Hành Khất dịch
& giới thiệu
12-1-2012
Tại
sao chúng ta không thể "INDIGNEZ-vous !" để cho
thoát ra những gì uất ức phải đè nén bấy lâu như hàng ngàn, hàng ngàn người
khác đã và vẫn đang bày tỏ trên thế giới. Hy vọng rằng, khi đọc qua tập sách
nầy, thế giới nhân loại sẽ được kéo lại gần nhau hơn nữa từ hướng Đông, mà Việt
Nam sẽ hãnh diện được nối rộng trong vòng tay đó. Xin mời các bạn bắt đầu cuộc
hành trình bằng trí não và trái tim trên con đường "INDIGNEZ-vous !".
Vài lời giới thiệu:
Vài lời giới thiệu:
A.
INDIGNEZ-vous ! :
"INDIGNEZ-vous
!"
là một tập sách nhỏ 32 trang nhưng đã bán ra gần 1,5 triệu bản in ở Pháp trong
vòng 10 tuần lễ đầu tiên, được giới thiệu vào tháng 10/2010 bởi nhà xuất bản
Montpellier, Pháp. "Time for
Outrage!" (Thời Phẫn Nộ) là bản dịch tiếng Anh được bán chạy nhất;
ngoài ra, tập sách nầy cũng được dịch ra tiếng Đức, Tây Ban Nha, Ý, Basque,
Catalan, Hà Lan, Bồ Đào Nha, Thổ Nhĩ Kỳ, Rumani, Hy Lạp và tiếng Do Thái, với
hơn 3,5 triệu bản in đã được bán ra trên thế giới. Bản dịch được lên kế hoạch
trong tiếng Slovenia, Hàn Quốc, Nhật Bản, Thụy Điển, Trung Quốc và các ngôn ngữ
khác. Sau đó, với sự đồng ý của tác giả, tập sách nhỏ nầy được phép tung ra
trên mạng, và hàng triệu ấn bản khác được cá nhân dịch lại, chuyền tay nhau.
Trong
bài viết "Stéphane Hessel" , trên
en.wikipedia.org, cho biết: "Năm 2011, một trong những cái tên dành cho
những cuộc biểu tình ở Tây Ban Nha chống tham nhũng và chính trị lưỡng đảng là "Los Indignados" (Phẫn Nộ),
được lấy từ tiêu đề bản dịch của cuốn sách đó (¡Indignaos). Những cuộc biểu
tình, kết hợp với các Mùa Xuân Ả Rập, sau đó đã giúp truyền cảm hứng cho những
cuộc biểu tình khác trong nhiều nước, bao gồm Hy Lạp, Anh, Chile, Israel, và
Chiếm Phố Wall mà nó bắt đầu từ khu tài chính Nữu Ước, nhưng đã lây lan ra trên
khắp Hoa Kỳ và một số nhiều các nước khác. Những cuộc biểu tình diễn ra ở
Mexico thách thức tham nhũng, bạo lực ma túy, khó khăn kinh tế, chính sách cũng
được gọi là Indignados."
B. Sơ
lược Tập sách "INDIGNEZ-vous ! :
Tác
giả chia sẻ những kinh nghiệm thực tế của chính mình trong xã hội Pháp, khoảng
cuối thời gian tham gia Kháng Chiến Pháp chống lại Đức quốc xã. Một xã hội phân
cách giữa những người nghèo và giàu, sự đối xử phân biệt những người nhập cư
bất hợp pháp, sự cần thiết đề có hệ thống báo chí tự do, bảo vệ môi trường,
nâng cao phúc lợi xã hội cho người dân. Tác giả chỉ ra động cơ nào đưa đến
Kháng Chiến, cũng như động lực của Kháng Chiến từ đâu. Đồng thời, tác giả đưa
ra hai quan điểm mâu thuẩn trong lịch sử qua những nhân vật có tiếng tăm trên
thế giới, từ triết gia đến họa sĩ, nhà thơ, nhà văn.
Tác
giả cũng đưa ra vài nhận định về thái độ thờ ơ và hành động khủng bố, và trình
bày lý do cho sự phẫn nộ của chính mình là cuộc xung đột tàn bạo ở Palestine
trên Dải Gaza. Tác giả kêu gọi thanh niên hãy tìm kiếm sự phẫn nộ rải rác trong
xã hội, chung quanh mình nhưng chỉ nên hành động bất bạo động, hoà bình trong
những cuộc xuống đường bày tỏ chính kiến đối với nhà cầm quyền, không ngoài mục
đích xây dựng một xã hội mới vì phúc lợi cho mọi người dân hơn là cho bất kỳ
một đảng phái đang cầm quyền nào khác.
C. Sơ
lược về Tác giả Stephane Hessel:
Theo
"Stéphane Hessel" , trên en.wikipedia.org: "Stéphane
Frédéric Hessel (sinh ngày 20 tháng 10, 1917) là một nhà ngoại giao, đại sứ, nhà văn, người sống sót từ trại tập trung
(Đức quốc xã), chiến binh cũ trong Kháng chiến Pháp và là nhân viên tính báo
BCRA (The Bureau Central de Renseignements et d'Action)
trong Thế chiến Thứ 2. Dù được sinh ở Đức, ông trở thành một công dân được nhập
tịch Pháp vào năm 1939. Ông đã tham gia biên tập bản Tuyên ngôn Nhân quyền năm
1948. Năm 2011, tên ông được nhận định bởi tạp chí Chính sách Đối ngoại
(Foreign Policy) trong danh sách những nhà tư tưởng hàng đầu thế giới."
D.
Nhận xét Riêng của Dịch giả Hành Khất:
Mặc
dù tập sách nhỏ "INDIGNEZ-vous !" không phải là tác phẩm sắc
sảo vể tư tưởng, cũng như văn phong như Plato và Socrates của Nhã Điển,
Friedrich Engels của Đức, hay Jean Sartre của Pháp, nhà triết học đồng thời với
tác giả Stephane Hessel, ngoại trừ lời văn bình thường kể về kinh nghiệm phẫn
nộ của chính tác giả, nhưng "INDIGNEZ-vous !" được hầu hết thế
giới đón nhận và được xem là một tư tưởng cốt lỏi cho những cuộc xuống đường
gần đây trong thế kỷ 21 nầy. Nó được ứng dụng trong thực tế và gặt hái những
thành quả không ngờ trong nổ lực thay đổi bộ mặt xã hội của nhân loại theo
chiều hướng vì phúc lợi cho đại đa số người dân trong giai cấp yếu kém, thua
thiệt, nghèo khổ luôn bị áp bức bởi nhà cầm quyền độc tài toàn trị hay giai cấp
giàu có lẫn quyền lực. Đây chính là "Niềm hy vọng" mà con người đã
tìm thấy trong tập sách nhỏ nầy, và biến niềm hy vọng đó thành hiện thực.
Cũng
có thể đó là lý do mà tác giả không muốn dùng văn phong sâu sắc, hay tư tưởng
cao xa để gởi những lời từ trái tim đến 99% người còn lại trong xã hội của đại
giai cấp bình dân. Vì với cương vị một nhà ngoại giao, người từng tham gia
trong việc soạn thảo Bản Tuyên ngôn Nhân quyền Quốc tế thì khó thể nghĩ rằng
ông không đủ văn phong dù để viết tập sách nhỏ.
Khi
đọc lướt qua, người ta dễ có cảm tưởng nhàm chán vì dường như những gì tác giả
đề cập đến không liên hệ đến tình hình đất nước họ; những nhân vật được nhắc
đến thì khá xa lạ với đa số đọc giả, những người dân bình thường ít có thời
gian theo dõi những biến chuyển trên thế giới; những câu chuyện xem ra như nhạt
nhẽo, xa vời từ nơi nào đó; và không tìm thấy một tư tưởng mới lạ nào dù là
quái dị như "Duy vật Biện chứng" của Karl Marx. Nhưng khi người ta
đọc thêm một lần nữa, dường như có một cảm giác kỳ lạ nào đó - một cảm giác bị
giấu kín, như đã bị đánh mất từ lâu - đang theo con sóng vô hình vỗ vào trái tim,
tạo nên sự rung động ngấm ngầm như sự bắt đầu của một cơn đại địa chấn. Và lần
nữa, thêm lần nữa, đọc giả có thể cảm nhận được rằng:
"INDIGNEZ-vous
!"
chuyên chở nỗi đau chung của nhân loại đang sống trong những đất nước khác
biệt, dưới những chế độ khác biệt, và niềm tin tôn giáo khác biệt. Và đó chính
là sức mạnh của những người cùng khổ khi họ tìm được sự cảm thông chung qua tập
sách bé nhỏ nầy."
Tại
sao chúng ta không thể "INDIGNEZ-vous !" để cho thoát ra những
gì uất ức phải đè nén bấy lâu như hàng ngàn, hàng ngàn người khác đã và vẫn
đang bày tỏ trên thế giới. Hy vọng rằng, khi đọc qua tập sách nầy, thế giới
nhân loại sẽ được kéo lại gần nhau hơn nữa từ hướng Đông, mà Việt Nam sẽ hãnh
diện được nối rộng trong vòng tay đó. Xin mời các bạn bắt đầu cuộc hành trình
bằng trí não và trái tim trên con đường "INDIGNEZ-vous !".
------------------------------------------------------------
INDIGNEZ-vous!
Hãy Phẫn Nộ!
Tác giả Stéphane Frédéric Hessel và quyển sách Indignez-Vous !
