Trần Giao Thủy
Posted on October 13, 2015 by editor — 0
Comments
Dân chủ kiểu CHXHCN Việt Nam là “một đảng cử, dân bầu”,
và 3D hay 4S thì vẫn là Việt cộng. Dân chủ phương tây là “nhiều đảng cử để dân
bầu”, và như thế mới là dân chủ, là có sự chọn lựa thực sự.
Nói chung, chính trị và người gốc Việt ở ngoài Việt
Nam thường không đi đôi với nhau. Người gốc Việt thế hệ thứ nhất thường không
hăng hái tham gia hay quan tâm đến sinh hoạt chính trị tại quốc gia định cư vì
nhiều lý do. Trong số đó có thể kể được là những ưu tư về đời sống kinh tế,
nghi ngại vì quá khứ của chiến tranh cũng như những kinh nghiệm tiêu cực về nền
chính trị ở cả hai chế độ cộng hoà miền Nam, và chế độ cộng sản miền Bắc trước
1975 cùng chế độ độc đảng tại Việt Nam từ 1975 đến nay. Hoặc sâu xa hơn nữa thì
đó cố thể là di sản văn hoá của một quốc gia vẫn theo chế độ quân chủ chuyên chế
đến gần nửa đàu thế kỷ thứ 20, chính sự là việc của vua quan, không phải việc của
thứ dân.
Nhìn lại 40 năm người Canada gốc Việt định cư tại
đây thì cộng đồng 144,880 người với tiếng mẹ đẻ là Việt Nam chỉ có 3 người
trong tỉnh bang Quebec được dân cử vào quốc hội Canada, 2 người là dân biểu quốc
hội tỉnh bang Alberta và một nghị sĩ, người vùng Ontario, được đảng đề cử vào
thượng viện Canada. Người gốc Việt hiện còn hoạt động trong chính trường chỉ có
hai dân biểu thế hệ 1 1/2 và thế hệ
thứ 2 và một nghị sĩ, thuộc thế hệ thứ nhất, ở thượng viện.
Trong mùa hè này, người viết có dịp trực tiếp quan
sát một cuộc vận động bầu chọn người đại diện cho một chính đảng lớn (tạm gọi
là đảng X) để ra tranh cử tại một quận lỵ ở Montreal. Tại đây con số đảng viên
được quyền tham dự bầu chọn ứng cử viên cho đảng X khoảng 5000 người. Trong số
5000 đảng viên đó có khoảng 12 người mang tên họ Việt Nam. Số đảng viên gốc Việt
Nam thực sự tham gia bầu chọn người đại diện cho đảng là 2 trên 12 hay hơn 16%
trong lúc tỉ số đảng viên tham gia bầu chọn hôm đó khoảng 35-40%.
Theo dữ liệu thống kê dân số của Canada năm 2011[1]
thì 150.000 người Canada gốc Việt, khoảng hơn 0,4% dân số, của một quốc gia với
gần 36 triệu người, sống rải rác từ đông sang tây. Người gốc Việt sinh sống
đông nhất ở những thành phố Toronto, ON 70.725 (1,3%), Montréal, QC 38.960
(1%), Vancouver, BC 31.075 (1,4%), Calgary, AB 18.430 (1,5%), Edmonton, AB
12.960 (1,1%), Ottawa-Gatineau, ON/QC. 9.855 (0,8%). Những con số này hẳn không
phải là một lượng cử tri có ảnh hưởng lớn đến bất kỳ cuộc bầu cử nào ở cấp
thành phố, tỉnh bang, hay trên toàn quốc.
Thống kê nêu trên chứng minh quan điểm của những người
ủng hộ chế độ độc đảng độc tài ở nước Cộng hoà Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam phản đối
chính quyền đương nhiệm ngày 22 tháng 4, 2015 đã ban hành Luật Quốc gia công nhận
30 tháng Tư hàng năm là Ngày Hành trình tìm Tự do kỷ niệm cuộc
di tản của người Việt tị nạn cộng sản đến Canada nhằm lấy phiếu của người dân gốc
Việt là một vu cáo vì hoảng hốt và hoàn toàn không có cơ sở. Không phải là số cử
tri có ảnh hưởng không hẳn là không được các chính đảng quan tâm. Trong mùa vận
động tranh cử liên bang dài nhất lịch sử Canada năm nay nhiều cử tri gốc Việt hẳn
đã nhận được thư (ngỏ) viết bằng tiếng Việt của ông nghị sĩ thuộc đảng cầm quyền
cũng như nhiều điện thư (có cả phiên bản tiếng Việt) của một ông dân biểu miền
Tây kể công trạng của nhà nước và vận động cử tri gốc Việt dồn phiếu cho đảng của
các ông. Trong thư vận động, ông nghị sĩ gốc Việt tô xanh ba điểm trực tiếp
liên hệ đến cộng đồng người gốc Việt tại Canada. Điểm đầu tiên, ông viết “chính
phủ của chúng ta đã: – Công nhận lá cờ của cộng đồng người Việt Canada là lá cờ
Di sản và Tự do;” hai điểm sau là đạo luật về Ngày Hành trình tìm Tự
do và việc đón những người Việt tị nạn cộng sản còn sót lại ở
Philippines và Thái Lan.
