữa".
Ừ, chết rồi nói thêm gì nữa, còn
lại người vợ trẻ và ba đứa con nhỏ thôi..
Bác Điểu
Lanh
Người thứ hai tôi muốn nhắc đến là
một người lính già, bác Điểu Lanh cầm cạnh tấm thẻ Đảng viên, thẻ Cựu chiến
binh, Huân chương kháng chiến chống Mỹ Hạng Nhất và một tập những lá đơn,viết
tay có, đánh máy có, đầy đủ từ xã, huyện, tỉnh đến Trung ương. Tôi ngỡ ngàng
"Dù gì bác cũng đã có cống hiến, người ta đối xử vậy sao?". Người
lính già im lặng, chắc chẳng biết nói thế nào. Một người bên cạnh nói thêm:
"Bên bản kia còn có một người nữa, đi từ thời chống Pháp kìa". Và nếu
trí nhớ của tôi không quá tồi, thì cụ ấy tên là Điểu Heng, sinh năm 1926.
Tôi cố gắng tìm hiểu những người
dân về mấy cái công ty đến lấy đất của người dân với mục đích trồng rừng ấy.
Khi tôi đi xem, thì chỉ thấy leo ngheo vài cây keo trồng ngụy trang bên vệ
đường, bên trong trồng cao su con và chủ yếu để trồng mỳ.
Tôi không hiểu tại sao chỉ có 2
xã là Quảng Tín và Đăk Ngo của huyện Tuy Đức đào đâu ra đất nhiều thế để những
hơn chục công ty đến đó trồng rừng (?).
Tôi cũng không hiểu cái thằng nào
nghĩ ra cái chính sách lấy hết đất đai của dân đem cho doanh nghiệp tư nhân làm
ăn, vậy dân lấy đất đâu làm ăn sinh sống, chẳng lẽ họ ăn được đất mà sống hay
sao?
Tại sao đến khi những người dân
chân đất phải vay mượn lặn lội gần cả 2000 km ra Hà Nội mà vẫn không ai giải
quyết cho họ?
Tại sao khi người dân bị bắn
chết, cơ quan CA làm gì mà bảo vệ như bảo vệ một vị tướng về hưu?
Những người mang quân phục xanh
vàng với 7 lời dạy của Hồ Chí Minh đâu để bọn giang hồ trộm cướp đến ức hiếp
nhân dân thế?
Tại sao?
Nhiều quá, toàn những "tại
sao", hay chỉ tại một ngôi sao vàng năm cánh trên lá cờ?
Người
đàn ông trẻ bị bắn chết
Tôi cũng muốn viết một vài dòng cảm
xúc về điều những chuyện tôi tận mắt chứng kiến ở Đăk Ngo từ lúc tôi mới qua
đó. Những điều tôi viết trên đều rất chân thật, không khoa trương một chút gì.
Tôi chỉ kể lại, còn rất nhiều thiếu sót những câu chuyện họ kể cho tôi, những
thứ tôi nhìn thấy và cảm nhận. Nhưng khi cái cảm giác uất uất của tôi ở Đăk Ngo
chưa kịp tan hết thì những hình ảnh, những video ở Văn Giang đập vào mắt tôi.
Và có lẽ tôi phải đợi cảm xúc của mình lắng lại, tôi mới viết được những dòng
này vì nếu viết trước đó, chắc tôi chỉ toàn viết ra những lời rất thô tục mà
thôi. Và chiều qua, khi đang ngồi trong quán cafe, chị Siu gọi điện cho tôi:
"Em ơi, em làm gì giúp tụi chị với, mấy bữa nay, mấy người trên này đi
rẫy, bị tụi côn đồ ở HTX Hiệp Thành mang dao đuổi chém, may mà chạy được nên
không sao". Chị nói thêm một câu mà tôi cảm thấy nghẹn đắng trong cổ họng:
"Mọi người lại chuẩn bị ra Hà Nội nữa, có cách nào khác đâu". Tôi:
"Khi nào đi hả chị?". "Chị không biết nữa, khi nào mọi người
mượn được tiền thì đi, chứ bây giờ không ai còn tiền nữa". Tôi viết những
dòng này vì cảm thấy tự xấu hổ, vì chị và những người ở đó đã hi vọng vào tôi
một điều gì đó khi họ kể với tôi những oan ức không biết làm sao nhưng tôi đâu
thể làm được cái gì giúp đỡ mọi người. Tôi viết những dòng này vì sự bất lực và
hổ thẹn với chính mình.
Chia tay họ, những bàn tay chai sạn
nắm chặt tay tôi như gửi cả sự chờ đợi những tờ đơn dày cộm của họ vào đó. Tôi
hổ thẹn. "Khi nào có dịp em quay lại đây nhé!". Chắc chắn rồi! Tôi sẽ
quay trở lại. Tôi muốn được nghe những tiếng cồng chiêng vang vọng những thanh
âm rộn ràng giữa đại ngàn, được uống những chén rượu cần ngon nhất xứ cao
nguyên. Mong rằng ngày ấy, cao nguyên lại xanh ngút ngàn trở lại, mảnh đất
Quảng Tín, Đăk Ngo không còn chỉ là những giọt mồ hôi mặn chát, oan ức của mọi
người. Những người nông dân lại mỉm cười hạnh phúc khi thu hoạch thành quả trên
mảnh đất của mình không phải nơm nớp lo sợ. Những em nhỏ lại được tung tăng cắp
sách tới trường thay vì phải bỏ học đi bóc hạt điều thuê kiếm ăn từng bữa. Ơn
Chúa, cho ngày đó đến thật nhanh.
Café Đắng
No comments:
Post a Comment