Sau
93 năm, nó gần như là hành động cuối cùng. Sự kết thúc cho tôi thì không còn là
rất xa nữa. Nhưng nó vẫn còn để lại trong tôi một cơ hội để có thể nhắc nhở
những người khác về những gì đã đóng vai trò như cơ sở trong sự tham gia chính
trị của tôi. Đó là những năm của kháng chiến chống lại sự chiếm đóng của Đức
Quốc xã -- và chương trình về những quyền xã hội đã được hoàn tất từ 66 năm
trước đây do Hội đồng Quốc gia Kháng chiến!
Đó
chính là Jean Moulin (người sáng lập bị sát hại của Hội đồng) mà chúng ta mắc
nợ, như là một phần của Hội đồng, một sự kết hợp của tất cả các thành phần của
Pháp chiếm đóng -- những phong trào, tổ chức, công đoàn lao động -- để công bố
thành viên của họ trong công cuộc Chiến đấu của Pháp, và chúng ta nợ điều nầy
đối với nhà lãnh đạo duy nhất được thừa nhận, Tướng de Gaulle.
Từ
Luân Đôn, nơi mà tôi đã tham gia cuộc kháng chiến de Gaulle vào tháng ba năm
1941, tôi biết được rằng Hội đồng này đã hoàn thành một chương trình và thông
qua vào ngày 15 tháng 3 năm 1944, cung cấp cho nước Pháp được giải phóng, một
nhóm các nguyên tắc và giá trị mà trong đó phần còn lại nền dân chủ hiện đại
của nước ta.
Những
nguyên tắc và các giá trị này, chúng ta cần ngày hôm nay hơn bao giờ hết. Đó là
tùy chúng ta có cái nhìn về nó, gọp chung lại, rằng xã hội chúng ta trở thành
một xã hội mà chúng ta tự hào, không phải là xã hội của những người nhập cư
không có giấy tờ -- những sự trục xuất, nghi ngờ về những người nhập cư. Không
phải là xã hội mà họ gọi vào tra vấn về an ninh xã hội và về những kế hoạch hưu
trí và y tế quốc gia. Không phải là xã hội mà các phương tiện thông tin đại
chúng trong tay của những người giàu. Đây là những điều mà chúng ta sẽ không
nhượng bộ nếu chúng ta có được những người thừa kế thực sự của Hội đồng Quốc
gia Kháng chiến.
Từ
năm 1945, sau một kịch bản đáng sợ (của thế chiến thứ hai), sự sống lại đầy
tham vọng của xã hội mà đội ngũ còn lại của Hội đồng Kháng chiến đã cống hiến
bản thân. Hãy để chúng ta nhớ lại trong khi tạo ra những kế hoạch quốc gia về y
tế và lương hưu như Kháng chiến mong muốn, như những chương trình theo quy
định, "một kế hoạch về y tế quốc gia Pháp và an sinh xã hội nhằm bảo đảm
mọi công dân ý nghĩa về sự tồn tại bất cứ khi nào họ không có khả năng để có
được bởi công việc; một quỹ hưu trí cho phép các công nhân cũ kết thúc ngày của
họ bằng nhân phẩm."
Các
nguồn năng lượng, điện, và khí, mỏ, các ngân hàng lớn, đã được quốc hữu hoá.
Bây giờ, đây như là một chương trình được giới thiệu: "... sự trở lại của
một quốc gia theo sản xuất độc quyền to lớn, thành quả của lao động phổ biến,
các nguồn năng lượng, sự trù phú từ những hầm mỏ, từ những công ty bảo hiểm và
ngân hàng lớn; sự thiết lập của nền kinh tế và xã hội dân chủ thực sự liên quan
đến việc lật đổ giới chủ nhân ông phong kiến (fiefdoms) hạng gộc về kinh tế và
tài chánh từ sự chỉ đạo nền kinh tế."
Lợi
ích chung phải chiếm ngự trên lợi ích riêng biệt. Người đàn ông chỉ tin rằng sự
giàu có được tạo ra trong lãnh vực lao động nên sẽ chiếm ưu thế hơn sức mạnh
của tiền bạc. Kháng chiến đã đề ra, "một tổ chức hợp lý của nền kinh tế
bảo đảm sự phụ thuộc của những lợi ích riêng biệt đến lợi ích chung, và sự giải
phóng 'nô lệ' trong chế độ độc tài chuyên chính mà chúng đã được thiết lập
giống như trong các quốc gia phát xít", sử dụng chính phủ Cộng hòa lâm
thời (trong hai năm sau khi chiến tranh) như một tác nhân đại diện.
Một
nền dân chủ thực sự cần một báo chí độc lập, và Kháng chiến thừa nhận điều đó,
đòi hỏi điều đó, bằng cách bảo vệ "quyền tự do báo chí, danh dự về quyền
đó, và sự độc lập từ Nhà nước, sức mạnh tiền bạc và sự ảnh hưởng của nước
ngoài." Đây là điều giải tỏa sự hạn chế trên báo chí từ năm 1944 trở về
sau. Và tự do báo chí chắc chắn là sự kiện đang trong cơn nguy khốn ngày hôm
nay.
Kháng
chiến kêu gọi "một giải pháp thực sự cho tất cả các trẻ em Pháp được hưởng
ích lợi từ một nền giáo dục tiên tiến nhất", không có sự phân biệt đối xử.
Những cải cách được đưa ra trong năm 2008 đi ngược lại kế hoạch này. Những giáo
viên trẻ, có những hoạt động mà tôi ủng hộ, đã đi quá xa như sự từ chối ứng
dụng chúng (những cải cách giả tạo), và họ đã nhìn thấy tiền lương của họ bị
cắt giảm như cách trừng phạt. Họ đã phẫn nộ, "không vâng lời," đánh
giá những cải cách quá xa rời lý tưởng của trường phái dân chủ, (và) có quá
nhiều dịch vụ của một xã hội mại bản và không phát triển đầy đủ trí óc sáng tạo
và chính chắn.
Tất
cả nền tảng trong những cuộc chinh phục xã hội của Kháng chiến đang bị đe dọa
ngày hôm nay.
Động
Cơ của Kháng Chiến: Hãy Phẫn Nộ (Indignez-vous!):
Một
số người dám nói với chúng ta rằng Nhà nước không đủ khả năng chi phí nhiều hơn
nữa cho những biện pháp nầy đối với công dân. Nhưng làm thế nào để ngày hôm nay
bị thiếu tiền hỗ trợ và mở rộng những cuộc chinh phục trong khi sự sản xuất của
cải đã được tăng cường đáng kể kể từ thời kỳ Giải phóng lúc Châu Âu trong sự đổ
nát ? Ngược lại, vấn nạn là sức mạnh của tiền bạc, mà quá nhiều đối nghịch với
Kháng chiến, và là sức mạnh của một kẻ tai to mặt lớn, trơ trẽn, ích kỷ, với
những người phục dịch trong các lãnh vực cao nhất của Nhà nước.
Những
ngân hàng, kể từ khi tư nhân hóa một lần nữa, đã được chứng minh là có liên hệ
quan trọng nhất trong những tiền lời cổ phần và trong mức lương rất cao của các
cấp lãnh đạo ngân hàng_ không phải là lợi ích chung. Sự chênh lệch giữa những
người nghèo nhất và giàu nhất đã không bao giờ quá lớn đến như vậy, và sự tích
lũy tiền bạc, sự cạnh tranh, được khuyến khích như thế.
Động
Lực Cơ Bản của Kháng Chiến là Sự Phẫn Nộ! :
Chúng
tôi, những cựu chiến binh của những phong trào Kháng chiến và lực lượng chiến
đấu cho Tự Do Pháp, chúng tôi kêu gọi thế hệ trẻ để sống, để truyền tải, di sản
của Kháng chiến và lý tưởng của nó. Chúng tôi nói với họ: Hãy nhận lấy vai trò
của chúng tôi, "Hãy Phẫn Nộ!" (Hãy phẫn nộ! hoặc Gào thét lên!).
Những
nhà lãnh đạo về chính trị, kinh tế, trí thức, và cả xã hội không khoan nhượng,
hoặc cũng không cho phép sự áp bức bởi một chế độ độc tài quốc tế hiện thời của
những thị trường tài chính, mà đó là mối đe dọa hòa bình và dân chủ.
Tôi
mong ước tất cả các bạn, mỗi một người bạn, có động cơ của riêng cho sự phẫn
nộ. Đây chính là sự quí giá. Khi một điều gì đó xúc phạm bạn như tôi đã bị xúc
phạm bởi chủ nghĩa Đức quốc xã, sau đó người ta trở thành chiến binh, mạnh mẽ,
và nhiệt tâm. Họ tham gia dòng lịch sử nầy, và chính dòng lịch sử khổng lồ nầy
phải tiếp tục nhờ vào mỗi cá nhân. Và dòng nước xuôi theo hướng công bằng hơn,
tự do hơn, nhưng không phải là thứ tự do không kiềm chế của con cáo trong
chuồng gà. Những quyền hạn trong Tuyên ngôn Liên Hợp Quốc về Nhân quyền năm
1948 chỉ là thế, có tính chất phổ quát.
Nếu
bạn gặp ai đó không được hưởng lợi ích từ nó, hãy hối tiếc cho họ nhưng giúp họ
thu phục những quyền của mình.
Hai
Tầm Nhìn Lịch Sử:
Khi
tôi cố gắng để hiểu điều gì gây ra chủ nghĩa phát xít, điều gì đã làm nên nó
đến nổi chúng ta đã bị khắc phục bởi Hitler và nhà cầm quyền Vichy (chính phủ
Pháp đã hợp tác với Hitler), tôi nói với chính tôi rằng giai cấp giàu có, với
tính ích kỷ của họ, đã quá kinh sợ cuộc cách mạng Bolshevik. Họ được phép dẫn
đầu trong nỗi sợ hãi của họ.