Thư vận động cho đảng
Bảo thủ trong giới cử tri nói tiếng Việt. Nguồn: Thư chuyển đến tác gỉa
Ăn cây nào rào cây ấy. Những điểm ông nghị sĩ gốc Việt
hay ông dân biểu miền Tây nêu trong thư đều không sai nhưng chưa chính xác hoàn
toàn. Lá cờ của chính thể Việt Nam Cộng hoà hẳn là di sản và biểu tượng tự do của
người dân miền Nam Việt Nam, không muốn sống với cộng sản, đã phải bỏ nước ra
đi. Nhưng trong cộng đồng người Việt tị nạn cộng sản rồi trở thành công dân
Canada hôm nay không chỉ có người dân miền Nam. Trong cộng đồng đó có rất nhiều
đồng bào gốc Hoa sống trong chế độ cộng sản miền Bắc chưa hề biết đến lá cờ
vàng. Họ cũng là nạn nhân cộng sản bị xô đuổi ra biển khơi sau chiến tranh biên
giới phía Bắc năm 1979. Và một số người trẻ tuổi thuộc cộng đồng này đã đứng
lên cùng những người dân Canada khác mở vòng tay đón tiếp người tị nạn Syria
trước cả khi tấm ảnh của bé Alan nằm úp mặt bên bờ biển chạy trên khắp màn
hình, làm rúng động lương tâm thế giới về thảm trạng người tị nạn và đã trở
thành đề tài thảo luận trong cuộc tranh cử đang diễn ra… được một tuần!
Không phải là nghị sĩ được đảng cử, hai dân biểu gốc
Việt được dân bầu vào quốc hội trong đợt sóng màu cam của đảng Tân Dân chủ
trong kỳ bầu cử năm 2011 mới là những chính khách phải vận động nhiều để giữ ghế
cho mình và cho đảng trong kỳ bầu cử này. Từ khi chính phủ đảng Bảo thủ Cấp tiến
(PC) gọi tổng tuyển cử vào ngày 19 tháng 10 thì đảng Tân Dân Chủ (NDP) được coi
là đảng được ưa chuộng nhất để lập chính phủ mới cho đến ngày 24 tháng 9 là đỉnh
điểm; trung bình của các cuộc thăm dò cử tri cho biết đảng Tân Dân chủ được
37,4% ủng hộ, đảng PC cầm quyền ở mức 28,1% và đảng Tự do (LPC) được 25,9% hậu
thuẫn.
Đòn phép chính trị từ ngày 2 tháng 8 đến hôm nay đã
thay đổi cục diện cho cả ba chính đảng lớn của Canada.
Niqab:
“Vũ khí làm rối trí hàng loạt”
Thư ngỏ của 587
giáo sư đại học khắp Canada về Chiến thuật Vận động Tranh cử của Đảng Bảo thủ.
Nguồn: Daniel Weinstock, Professor, Faculty of Law,
McGill University
Ngày 9 tháng 10, 587 trí thức thuộc giới hàn lâm
Canada không phân biệt khuynh hướng chính trị, thống nhất bảo vệ tiến trình dân
chủ, đã đăng một lá thư ngỏ trên blog những vấn đề công“In due course” trực
tiếp lên án chiến thuật vận động tranh cử của đảng Bảo thủ. Lá thư chỉ trích
sách lược kỳ thị, chia rẽ người dân thành tầng lớp công dân cũ (old-stock) và
công dân mới, và thủ thuật hù doạ cử tri bằng ảo ảnh khủng bố và lấy đó làm lý
cớ để chính phủ có thể lấy lại tư cách và quyền công dân của một số người dân.
587 trí thức Canada cho rằng đảng Bảo thủ Cấp tiến đã bước qua lằn ranh đạo đức
khi sử dụng những tu từ, luận cứ kích động kỳ thị tôn giáo và gây thù hận ví dụ
như “những tập tục văn hoá man rợ” (“barbaric cultural practices”).
