Báo
Quốc tế (Theo Stratfor)
09:29 | 12/06/2017
Theo
hãng phân tích thông tin tình báo Stratfor, cuộc xung đột giữa Saudi Arabia và
Qatar đã nhanh chóng lan ra ngoài Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh (GCC).
|
TIN
LIÊN QUAN
|
|
|
|
|
|
|
|
Cuộc tranh cãi bùng phát ngày 5/6, khi các thành
viên của GCC là Saudi Arabia, Bahrain, Các Tiểu vương quốc Ả rập thống nhất
(UAE) và Ai Cập cắt đứt quan hệ với Qatar, vốn cũng là một thành viên của
liên minh chính trị - kinh tế này. Chỉ vài ngày sau, các quốc gia trong và
ngoài khu vực đã bắt đầu đánh giá lại quan hệ ngoại giao với từng bên trong cuộc
tranh chấp này để quyết định nên đứng về phe nào.
Hai
bên chiến tuyến
Đối với UAE, Ai Cập và Bahrain, việc gây áp lực lên
Qatar là điều cần làm. Giống như đồng minh thân cận của họ là Saudi Arabia, những
quốc gia này buộc tội Qatar đang gây bất ổn định khu vực. Những nước này cũng
lo ngại về ảnh hưởng của Iran tại khu vực.
Qatar giờ đây phải chống lại áp lực cấm vận đến từ 4
quốc gia "anh em" trong GCC. (Nguồn: GlobalSpaceVillage)
Tuy nhiên, một số quốc gia khác hầu như không có sự
lựa chọn trong vấn đề này. Đơn cử như chính quyền của Tổng thống Yemen Mansour
Hadi buộc phải tham gia chiến dịch của Saudi Arabia chống Qatar vì Riyadh ủng hộ
họ trong cuộc nội chiến tại Yemen. Chính phủ Libya cũng quyết định đứng về phe
chống Qatar vì họ có liên minh chặt chẽ với Saudi Arabia, UAE và Ai Cập
trong khi Doha lại đang hậu thuẫn những dân quân Hồi giáo chống chính phủ ở
Libya. Các quốc gia có đa số dân theo đạo Hồi ở châu Phi cũng đặt ưu tiên cho
quan hệ với Riyadh bằng cách xa lánh Doha.
Một số quốc gia khác thì không có được sự lựa chọn
rõ ràng như vậy. Sudan, nước đã thắt chặt quan hệ kinh tế với Qatar trong mấy
năm gần đây, không đủ sức cắt quan hệ với Doha bất luận áp lực từ Saudi Arabia.
Trong khi đó, Pakistan có khả năng sẽ tiếp tục phớt lờ những lời đe dọa của
Riyadh và cố gắng duy trì lập trường trung lập giữa Saudi Arabia và Iran.
Hai thành viên còn lại của GCC thậm chí còn phải đối
mặt với nhiều thách thức hơn. Kuwait và Oman vốn tự hào là nhà trung gian
hòa giải cho các cuộc xung đột khu vực, do đó hai quốc gia này đã nỗ lực hết
sức để làm dịu căng thẳng giữa Saudi Arabia và Qatar. Tuy nhiên, những hoạt động
ngoại giao không mệt mỏi của Quốc Vương Kuwait khi tới Saudi Arabia, UAE và
Qatar chỉ trong ngày 6/6 cũng không thể ngăn xung đột leo thang. Trước đó ngày
5/6, Oman cũng không thành công trong việc thuyết phục Doha nhượng bộ.
Về phần mình, Qatar chống cự được trước áp lực ngày
càng tăng cũng vì họ nhận được sự ủng hộ từ những nước khác. Quan hệ quân sự của
nước này với Thổ Nhĩ Kỳ không chỉ giúp Doha đa dạng hóa các quan hệ đối
tác an ninh, mà còn đem lại cho họ lực lượng tăng viện trong cuộc xung đột hiện
nay. Hôm 7/6, Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ đã nhanh chóng thông qua điều luật cho phép
triển khai thêm binh sĩ tới Qatar, nơi Ankara đang có kế hoạch xây căn cứ.