Nhưng
nếu, hôm nay như về sau đó, một thiểu số chủ động đứng lên, thế cũng sẽ là đủ,
chúng ta sẽ dậy men nấm làm cho bánh mì nổi lên. Một cách chắc chắn, kinh
nghiệm của một người già như tôi, sinh ra vào năm 1917, thì khác biệt từ kinh
nghiệm của những người trẻ hôm nay. Tôi thường yêu cầu giáo sư cho cơ hội để
tương tác với các sinh viên, và tôi nói với họ rằng: "Bạn không có những
lý do rõ ràng để kết buộc chính mình. Đối với chúng tôi, nhằm chống lại là
không chấp nhận sự chiếm đóng của Đức, sự đánh bại. Đó là sự đơn giản tương
đối. Sự đơn giản như điều gì theo sau, phi thực dân hóa. Sau đó, cuộc chiến xảy
ra ở Algeria."
Chính
sự cần thiết Algeria trở thành độc lập, đã là hiển nhiên. Đối với Stalin, tất
cả chúng ta đều hoan nghênh chiến thắng của Hồng quân chống lại Đức quốc xã vào
năm 1943. Nhưng chúng tôi đã biết trước về những thử nghiệm của chế độ Stalin
năm 1935, và ngay cả khi cần thiết để giữ một lổ tai mở ra hướng về phía cộng
sản để bù ngược lại chủ nghĩa tư bản Mỹ, sự cần thiết nhằm chống lại hình thức
không thể chịu đựng được của chủ nghĩa toàn trị đã thành hình trong chính nó
như là một hiển nhiên. Cuộc sống lâu dài của tôi đã trình bày một chuỗi những
lý do làm tổn thương chính tôi.
Những
lý do này ít được sinh ra từ một cảm xúc hơn là một cam kết có chủ ý. Khi còn
là một sinh viên trẻ tại trường học bình thường (những giáo viên đại học) tôi
đã chịu nhiều ảnh hưởng của Sartre (nhà triết học hiện sinh Pháp) (1), một người bạn sinh viên. "Buồn nôn"
(cuốn tiểu thuyết) của anh ta, "Bức Tường" (vở kịch), và "Thượng
Đế và Hư Vô" (bài luận) rất quan trọng trong việc đào tạo tư tưởng tôi.
Sartre
dạy chúng ta, "Bạn gánh chịu trách nhiệm như những cá nhân." Đó là
một thông điệp của tự do chủ nghĩa. Trách nhiệm của một người không có thể được
chỉ định bởi một quyền lực hoặc cơ quan thẩm quyền. Ngược lại, đó là sự cần
thiết để tham gia vào sự nhân danh trách nhiệm của một người nào đó như là một
con người.
Khi
tôi bước vào trường Pháp "École Normale Supérieure" (ảnh) (2),
đường Ulm Street, ở Paris vào năm 1939, Tôi đã bước vào nó như là một môn đồ
nhiệt thành của nhà triết học Hegel (nhà triết học Đức) (3), và tôi gắn bó triệt để những tư tưởng của Maurice
Merleau-Ponty (4). Cách giảng dạy của ông ta
(Hegel) là khảo sát tỉ mỉ kinh nghiệm cụ thể của cơ thể và những mối quan hệ
của nó với các giác quan, một thiểu số giác quan kỳ dị đối mặt với phần lớn
giác quan. Nhưng sự lạc quan tự nhiên của tôi, muốn tất cả điều đó là sự ao ước
có thể trở thành hiện thực, đưa tôi đi hơn là hướng về Hegel. Chủ thuyết Hegel
diễn giải lịch sử lâu dài của nhân loại như là có một ý nghĩa: Đó chính là sự
tự do của con người đang tiến triển tửng bước một. Lịch sử được làm bằng những
sự va chạm liên tiếp, và được đánh giá qua những thách thức. Lịch sử của xã hội
do đó tiến bộ; và cuối cùng, con người đạt được đầy đủ tự do cho mình, chúng ta
có nhà nước dân chủ trong hình thức lý tưởng của nó.
Chắc
chắn là có một sự hiểu biết khác về lịch sử. Nó nói rằng tiến bộ được thực hiện
bằng sự "tự do" cạnh tranh, phấn đấu cho sự "vĩnh cữu", nó
có thể như là đang sống trong một cơn bão tàn bạo. Đó là một điều gì tiêu biểu
đối với một người bạn của cha tôi, người đàn ông đã chia sẻ cùng ông cụ một nỗ
lực để dịch sang tiếng Đức "Tìm Kiếm Thời Gian Đã Mất" (cuốn tiểu
thuyết) của Marcel Proust (nhà văn tiểu luận nổi tiếng) (5).
Đó
là nhà triết học Đức Walter Benjamin (một nhà trí thức Đức-Do Thái) (6). Ông đã rút ra một quan niệm bi quan từ bức tranh
của họa sĩ Thụy Sĩ Paul Klee (7), "Angelus
Novus" (ảnh trái), nơi khuôn mặt của
thiên thần mở ra cánh tay như để chứa lấy và đẩy lùi cơn bão, mà ông xác định
có sự tiến bộ. Đối với Benjamin, người đã tự tử trong tháng 9 năm 1940 để thoát
khỏi chủ nghĩa Đức quốc xã, ý nghĩa lịch sử là sự tiến triển quá mạnh của thảm
họa chồng chất trên thảm họa.
Sự
Thờ Ơ : Sự Tồi Tệ Nhất của Thái Độ
Sự
thật là những lý do để phẫn nộ có thể dường như ngày nay không còn rõ ràng liên
hệ hoặc thế giới quá phức tạp. Ai đang làm công việc ra lệnh, ai quyết định? Nó
luôn luôn không dễ dàng phân biệt giữa tất cả những dòng lực điều khiển chúng
ta. Chúng ta không có bất kỳ giao dịch gì với một tầng lớp nhỏ cao cấp tham gia
những hoạt động có thể được nhìn thấy rõ ràng. Đó là một thế giới rộng lớn,
trong đó chúng ta có một cảm giác phụ thuộc lẫn nhau. Chúng ta sống trong một
sự liên kết nội tiếp hơn bao giờ hết. Nhưng trong thế giới này vẫn còn những
điều không thể chấp nhận. Để hiểu chúng, tốt nhất và cần thiết là xem xét, tìm
kiếm. Tôi nói với những người trẻ tuổi: "Hãy tìm kiếm một chút, và đó
là điều gì bạn sẽ tìm thấy." Tồi tệ nhất của thái độ là sự thờ ơ, để
nói rằng "Tôi có thể không phải làm gì ở đó, tôi sẽ chỉ quản lý để hoàn
tất." Bằng cách bao gồm cả chính mình trong đó, bạn sẽ mất đi một
trong những yếu tố cần thiết tạo nên nhân loại: bản năng của sự phẫn nộ và sự
cam kết, đó là một hậu quả của nó.
Họ
(thanh niên) hoàn toàn có thể xác định hai thử thách to lớn, mới mẻ:
1.
Khoảng cách lớn hiện hữu giữa những người rất nghèo và rất giàu có, và nó không
ngừng tăng lên. Đó chính là một sự đổi mới của thế kỷ 20 và 21.
Những
người rất nghèo trên thế giới ngày nay hầu như khó kiếm được hai đô la một
ngày. Thế hệ mới không thể để khoảng cách này trở nên lớn hơn nữa. Chỉ những
báo cáo chính thức có thể khích động một sự cam kết.
2.
Nhân quyền và nhà nước của hành tinh này: Tôi có cơ hội sau phong trào Giải
phóng, tham gia trong việc soạn thảo Tuyên ngôn Nhân quyền Quốc Tế (8), được thông qua bởi tổ chức Liên Hiệp Quốc, vào
ngày 10/12/1948, ở Paris tại cung điện Chaillot (9).
Đó là là thư ký chính, riêng của Henry Laugier (một nhà sinh lý học Pháp) (10), phụ tá tổng-thư ký của Liên Hiệp Quốc, và là
thư ký của Ủy ban Nhân quyền mà Tôi cùng với những người khác được đưa đến tham
gia trong việc soạn thảo văn bản này. Tôi sẽ không biết làm thế nào để quên đi
vai trò quan trọng trong sự soạn thảo công phu của Rene Cassin (11), ủy viên Hội đồng Quốc gia của Công lý và Giáo
dục trong chính phủ của Tự Do Pháp ở London vào năm 1941 và đã giành được Giải
thưởng Nobel Hòa bình vào năm 1968, cũng không phải là của Pierre Mendes-Pháp (12) trong Hội đồng Kinh tế và Xã hội, mà văn bản dự
thảo chúng tôi làm nên được đệ trình đến trước khi được xem xét bởi Ủy ban Thứ
ba (Xã hội, Nhân đạo và Văn hóa) của Đại Hội đồng. Văn bản được phê chuẩn bởi
54 quốc gia thành viên trong phiên họp của Liên Hợp Quốc, và tôi xác nhận nó
như là bí thư.
Đó
chính là Rene Cassin mà chúng ta nợ thuật ngữ "quyền phổ quát" thay
vì "quyền quốc tế " như đề nghị được đưa ra bởi nước bạn Mỹ và Anh
của chúng tôi. Điều nầy (phổ quát so với quốc tế) chính là chìa khóa vì, vào
cuối cuộc Chiến tranh Thế giới Thứ hai, những gì đang có nguy cơ thì được giải
phóng từ các mối đe dọa của chế độ độc tài toàn trị, đè nặng trên nhân loại.