Trong xã hội đa nguyên, đa văn hoá mọi người có tự
do yêu mến hay không yêu mến những nếp văn hoá khác. Tuy thế xã hội dân chủ đa
nguyên cũng không chấp nhận thành viên sử dụng tính ngữ kỳ thị chủng tộc, tôn
giáo, phỉ báng những người khác tín ngưỡng hay tập quán văn hóa. “Ứng xử
chia rẽ, gây thù hận này không có chỗ đứng trong nền dân chủ của Canada.”
Bằng chính sách, có từ năm 2011, không cho cư dân hồi
giáo đeo khăn che mặt (niqab) trong lễ tuyên thệ chính phủ đảng PC ngăn chận
được 2 người trở thành công dân; chính phủ này còn dùng 270,000 đô-la nộp đơn
yêu cầu Toà Kháng án Liên bang ngưng không áp dụng án lệnh cho phép một cư dân
hồi giáo được đeo khăn che mặt trong buổi lễ tuyên thệ trở thành công dân. Tuy
nhiên, ngày 9 tháng 10, 2015 bà Zunera Ishaq, 29 tuổi đã làm lễ tuyên thệ,
chính thức thành công dân Canada. Sự kiện này một lần nữa minh định Canada một
đất nước văn minh, công bằng, dân chủ, pháp trị, và bao dung. Dù không đáng là
một vấn đề cần tranh luận trong cuộc bầu cử 2015, niqab đã được đảng Bảo thủ sử
dụng như một chảo dầu sôi trong chiến thuật vận động tranh cử năm nay. Tại
Quebec, đây cũng là một vấn đề rất nhậy cảm với đa số cử tri. Quebec cũng là tỉnh
bang nơi đảng Tân Dân chủ đã thắng lớn trong kỳ bầu cử năm 2011 đánh bại đảng
Bloc Québécois (BQ), một chính đảng chỉ phục vụ cho dân Quebec và mục đích
chính là vận động để Quebec tách ra khỏi Canada. Thủ lãnh đảng Tân Dân chủ đã dứt
khoát khẳng định quan điểm cá nhân cũng và cũng là chính sách của đảng NDP dù
có một số đảng viên/dân biểu trong đảng công khai không bằng lòng; Ông Thomas
Mulcair nói, “Không ai có quyền bảo một phụ nữa là bà ấy phải mặc quần
áo thế này hay không được mặc y phục thế kia.” Bài xã luận ngày 27
tháng 9 trên tờ Globe and Mail gọi niqab là “vũ khí làm rối trí hàng loạt”
(“weapon of mass distraction”) của cuộc bầu cử 2015 này. Ngay cả khi đa số người
dân Canada có thể không thích niqab nhưng không ai trong đất nước dân chủ này,
kể cả chính quyền, có thể bắt buộc những người phụ nữ Hồi giáo phải từ bỏ lựa
chọn cá nhân của họ. Đơn giản vì đó là một trong những quyền tự do của con người
đã được Hiến chương Nhân quyền của Canada bảo vệ.
Bà Zunera Ishaq
tuyên thệ trở thành công dân Canada và sẽ đi bầu nhưng không tiết lộ lựa chọn của
mình. Nguồn: Susan Ormiston Twitter account.
Những cuộc thăm dò đến ngày 9 tháng 10, 2015 trước
cuối tuần Lễ Tạ ơn, 10 ngày trước khi cử tri toàn quốc hoàn tất việc bầu chọn
quốc hội mới, kết quả trung bình cho thấy đảng Tự do (LPC) đang dẫn đầu với
33,6%, kế đó là đảng Bảo thủ Cấp tiến (PC), 31,8% và đảng Tân Dân chủ đã mất hẳn
thế thượng phong ban đầu, chỉ còn được 23,8% ủng hộ.
Ở quận lỵ của dân biểu Hoang Mai (NDP, Brossard –
Saint-Lambert), theo dự phóng của hãng thăm dò threehundredeight.com ngày 10
tháng 10 thì đảng Tự do đang dẫn đầu với 50,3%, kế đó là đảng Tân Dân chủ (NDP)
với 23% và 13,2% ủng hộ dảng PC, và 12% cho BQ. Ở Salaberry-Suroît, vẫn theo
thăm dò của threehundredeight thì tương lai chính trị của dân biểu Anne
Minh-Thu Quach có phần sáng sủa hơn, nhưng vẫn không có gì chắc chắn. Đảng NDP
tại đây đang được 33,6% ủng hộ, khít khao bên cạnh là đảng Bloc Quebecois (BQ)
được 31.3%, sau đó mới đến các đảng Bảo thủ Cấp tiến (PC) 16,2% và Tự do (LPC)
15.4%. Con cờ niqab mà hai đảng PC và BQ đang tận dụng chẳng may, đang và vẫn
là yếu tố quyết định sự nghiệp chính trị tương lai của bà Anne Minh-Thu Quách
vào ngày 19 tháng 10 sắp đến.