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan và Quốc hội
đã nhanh chóng đứng về phía Qatar. (Nguồn: ABC)
Mặc dù Thổ Nhĩ Kỳ cũng có quan hệ đôi bên cùng có lợi
với Saudi Arabia và UAE, song giữa họ và Qatar có chung những mục tiêu chính
sách đối ngoại và đây là động lực khiến Ankara hậu thuẫn Doha. Ngoài ra,
những nỗ lực của Qatar nhằm phản kháng tham vọng quyền lực của Saudi Arabia phù
hợp với mục tiêu kiềm chế Riyadh để trở thành cường quốc Sunni tại khu vực
của Ankara.
Nga
đắc lợi, Mỹ bối rối
Bên cạnh Thổ Nhĩ Kỳ, Qatar cũng nhận được sự ủng hộ
từ phía Nga. Những mối quan hệ kinh tế giữa hai nước đang ngày càng phát triển
trong mấy năm gần đây, đặc biệt là từ khi Quốc Vương Qatar Tamim bin Hamad
al-Thani lên nắm quyền vào năm 2013. Doha đã đầu tư gần 2,5 tỷ USD cho
Moscow và gần đây đã mua lại thị phần đáng kể của công ty dầu lửa lớn nhất
nước Nga Rosneft.
Giống như Thổ Nhĩ Kỳ, Nga vẫn phải giữ quan hệ với
những nước khác trong vùng Vịnh. Tuy nhiên, sự ủng hộ của Nga khiến Qatar có
thêm sức mạnh trong cuộc tranh cãi ngoại giao này, đồng thời đem lại cho Moscow
cơ hội gây ảnh hưởng lên một tình huống vốn có thể đe dọa tới quan hệ của Mỹ với
khối vùng Vịnh về lâu dài.
Trong khi đó, cuộc xung đột trong nội bộ GCC đang đẩy
Washington vào thế bí. Mỹ cần có mối quan hệ quốc phòng thực chất với tất
cả các thành viên trong khối và cả hai phe của cuộc xung đột đều tin rằng
họ nhận được sự ủng hộ hoàn toàn của quốc gia này. Tuy nhiên, bằng cách giúp
cho cả Saudi Arabia lẫn Qatar, Washington có thể kéo dài sự bất đồng này.
Mỹ không “đủ sức” liều lĩnh châm ngòi cho sự tan rã của GCC vì xứ cờ hoa có
quan hệ quân sự, an ninh và tình báo chặt chẽ với khối này.
Tuy nhiên, Qatar có khả năng thoát khỏi cuộc khủng
hoảng hiện nay nhờ chính sách đối ngoại và các mối quan hệ đối tác kinh tế đa dạng.
Trong khi đó, UAE và Saudi Arabia sẽ tiếp tục đưa ra thêm nhiều yêu sách.
Ngày 9/6, hai nước này, cùng với Ai Cập và Bahrain, đã đưa ra một danh
sách xác định 59 cá nhân và 12 thực thể có quan hệ với Qatar mà họ cho là khủng
bố. Ngay lập tức Qatar phản bác danh sách này là "không có căn cứ",
phát đi tín hiệu sẵn sàng đương đầu với cuộc chiến lâu dài trước mắt.
-------------------------------
TIN
LIÊN QUAN
- Bahrain đóng băng tài sản của các cá nhân, tổ chức liên quan Qatar
- Qatar lâm nguy, Thổ Nhĩ Kỳ bất lực
- Tổng thống Trump không hiểu Trung Đông
- Bốn nước Ả rập liệt cá nhân, tổ chức liên quan Qatar vào danh sách khủng bố
- Thổ Nhĩ Kỳ đã “hết kiên nhẫn” với EU
No comments:
Post a Comment