Để
được giải phóng, điều cần thiết nhằm đòi hỏi từ các nước thành viên của Liên
Hợp Quốc là một lời hứa tôn trọng những "quyền phổ quát" nầy. Đó là
một cách để lèo lách qua các lập luận về "tập quyền tối cao," mà một
quốc gia có thể nhấn mạnh, trong khi quyền lực đó dâng hiến chính nó cho các
tội ác chống lại nhân loại trên đất riêng của nó. Đó như là trường hợp của
Hitler, người tưởng mình là tối cao và có ủy quyền để thực hiện một tội ác diệt
chủng. Bản tuyên bố phổ quát nầy là nhờ vào sự lây bệnh phổ quát đối với chủ
nghĩa Đức quốc xã, chủ nghĩa phát xít, và chế độ độc tài toàn trị , và nhờ vào
rất nhiều, trong tâm trí của chúng tôi, đối với tinh thần của phong trào Kháng
chiến.
Tôi
đã có một cảm giác rằng đó là điều cần thiết để di chuyển một cách nhanh chóng
như là để tránh một sự bịp bợm của đạo đức giả mà có cả trong thành viên của
Liên Hiệp Quốc, một số người từng tuyên bố những giá trị này đã giành được
thắng lợi nhưng không có ý định gì cả để thúc đẩy họ trung thành - - đã tuyên
bố rằng chúng ta đang cố gắng để áp đặt các giá trị trên chúng (quyền phổ
quát).
Tôi
không thể cưỡng lại sự mong muốn trích dẫn Điều 15 của Tuyên Ngôn Quốc Tế Nhân
Quyền (1948): "Mọi người đều có quyền có quốc tịch." Điều 22 nói,
"Mọi người, như là một thành viên của xã hội, có quyền an sinh xã hội và
được phép thực hiện nhận thức, thông qua nỗ lực quốc gia và hợp tác quốc tế và
phù hợp với tổ chức và những nguồn tiềm lực của mỗi Nhà nước, về quyền kinh tế,
xã hội và văn hóa không thể thiếu được đối với nhân phẩm và tự do phát triển
nhân cách mình ". Và nếu tuyên bố này có một phạm vi khai báo, và không
theo luật định, Tuyên bố tuy nhiên đã đóng một vai trò mạnh mẽ kể từ năm 1948.
Nó thấy người dân thuộc địa trong cuộc đấu tranh cho độc lập, nó đã gieo sạ
được tâm trí trong một trận chiến cho tự do.
Tôi
xin lưu ý bằng niềm vui rằng trong quá trình của thập kỷ qua đã có sự gia tăng
các Tổ chức Phi chính Phủ (NGOs) (13) và các
phong trào xã hội như Hiệp hội Thuế về Giao dịch Tài chính (ATTAC) (14); cũng như Liên đoàn Nhân quyền Quốc tế (FIDH) (15) và Tổ chức Ân xá Quốc tế (16), đang hoạt động và cạnh tranh nhau. Rõ ràng rằng để có hiệu
quả ngày nay, đó là sự cần thiết để hoạt động qua mạng, để sử dụng tất cả các
phương tiện truyền thông hiện đại.
Đối
với những người trẻ tuổi, tôi nói: "Hãy nhìn xung quanh bạn, bạn sẽ tìm
thấy những chủ đề biện chứng cho sự kiện phẫn nộ của bạn về cách giải quyết
những người nhập cư, về người nhập cư "bất hợp pháp", về dân La Mã
(được biết đến như là dân du mục Gypsy). Bạn sẽ tìm thấy những tình huống cụ
thể dẫn bạn đến hành động mạnh mẽ của người công dân. Hãy tìm kiếm và bạn sẽ
tìm thấy! Sự phẫn nộ của tôi liên quan đến những xúc phạm người Palestine bởi
Israel (Indignez-vous!)"
Ngày
nay, sự phẫn nộ chính của tôi quan tâm đến Palestine, Dải đất Gaza, và Bờ Tây
của Jordan. Sự xung đột này thật tàn bạo. Tuyệt đối cần thiết để đọc các báo
cáo của Richard Goldstone (17), vào tháng
9/2009, trên dải Gaza, trong đó vùng Nam Phi này, thẩm phán của người Do Thái,
người thậm chí đã tuyên bố là theo chủ nghĩa phục quốc Do Thái (Zionist), cáo
buộc quân đội Israel đã cam kết "những hành vi có thể so sánh với những
tội ác chiến tranh và có lẽ, trong một số trường hợp, những tội ác chống lại nhân
loại " trong suốt "Chiến dịch Thủ Diễn." (Operation Cast Lead) (18), đã kéo dài ba tuần lễ.
Chính
tôi đã quay trở lại Gaza trong năm 2009, khi tôi đã có thể được vào cùng với vợ
tôi nhờ vào những hộ chiếu ngoại giao, để nghiên cứu lần đầu tiên điều gì qua
báo cáo nầy cho biết. Những người đi cùng chúng tôi đã không được phép vào Dải
Gaza. Ở bên đó và Bờ Tây của Jordan. Chúng tôi cũng đã đến thăm các trại tị nạn
Palestine được thành lập từ năm 1948 bởi cơ quan Liên Hợp Quốc UNRWA (19), nơi hơn ba triệu người Palestine bị trục xuất
ra khỏi những vùng đất của họ bởi Israel; thậm chí còn chờ đợi sự trở lại của
vấn nạn cho càng thêm nhiều và nhiều hơn.
Đối
với Gaza, đó chính là một nhà tù không có mái nhà cho một triệu rưỡi người
Palestine. Một nhà tù nơi người ta phải tổ chức chỉ để tồn tại. Mặc dù có sự
phá hủy vật chất như là bệnh viện Trăng lưỡi liềm Đỏ của Chiến dịch Thủ Diễn,
nó là hành vi của các dân Gaza, lòng yêu nước của họ, tình yêu của biển và
những bãi biển, mối bận tâm thường xuyên về phúc lợi cho con cái họ, là những
nhóm trẻ con vô số và vui vẻ, mà chúng luôn ám ảnh trí nhớ chúng ta. Chúng tôi
đã rất ấn tượng bởi cách khéo léo nào đó họ đối mặt với tất cả sự khan hiếm đè
lên họ. Chúng tôi thấy họ làm gạch, vì thiếu xi măng, để xây dựng lại hàng ngàn
ngôi nhà bị phá hủy bằng những chiến xa. Họ khẳng định với chúng tôi rằng đã có
1.400 trường hợp tử vong bao gồm cả phụ nữ, trẻ em, và những người già ở trại
Palestine trong thời gian Chiến dịch Thủ Diễn dưới sự chỉ đạo của quân đội
Israel, so với chỉ 50 người bị thương ở phía Israel. Tôi chia sẻ những kết luận
của thẩm phán Nam Phi. Điều đó là không thể chịu đựng nổi, khi chính gười Do
Thái lại có thể phạm những tội ác chiến tranh. Tuy nhiên, lịch sử không đưa ra
những thí dụ đầy đủ về con người đã từng rút ra những bài học từ lịch sử của
riêng họ. (Tác giả, Stephane Hessel, có một người cha Do Thái.)
Khủng
Bố, hoặc Sự Bực Tức?
Tôi
biết rằng Hamas (đảng phái của những người chiến đấu cho Palestine tự do), đã
chiến thắng cuộc bầu cử lập pháp cuối cùng, cũng không thể giúp gì khi tên lửa
đã được phóng trên những thành phố Israel trong phản ứng đối với tình hình cô
lập và phong tỏa, trong đó dân Gaza đang sống. Tôi nghĩ, một cách tự nhiên,
rằng khủng bố thì không thể chấp nhận được; nhưng nó cần thiết để thừa nhận (từ
kinh nghiệm ở Pháp) rằng khi người ta bị chiếm đóng bởi lực lượng vô cùng vượt
bực đối với họ, sự đề kháng nhân dân không thể hoàn toàn không đổ máu.
Nó
có phục vụ Hamas để gửi tên lửa vào thị trấn Sderot (thị trấn của Israel bên
kia biên giới từ Gaza)?
Câu
trả lời là không. Điều này không phục vụ mục đích của họ, nhưng họ có thể giải
thích cử chỉ này bởi sự bực tức của dân Gaza. Trong khái niệm về sự bực tức, đó
là sự cần thiết để hiểu về bạo lực như là một kết luận đáng tiếc về tình huống
không thể chấp nhận được đối với những người phải chịu khuất phục họ.
Vì
vậy, họ có thể tự nhủ, khủng bố là một hình thức của sự bực tức. Và điều này
"khủng bố" là một cái từ ngữ sai lầm. Người ta đáng lý ra không nên
dùng đến sự bực tức này, nhưng đó là sự cần thiết để có hy vọng. Bực tức là một
sự từ chối của hy vọng. Nó dễ hiểu, Tôi có thể nói gần như tự nhiên, nhưng nó
vẫn là không thể chấp nhận được. Bởi vì nó không cho phép người ta có được kết
quả mà hy vọng có thể tạo ra bằng một cách có thể có được, một cách ngẫu nhiên.
Bất
Bạo Động - Cách Chúng Ta Phải Học Để Làm Theo:
Tôi
tin chắc rằng tương lai thuộc về bất bạo động, hòa giải khác nhau về văn hóa.