Dù mức ủng hộ đảng Tân Dân chủ tại Quebec đã sứt mẻ
lớn nhưng ông Mulcair vẫn tin tưởng vào sự chọn lựa sau cùng của cử tri vào
ngày bầu cử; tuy nhiên, thắng hay thua trên toàn quốc hoặc mất ghế ở
Quebec thì ông Mulcair đã can đảm giữ vững lập trường về vấn đề niqab, bảo vệ
nhân quyền một cách chính trực, và đáng nể dù không được đa số cử tri, nhất là
tại Quebec, ủng hộ.
Nhận
định trong giới truyền thông
Về phía đệ tứ quyền, La Presse, tờ báo tiếng Pháp
đông bạn đọc thứ nhất ở Quebec nếu không kể tờ báo khổ nhỏ Journal de Montréal,
trong bài xã luận chính hôm 7 tháng 10 đã kêu gọi cử tri bầu cho đảng Tự do.
Báo La Presse viết dưới thời Harper, Canada bị một “thiểu
số bảo thủ cực đoan” cai trị và
“Thay vì tìm sự đồng thuận, họ đã sử dụng chiến thuật
chia để trị, cổ vũ sự thiếu hiểu biết và thành kiến. Đây là cách cai trị tệ hại
nhất đối với một nước đa văn hóa và rộng lớn như đất nước của chúng ta.”
Nguồn: CBC. Oct. 7, 2015
Hai ngày sau, ngày 9 tháng 10, trang xã luận của tờ
Toronto Star viết, “Sau 9 năm rưỡi với đảng Bảo thủ nhu cầu thay đổi đã trở
thành khẩn thiết.
Nguồn Toronto Star, Oct. 9, 2015
“Stephen Harper đã cống hiến cho cử tri một mớ đồ cũ
– vẫn chính sách xã hội thoái hoá, vẫn gọt đẽo chính phủ, vẫn chấp nhận một một
nền kinh tế trì trệ làm cho quá nhiều người mất cơ hội. Và, tất nhiên, vẫn
nhiều chia rẽ và và hận thù khi đảng Bảo thủ, đã không biết xấu hổ, đang
đánh bạc trên sự lo ngại của cử tri nào là về khủng bố, về người tị nạn, và về
điều không thể tưởng tượng được, tấm khăn niqab.”
Bài xã luận của Toronto
Star cảnh báo rằng sự chia phiếu trong khối cấp tiến có thể cho phép đảng Bảo
thủ một lần nữa lách qua cửa ải. Để tránh khỏi viễn cảnh đó khi thức dậy vào
sáng ngày 20 tháng 10, tờ Toronto Star đã kêu gọi cử tri mạnh mẽ ủng hộ và trao
quyền điều hành quốc gia cho đảng Tự do (LPC) trong 4 năm sắp tới để đưa Canada
trở lại lộ trình hy vọng và cấp tiến.
Được sự ủng hộ của báo giới
không bảo đảm sẽ thắng cử. Trong cuộc bầu cử quốc hội tỉnh bang Ontario năm
2014, The Globe and Mail, tờ báo Anh ngữ uy tín hàng đầu của Canada đã ủng hộ
ông Tim Hudak và đảng Bảo thủ. Kết quả bà Kathleen Wynne và đảng Tự do đã thắng
lớn không ngờ.
Ngày 12 tháng 10, 2015
Nanos Research công bố thăm dò mới nhất.
Thăm dò hàng đêm của Nanos Research làm cho CTV News
và Globe and Mail, phát hành ngày 12 tháng 10, 2015.
Trong những ngày còn lại,
với quỹ vận động lớn hơn tất cả các đảng khác, đảng Bảo thủ Cấp Tiến hẳn sẽ
dùng tất cả vũ khí tồn kho để tấn công ông Justin Trudeau, lãnh tụ đảng Tự do
(LPC), vì đến cuối tuần lễ Tạ ơn này, theo những cuộc thăm dò cử tri thì đúng
như các chiến lược gia của đảng PC đã tiên liệu, đảng Tự do mới là
cái gai phải nhổ. Chính trị là như thế; tuy nhiên quyết định sau cùng vẫn thuộc
của người dân Canada. Mỗi công dân một lá phiếu, họ sẽ chọn đảng điều hành đất
nước này vào này 19 tháng 10 sắp tới.
