Thứ
năm, ngày 14 tháng hai năm 2013
Gần
như cả đời, tôi chỉ được đọc sách báo “cách mạng” phát hành. Có lần, ông trưởng
phòng cũ của tôi trích dẫn lời một tổng thống Mỹ nói: “Chủ nghĩa cộng sản là
một quái thai của thế kỷ 20”, tôi đã bĩu môi bĩu mỏ, bảo: không nghe cái luận
điệu hằn học của “bọn tư bản”!
Bây giờ phần nào
hiểu, mình u mê một cách khủng khiếp và ...lâu đến thế. Nói ra thật xấu hổ,
cuối năm 2011, tôi mới biết đến facebook. Ở đó, người ta dẫn cho mình biết rất
nhiều thông tin, thứ không bao giờ có thể tìm thấy trên phương tiện truyền
thông nhà nước. Sự thật về “Cách mạng văn hóa” ở Trung Quốc, và phiên bản của
nó là “Cải cách ruộng đất” ở Việt Nam thì nhiều người nghe và đọc. Nhưng biết
đến đâu lại là chuyện khác.
Sau
“Chuyện làng Cuội” đến “Đêm giữa ban ngày”, gần đây, tôi mới đọc thông tin về
cuộc nổi dậy của nông dân ở Quỳnh Lưu – Nghệ An năm 1956. Hỏi một số người lớn
tuổi, hầu như chả ai biết tý gì về sự kiện này. Còn lớp trẻ xứ Nghệ nói, “dân
Nghệ An ngày nay không thấy nhắc đến biến cố này. Không ngờ thời đó, dân Quỳnh
Lưu quật cường thế”. Người khác lại bảo: “Chưa có nhiều người biết về giai đoạn
lịch sử bi hùng này của dân miền Trung nói chung, Nghệ An nói riêng”.
Kinh
thật! Ngần ấy năm, sự kiện bi thương cùng số phận của biết bao nhiêu người Việt
Nam, qua bao nhiêu thế hệ gần như đã bị quên lãng ngay trên mảnh đất đó, nói gì
đến con người ở những miền đất khác? Và đó chỉ là một trong vô vàn sự thật khác
không được mấy người biết tới.
Trong
suy nghĩ của tôi không còn là sự nghi ngờ nữa. Cái mà giờ đây tôi không tin,
chính là những thứ đã nhồi nhét vào đầu tôi suốt mấy chục năm qua. Giống như
một khối ung thư, cái gì cố giấu diếm thì một ngày nào đó cũng sẽ vỡ toác ra
thôi.
Nhưng
từ việc không tin, đến việc nói ra để phản đối là hai chuyện có khoảng cách khá
xa nhau. Trước đây, khái niệm tù luôn đi với tội. Khi đã biết nhiều người bị
kết án tù chỉ vì họ lên tiếng phản đối chế độ, thì tôi mới hiểu câu nói: "Ðòi cho bằng
được tự do, công bằng, quyền căn bản của con người không thể xem là một cái
tội"
Tôi không được vinh dự biết đến những con
người mà dưới mắt chính quyền họ là những tội đồ, nhưng trong con mắt của nhiều
người khác (trong đó có tôi) thì họ là những con người cấp tiến. Họ đã không
chịu khom lưng quỳ gối, sẵn sàng đánh đổi tự do của mình cho một tương lai tươi
đẹp hơn cho nhiều người. Trong số họ, có người vẫn trong ngục tù, có người đã
mãn hạn, và tôi luôn dành cho họ một sự cảm phục, mến thương.
Trong ngày đầu xuân năm nay, khi được rủ đi
thăm một người tù có cái tên khá quen thuộc trên mạng – Phạm Văn Trội, tôi bỏ
qua được sự e ngại không phải từ phía chính quyền để đến với họ, mà vì họ là
một trong những người tù khá nổi tiếng, vì đã dám lên tiếng đấu tranh từ cách
đây nhiều năm.
Thật may mắn là chúng tôi được gặp cả vợ
chồng luật sư Nguyễn Văn Đài, người cũng đã mãn hạn tù gần hai năm trước. Trong
khi những người đàn ông nói chuyện với nhau, tôi xúc động nhìn những người vợ
trẻ của họ, cảm nhận được sự kiên cường của họ trong lúc chuyện trò. Cho dù họ
rất cứng cỏi, nhưng tôi cứ mườn tượng về những ngày tháng vất vả, cô quạnh của
họ trong suốt thời gian chồng họ bị bắt giam. Một người ví họ như người đàn bà
trong chinh phụ ngâm, vò võ chờ chồng nơi chiến địa. Tuy sự so sánh này không
hoàn toàn chính xác, và không chỉ là vò võ chờ chồng mà họ còn phải chịu bao
nhiêu cực khổ khác không sao đong đếm được.
Thời gian trôi nhanh trong buổi chiều mùa
đông. Câu chuyện của những người cựu tù dù không mới nhưng vẫn gây một cảm giác
buồn, nặng nề và phẫn uất. Bà mẹ của Trội đi chúc tết hàng xóm về, cũng ngồi
xuống chiếu nói chuyện với chúng tôi. Nghe bà kể chuyện, tôi thích lắm. Có vẻ
như với những người tù chính trị như Phạm Văn Trội, Nguyễn Văn Đài luôn được sự
đồng thuận từ những người mẹ, người vợ. Đơn giản vì những gì họ làm là lẽ phải
mà thôi.
