THẾ VẬN HỘI SOCHI & TỔNG THỐNG PUTIN (Hà Tường Cat - Người Việt Online)

Thế Vận Hội Sochi và Tổng Thống Putin

Hà Tường Cát/Người Việt (tổng hợp)

Friday, February 21, 2014 7:35:18 PM

http://www.nguoi-viet.com/absolutenm2/templates/viewarticlesNVO.aspx?articleid=183209&zoneid=403#.Uwl--4UwD2Y

Có lẽ từ xưa đến nay trên thế giới chưa nhà lãnh đạo quốc gia nào đặt tương lai chính trị của mình vào một Thế Vận Hội như trường hợp Tổng Thống Vladimir Putin và Thế Vận Hội Mùa Đông 2014 ở Sochi.

Năm 1936, Hitler sử dụng Thế Vận Hội Berlin vào mục đích tuyên truyền cho Quốc Xã Đức. Thế Vận Hội Moscow 1980 và Bắc Kinh 2008 cũng là những cơ hội để trình diễn Liên Xô và Trung Quốc trước  thế giới. Nhưng Tổng Bí Thư Leonid Brezhnev hay Chủ Tịch Hồ Cẩm Đào không can dự bao nhiêu  trong hai sự kiện này.

Trái lại Tổng Thống Vladimir Putin trực tiếp tham gia mạnh mẽ vào Thế Vận Hội Mùa Đông 2014, qua các giai đoạn từ vận động để được Ủy Hội Thế Vận Quốc Tế bỏ phiếu chấp thuận địa điểm tổ chức ở Sochi, cho đến việc thực hiện những công tác xây dựng chuẩn bị trong đó ngân quỹ nước Nga phải tài trợ một ngân khoản lớn.Ý chí và tất cả những nỗ lực dành cho sự Sochi khiến các quan sát viên quốc tế đã phải gọi Sochi là “Thế Vận Hội của Putin”.

Ngoài ra, là người từng nổi tiếng về các màn  biểu diễn cá nhân táo bạo, Tổng Thống Putin cũng đã hiện diện ở  Sochi thường xuyên hơn bất cứ nhà lãnh đạo nào khác trong một kỳ thế vận hội tổ chức tại nước mình. Phát ngôn viên Mark Adams của IOC (Ủy Hội Thế Vận Quốc Tế) nói: “Rõ ràng ông ta là  một 'fan' thể thao có cỡ”. Sự xuất hiện như thế cũng tạo ra đuọc với người nước ngoài hình ảnh tốt đẹp hơn về một nhà lãnh đạo đôc tài nghiêm khắc. Josh Straub, du khách Canada đến từ Red Deer, Albeta, sau khi gặp Putin tới thăm đoàn Canada, nói: “Lần đầu tiên tôi nhìn thấy ông ta cười vui vẻ”. Nhưng Livia Rickli đến từ Amsterdam, nghĩ khác: “Ở Hòa Lan đồng tính là chuyện bình thường, chúng tôi không tìm thấy những bạn như thế ở Sochi. Ông Putin xuất hiện đột ngột và tỏ ra dễ thương ở đây không chứng tỏ được điều gì hết”.

Dư luận quốc tế phản đối Nga nhiều chuyện về chế độ và chính sách quốc nội cũng như quốc ngoại của ông Putin và tình trạng nhân quyền. Đằng sau đó còn có tâm lý không ưa Nga của Tây Phương trải qua lịch sử từ thời đại các Nga Hoàng cho đến thời kỳ cộng sản Liên Xô. Vì vậy người ta cũng tìm thấy những lý do để phê phán chống “Thế Vận Hội của Putin”,  từ vấn đề hạn chế quyền đồng tính cho đến những chuyện tham nhũng trong tổ chức “Thế Vận Hội đắt tiền nhất thế giới, hơn $50 tỷ”, và nhiều lý do khác. Tuy là không công khai, nhưng rất nhiều người mong thấy Thế Vận Hội Sochi không thành công cách này hay cách khác.

Thế Vận Hội Sochi có một vai trò quan trọng trong chiến lược của Tổng Thống Putin. Sự thành công là một phương cách củng cố quyền lực cho ông, để kiến tạo hình ảnh tốt đẹp về ông qua nhãn quan quốc nội và quốc tế, đặc biệt là để chứng minh rẳng dưới sự lãnh đạo của ông, một nước Nga mói, hùng mạnh, đầy đủ tiềm năng,  đang trở lại vị trí cường quốc hàng đầu thế giới.

Thành công  không ở thành tích của phái đoàn vận đông viên Nga tính theo tổng số huy chương chiếm được, và so sánh với Hoa Kỳ cùng các nước khác,  như trong những Thế Vận Hội thời kỳ Chiến Tranh Lạnh. Thành công của Sochi như ý định của ông Putin căn cứ trên diễn tiến êm ả trong 17 ngày, không xảy ra biến cố gì nghiêm trọng như khủng bố phá hoại hoặc rắc rối về mặt tổ chức. Đến nay Thế Vận Hội Mùa Đông ở Sochi chỉ còn lại hai ngày nữa là đến lễ bế mạc, và có lẽ mục tiêu sẽ đạt được.