Công bằng, trong sang
Hơn bẩy mươi ngày vận
động tranh cử, giới truyền thông Canada đã sốt sắng trong cố gắng trình bầy thật
rõ quan điểm, đường lối, sách lược của ít nhất là năm chính đảng PC, NDP, LPC,
BQ, và đảng Xanh (Green Party). Một điểm đáng lưu ý, qua các buổi hội luận truyền
hình, truyền thanh, giới bỉnh bút, những người bình luận trong giới truyền
thông Canada phần lớn đã xác định họ là những người chuyên nghiệp, công bằng,
xuyên suốt. Chọn lựa chính trị của từng cá nhân – hẳn phải có – đã không ảnh hưởng
lớn hay bị thô thiển phơi bày trong nhận định, bình luận thời cuộc của họ. Cũng
thế, và cũng đáng kính là các chuyên gia chiến lược của các chính đảng đã tỏ ra
là những con người của một đất nước dân chủ, văn minh. Họ đối đầu, xung khắc với
nhau ở quan điểm chính trị, nhưng hoà nhã, lịch lãm trong tranh luận và trao đổi
trước công chúng.
Khi nào những hình ảnh
sinh hoạt truyền thông và chính trị như trên sẽ xẩy ra ở đài truyền hình của một
Việt Nam đa nguyên, đa đảng, dân chủ và pháp trị? Điều này đến nay vẫn chỉ là một
giấc mơ.
Trở lại với người Việt
Nam trong và ngoài nước và chính trị quốc gia. Người dân không tham gia trực tiếp
vào chính trường ở trong nước vì Việt Nam vẫn là một nước độc đảng, độc tài là
điều dễ hiểu. Không được “làm chính trị” không có nghĩa là người
dân không nói, không bàn chính trị. Vô số blog, diễn đàn viết, diễn đàn nói, mạng
xã hội đã khẳng định một điều: người Việt Nam, cả trong và ngoài nước, rất ưa
bàn luận chính trị… Việt Nam. Mức quan tâm của người gốc Việt ở hải ngoại, đặc
biệt là những người thế hệ thứ nhất về chính trị ở bản xứ – Hoa Kỳ, Canada, Úc,
Pháp, Ba Lan, Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore, v.v. – nếu có thì cũng không thể
so sánh với quan tâm về chính sự Việt Nam. Và sự kiện này có lẽ sẽ không thay đổi.
Còn các thế hệ thứ hai,
thứ ba và những thế hệ sau đó của người gốc Việt sẽ ra sao? Người viết mong rằng
họ sẽ dấn thân nhập cuộc nhiều hơn mức hiện tại vì những người gốc Việt của những
thế hệ tương lai không có lý do gì chỉ nhận làm người bỏ phiếu mà không là những
người dân cử trực tiếp xây dựng quốc gia ở chính trường bản xứ. Xin đừng trách
kẻ mộng mơ.
Thủ lãnh năm chính đảng Liên bang tại Canada, từ
trái: BQ, PC, Green, NDP, và LPC. Nguồn: CBC
Dù chọn lựa có thể khác nhau, người Canada gốc Việt
sẽ trực tiếp góp phần chọn người đại diện vào quốc hội năm 2015, cũng như những
quốc hội trước. Tham gia bầu cử chọn người đại diện cho mình ở quốc hội hay chọn
lựa nguyên thủ quốc gia nghĩa là người gốc Việt ở hải ngoại, ở các nước dân chủ
trên thế giới, đang sử dụng quyền và sức mạnh của công dân, những điều mà đến
nay đồng bào trong nước vẫn không có. Người dân trong nước hiện nay chỉ có quyền
theo dõi những đại hội toàn quốc lần thứ x, lần thứ y của Đảng Cộng sản Việt
Nam và rồi cũng chỉ được bầu đại biểu quốc hội bù nhìn ở danh sách của những
người đảng viên đảng duy nhất, do đảng CSVN chọn lựa.
Dân chủ kiểu CHXHCN Việt Nam là “một đảng cử,
dân bầu”, và 3D hay 4S thì vẫn là Việt cộng. Dân chủ phương tây là “nhiều
đảng cử để dân bầu”, và như thế mới là dân chủ, là có sự chọn lựa thực sự.
12 tháng 10, 2015
© 2015 DCVOnline
Nếu đăng lại, xin đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net”
Nếu đăng lại, xin đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net”
[1] Statistics Canada, 2011 Census of
Population
No comments:
Post a Comment