Chính bằng cách này mà nhân loại sẽ phải bước vào giai đoạn tiếp theo. Nhưng
trên đây, tôi đồng ý với Sartre: "Chúng ta không thể thứ lỗi cho những
kẻ khủng bố ném bom, nhưng chúng ta có thể hiểu họ."
Sartre
đã viết vào năm 1947: "Tôi nhận ra rằng bạo lực trong bất kỳ hình thức
nào nó có thể biểu hiện chính nó là một thất bại. Nhưng, nó là một thất bại
không thể tránh khỏi bởi vì chúng ta đang ở một thế giới bạo lực. Và nếu thật
sự, sự trông cậy vào những sự liều lĩnh của bạo lực làm cho nó bất diệt, điều
đó cũng không sai; đó chính là biện pháp đáng tin cậy làm cho bạo lực dừng
lại."
Đối
với tư tưởng đó, tôi sẽ thêm rằng bất bạo động là một biện pháp đáng tin cậy
hơn để ngăn chặn bạo lực. Người ta không thể tha thứ cho chủ nghĩa khủng bố,
bằng cách sử dụng tư tưởng Sartre hoặc xưng tên của nguyên lý này, trong suốt
cuộc chiến tranh Algeria, hoặc cũng không phải trong thời gian Thế vận hội
Munich năm 1972 với mưu toan giết người đã được thực hiện đối với các vận động
viên Israel. Khủng bố thì không phong phú, và chính Sartre sẽ kết thúc tự hỏi ở
cuối của cuộc đời mình về ý nghĩa của bạo lực và nghi ngờ lý do của nó để tồn
tại.
Tuy
nhiên, để công bố "bạo lực thì không hiệu quả" là quan trọng hơn để
biết xem người ta phải lên án hay không những người dâng hiến mình cho nó (bạo
lực). Khủng bố thì không hiệu quả. Trong khái niệm về hiệu quả, một niềm hy
vọng không đổ máu là cần thiết. Nếu có một hy vọng bạo lực, chính là trong bài
thơ của William Apollinaire (20) "hy
vọng là (lực) hung tàn", và không phải trong sách lược hành động.
Sartre,
vào tháng 3/1980, trong vòng ba tuần trước cái chết của ông, đã tuyên bố: "Điều
cần thiết để cố gắng giải thích tại sao thế giới ngày hôm nay, quả là khủng
khiếp, chỉ là ngay bây giờ trong một lịch sử phát triển lâu dài, mà hy vọng
luôn luôn là về bên một trong những lực lượng chiếm ưu thế trong những cuộc
cách mạng và nổi dậy, và làm thế nào tôi vẫn cảm thấy hy vọng như nhận thức của
tôi về tương lai."
Đó
là điều cần thiết để hiểu rằng bạo lực quay lưng lại với hy vọng. Đó là điều
cần thiết để thích bạo lực hơn hy vọng, hy vọng qua bạo lực. Bất bạo động là
cách mà chúng ta phải học để noi theo. Những kẻ áp bức cũng phải học.
Đó
là điều cần thiết để đi đến đàm phán nhằm loại bỏ áp bức; đó là điều gì sẽ cho
phép bạn không còn bạo lực khủng bố nhiều hơn nữa. Đó là lý do tại sao bạn
không nên để quá nhiều căm thù chồng chất lên cao.
Thông
điệp của Mandela (21) và Martin Luther King (22) tìm thấy sự thích hợp toàn diện trong thế giới
mà đã từng vượt qua cuộc đối đầu của các ý thức hệ (như là chủ nghĩa Đức quốc
xã) và chinh phục chế độ độc tài toàn trị (như là Hitler). Chính nó cũng là một
thông điệp hy vọng vào năng lực của xã hội hiện đại để khắc phục những xung đột
bằng một sự hiểu biết lẫn nhau và sự kiên nhẫn thận trọng. Để đạt đến điểm đó
thì nhất thiết phải dựa trên các quyền, chống lại bất kỳ vi phạm nào, bất cứ ai
là tác giả, cố tình gây ra sự phẫn nộ trong chúng ta. Không có thỏa hiệp về
những quyền này.
Đối
Với Một Cuộc Nổi Dậy Hòa Bình:
Tôi
lưu ý, và tôi không phải là một người duy nhất, sự phản ứng của chính phủ
Israel khi đối mặt với phương cách mà mỗi ngày Thứ Sáu những công dân của
Bil'in (22), Palestine, tiến bước -- không có
ném đá hoặc sử dụng vũ lực -- lên đến bức tường phân ranh, dựa vào đó để phản
đối. Nhà chức trách Israel mô tả đặc điểm những bước này là "sách lược
khủng bố không đổ máu." Đó là một hành động hay.... Đó là điều cần thiết
để được nhà chức trách Israel đánh giá như là những người khủng bố bất bạo
động. Đó là điều cần thiết một cách đặc biệt để làm lúng túng nhà cầm quyền
(như nhà chức trách Israel) bởi hiệu quả của bất bạo động, được tìm thấy nhằm
khích động sự hỗ trợ, sự hiểu biết -- sự hỗ trợ của tất cả những người trên thế
giới là những kẻ thù của sự áp bức.
Cuộc
Khủng Hoảng Hiện Nay:
Quá
trình tư tưởng tiến triển của phương Tây đã thu hút thế giới vào một cuộc khủng
hoảng từ đó nó (thế giới) phải xuất hiện qua sự phá vỡ cơ bản: "luôn luôn
nhiều hơn" trong lĩnh vực tài chính mà còn trong các lĩnh vực về khoa học
và kỹ thuật. Đó là thời cao điểm quan tâm về đạo đức, công lý, và Trạng Thái
Cân Bằng Lâu Dài (kinh tế và môi trường) chiếm ưu thế. Bởi vì những rủi ro
nghiêm trọng nhất đe dọa chúng ta. Chúng có thể chấm dứt cuộc phiêu lưu của
nhân loại trên hành tinh mà chúng có thể làm cho không thích hợp để cư trú bởi
loài người. Nhưng vẫn còn lại sự thật rằng những tiến bộ quan trọng đã được
thực hiện sau năm 1948 (năm thành lập Liên Hợp Quốc và Tuyên bố về Nhân quyền):
phi thực dân hóa, kết thúc của chủ nghĩa phân biệt chủng tộc, sự phá sản của đế
chế Xô Viết, sự sụp đổ của Bức tường Berlin. Mặt khác, trong mười năm đầu của
thế kỷ 21 là một giai đoạn thoái hóa. Thoái hóa này được giải thích một phần
qua cương vị Tổng thống Hoa Kỳ của George Bush, những sự kiện 11 Tháng Chín, và
những hậu quả tai hại liên quan đến Hiệp Chủng Quốc, như là sự can thiệp quân
sự ở Iraq.
Chúng
ta đã có một cuộc khủng hoảng kinh tế, nhưng chúng ta vẫn không bắt đầu một
chính sách phát triển mới. Hơn nữa, hội nghị thượng đỉnh Copenhagen chống lại
sự ấm lên khí hậu đã không mang về một chính sách đúng đắng đối với việc bảo
tồn hành tinh.
Chúng
tôi đang ở trên một ngưỡng cửa giữa khủng bố của thập kỷ đầu tiên và những khả
năng của sau nhiều thập kỷ. Nhưng đó là sự cần thiết để hy vọng, luôn luôn là
cần thiết để hy vọng. Thập kỷ trước, trong những năm 1990, đã được một thời
gian tiến bộ to lớn.
Liên
Hiệp Quốc đã đủ khôn ngoan để triệu gọi những hội nghị như là ở Rio về môi
trường, trong năm 1992, và ở Bắc Kinh về phụ nữ, trong năm 1995. Vào tháng
9/2000, theo sáng kiến của
Tổng thư ký
Liên Hiệp Quốc,
Kofi Annan, 191 nước thành viên
đã thông qua một
tuyên bố trên
"tám mục tiêu
của thiên niên
kỷ để phát triển",
mà họ hứa hẹn một cách đáng lưu tâm nhằm xóa đói giảm nghèo trên thế giới một
nửa trước năm 2015.
Sự
hối tiếc lớn của tôi là không phải Obama hay Liên minh châu Âu (EU) đã cam kết
với chính họ về điều gì nên là điều khoản cho một mạng diễn đàn hữu ích mang
những giá trị cơ bản.
Kết
Luận:
Làm
thế nào để kết thúc cuộc gọi này là sự phẫn nộ? Bằng cách nói rằng vẫn còn
những gì, nhân dịp kỷ niệm thứ sáu mươi của chương trình của Hội đồng Quốc gia
Kháng chiến, chúng tôi đã nói vào ngày 8/03/2004 -- chúng tôi, những cựu chiến
binh của phong trào Kháng chiến và các lực lượng chiến đấu cho Tự Do Pháp
(1940-1945) - - rằng chắc chắn "chủ nghĩa Đức quốc xã bị chinh phục,
nhờ vào sự hy sinh của anh chị em chúng ta trong phong trào Kháng chiến và lực
lượng Liên Hiệp Quốc chống lại phát-xít man rợ. Nhưng mối đe dọa này không hoàn
toàn biến mất, và sự tức giận của chúng tôi chống lại bất công thì vẫn còn
nguyên vẹn." Ngoài ra, hãy để chúng ta luôn luôn được gọi là "một
cuộc nổi dậy thật sự hòa bình chống lại các phương tiện truyền thông đại chúng
cung cấp như một thẻ thông hành cho giới trẻ của chúng ta chỉ tiêu thụ câu hỏi
đại chúng, khinh miệt những kẻ yếu nhất và văn hóa, chứng mất trí nhớ tổng
quát, và sự cạnh tranh khó khăn của tất cả chống lại tất cả. "
Đối
với những người sẽ làm nên thế kỷ 21, chúng ta nói bằng tình cảm mình:
Tạo ra là để chống
lại; chống lại là tạo ra.