Để thể hiện tinh thần thân hữu, Tổng Thống Putin trong thời gian vứa qua ở Sochi đã đến thăm nơi cư trú của các vận động viên, gặp phái đoàn Canada, Hoa Kỳ, Âu Châu và nhiều phái đoàn khác. Tại khu nhà của phái đoàn Thụy Sĩ, khi một phóng viên nêu câu hỏi về việc ân xá tỷ phú dầu lửa Mikhail Khodorkovsky mới đây, một trong những vụ án tai tiếng gây nhiều tranh luận trong nhiệm kỳ của Tổng Thống Putin, ông có cơ hội để “quạt” lại người phóng viên thiếu khôn ngoan này: “Hy vọng rằng ông đừng bao giờ liên kết thể thao với chính trị”.

Ông Putin đến Sochi vì thể thao thật, ông dự khán nhiều cuộc tranh tài trong đó có những lần vận động viên Nga đoạt huy chương. Tính tới ngày Thứ Sáu 21 tháng 2, Nga đứng hạng nhì về tổng số huy chương ba loại vàng-bạc-đồng, sau Hoa Kỳ (26/27) cũng như hạng nhì về huy chương vàng sau Na Uy (9/10). Hôm Thứ Năm nữ vận động viên trượt băng nghệ thuật Adelina Sotnikova đoạt huy chương vàng cho phụ nữ Nga lần đầu tiên trong lịch sử thế vận. Tổng Thống Putin qua website cúa điện Kremlin hôm Thứ Sáu đưa ra bản thông cáo ca ngợi Sotnikova “là niềm hãnh diện của nước Nga”.

Nhưng chiến thắng của cô gái Nga 17 tuổi cũng làm buồn lòng dân chúng Nam Hàn, họ đã tin tưởng ngôi sao trượt băng nghệ thuật Kim Yuna 23 tuổi của nước họ chắc chắn sẽ chiếm huy chương vàng. 1.7 triệu người Nam Hàn đã ký kiến nghị trên mạng yêu cầu IOC xét lại việc ban giám khảo cho Yuna kém Sotnikova 5.48 điểm. Theo họ, trong ban giám khảo 9 người có một người Nga đã cho điểm Sotnikova cao hơn hẳn. Theo thủ tục, các bản cho điểm không ghi tên của giám khảo, nhưng những người phản đối vẫn tin rằng “có ảnh hưởng của ông Putin” trong vụ này !

Thật ra việc này chẳng quan trọng gì với ông Putin, vì như đã nói mục tiêu của ông nhắm tới chỗ khác. Vả lại không phải lúc nào ông Putin cũng quan tâm với chuyện nhìn thấy gà của mình thắng và từng nhiều lần nhắc lại câu "Thể thao là thể thao". . Ông đã thấy đội hockey Mỹ thắng Nga qua màn 'shoot out'. Sau đó  cả Tổng Thống Putin và Thủ Tướng Dmitri Medvedev cùng ngồi xem Nga đấu với Phần Lan, kết quả đội Phần Lan được xem là yếu hơn, đã loại Nga. Và rồi đội hockey Hoa Kỳ cũng đã bị đôi Canada loại với tỷ số 1-0.

Nhưng trong khi Thế Vận Hội Sochi còn chưa kết thúc thì xảy ra vụ bạo động đổ máu ở Kiev, Ukraine, giữa cảnh sát và người biểu tình chống Tổng Thống Victor Yanukovych. Sự việc này rất quan trong với Nga, vì từ lâu Nga vẫn tích cực giữ Ukraine trong  vòng ảnh hưởng của mình và tìm cách ngăn chặn Ukraine quan hệ chặt chẽ với Tây Phương để có thể gia nhập Liên Âu và khối NATO. Chính việc Tổng Thống Yanukovich khước từ thỏa hiệp với Tây Phuong và quay về phía Nga đã châm ngòi cho cuộc biểu tình bắt đầu từ tháng 11. Về tầm chiến lược, Ukraine quan trọng với Nga hơn Sochi rất nhiều nhưng vụ khủng hoảng xảy ra đúng vào lúc Sochi chưa kết thúc, do đó có lẽ Nga cũng cần tạm thời chấp thuận để mau chóng giải quyết êm ả.

Hôm Thứ Sáu, với sự trung gian của 3 ngoại trưởng Đức, Pháp, Ba Lan và đại biểu Nga, qua cuộc thảo luận liên tục suốt hai ngày một đêm, TổngThống Yanukovych và các lãnh tụ đối lập đã ký kết bản thỏa hiệp chấm dứt xung đột, trong đó có điều kiện Ukraine áp dụng trở lại bản hiến pháp cũ và Tổng Thống bị giảm nhiều quyền hạn.

Đêm Thứ Năm, Tổng Thống Mỹ Barack Obama, Thủ Tướng Đức Angela Markel và Tổng Thống Nga  Vladimir Putin  có cuộc hội đàm qua điện thoại. Tổng Thống Ukraine cũng liên tục tiếp xúc với ông Putin ở Sochi trong thời gian này, do đó người ta tin rằng ông Putin đã chấp thuận biện pháp dàn xếp mau chóng ở Ukraine. Nhưng trưa Thứ Sáu, đại biểu Nga không tham dự lễ ký kết, nói là thỏa hiệp do Tây Phương áp lực còn nhiều điểm không hợp lý và thiếu sót, đây có thể chỉ là một cách để  ngỏ cửa cho Nga đặt thêm những điều kiện sau này.  (HC)