Thêm một điều thú vị là chúng tôi gặp cả
thày giào Đỗ Việt Khoa cũng đến chơi nhà Phạm Văn Trội. Tôi thực sự không muốn
dùng từ "Người đương thời" để chỉ thày, nhưng cũng cảm phục thày
không kém vì những gì thày đã dũng cảm lên tiếng, tố cáo những sai phạm trong
ngành giáo dục. Chỉ tiếc rằng những người như thày Khoa còn quá ít, và cuộc đấu
tranh của các thày quá đơn độc.
Rời nhà Phạm Văn Trội khi trời đã tối. Mấy
tiếng đồng hồ mà dường như chưa nói với nhau được bao nhiêu. Lưu luyến chia tay
với lời hẹn gặp lại, chúng tôi tiếp tục đến điểm tiếp theo là gia đình Lê Thị
Công Nhân.
Tương tự như mẹ của Phạm Văn Trội, mẹ của
Lê Thị Công Nhân rất ủng hộ con. Bà cũng kiên cường không kém gì cô con gái. Bà
say sưa kể về những ngày tháng bị chính quyền o ép, theo dõi, gây khó dễ đủ bề
trong thời gian Nhân bị giam giữ. Dù những người tù có bị đày đọa về thể xác và
tinh thần trong tù ghê gớm đến đâu, nhưng có lẽ, người tôi thương và cảm phục
nhất chính là những người vợ, người mẹ. Mượn lời của một facebooker “Hậu phương
có vững chắc thì tiền tuyến mới chiến thắng được”
***
Chiều
30 tết, ngồi ăn cùng bố, phát hiện ra bố "giác
ngộ" hơn tôi tưởng. Chính bố mào đầu câu chuyện, về việc bố nghe tay đại
tá nào đó nói trên đài về vai trò lãnh đạo cần thiết của đảng. Bố bảo đúng là
kiểu nói cùn, nói lấy được. Một mình nó một diễn đàn, ai nghe hay không
"mặc mẹ" mày. Chứ cứ thử đăng đàn đối thoại xem, nó chả chết liền tại
trận. Kiểu này đúng là nó nói một mình nó nghe, ngứa tai không chịu được.
Bố còn nói một tay phó thủ tướng Trung
Quốc, từng nói về sự tồn tại của mặt trận tổ quốc. Bảo rằng đó là một nơi dùng
để trang trí cho dân chủ, toàn những kẻ hết hơi, bảo sao nghe vậy, không được
tích sự gì mà chỉ tốn tiền nuôi báo cô. Đấy! Cỡ phó thủ tướng Trung Quốc mà nó
còn nói thế...
Nhân thể, tôi hỏi, vậy các nhân sĩ trí thức
đang kiến nghị sửa đổi Hiến pháp đấy, bố có đồng ý ký không? Bố bảo đồng ý 3
điểm:
1/ Sửa đổi điều 4, bác bỏ vai trò lãnh đạo
đất nước của đảng (ủng hộ có 3 đảng cạnh tranh và kiểm soát lẫn nhau như đảng
Xã hôi, đảng Dân chủ, chứ không thể độc đảng Cộng sản như hiện nay được)
2/ Quân đội phải trung thành với Tổ quốc và
Nhân dân (không phải trung thành với đảng)
3/ Sở hữu đất đai phải là đa thành phần,
trong đó có tư nhân.
Thoạt đầu bố còn băn khoăn về điểm thứ 3-
luật đất đai. Tôi giải thích, nếu không có sở hữu tư nhân, người ta sẽ lợi dụng
danh nghĩa nhà nước để thu hồi đất của người này giao cho người khác, thế thì
khác gì ăn cướp? Chính vì thế mà bao nhiêu năm nay, các công ty này nọ núp bóng
chính quyền để phá nhà, cướp đất của người dân, khiến cho họ đi khiếu kiện hết
năm này qua năm khác như thế đấy. Bố gật gù bảo, vậy con đăng ký cho bố.
Sáng mồng một tết, tôi gửi emai đăng ký cho bố ký tên vào bản kiến nghị sửa đổi Hiến pháp rồi thông báo cho bố, bố có vẻ phấn khởi lắm. Bố bảo bố sẵn sàng tranh luận với bất cứ ai muốn đến “thuyết phục” bố.
Sáng mồng một tết, tôi gửi emai đăng ký cho bố ký tên vào bản kiến nghị sửa đổi Hiến pháp rồi thông báo cho bố, bố có vẻ phấn khởi lắm. Bố bảo bố sẵn sàng tranh luận với bất cứ ai muốn đến “thuyết phục” bố.
Vâng! Cứ thử xem.
Chùm
ảnh chuyến đi chúc Tết ngày 2 tháng giêng năm Tân Tỵ
Khởi đầu chuyến đi
chúc tết là đến thăm cụ bà Lê Hiền Đức
Tại cổng nhà Phạm
Văn Trội
Từ trái sang: thày
giáo Đỗ Việt Khoa, Phạm Văn Trội, Nguyễn Văn Đài, Nguyễn Kim, nhà văn blogger
Nguyễn Tường Thụy,
Từ trái sang: vợ
Nguyễn Văn Đài, vợ Phạm Văn Trội. Nhìn họ, tôi lại nhớ vợ những người
cách mạng tháng Chạp ở Nga thời Sa Hoàng.
Tạm biệt trong lưu
luyến
Thăm gia đình luật
sư Lê Thị Công Nhân
No comments:
Post a Comment