--------------------------------------------------------
Chú Thích:
1_
Jean Sartre = Jean-Paul Charles Aymard Sartre (21/06/1905 – 15/04/1980) : là
một nhà triết học hiện sinh Pháp, nhà viết kịch, tiểu thuyết gia, nhà viết kịch
bản phim, nhà hoạt động chính trị, người viết tiểu sử, và nhà phê bình văn học.
Ông là một trong những nhân vật hàng đầu trong triết học Pháp thế kỷ 20, chủ
nghĩa Marx (Marxism), và là một trong những nhân vật quan trọng trong triết lý
của chủ nghĩa hiện sinh. Ông đã được trao Giải thưởng Nobel Văn học năm 1964
nhưng từ chối nhận lãnh, nói rằng một giải thưởng như vậy mãi mãi sẽ hạn chế tự
do của ông ta. (Theo en.wikipedia.org, "Jean-Paul
Sartre").
2_
École Normale Supérieure, thành lập năm 1794, ở Paris, cũng được biết đến như
Normale sup ', Normale, và ENS) là một trong những trường uy tín nhất của Pháp
grandes Ecoles (nền giáo dục cao cấp thành lập ngoài khuôn khổ dòng chính của
các trường đại học công lập). ENS đã được hình thành trước tiên trong suốt cuộc
Cách mạng Pháp, và nó được dự định để cung cấp nhà nước Cộng hoà Pháp một bộ
phận mới của những giáo viên, được đào tạo theo tinh thần thẩm định và các giá
trị muôn thuở của thời kỳ Khai sáng. ENS từ khi phát triển thành một cơ sở giáo
dục ưu tú đã trở thành một nền tảng cho nhiều thanh niên sáng giá của nước Pháp
để theo đuổi những sự nghiệp cao cấp trong chính phủ và học viện. (Theo
en.wikipedia.org, "École Normale Supérieure" ).
3_
Friedrich Hegel = Georg Wilhelm Friedrich Hegel (27/08/1770 – 14/11/1831) : là
một nhà triết học Đức, một trong những người sáng tạo của chủ nghĩa Lý tưởng
Đức (German Idealism). Lịch sử thuyết và lý tưởng thuyết của ông ta dựa vào
thực tại như một toàn thể cách mạng hóa triết học châu Âu và là một tiền thân
quan trọng cho Continental triết học và chủ nghĩa Marx (Marxism). (Theo
en.wikipedia.org, "Georg Wilhelm Friedrich Hegel").
4_
Maurice Merleau-Ponty (14 March 1908 – 3 May 1961) : là một nhà triết học hiện
tượng Pháp, bị ảnh hưởng mạnh mẽ bởi Karl Marx, Edmund Husserl, và Martin
Heidegger, ngoài ra được liên kết chặt chẽ với Jean-Paul Sartre (người sau này
tuyên bố ông đã được "chuyển đổi" thành chủ nghĩa Marx (Marxism) bởi
Merleau-Ponty) và Simone de Beauvoir.(Theo en.wikipedia.org, "Maurice
Merleau-Ponty").
5_
Marcel Proust = Valentin Louis Georges Eugène Marcel Proust (10/07/1871 –
18/11/1922) : là một tiểu thuyết gia Pháp, nhà phê bình, và nhà văn tiểu luận
nổi tiếng nhất với tác phẩm vĩ đại của ông ta "Tìm Kiếm Thời Gian Đã
Mất" ("À la recherche du temps perdu" ) mà nó được xuất bản
trong bảy phần từ năm 1913 và 1927. (Theo en.wikipedia.org, "Marcel
Proust").
6_
Walter Benjamin = Walter Bendix Schönflies Benjamin (15/07/1892 – 26/09/1940) :
là một nhà trí thức Đức-Do Thái, hoạt động trong nhiều lãnh vực khác nhau như
một nhà phê bình văn học, nhà triết học, nhà xã hội học, nhà dịch thuật, phát
thanh viên, và nhà văn tiểu luận. Công việc của ông ta, kết hợp những yếu tố
của chủ nghĩa Lý tưởng Đức (German Idealism), chủ nghĩa Lãng mạn (Romanticism),
Duy vật lịch sử (Historical Materialism), và chủ nghĩa Huyền bí Do Thái (Jewish
Mysticism), đã có những đóng góp lâu dài và có ảnh hưởng đến lý thuyết thẩm mỹ
và chủ nghĩa Marx phương Tây(Western Marxism), và đôi khi được liên kết với
Trường phái Frankfurt của lý thuyết Trọng Đại (Critical theory). (Theo
en.wikipedia.org, "Walter Benjamin").
7_
Paul Klee (18 December 1879 – 29 June 1940) : được sinh ra ở Münchenbuchsee,
Thụy Sĩ, và được coi là một họa sĩ Đức-Thụy Sĩ. Phong cách rất cá nhân của ông
bị ảnh hưởng bởi phong trào trong nghệ thuật, bao gồm chủ nghĩa Biểu hiện
(expressionism), trường phái Lập thể (cubism), và chủ nghĩa Siêu thực
(surrealism). Ông cũng là một sinh viên của trường phái đông phương
(orientalism). (Theo en.wikipedia.org, "Paul
Klee").
8_
Tuyên ngôn Nhân quyền Quốc Tế (The Universal
Declaration of Human Rights = UDHR): là
một tuyên bố được thông qua bởi Đại hội đồng Liên Hợp Quốc (10 tháng 12, 1948
tại Palais de Chaillot, Paris). Bản Tuyên bố phát sinh trực tiếp từ kinh nghiệm
của cuộc chiến tranh Thế giới Thứ hai và đại diện cho sự biểu hiện đầu tiên
toàn cầu về quyền mà tất cả con người vốn có được. Nó bao gồm 30 phần được soạn
thảo công phu theo sắp xếp thứ tự những điều ước quốc tế, văn kiện nhân quyền
khu vực, hiến pháp quốc gia, và pháp luật.
Luật
Nhân quyền Quốc tế bao gồm Tuyên ngôn Nhân quyền Quốc Tế, Công ước Quốc tế về
Quyền Kinh tế, Xã hội và Văn hóa, và Công ước Quốc tế về Quyền Dân sự và Chính
trị và hai Nghị định Thư tùy chọn của nó. Năm 1966, Đại hội đồng đã thông qua
hai Giao Ước chi tiết, hoàn thành Luật Nhân quyền Quốc tế; và trong năm 1976,
sau khi Giao Ước đã được phê duyệt bởi số lượng thích hợp của những quốc gia
riêng rẻ, Bản Luật đã có hiệu lực của luật pháp quốc tế. (Theo
en.wikipedia.org, "Universal Declaration of Human Rights").
9_
Cung điện Chaillot (Palais de Chaillot) : là một công trình kiến trúc ở quận 16
của Paris. Nằm bên cạnh quảng trường Trocadéro, trên đồi Chaillot, tòa nhà này
được xây dựng nhân dịp Triển lãm Thế giới vào năm 1937 bởi các kiến trúc sư
từng đoạt giải Khôi nguyên La Mã là Léon Azéma, Jacques Carlu và
Louis-Hippolyte Boileau. Palais de Chaillot trên vị trí của Palais du Trocadéro
cũ, hiện nay bên trong công trình này là nhiều bảo tàng, nhà hát: bảo tàng Con
người, bảo tàng Hàng hải, Nhà hát quốc gia Chaillot... Đây cũng là địa điểm
chính để ngắm nhìn tháp Eiffel. (Theo vi.wikipedia.org, "Palais
de Chaillot").
10_
Henry Laugier = Henri Laugier (theo tiếng Pháp) (5/08/1888 – 19/01/1973) : sinh
ra ở Mane, Provence, và qua đời ở Antibes, là một nhà sinh lý học Pháp. (Theo
fr.wikipedia.org, "Henri Laugier").
11_
Rene Cassin = René Samuel Cassin (5/10/1887– 20/02/1976) : là một luật gia
Pháp, giáo sư về pháp luật, và thẩm phán. Một người lính trong Thế chiến I, sau
này ông tiếp tục để hình thành Liên minh Liên Bang, một cánh tả, một tổ chức
Cựu chiến binh hòa bình. Ông đã nhận được Giải thưởng Nobel Hòa bình năm 1968
cho công việc của mình trong việc soạn thảo Tuyên ngôn Nhân quyền, được thông
qua bởi Đại hội đồng Liên hợp quốc ngày 10/12/1948. Cùng năm đó, ông cũng được
trao một trong những Giải thưởng Nhân quyền riêng biệt của LHQ. René Cassin
thành lập Viện Khoa học Hành chính Pháp (French Institute of Administrative
Sciences = IFSA) đã được công nhận như là một hiệp hội công ích. (Theo
en.wikipedia.org, "René Cassin").
12_
Pierre Mendès = Pierre Mendès France (11/01/1907 – 18/10/1982) : là một chính
trị gia Pháp. Ông là hậu duệ của một gia đình Do Thái-Bồ Đào Nha chuyển tới
Pháp trong thế kỷ 16. (Theo en.wikipedia.org, "Pierre Mendès France").
13_
Tổ chức Phi chính Phủ (NonGovermental Organizations = NGOs) : là một tổ chức
thành lập hợp pháp được tạo ra bởi những cá nhân hoặc pháp nhân hoạt động độc
lập từ bất kỳ chính phủ nào. Thuật ngữ có nguồn gốc từ Liên Hợp Quốc, và thường
được sử dụng để nói đến những tổ chức không hình thành như một phần của chính
phủ và không thông thường cho lợi nhuận kinh doanh. Thuật ngữ này thường chỉ áp
dụng cho các tổ chức đó theo đuổi một số mục tiêu rộng lớn hơn xã hội có khía
cạnh chính trị, nhưng điều đó không phải là tổ chức chính trị công khai như các
đảng phái chính trị.
Số
hoạt động của các tổ chức phi chính phủ quốc tế là ước tính khoảng 40.000. Con
số quốc gia thậm chí còn cao hơn : Nga có 277.000 các tổ chức phi chính phủ; Ấn
Độ ước tính có khoảng 3,3 triệu các tổ chức phi chính phủ trong năm 2009, là
một trong những tổ chức phi chính phủ ít hơn 400 người Ấn Độ, và nhiều lần số
lượng các trường tiểu học và trung tâm sức khỏe tiên khởi ở Ấn Độ. (Theo
en.wikipedia.org, "Non-governmental organization").
14_
Hiệp hội Thuế về Giao dịch Tài chính (Association for the Taxation of Financial
Transactions and for Citizens' Action = ATTAC) : nguyên thủy là một tổ chức
hoạt động được tạo ra để thúc đẩy việc thành lập thuế về giao dịch ngoại hối.
Được thành lập vào ngày 3/06/1998, ở Paris. Đây là một phong trào quốc tế làm
việc hướng tới những sự lựa chọn thay thế trong xã hội, môi trường, và dân chủ
trong quá trình toàn cầu hóa. (Theo en.wikipedia.org, "Association for the Taxation of Financial Transactions and
for Citizens' Action").
15_
Liên đoàn Nhân quyền Quốc tế (International Federation for Human Rights = FIDH)
: là một liên hiệp hội phi chính phủ cho các tổ chức nhân quyền. Được thành lập
vào năm 1922, FIDH là tổ chức nhân quyền quốc tế lâu đời nhất trên toàn thế
giới và ngày nay tập hợp 164 tổ chức thành viên tại hơn 100 quốc gia.
FIDH
là phi đảng phái, và độc lập với bất kỳ chính phủ nào. Nhiệm vụ cốt lõi của nó
là thúc đẩy sự tôn trọng cho tất cả các quyền quy định trong Tuyên ngôn Nhân
Quyền Quốc Tế, Công Ước Quốc Tế về các Quyền Dân sự và Chính trị và Công ước
Quốc tế về Quyền Kinh tế, Xã hội và văn hóa.
FIDH
phối hợp và hỗ trợ những hoạt động của các thành viên và là nhịp cầu liên lạc
của họ với các tổ chức liên chính phủ. FIDH có một vị thế tư vấn với Liên Hợp
Quốc, UNESCO, và Hội đồng châu Âu, và vị thế của người quan sát với Ủy ban Châu
Phi về Nhân loại và Quyền Con Người. (Theo en.wikipedia.org, "International Federation for Human Rights").
16_
Tổ chức Ân xá Quốc tế (Amnesty International = Amnesty = AI) : được thành lập
tại London năm 1961, là một tổ chức nhân quyền quốc tế phi chính phủ với hơn 3
triệu thành viên và những người ủng hộ trên khắp thế giới. Mục tiêu của tổ chức
là "tiến hành nghiên cứu và tạo ra những hoạt động nhằm ngăn chặn và chấm
dứt sự lạm dụng nghiêm trọng quyền con người, và yêu cầu công lý cho những
người có quyền đã bị vi phạm". (Theo en.wikipedia.org, "Amnesty International").
17_
Richard Goldstone = Richard Joseph Goldstone (2/10/1938– ?) : là cựu thẩm phán
Nam Phi. Sau khi làm việc 17 năm như là một luật sư thương mại, ông được bổ
nhiệm bởi chính phủ Nam Phi để phục vụ trong Tòa án tối cao Transvaal từ 1980
đến 1989 và Bộ phận Phúc thẩm của Tòa án tối cao Nam Phi từ 1990 đến 1994. Ông
là một trong những thẩm phán tự do đã ban hành quy định then chốt làm suy yếu
sự phân biệt chủng tộc từ bên trong hệ thống bởi sự kiềm chế những tác động xấu
nhất của pháp luật phân biệt chủng tộc của đất nước. Trong số các quy định quan
trọng khác, Goldstone đã làm ra Đạo luật Tập đoàn Khu vực -- mà theo đó
"những người không phải là da trắng" bị cấm sinh sống trong khu vực
"chỉ người da trắng" -- hầu như không khả thi bằng cách hạn chế trục
xuất. Kết quả là, sự truy tố theo sắc luật hầu như đã chấm dứt. (Theo en.wikipedia.org,
"Richard Goldstone").
18_
Chiến dịch Thủ Diễn (Operation Cast Lead) : Chiến tranh Gaza, được biết đến như
là Chiến dịch Thủ Diễn (מבצע עופרת יצוקה) ở
Israel và cuộc thảm
sát Gaza (مجزرة غزة) hoặc
Trận chiến của
Al-Furqan (معركة الفرقان) ở
Gaza và đó là một vụ đánh
bom ba tuần lễ bởi
nhà cầm quyền Hamas (quản
lý Dải Gaza) và cuộc
xâm lược Dải
Gaza bởi Israel, và hàng
trăm cuộc tấn
công phi đạn vào
phía Nam Israel, bắt đầu
vào ngày 27 tháng
12 năm 2008 với một
cuộc không kích bất ngờ từ Israel. Mục đích tuyên bố của
Israel để chận đứng phi đạn rót vào Israel và vũ khí nhập vào Dải Gaza. Lực
lượng Israel tấn công những trạm cảnh sát, các mục tiêu quân sự bao gồm kho vũ
khí và đội tên lửa bị nghi ngờ phóng phi đạn và các tòa nhà chính phủ của Hamas
trong cuộc tấn công toàn diện, đánh vào những thành phố đông dân của Gaza, Khan
Younis và Rafah. (Theo en.wikipedia.org, "Gaza War").
19_
Liên Hợp Quốc cứu trợ và công trình Cơ quan về người tị nạn Palestine ở vùng
Cận Đông (United Nations Relief and Works Agency for Palestine Refugees in the
Near East = UNRWA) : là một cơ quan cứu trợ và phát triển nhân loại, cung cấp
giáo dục, chăm sóc sức khỏe, những dịch vụ xã hội và cứu trợ khẩn cấp cho 5
triệu người tị nạn Palestine sinh sống ở Jordan, Lebanon và Syria, cũng như ở
Bờ Tây và Dải Gaza. Đây là cơ quan duy nhất dành riêng để giúp đỡ người tị nạn
từ một khu vực riêng biệt hoặc đang xung đột. UNRWA tách biệt từ UNHCR, Cơ quan
tị nạn Liên Hợp Quốc (The UN Refugee Agency) mà đó là cơ quan duy nhất khác của
Liên Hợp Quốc giúp đỡ những người tị nạn, dành riêng để giúp đỡ tất cả các
người tị nạn trên thế giới. (Theo en.wikipedia.org, "United Nations Relief and Works Agency for Palestine
Refugees in the Near East").
20_
William Apollinaire (theo tiếng Anh) = Wilhelm Apollinaire de Kostrowitsky =
Guillaume Apollinaire (26/08/1880 – 9/11/1918) : là một nhà thơ Pháp, nhà viết
kịch, nhà văn truyện ngắn, tiểu thuyết gia, và nhà phê bình nghệ thuật, được
sinh ra ở Ý, có mẹ là người Ba Lan. (Theo en.wikipedia.org, "Guillaume Apollinaire"). Trong bài thơ
"Chiếc Cầu Mirabeau" (Le Pont Mirabeau) của ông, có đoạn :
"Love
goes away like this water flows (Tình yêu qua đi như dòng nước chảy)
Love
goes away (Tình yêu qua đi
Like
life is slow (Như đời chậm rãi)
And
like hope is violent" (Và như hy vọng là (lực) hung tàn)
21_
Mandela = Nelson Rolihlahla Mandela (18/07/1918 – ?): phục vụ như là Tổng thống
của Nam Phi 1994-1999, và là tổng thống đầu tiên của Nam Phi được bầu trong
cuộc bầu cử dân chủ đầy đủ đại diện. Trước khi nhiệm kỳ tổng thống của ông,
Mandela là một nhà hoạt động chống phân biệt chủng tộc, và lãnh đạo của
Umkhonto chúng tôi Sizwe, cánh vũ trang của Quốc hội các quốc gia châu Phi
(ANC). Năm 1962, ông đã bị bắt và bị kết án phá hoại và các chi phí khác, và bị
kết án với cuộc sống trong tù. Mandela đã phục vụ 27 năm trong nhà tù, chi tiêu
nhiều của những năm này trên đảo Robben. Sau khi được phóng thích khỏi nhà tù
ngày 11 Tháng Hai 1990, Mandela đã lãnh đạo đảng của ông trong các cuộc đàm
phán dẫn đến dân chủ đa sắc tộc vào năm 1994. Là Tổng thống, ông thường xuyên
dành ưu tiên cho hoà giải, trong khi giới thiệu các chính sách nhằm đấu tranh
chống nghèo đói và bất bình đẳng ở Nam Phi.
Ở
Nam Phi, Mandela thường được gọi là Madiba, Xhosa tên gia tộc của mình, hoặc
như tata (Xhosa: cha) Mandela đã nhận được hơn 250 giải thưởng trong vòng bốn
thập kỷ qua, bao gồm cả Giải thưởng Nobel Hòa bình năm 1993. (Theo
en.wikipedia.org, "Nelson Mandela").
22_
Martin Luther King, Jr (15/01/1929 – 4/04/1968) : là một mục sư người Mỹ, nhà
hoạt động, và nhà lãnh đạo nổi bật trong Phong trào Dân quyền người Mỹ gốc Phi.
Ông được biết đến là một nhân vật biểu tượng cho sự tiến bộ của dân quyền ở Hoa
Kỳ và khắp nơi trên thế giới, qua ứng dụng những phương pháp bất bạo động theo
những lời dạy của Mahatma Gandhi. Mục sư King đã trở thành một biểu tượng quốc
gia trong lịch sử của chủ nghĩa tự do Mỹ hiện đại. Năm 1964, Mục sư King trở
thành người trẻ nhất nhận Giải thưởng Nobel Hòa bình cho công việc của mình để
chấm dứt sự phân biệt chủng tộc và phân biệt đối xử về chủng tộc thông qua sự
bất tuân dân sự và phương tiện bất bạo động khác. Vào thời điểm ông qua đời vào
năm 1968, ông đã tập trung lại những nỗ lực của mình về việc chấm dứt nghèo đói
và ngăn chặn chiến tranh Việt Nam.
Mục
sư King bị ám sát vào ngày 4/04/1968, tại Memphis, tiểu bang Tennessee. Ông
được truy tặng Huân chương Tự do của Tổng thống vào năm 1977 và Huy chương vàng
của Quốc hội vào năm 2004; Ngày Martin Luther King, Jr đã được thành lập như là
một mgày nghỉ lễ liên bang Hoa Kỳ vào năm 1986. (Theo en.wikipedia.org, "Martin Luther King, Jr.").
23_
Bil'in (Tiếng Ả Rập: بلعين) : là
một ngôi làng
Palestine nằm ở Ramallah và al-Bireh
Governorate, 12 km (7,5 dặm) về phía
tây của thành
phố Ramallah trong khu trung tâm
Bờ Tây . Theo Văn phòng
Thống kê Trung ương
Palestine, làng Bil'in có dân
số 1.800, chủ yếu
là người Hồi
giáo. Sau khi Chiến tranh Sáu-Ngày năm 1967, Bil'in bị
chiếm đóng bởi lực lượng Israel. Kể từ khi sự ký kết của Hiệp định tạm thời về
Bờ Tây và Dải Gaza vào năm 1995, nó đã được quản lý bởi Cơ quan Quốc gia
Palestine. Nó tiếp giáp với tường Bờ Tây Israel và vùng định cư Modi'in Illit
của Israel.
Ngôi
làng nhỏ, nông nghiệp có tính cách lịch sử, hôm nay phần lớn làng Bil'in hiện
đại là một phòng ngủ ngoại ô gần Ramallah, những trụ sở của Chính quyền
Palestine. Bil'in được coi là một thành trì tư tưởng của Fatah, và nhiều nhân
viên của Chính quyền Palestine cư trú ở đó. (Theo en.wikipedia.org, "Bil'in").
Phụ Chú:
Các
nhà hoạt động Ai Cập đã phân phối 26-trang "Hướng dẫn Làm thế nào để Chống lại Cảnh sát chống Bạo động"
như là một tiêu chuẩn cơ bản để tự bảo vệ những người xuống đường, cũng như
phương cách tập hợp, lấn chiếm, và liên lạc.
Sau
đây là một số trang được rút ra:
- Làm thế nào để
Chống lại bằng một cách Khôn ngoan
-
Thông tin quan trọng và những chiến thuật
-
Xin vui lòng phân phối CHỈ qua ấn bản mạng thư (e-mail), và bản in máy !
-
Twitter và facebook đang bị theo dõi. Hãy cẩn thận đừng để rơi vào tay của cảnh
sát hay an ninh nhà nước.
Những Nhu cầu của Người dân Ai Cập
1. Sự sụp đổ của chế độ Hosni Mubarak và
những Bộ trưởng của ông ta.
2. Sự chấm dứt của Luật Khẩn cấp (để đối
phó với tình thế).
3. Tự do.
4. Công bằng.
5. Sự hình thành của một chính phủ mới,
không quân sự, với lợi ích của người dân Ai Cập yêu nước.
6. Sự quản lý tinh tế cho tất cả các nguồn
lực Ai Cập.
Những Mục tiêu Chiến lược của sự Bất tuân
Dân sự
1. Chiếm lấy những tòa nhà quan trọng của
chính phủ.
2. Cố gắng giành chiến thắng trên các thành
viên của chính sách và quân đội về phía bên người dân.
3. Bảo vệ anh chị em của chúng ta trong
cuộc cách mạng.
Những
Bước để Thực hiện Kế hoạch
1. Hãy tập hợp với những bạn bè và hàng xóm của bạn
ở các đường phố xa nơi những lực lượng an ninh trú đống.
2. Hãy hô những khẩu hiệu nhân danh Ai Cập và tự do
của người dân (những khẩu hiệu xác thực).
3. Hãy khuyến khích những cư dân khác tham gia (một
lần nữa, bằng ngôn ngữ rõ ràng).
4. Hãy ra ngoài các đường phố chính trong những nhóm
rất lớn để hình thành sự tập hợp lớn nhất như có thể.
5. Hãy đi về hướng những tòa nhà quan trọng của
chính phủ -- trong khi hô to những khẩu hiệu xác thực -- nhằm chiếm lấy chúng.
Quần áo và những Phụ kiện Cần thiết (theo thứ tự từ phía
trên phải sang trái)
1. Kiếng bảo vệ mắt (có thể mua ở bất kỳ
nơi cửa hàng kim loại hoặc sơn).
2. Khăn choàng cổ để bảo vệ miệng và phổi
từ hơi cay.
3. Một bông hồng để chúng ta bày tỏ rằng
chúng ta có thể hành động như chúng ta phải làm và tham gia cùng nhau trong
cách hòa bình nhất như có thể.
4. Bình xịt sơn để nếu các nhà cầm quyền
tấn công chúng ta, chúng ta có thể xịt sơn kính che mặt của mũ bảo vệ của họ,
và kính chắn gió của xe tải bọc thép, ngăn chặn tầm nhìn và cản trở sự di
chuyển của họ.
5. Đôi giày sao cho chạy dễ dàng và di
chuyển nhanh chóng.
6. Đôi găng tay cao su dày để bảo vệ bàn
tay bạn từ sức nóng của những bình hơi cay.
7. Nắp nồi : bạn có thể sử dụng miếng chắn
khi an ninh nhà nước đánh đập bạn hoặc bắn đạn cao su.
8. Áo lạnh hoặc áo khoác bằng da có mũ. Cái
nầy giúp che chắn mặt bạn từ hơi cay.
(Thêm vài ý kiến : Nón bảo hiểm hoặc nón
công nhân bằng cao su, cũng là một cách tự bảo vệ. Hoặc khăn tay ẩm che mũi
miệng chống hơi cay. Cũng đừng quên mang theo túi đeo lưng hay ngang hông với
ít thức ăn khô và nước uống, cùng vài dụng cá nhân, cứu cấp khẩn (băng vải, bột
thuốc trị nhiễm trùng, v.v.)
Làm thế nào để Sử dụng những Phụ kiện
Miếng chắn và Bình xịt
Hãy Giữ Thế của Bạn, dân Ai Cập !
Chặn cây ma trắc bằng miếng chắn của bạn
trong khi bạn xịt vào mặt chúng.
Làm
thế nào Sử dụng Thiết bị của Bạn : phần Bổ sung
1. Cách sử dụng khác cho bình xịt sơn : trên những
cửa sổ của xe bọc thép và máy thâu hình theo dõi.
2. Bạn cũng có thể nhét chiếc khăn ướt trong ống khói
xe.
3. Bạn cũng có thể ném những chai nhựa đầy nước xà
phòng dưới lốp xe của những xe bọc thép để làm mất cân bằng và làm tay lái yếu
đi.
Một
số Loại Người tốt
Cảnh sát và mọi người cùng nhau chống lại sự áp bức
!
Ai Cập Muôn Năm !
Làm
thế nào để In và Phân phối Thông tin này
1. Xin vui lòng đừng sử dụng facebook, twitter hoặc
các trang mạng, vì tất cả đều bị theo dõi.
2. Hãy phân phối bằng mạng thư (e-mail),
đường-phố-xuất-bản, hoặc qua điện thoại; đặc biệt nhất là nếu bạn là người quản
lý hoặc chủ một cửa hàng hoặc văn phòng.
3. Đừng phản bội lại người dân của đất nước bạn và
hãy cẩn thận đừng để thông tin nầy rơi vào tay của bất cứ ai làm việc cho quân
đội hoặc cảnh sát.
Thượng Đế hằng, Thượng Đế năng.
Ai Cập Muôn Năm !
hoc dieu khac chan may
ReplyDeletehọc diêu khắc chân mày
day dieu khac chan may
dạy điêu khắc chân mày
khoa hoc dieu khac chan may
khóa học điêu khắc chân mày
dieu khac chan may 6d
điêu khắc chân mày 6d
điêu khắc lông mày 6d ở đâu đẹp
dieu khac chan may 6d o dau dep